لکه های سفید روی ناخن در بسیاری از بزرگسالان سالم و در مقطعی از زندگی آنها ایجاد میشود. ایجاد آنها احتمالا نشانه یک وضعیت پزشکی جدی نیست. شایعترین علت این لکه های سفید روی ناخن که به نام لوکونیشی شناخته میشوند، آسیب به ماتریکس ناخن است. اگر ناخن یا انگشت خود را نیشگون بگیرید یا ضربه بزنید، ایجاد این لکههای سفید روی ناخن دور از ذهن نیست.
چندین علت دیگر در ایجاد این لکههای غیرعادی روی ناخن دخیل هستند. این مقاله از مجله پزشکی سیوطب به مطالبی در مورد اصول اولیه شکلگیری لکههای سفید در ناخنها، علل و راههای درمان آن پرداخته است.
لوکونیشیا چیست؟
وضعیتی که در آن خطوط یا نقاط سفید روی ناخنهای دست یا پا ظاهر میشود. این یک مشکل بسیار رایج و کاملا بیضرر است.
لوکونیشیا به دو نوع طبقه بندی میشود:
- لوکونیشیای واقعی از ماتریکس ناخن سرچشمه میگیرد، بخشی که مسئول تولید ناخن است.
- لوکونیشیای ظاهری مشکلی در بستر ناخن به حساب میآید، بخشی که زیر ناخن است و نه خود ناخن.
لوکونیشیای واقعی را بر اساس ظاهر ناخنها به دو دسته تقسیم میکنند که عبارتند از:
- لوکونشیای توتال: سفید کردن کامل صفحه ناخن است و معمولا هر20 ناخن را تحت تاثیر قرار میدهد.
- لوکونیشی نسبی زمانی رخ میدهد که بخشی از صفحه ناخن تحت تاثیر سفید شدن قرار میگیرد امکان دارد یک ناخن، چند یا همه را تحت تاثیر قرار دهد.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی قارچ ناخن و نحوه جلوگیری از عفونت مجدد
علائم لکه های سفید روی ناخن
برای برخی افراد، لکههای سفید به صورت نقاط ریز خالدار روی ناخن ظاهر میشوند. لکه های سفید روی ناخن های بعضی دیگر بزرگتراست و سراسر صفحه ناخن را در بر میگیرد. ممکن است لکهها معمولا یک یا چند ناخن را تحت تاثیر قرار دهند.
لوکونیشیای جزئی، به طرق مختلف ظاهر میشود. آنها شبیه به مواردی هستند که عبارتند از:
- نقطههای کوچک به اندازه یک قلم (لکونیشیای نقطهگذاری) که رایجترین شکل آن محسوب میشود.
- خطوط بزرگتر در سراسر ناخن (لکونیشیای طولی)
- نقاط انفرادی بزرگتر یا نوارهای افقی موازی با پایه ناخن (لکونیشیای مخطط یا عرضی)
بیشتر بخوانید: در گوشت فرو رفتن ناخن و درمان آن با روشهای خانگی و جراحی
دلایل ایجاد لکه های سفید روی ناخن
لکهها یا نقاط سفید روی ناخنها شایعاند و عوامل مختلفی در ایجاد آنها نقش دارند. عوامل ایجاد کننده عبارتند از:
1.لکه های سفید روی ناخن ناشی از واکنش آلرژیک
حساسیت به لاک، براقکننده، سفتکننده یا پاککننده ناخن احتمال دارد باعث ایجاد لکههای سفید روی ناخن شود. مواد شیمیایی که در استفاده و برداشتن ناخنهای اکریلیک یا ژل استفاده میشود نیز به شدت به ناخنها آسیب میرساند و امکان دارد ایجادکننده لکههای سفید روی ناخن باشد.
2. لکه های سفید روی ناخن ناشی از قارچ
یک قارچ ناخن معمولی به نام اونیکومیکوز، سطحی سفید روی ناخنهای پا پدید میآورد. اولین علامت عفونت ممکن است چند نقطه سفید کوچک روی ناخن باشد. عفونت قابلیت رشد دارد و دور از ذهن نیست به بستر ناخن گسترش یابد. لکههای سفید روی ناخن ناشی از قارچ، ناخنهای پا را پوسته پوسته و سپس ضخیم و شکننده خواهد کرد.
3. عوامل ارثی و نقش آن در ایجاد لکه های سفید روی ناخن
لوکونیشیای واقعی امکان دارد یک بیماری ارثی باشد، اما بسیار نادر است. این به دلیل یک جهش ژنی است که توسط یک یا هر دو والدین به کودک انتقال مییابد. افرادی که با لوکونیشی واقعی ناشی از یک مشکل ارثی متولد میشوند، سفیدی ناخن را کامل تجربه خواهند کرد و ناخنهای کاملا سفید در بدو تولد یا در اوایل دوران نوزادی دارند.
لوکونیشی ممکن است نتیجه اختلالات نادری باشد، از جمله این اختلالات:
- سندرم بارت: پامفری که باعث ناهنجاریهای ناخن، مشکلات بند انگشتی و کاهش شنوایی میشود.
- سندرم بائر: که به لوکونیشی و کیستهای پوستی منتهی میگردد
- سندرم Buschkell-Gorlin که مشکلات ناخن، سنگ کلیه و کیستهای پوستی به وجود میآورد.
- بیماری Darier که باعث ناهنجاریهای ناخن و لکهای زگیل مانند خواهد شد
بیشتر بخوانید: درمان سیاه شدن ناخن پا به دلیل مشکلات مختلف مانند ضربه، قارچ یا یبماریهای زمینهای
4. آسیب به ناخن
آسیب در ماتریکس، یا پایه ناخن که صفحه ناخن را تولید میکند، گاهی باعث ایجاد لکهها یا نقاط سفید روی ناخن هنگام رشد خواهد شد. به دلیل زمانی که طول میکشد تا ناخنها رشد کنند، احتمال دارد آسیب را به خاطر نیاورید. برخی از آسیبها تا 4 هفته ماندگار نخواهند بود.
منابع رایج آسیب به ناخنها عبارتند از:
- ماندن انگشتان لای در
- ضربه زدن به انگشت خود با چکش
- کوبیدن ناخن به پیشخوان یا میز
- مانیکور مکرر نیز گاهی باعث آسیب میشود که منجر به ایجاد این لکه های سفید روی ناخن خواهد شد. فشار اعمال شده توسط مانیکور به بستر یا ماتریکس ناخن آسیب میرساند.
5. لکه های سفید روی ناخن ناشی از داروها و مسمومیتها
برخی از داروها باعث ایجاد لکههای سفید در ناخن خواهند شد. داروهای شیمیدرمانی برای درمان سرطان و سولفونامیدهای مورد استفاده برای درمان عفونتهای باکتریایی از جمله این داروها هستند.
مسمومیت با فلزات سنگین ناشی از آرسنیک و سرب نیز در ایجاد خطوط روی صفحات ناخن نقش دارند. آزمایش خون، سطوح غیر طبیعی این عناصر را تشخیص میدهد.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی قارچ ناخن و نحوه جلوگیری از عفونت مجدد
6. کمبود مواد معدنی علت لکه های سفید روی ناخن کودکان
اگر کودکی به کمبود مواد معدنی یا ویتامین خاصی دچار شود، ممکن است لکهها یا نقاط سفید در کنار ناخنهای او به چشم بخورد. کمبودهایی که بیشتر با این مشکل مرتبط هستند کمبود روی و کلسیم است.
بیشتر بخوانید: تغییر رنگ ناخن که هر رنگ نشانه یک بیماریست
7. لکه های سفید روی ناخن ناشی از شرایط پوستی
بیماریهای التهابی پوست، مانند پسوریازیس ناخن و اگزمای دست، ماتریکس ناخن را تحت تاثیر قرار میدهند که گاهی به لکههای غیر طبیعی در صفحه ناخن منجر خواهد شد.
لوکودرما باعث ایجاد لکههای سفید در زیر ناخن میشود و ممکن است با سفیدی خود ناخن اشتباه گرفته شود.
بیشتر بخوانید: فرنچ ناخن را چگونه در خانه انجام دهیم؟
8. لکه های سفید روی ناخن ناشی از بیماری سیستمیک
دلایل کمتر رایج برای لکههای سفید روی ناخن عبارتند از:
- بیماری قلبی
- نارسایی کلیه
- پنومونی
- نارسایی کمبود آهن
- سیروز کبدی
- دیابت
- پرکاری تیروئید
اگرچه این علل بسیار نادر هستند، اما ایجاد لکههای سفید روی ناخن توسط آنها دور از ذهن نیست.
بیشتر بخوانید: قارچ ناخن عامل ۵۰درصد از ناهنجاریهای ناخن
روشهای تشخیص لکه های سفید روی ناخن
اگر لکه های سفید روی ناخن نادر هستند و فکر میکنید به آسیب مربوط است، ممکن است هرگز نیازی به مراجعه به پزشک در مورد این مشکل نداشته باشید.
اگر متوجه شدید که لکهها پایدار هستند یا بدتر میشوند، باید به پزشک مراجعه کنید. اکثر مسائلی که باعث ایجاد لکههای سفید خواهند شد به راحتی پس از تشخیص قابل درمان هستند.
برای کمک به درک مسائل اساسی، پزشکان یک یا چند آزمایش را تجویز میکنند که عبارتند از:
قارچ شناسی: جایی که بریدههای قارچ یا ناخن برای مطالعه زیر میکروسکوپ فرستاده میشوند
بیوپسی ناخن: نمونهای از ناخن یا بافت پوست برای مطالعه زیر میکروسکوپ فرستاده میشود
آزمایش خون: خون برای شواهد بیماری سیستمیک یا مسمومیت با فلزات سنگین بررسی میگردد
بیشتر بخوانید: ژلیش ناخن، عوارض، هزینه و دوام
درمان لکه های سفید روی ناخن
درمان لکههای سفید، برای هر کسی متفاوت خواهد بود. پس از تشخیص، پزشک برای از بین بردن لکه های سفید روی ناخن امکان دارد درمانهای زیر را توصیه کند:
1.پرهیز از مصرف مواد آلرژیزا و مواد شیمیایی خشن
استفاده از لاک ناخن، براقکننده یا سایر محصولاتی که مسئول واکنش آلرژیک باشد را باید متوقف ساخت. اگر پس از قطع مصرف محصولات همچنان علائم واکنش آلرژیک از بین نرفت بهتر است به پزشک مراجعه شود.
بیشتر بخوانید: ضخیم شدن ناخن و بیماریهای ایجاد کننده این مشکل
2. داروی ضد قارچ برای درمان لکه های سفید روی ناخن
داروهای ضد قارچ خوراکی رایجترین درمان برای قارچ ناخن است و بسیاری از پزشکان نیز یک درمان ضد قارچی موضعی را تجویز میکنند.
میانگین زمان درمان 3 ماه است و استفاده از درمان در طول مدت زمان تجویز شده مهم است. در غیر این صورت، ممکن است عفونت به طور کامل درمان نشود.
بیشتر بخوانید: شکنندگی ناخن، روشهایی برای کنترل و بهبود شرایط
3. استراحت دادن برای رفع لکه های ناخن
اکثر آسیبهای ناخن فقط به زمان نیاز دارند تا بهبود یابند. همانطور که ناخن رشد میکند، آسیب به صفحه ناخن بالا میرود. با گذشت زمان، لکههای سفید به طور کامل ناپدید میشوند.
یادداشت پایانی درباره لکه های سفید روی ناخن
برای اکثر افراد، لکه های سفید روی ناخن چیزی بیش از یک نقطه آزاردهنده نیست. آنها به ندرت نشانهای از مشکلات بزرگتر هستند و اکثر آنها بدون درمان خود به خود ناپدید میشوند.
اگر متوجه لکه های سفید روی ناخن شدهاید و مضطرب هستید، مراجعه سریع به پزشک به رفع هر آنچه که باعث ایجاد این لکهها شده کمک خواهد کرد. اکثر درمانها سریع و موثر هستند.
سوالات متداول برای موضوع لکه های سفید روی ناخن
1.لکه سفید روی ناخن نشانه کمبود چه ویتامینی است؟
بسیاری از افراد بر این باورند که لکههای سفید روی ناخن ناشی از کمبود ویتامین یا کلسیم است، ولی باید پذیرفت که این یک باور غلط است و لکهها ربطی به کمبود ویتامین ندارند.
2. هلال سفیدی روی ناخن نشانه چیست؟
اگر به ناخنها دقت کنید ریشه آنها کمی سفید است که به آن لانول یا هلال ناخن گفته میشود. رنگ، شکل و اندازه آنها نشاندهنده مشکلات و بیماریهایی در بدن هستند؛ بنابراین وقتی لانول روی ناخن فردی تغییر میکند خبر از مشکلاتی در بدن دارد که باید به پزشک مراجعه کرد.
3. کدام بیماریهای زمینهای به سفیدی ناخن منجر میشوند؟
کم خونی ناشی از فقر آهن و کمبود آهن در بدن
سیروز کبدی که زخم کبد است
بیماری کلیوی
نارسایی قلبی
دیابت
مشکلات مربوط به هضم پروتئینها
از دست دادن بیش از حد پروتئین در روده