درمان ناباروری به روش Zift چگونه انجام می‌شود؟معرفی 6 مرحله

درمان ناباروری به روش Zift  از بهترین روش‌ها برای حل مشکلات زوجین نابارور است.یکی از مهم­ترین مشکلاتی که زوج‌­ها با آن رو به ­رو می­‌شوند، مشکلات ناباروری است. این مشکل چنان بزرگ است که می‌تواند کانون خانواده را تحت تاثیر قرار داده و آن را به نابودی بکشاند. طبق تحقیقات انجام شده، حدود 20درصد از زوج‌­ها با مشکلات ناباروری دست به گریبان هستند. به همین علت روش‌­های درمانی متعددی روی کار آمدند تا مشکلات مختلف فرزندآوری را درمان کنند.

نام‌آشناترین این روش‌­ها، بارداری به روش IVF است. با پیشرفت علم روش­‌های درمانی جدیدتری به وجود آمدند تا مشکلات جدی­‌تر باروری را برطرف نمایند. روش درمان ناباروری به روش Zift یکی از بهترین روش­‌های مطرح شده در این حوزه است.

در ادامه این مطلب از مجله سیوطب سعی داریم شما را با روش درمان ناباروری به روش Zift ، تفاوت آن با دیگر روش‌های ناباروری، مراحل انجام و معایب آن آشنا نماییم. پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

نگاه کلی مقاله درمان ناباروری به روش Zift

• امروزه بیشتر مشکلات ناباروری قابل حل هستند
• روش درمان ناباروری Zift یکی از بهترین روش­‌های مطرح شده در این خصوص است
• درمان ناباروری به روش Zift توسعه‌یافته‌­ی روش سنتی IVF بوده و بسیار به روش Gift شبیه است
• درمان ناباروری به روش Zift نیز مانند تمامی روش‌های ناباروری معایب و مزایای خود را دارد

بیشتر بخوانید: درمان ناباروری به روش gift چگونه انجام می‌شود؟ تفاوت این روش با IVF در چیست؟

درمان ناباروری به روش Zift چیست؟

Zift (Zygote intrafallopian transfer) یک فناوری کمک باروری است. این روش برای اولین بار در سال 1986 برای کمک به فرزندآوری مورد استفاده قرار گرفت. در حقیقت Zift از ترکیب دو روش IVF و Gift تشکیل شده‌­است.

در این روش تخمک‌­های بارور یا زیگوت به درون لوله‌های فالوپ (لوله­‌های رحمی) منتقل می­‌شوند تا حین رشد به صورت طبیعی لانه­‌گزینی کنند.

این روش یکی از موفقیت‌­آمیزترین روش­‌های درمان ناباروری است. اما علی‌رغم میزان موفقیت بالای آن که نسبتا با IVF نیز برابر است، مورد استقبال قرار نمی­‌گیرد. هزینه­‌های بالای انجام این روش در کنار وجود دو عمل جراحی، این روش را به عنوان تهاجمی­‌ترین روش درمان ناباروری مشهور کرده است. به طوری که تنها 1درصد از روش­‌های کمک باروری مورد استفاده به این روش تعلق می­‌گیرد. با توجه به تمامی این موارد، روش Zift طبیعی‌­تر بوده و زیگوت تشکیل شده بسیار زودتر در بدن مادر قرار می­‌گیرد.

یکی از مهم­ترین فاکتورهای موفقیت روش درمان ناباروری به روش zift، کیفیت تخمک‌­ها هستند. با افزایش سن کیفیت تخمک­‌ها کاهش پیدا می­‌کند. تا سن 35 سالگی تخمک­‌ها از وضعیت خوبی برخوردار هستند اما با گذشت زمان و ورود به سن 40 سالگی شانس موفقیت درمان­‌های ناباروری من جمله روش Zift، بین 40 تا 53درصد کاهش می‌یابد.

بنابراین اگر تمایل دارید برای انجام این روش کاندید شوید، در قدم اول باید سن مناسبی داشته باشید. در قدم بعدی نیز باید حداقل یک لوله­‌ی رحمی (لوله فالوپ) سالم داشته باشید تا زیگوت در داخل آن قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید: درمان ناباروری به روش IVF و آشنایی با مراحل مختلف لقاح خارج از رحم

تفاوت درمان ناباروری به روش Zift ، Gift و IVF

هر دو روش Zift و Gift نسخه­‌های اصلاح شده­‌ی لقاح آزمایشی IVF هستند. اولین IVF موفق در سال 1978 با انتقال موفق هشت سلول تولید شده توسط لقاح آزمایشی به رحم مادر، انجام شد. پس از آن با پیشرفت علم و تکنولوژی دو روش زیر روی کار آمدند.

1-Gift (Gamete intrafallopian transfer) یا (انتقال گامت درون لوله فالوپ)

2- Zift (Zygote intrafallopian transfer) یا ( انتقال زیگوت داخل لوله فالوپ)

در هر دوی این روش‌­ها مانند روش IVF تخمک­‌های مناسب از بدن زنان خارج شده و با اسپرم مردان در محیط آزمایشگاه ترکیب می­‌شوند. سپس تخمک­‌های بارور شده مجددا وارد رحم شده و بارداری صورت می­‌گیرد. در روش IVF  جنین­‌های تشکیل شده به مدت 3 تا 5 روز در محیط آزمایشگاه بررسی شده و رشد می­‌کنند و سپس منتقل می­‌شوند .اما در دو روش Zift و Gift این عمل با سرعت بیشتری انجام می­‌شود.

حال که تفاوت این دو روش با روش IVF را متوجه شدید، تفاوت روش درمان ناباروری به روش zift و Gift را بررسی می‌نماییم.

در روش Gift، اسپرم و تخمک در محیط آزمایشگاهی تنها با یکدیگر ترکیب می­شوند. در این روش لقاح و باروری تخمک رخ نداده و زیگوت تشکیل نمی­‌شود. تنها اسپرم و تخمک ترکیب شده، به لوله رحمی (لوله فالوپ) منتقل می­‌شوند اما باروری به صورت طبیعی باید درون رحم انجام شود. در این روش نمی­‌توان به طور قطع باروری تخمک را مشاهده کرد.

بیشتر بخوانید: درمان ناباروری به روش IUI یک روش کم درد و بدون دردسر برای تلقیح داخل رحم

در روش درمان ناباروری به روش zift، لقاح اسپرم و تخمک درون محیط آزمایشگاهی صورت می­‌گیرد که طی آن زیگوت تشکیل شده و به داخل رحم مادر منتقل می­‌شود. زیگوت­‌های در حال رشد به طور طبیعی در داخل رحم لانه­‌گزینی کرده و منجر به بارداری می­‌شوند. در این روش زمان کافی برای بارور ­شدن به تخمک داده می­‌شود تا قبل از قرار گرفتن در داخل رحم، لقاح تایید شود. با این کار معمولا تخمک­‌های کمتری وارد رحم شده و شانس حاملگی­‌های پرخطر چندقلویی کاهش می­‌یابد.

در هر دوی این روش­‌ها نیاز به عمل لاپاراسکوپی است. طی این عمل تخمک‌ها به درون رحم منتقل شوند. در روش Gift تنها یک‌بار برای انتقال تخمک‌ها عمل انجام می شود. اما در روش Zift  دوبار عمل لاپاراسکوپی صورت می‌گیرد. یک‌بار برای خارج کردن تخمک‌ها و بار دیگر برای انتقال تخمک‌های لقاح یافته به درون رحم انجام می‌شود.

در حالیکه روش IVF به هیچ گونه عمل جراحی احتیاج ندارد، انتخاب بیشتر پزشکان این روش است. به طوری که 98درصد از درمان‌های ناباروری توسط روش IVF درمان می‌شوند و تنها 2درصد به روش‌های درمانی Gift  و Zift اختصاص دارد.

بیشتر بخوانید: انسداد لوله‌های فالوپ رحمی؛ عارضه‌ای بدون علائم اما خطرناک برای باروری

درمان ناباروری به روش zift برای چه کسانی مناسب است؟

به طور کلی Zift  و روش مشابه آن Gift را می‌­توان برای بسیاری از انواع ناباروری به کار برد مگر در مواردی که لوله رحمی (لوله فالوپ) آسیب دیده یا دارای ناهنجاری باشد. مزیت روش درمان ناباروری به روش zift نسبت به روش Gift در این است که تخمک‌­ها قبل از انتقال به لوله­‌های رحمی بارور می­‌شوند. که در این صورت رویان در حال رشد به رحم می­‌رسد.

به طور کلی وجود هر یک از مشکلات زیر باعث می‌شود تا درمان ناباروری به روش zift تجویز شود:

• اگر علت مشخصی برای ناباروری وجود نداشته باشد
• اگر مشکلات تخمک‌­گذاری وجود داشته باشد
• اگر تعداد اسپرم­‌های مرد کافی نباشد
• اگر اسپرم­‌ها قادر به نفوذ به تخمک نباشند
• اگر مشکلات آناتومی در رحم وجود داشته باشد مانند چسبندگی شدید رحمی

 بیشتر بخوانید: اختلالات تخمک گذاری؛ مشکلات هورمونی و معضلات تشکیل لقاح

درمان ناباروری به روش zift چگونه انجام می‌شود؟

پروسه درمان ناباروری به روش zift حدود چهار تا شش هفته زمان می­‌برد. مراحل ابتدایی این روش درمانی کاملا شبیه به روش IVF انجام می­‌شود. تنها با این تفاوت که رویان به جای رحم، به لوله­‌های رحمی منتقل می­‌شود. مراحل انجام درمان ناباروری به روش zift به شرح زیر است:

1.   تحریک تخمدان

 مانند بسیاری از روش­‌های باروری، در این روش نیز از داروهای خاصی برای تحریک تخمدان­‌ها استفاده می­‌شود. تحریک تخمدان­‌ها منجربه تولید تخمک‌­های بالغ شده و از ترشح زود هنگام آن­ها جلوگیری به عمل می‌­آورد.

2.   رشد فولیکول

با مصرف داروهای خاص و شروع مراحل درمان ناباروری، باید هر دو تا سه روز به پزشک مراجعه شود. پزشک سطح هورمون­‌های خون فرد را بررسی کرده و فولیکول­‌های در حال رشد را به وسیله2­ی سونوگرافی اندازه­‌گیری می­‌نماید.

3.   تخمک­‌گیری

تخمک­‌گیری یا عمل پانکچر، به خارج کردن بهترین تخمک‌­های آماده گفته می‌‎شود. زمانی که تخمک­‌ها آماده شدند، فرد بی‌هوش شده و به وسیله­‌ی پروب اولتراسوند (سونوگرافی واژینال) تخمک­‌ها بررسی می­‌شوند تا بهترین و مناسب­‌ترین آنان شناسایی شوند. حال یک سوزن باریک از طریق دیواره­2ی واژن وارد شده و حدود هشت تا پانزده تخمک مناسب را خارج می­‌کند.

بیشتر بخوانید: آندومتریوز چیست و چه علائمی دارد؟

4.   لقاح

تخمک توسط اسپرم در محیط آزمایشگاه بارور شده و لقاح زیر نظر گرفته می‌­شود. پس از یک روز تخمک‌­های بارورشده به یک رویان تک سلولی به نام زیگوت تبدیل می­‌شوند.

5.   انجام عمل جراحی:

از این مرحله به بعد روش Zift با روش IVF تفاوت دارد. در روش درمان ناباروری به روش zift، پس از تشکیل زیگوت­‌ها فرد بی‌هوش شده و تحت عمل جراحی لاپاراسکوپی قرار می­‌گیرد.

در این عمل یک برش کوچک در شکم ایجاد شده و یک تا پنج زیگوت به وسیله‌­ی لاپاراسکوپ به لوله­‌های رحمی (لوله‌­های فالوپ) منتقل می­2شوند. ممکن است پس از این عمل جراحی، درد خفیفی احساس شود که با استراحت رفع خواهد شد.

6.   لانه­گزینی

 اگر مراحل گفته شده با موفقیت انجام شوند، زیگوت رشد کرده از لوله رحمی عبور می‌­کند و در نهایت در دیواره‌­ی رحم لانه­‌گزینی انجام می‌­گیرد. اگر بیشتر از یک زیگوت رشد کرده و وارد رحم شود، احتمال بارداری افرایش پیدا می­‌کند اما در عین حال شانس چندقلوزایی و خطرات آن نیز بالا می­‌رود.

بیشتر بخوانید: اگر فیبروم رحمی شما را نگران کرده است، این مطلب را بخوانید

آیا درمان ناباروری به روش zift معایب و ریسک­‌هایی نیز به همراه دارد؟

روش­‌های درمان ناباروری در عین حال که بسیار موثر هستند، معایب و ریسک­‌هایی را نیز به همراه دارند. روش Zift  نیز از این قاعده مستثنی نیست. این روش نیز ممکن است ریسک‌­هایی را متوجه مادر و نوزاد نماید و یا به­ علت وجود برخی مشکلات انجام آن توصیه نشود. بنابراین بهتر است تمامی روش‌­های درمان ناباروری، معایب و مزایای آن­ها را مطالعه کرده و با کمال آگاهی تصمیم بگیرید:

خطرات ناشی از لاپاراسکوپی

 برای انجام درمان ناباروری به روش zift باید تخمک­‌ها به روش لاپاراسکوپی انتقال یابند. این کار ممکن است عفونت­‌های لگنی، سوراخ شدن اندام داخلی و یا سایر عوارض بیهوشی را برای مادر به همراه داشته باشد.

چندقلوزایی

 اکثر روش­‌های درمان ناباروری شانس چندقلوزایی را افزایش می‌­دهند. در روش Zift نیز به علت وجود چند زیگوت در لوله رحم، شانس چندقلوزایی بالا می‌­رود. حاملگی چندقلویی هم برای مادر و هم برای نوزاد بارداری و زایمان پرخطری را ایجاد می­‌کند.

گران قیمت بودن

درمان ناباروری به روش zift جزو درمان­‌های گران قیمت محسوب می­‌شود. چرا که برای انجام این روش به جراحی، داروهای خاص و اقدامات آزمایشگاهی ویژه‌­ای نیاز است که هزینه­‌های جانبی را افزایش می­‌دهند.

صرف زمان بیشتر

با شروع درمان و مصرف داروهای تجویز شده در این روش، بیمار باید تحت نظر قرار بگیرد تا میزان پاسخگویی بدن محاسبه شود. بنابراین فرد باید تعداد دفعات بیشتری برای انجام آزمایشات و سونوگرافی‌­ها مراجعه کرده و زمان بیشتری صرف نماید.

عوارض جانبی دیگر

برخی از عوارض جانبی درمان ناباروری به روش zift به شرح زیر است:

• شانس بروز حاملگی خارج از رحم در این روش بیشتر از سایر روش‌­ها است
• در صورت واکنش شدید بدن نسبت به داروها، ممکن است مادر به سندروم تحریک بیش‌ از حد تخمدان­‌ها یا ohss دچار شود
• همانند تمامی روش­‌های ناباروری احتمال تولد نوزاد زودرس یا کم وزن نیز در این روش وجود دارد

یادداشت پایانی

امروزه تقریبا تمامی مشکلات ناباروری قابل حل بوده و منجر به فرزندآوری زوج­‌ها می­‌شوند.

یکی از بهترین و موثرترین روش­‌های درمان ناباروری روش Zift است. در این روش تخمک از داخل بدن مادر بیرون آورده شده و با اسپرم ترکیب می­‌شود. پس از اطمینان از لقاح، زیگوت تشکیل شده به داخل رحم مادر بازگردانده می­‌شود.

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد این روش به هزینه­‌های بسیار و عمل جراحی نیاز دارد که جز معایب آن محسوب می‌­شوند. اما در عین حال در این روش از تشکیل رویان اطمینان حاصل شده که شانس بارداری را افزایش می­‌دهد. علی‌رغم تمام مطالب یاد شده در این مقاله، باید پزشک معالج با توجه به شرایط و مشکلات روش کمک‌باروری را مشخص نماید.

در این مطلب به بررسی مواردی در باب درمان ناباروری به روش Zift پرداختیم. امیدواریم مفید واقع شده باشد. سپاس که تا انتها با ما همراه بودید.