برنز کردن بدن با آفتاب یکی از کارهای مورد علاقه جوانان، نوجوانان و حتی افراد میانسال در سراسر دنیا است. این کار علاوه بر زیبایی بیشتر، برای بدن فوایدی نیز دارد؛ البته اگر طبق اصول انجام شود. در غیر این صورت باعث آفتاب سوختگی شدید، کم آبی بدن و حتی در مواردی بروز بیماری‌های جدی مانند سرطان پوست می‌شود.
برای برنز کردن بدن با آفتاب باید از عینک آفتابی، کلاه لبه‌دار، کرم ضدآفتاب با SPF حداقل 30 و مقدار زیادی مایعات و آب استفاده کرد. در این مطلب از مجله علمی سیوطب به بررسی برنز کردن بدن با آفتاب خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
نگاهی کلی به موضوع این مقاله
- ملانین رنگدانه قهوه‌ای رنگی است که باعث برنزه شدن پوست می‌شود
- اشعههای UVA خورشید به قدری مضر هستند که می‌توانند باعث ایجاد سرطان پوست یا ملانوم شوند
- کرم‌های ضدآفتاب بهترین راه دفاعی در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید هستند
- استفاده از روغن‌های طبیعی برای برنز کردن بدن با آفتاب بسیار راحت و موثر است
بیشتر بخوانید: ماسک صورت برای جوش با استفاده از مواد موجود در آشپزخانه و کابینت‌های خود
نحوه برنز کردن بدن با آفتاب
برای بسیاری از مردم، تابستان به معنای گذراندن در استخر یا ساحل، جذب آفتاب و به دنبال آن داشتن پوستی به رنگ برنزه طلایی است؛ اما قبل از پوشیدن لباس شنا و رفتن به استخر یا پرداخت هزینه استفاده از دستگاه سولاریوم باید در مورد پوست و قرار گرفتن در معرض نور خورشید به چند نکته فکر کرد. در ادامه بیشتر با روش‌ها، مزایا و معایب برنز کردن بدن با آفتاب آشنا خواهیم شد.
بیشتر بخوانید: درمان سوختگی درجه یک و دو با ۶ ترفند طلایی خانگی
چگونه برنزه شدن اتفاق می‌افتد
اشعه خورشید حاوی دو نوع اشعه ماوراء بنفش UVA و UVB است که به پوست می‌رسد. اشعه UVB لایه‌های بالایی پوست (اپیدرم) را می‌سوزاند و باعث آفتاب سوختگی می‌شود؛ اما اشعه UVA همان چیزی است که پوست افراد را برنزه می‌کند.
با نفوذ اشعههای UVA به لایه‌ها زیرین اپیدرم، جایی که سلول‌هایی به نام ملانوسیت‌ها قرار دارند را تحریک می‌کند تا ملانین تولید کنند. ملانین رنگدانه قهوه‌ای رنگی است که باعث برنزه شدن پوست می‌شود.
باید اشاره کرد که تولید ملانین در پوست روشی است که سیستم دفاعی برای محافظت از پوست در برابر سوختگی دارد. به همین دلیل است که افرادی که پوست تیره‌تری دارند بیشتر از افراد با پوست روشن‌تر برنزه می‌شوند؛ زیرا ملانوسیت‌های آن‌ها ملانین بیشتری تولید می‌کنند و در بیشتر موارد هم این افراد کمتر دچار آفتاب سوختگی می‌شوند.
توجه داشته باشید که عدم سوختگی پوست شخصی در برابر آفتاب، به معنی این نیست که او در برابر سرطان پوست و سایر مشکلات محافظت می‌شود.
بیشتر بخوانید: پاکسازی پوست و آشنایی با ۹ مزایا انجام آن در خانه و کلینیک‌های تخصصی
فواید برنزه شدن چیست؟
از جمله فوایدی که برنزه شدن پوست به همراه دارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آفتاب نقش بسزایی در تولید ویتامین D در بدن دارد. این ویتامین برای پوست و استحکام و مقاومت استخوان‌ها بسیار مهم است. همچنین تولید ویتامین D در جذب کلسیم واجب و ضروری است
- نور آفتاب در درمان بیماری sad که نوعی افسردگی است و به علت کمبود نور در پاییز یا زمستان ایجاد می‌شود مفید است
- آفتاب و گرمای ناشی از آن بدن را شل کرده و نوعی حالت استراحت ایجاد می‌کند
- نور و گرمای خورشید شادی بخش و برای سلامتی مفید است
- گرمای ناشی از نور خورشید باعث افزایش گردش خون می‌شود و این فرآیند در افزایش اکسیژن‌رسانی و تغذیه بافت‌ها در بدن موثر است. در مواردی این فرآیند باعث بهبودی سریع‌تر زخم‌ها و درمان بیماری‌های پوستی می‌شود
- یکی دیگر از مزایای برنز کردن بدن با آفتاب، اثراث ضدعفونی کننده آن است
بیشتر بخوانید: پی آر پی صورت راهکاری مطمئن برای جلوگیری از پیری پوست
معایب برنز کردن بدن با آفتاب چیست؟
معایب این روش به دو دسته معایب اشعههای UVA و UVB تقسیم می‌شوند:
ضررهای اشعه UVA برای بدن
اشعههای UVA ممکن است پوست را برنزه کند؛ اما آسیب‌های جدی نیز ایجاد می‌کند و این موضوع به دلیل نفوذ بیشتر UVA نسبت به UVB است. اشعههای UVA از طریق اپیدرم محافظ پوست به درم (dermis) می‌روند، جایی که رگ‌های خونی و اعصاب در آنجا یافت می‌شوند.
به همین دلیل امکان دارد که اشعههای UVA به سیستم ایمنی فرد آسیب برسانند، مبارزه با بیماری‌ها را سخت‌تر و منجر به بیماری‌هایی مانند ملانوم، جدی‌ترین نوع سرطان پوست شوند. باید گفت که ملانوم در مواردی کشنده است و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع به سرعت از پوست به سایر اندام‌های بدن سرایت می‌کند.
باید اشاره کرد که میزان ابتلا به این بیماری در گذشته بیشتر بین افراد بالای 50 سال بوده است؛ اما در سال‌های اخیر این بیماری در بین افرادی که در دهه بیست سالگی و حتی اواخر نوجوانی هستند نیز دیده می‌شود. برخی محققین معتقدند که این تغییر در سنین ابتلاشوندگان به دلیل برنز کردن بدن با آفتاب یا روش‌های مصنوعی به صورت زیاد است.
بیشتر بخوانید: ۸ عوارض برنزه کردن بدن که افراد نمی‌دانند و قربانی آن می‌شوند
ضررهای اشعه UVB برای بدن
قرار گرفتن در معرض اشعه UVB نیز خطر ابتلا به دو نوع دیگر سرطان پوست را افزایش می‌دهد:
- کارسینوم سلول پایه (basal cell carcinoma)
- کارسینوم سلول سنگفرشی (squamous cell carcinoma)
باید گفت که درمان اصلی سرطان پوست، بریدن تومورها است. از آنجایی که بسیاری از کارسینوم‌های سلول‌های پایه یا سنگفرشی روی صورت و گردن هستند، جراحی برای برداشتن آن‌ها باعث ایجاد اسکار در صورت افراد می‌شود.
بیشتر بخوانید: درمان خشکی پوست و ۱۰ درمان خانگی سدی محکم در مقابل باکتری‌های مهاجم
دیگر معایب برنز کردن بدن با آفتاب
سرطان تنها مشکل مرتبط با قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش نیست. آسیب UVA عامل اصلی پیری زودرس پوست است. برای اینکه بدانید نور خورشید چگونه روی پوست تاثیر می‌گذارد، به پوست والدین خود نگاه کنید و ببینید چقدر با پوست شما متفاوت است. بیشتر این تفاوت به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید است، نه تفاوت سنی!
اشعه ماوراء بنفش همچنین منجر به مشکل دیگری می‌شود که بیشتر در افراد مسن دیده خواهد شد؛ مشکل چشمی آب مروارید.
باید گفت که برنزه شدن خطرهای دیگری نیز برای بدن دارد، به ویژه اگر فرد از ضدآفتاب استفاده نکند. حتی هنگام استفاده از روغن‌ها یا ضدآفتاب حاوی SPF، اشعه ماوراء بنفش همچنان آسیب‌زا است. خطرهای مرتبط با برنزه کردن عبارتند از:
- ملانوم و سایر سرطان‌های پوست
- کم آبی بدن
- آفتاب سوختگی
- بثورات حرارتی
- پیری زودرس پوست
- آسیب چشم
- سرکوب سیستم ایمنی
بیشتر بخوانید: درمان سلولیت پوستی؛ تجمع چربی‌ها را پراکنده کنید
آیا عدم پنهان شدن از آفتاب کار درستی است؟
دور ماندن از خورشید ممکن است تنها پاسخ منطقی برای جلوگیری از ضررهای آن به نظر برسد؛ اما چه کسی می‌خواهد مانند یک گوشه نشین زندگی کند؟ نکته کلیدی این است که افراد باید از آفتاب به طور معقول لذت ببرید و تعادلی بین محافظت از آفتاب و فعالیت‌های تابستانی عالی مانند والیبال ساحلی و شنا پیدا کنند.
برای مراقبت از پوست در برابر نور خورشید می‌توان از ضدآفتاب‌ها استفاده کرد. ضدآفتاب‌ها اثر اشعههای مضر خورشید را مسدود کرده یا تغییر می‌دهند. این محصولات یکی از بهترین راه‌های دفاعی در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید هستند، زیرا از پوست محافظت می‌کنند بدون اینکه در سطح راحتی و فعالیت فرد اختلال ایجاد کنند.
توجه داشته باشید که عدد SPF روی یک کرم ضدآفتاب میزان محافظت در برابر UVB را نشان می‌دهد. کرم‌های ضدآفتاب با SPF بالاتر دفاع بیشتری در برابر اشعههای مضر UV خورشید دارند.
بیشتر بخوانید : علت سلولیت به همراه ۶ عامل اصلی در ایجاد ترک‌های پوستی
نکاتی برای برنز کردن بدن با آفتاب و لذت بردن از این کار
در اینجا چند نکته برای لذت بردن از فضای باز و محافظت از پوست و چشم‌ها در برابر آسیب‌های خورشید ارائه می‌شود:
- از کرم‌های ضدآفتاب یا حداقل SPF30 استفاده کنید
- سعی کنید ضدآفتابی با طیف وسیع که اشعههای UVA و UVB را مسدود می‌کند را خریداری کنید
- کرم ضدآفتاب را هر ۱ و نیم تا ۲ ساعت یکبار تجدید کنید
- بعد از شنا یا تعریق دوباره از ضدآفتاب استفاده کنید
- استراحت‌های مکرر داشته باشید و به قسمت سایه بروید
- به زمان قدرت و شدت پرتوهای خورشید توجه کنید؛ بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر اشعه‌ها قوی‌تر هستند
- از کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی استفاده کنید
بیشتر بخوانید: لیزر پوست، کدام تکنولوژی برای پوست شما مناسب است+۸ نکته طلایی
هشدارهایی برای جلوگیری از آسیب به پوست در آفتاب
در ادامه نکاتی برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از نور خورشید بیان شده است:
- آب بازتاب‌دهنده اصلی اشعه ماوراء بنفش است؛ ماسه، بتن و برف نیز همین کار را می‌کنند. پس در هنگام آفتاب گرفتن یا تفریح کردن در این مناطق حتما از کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنید
- بعضی از داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای درمان آکنه و قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌شوند، می‌توانند حساسیت پوست را به آفتاب (و همچنین حساسیت پوست به روش‌های مصنوعی برنزه کردن مانند سولاریوم) را افزایش دهند
- عدم مصرف قرص‌های تسریع‌دهنده برای برنزه کردن که ادعا می‌شود تولید ملانین را در بدن تسریع می‌کنند
بیشتر بخوانید: مزوتراپی روشی برای افزایش حجم مو، زیبایی پوست و لاغری
راهکارهایی برای سریع برنز کردن بدن با آفتاب
در ادامه 9 نکته برای سریع‌تر برنزه شدن پوست با آفتاب معرفی خواهد شد:
- استفاده از کرم‌های ضدآفتاب با حداقل SPF 30
- تغییر موقعیت بدن برای جلوگیری از آفتاب سوختگی و تغییر رنگ یکنواخت پوست
- مصرف غذاهای دارای بتاکاروتن مانند هویچ، سیب زمینی شیرین و کلم پیچ
- استفاده از روغن‌های طبیعی حاوی SPF مانند روغن نارگیل، آووکادو و تمشک
- برای برنزه کردن پوست با آفتاب چند دقیقه در روزهای مختلف زمان بگذارید. قرارگیری طولانی مدت در زیر نور خورشید باعث آفتاب سوختگی شدید و عدم رسیدن به نتیجه دلخواه می‌شود
- غذاهایی غنی از لیکوپن بخورید مانند گوجه فرنگی، گواوا و هندوانه. لیکوپن به طور طبیعی از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت می‌کند
- در تعیین زمان برنزه شدن هوشمندانه رفتار کنید. بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر شدت و قدرت نور خورشید زیاد است
- محلی را برای برنزه شدن انتخاب کنید که در اطراف آن سایه باشد تا زمانی برای استراحت داشته باشید
- حتما قبل از رفتن برای برنز کردن بدن با آفتاب و حتی سایر روش‌های دیگر، در حمام از لیف و صابون برای لایه‌برداری پوست‌های مرده استفاده کنید. این کار به ماندگاری بهتر تغییر رنگ پوست، عدم پوسته پوسته شدن و حتی آفتاب سوختگی کمک می‌کند
بیشتر بخوانید: چه غذاهایی برای جوش صورت مضر است
استفاده از مواد خاص برای برنز کردن بدن با آفتاب
برای اینکه زمان لازم جهت برنز کردن بدن با آفتاب کاهش یابد و همچنین تغییر رنگ ایجاد شده ماندگاری و طیف رنگی زیبایی داشته باشد، می‌توان از روغن‌ها و کرم‌های خاصی استفاده کرد. در ادامه چند نمونه از این مواد را معرفی خواهیم کرد:
بیشتر بخوانید: پوست مرغی و ۳ روش درمان قطعی کراتوز پیلاریس با کرم و لیزر
بهترین روغن برای برنزه شدن با آفتاب
روغن‌هایی که از آن‌ها برای برنز کردن بدن استفاده می‌شود باید ویژگی‌های زیر را داشته باشند:
- افزایش درخشش پوست
- تغذیه پوست
- محافظت از بدن در برابر اشعههای UV
همچنین باید اشاره کرد که روغن‌های برنزه کننده راحت‌تر از لوسیون‌ها استفاده می‌شوند و همچنین میزان جذب و مرطوب‌کنندگی بیشتری دارند. بهترین روغن برای برنز کردن بدن با آفتاب، روغن‌های گیاهی هستند که عبارتند از:
-
روغن نارگیل
این روغن برای پوست‌های حساس مناسب است و اسیدهای چربی دارد که به جذب بهتر آن در پوست کمک می‌کنند. همچنین این روغن مقدار اندکی SPF دارد که از پوست در برابر اشعههای UV محافظت خواهد کرد.
-
روغن آوکادو
این روغن حاوی اسیدهای چرب ضروری بدن و ویتامین‌های مختلفی است.
-
روغن زیتون
این روغن میزان زیادی ویتامین E، خواص آنتی‌اکسیدانی و مرطوب‌کنندگی دارد. همچنین باعث کاهش میزان آفتاب سوختگی پوست و ایجاد رنگ برنزه طلایی می‌شود.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی میخچه با ۹ روش ساده؛ از سنگ پا تا جوش شیرین
-
آلوئه ورا
این روغن خاصیت درمان‌کنندگی بالایی برای پوست دارد و حاوی مواد مغذی و ویتامین‌هایی است که به خنثی کردن اشعههای UV کمک می‌کنند.
-
روغن آرگان
این روغن خاصیت آبرسانی بالایی دارد و از پوست در برابر نورخورشید محافظت می‌کند.
-
روغن آفتاب گردان
این روغن مرطوب کننده طبیعی است و از خشک شدن و ترک خوردن پوست جلوگیری می‌کند.
از دیگر روغن‌های طبیعی می‌توان به روغن دانه هویج، هسته انگور و جوانه گندم اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: روش هاي طبيعي درمان چین و چروك دور لب
بهترین کرم برای برنزه شدن در آفتاب
شرکت‌های تولیدکننده محصولات آرایشی و بهداشتی محصولات مختلفی را برای برنزه کردن بدن تولید کرده‌اند که از آن‌ها می‌توان به انواع کرم‌ها، لوسیون‌ها و اسپری‌های برنزه کننده اشاره کرد. این شرکت‌ها محصولات خود را با قیمت‌ها و طیف رنگی مختلف در دسترس خریداران قرار می‌دهند.
باید گفت که استفاده از کرم‌های برنزه کننده بسیار راحت، بدون دردسر با ماندگاری کم است.
وازلین برای آفتاب گرفتن خوب است یا خیر؟
این ماده از ترکیب مواد معدنی و موم ساخته می‌شود که در برابر آب مقاوم است؛ اما به دلیل داشتن ترکیبات نفتی باعث جذب بیشتر نور خورشید روی پوست خواهد شد. به همین دلیل باعث تشدید اثرات مضر آفتاب بر پوست شده و شدیدا به پوست آسیب می‌رساند.
برخی افراد برای تسریع روند برنز کردن بدن با آفتاب از وازلین استفاده می‌کنند؛ اما تغییر رنگ سریع پوست به آسیبی که ایجاد می‌کند نمی‌ارزد.
بیشتر بخوانید: پارافین تراپی چیست ؟ مزایای موم پارافین و کاربرد پارافین تراپی چیست ؟
عوامل موثر بر برنزه شدن پوست
عوامل مختلفی بر مدت زمانی که فرد برای برنز کردن بدن با آفتاب نیاز دارد اثر می‌گذارند. تعدادی از این عوامل مربوط به خود شخص و تعدادی به آب و هوا بستگی دارند. از جمله:
- شدت و قدرت پرتوهای خورشید
- آب و هوای مرطوب باعث سریع‌تر شدن برنزه کردن می‌شود
- زاویه خورشید و زمان آفتاب گرفتن
- استفاده از کرم ضدآفتاب SPF دار باعث افزایش مدت زمان لازم برای برنزه شدن می‌شود
- میزان تیره یا روشن بودن پوست شخص (هر چه تیره‌تر باشد، ملانین پوست بیشتر و راحت‌تر برنزه می‌شود)
پس با این اوصاف باید گفت که افراد باید برای برنز کردن بدن با آفتاب به نکات و عوامل موثر بر آن دقت کنند.
سوالات متداول برنز کردن بدن با آفتاب
از چه روغنی برای برنزه شدن استفاده کنیم؟
استفاده از روغن‌های طبیعی ماند نارگیل، آووکادو، آلوئه ورا و زیتون برای آفتاب گرفتن مناسب هستند.
برای به دست آوردن برنزه طلایی با آفتاب چه کاری انجام دهیم؟
در زمان آفتاب گرفتن از روغن زیتون طبیعی استفاده کنید.
برنزه شدن سریع با آفتاب چگونه است؟
از روغن‌های طبیعی مانند نارگیل، اووکادو و زیتون استفاده کنید.
آیا برای برنز کردن بدن با آفتاب از وازلین استفاده کنیم؟
خیر. وازلین باعث آسیب شدید به پوست می‌شود.