شایع ترین علائم کمبود کلسیم و تاثیر تخم شربتی در درمان آن
شایع ترین علائم کمبود کلسیم پوکی استخوان است که ممکن است در سن بالا در فرد مشخص شود. کلسیم برای بسیاری از عملکردهای بدن لازم است. هیپوکلسمی که به عنوان بیماری کمبود کلسیم شناخته میشود، زمانی رخ میدهد که سطح کلسیم خون پایین باشد.
کمبود طولانی مدت کلسیم منجر به تغییرات دندانی، آب مروارید، تغییرات در مغز و پوکی استخوان میشود. کمبود کلسیم ممکن است علائم اولیه ایجاد نکند و معمولا خفیف است، اما بدون درمان ممکن است خطرناک باشد. در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب علائم هشدار دهنده کمبود کلسیم، نحوه پیشگیری و درمان کمبود کلسیم را شرح میدهیم.
چه کسانی در معرض خطر کمبود کلسیم هستند؟
بیشترین میزان جذب کلسیم در بدن به منظور تقویت استخوان تا سن 20 تا 25 سال ادامه دارد. این زمان اوج تشکیل توده استخوانی است. به همین دلیل در این سن بهتر است مواد غذایی سرشار از کلسیم مصرف کنید. گروههایی که در معرض خطر بالاتری از کمبود کلسیم هستند عبارتند از:
- افراد یائسه
- افراد مبتلا به آمنوره (عدم قاعدگی)
- افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز
- افرادی که رژیمهای گیاهخواری یا وگان دارند
بیشتر بخوانید: 8 جایگزین شیر با رعایت کلسیم و ویتامین B12 در شیرهای غیر لبنی
علائم کمبود کلسیم چیست و چه تاثیری بر بدن دارد؟
کلسیم برای بسیاری از عملکردهای بدن ضروری است. بنابراین کمبود آن میتواند اثرات گستردهای از جمله روی عضلات، استخوانها، دندانها و همچنین بر سلامت روان داشته باشد.
اگر مصرف کم رژیم غذایی عامل کمبود باشد، معمولا علائم اولیه وجود ندارد. در دراز مدت، فرد ممکن است استئوپنی یا تراکم استخوان پایین را تجربه کند. بدون درمان، این میتواند منجر به پوکی استخوان یا استخوانهای شکننده شود.
کمبود کلسیم فقط به علت رژیم غذایی نامناسب نیست. ممکن است ناشی از مشکلات یا درمانهای سلامتی مانند نارسایی کلیه، برداشتن معده، یا استفاده از برخی داروها، مانند دیورتیکها باشد. علائم کمبود کلسیم شامل موارد زیر است:
بیشتر بخوانید: نرمی استخوان چیست؟ همه چیز در مورد استئومالاسی را بدانید
مشکلات عضلانی شامل گرفتگی و اسپاسم
کلسیم برای کارکرد طبیعی سلولها، انتقال پیامهای عصبی، انقباض عضلات و آرامسازی عضلات ضروری است. بنابراین کمبود کلسیم بسیاری از کارکردهای بدن را تحت تاثیر قرار میدهد. فردی که دچار کمبود کلسیم است ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- درد عضلانی، گرفتگی و اسپاسم
- درد در رانها و بازوها هنگام راه رفتن یا حرکت
- بی حسی و گزگز در دستها، بازوها، پاها و همچنین اطراف دهان
کمبود کلسیم و سرگیجه، همراه با خستگی مفرط
سطوح پایین کلسیم باعث خستگی مفرط میشود که شامل کمبود انرژی و احساس کلی سستی است. از طرفی بیخوابی را نیز به همراه دارد. خستگی مرتبط با کمبود کلسیم همچنین میتواند شامل سبکی سر و سرگیجه باشد که با کمبود تمرکز، فراموشی و گیجی مشخص میشود.
بیشتر بخوانید: درمان پوکی استخوان؛ با این روشها هوای استخوانهایتان را داشته باشید
ناخنهای شکننده و پوست ناسالم ناشی از کمبود کلسیم
افراد مبتلا به کمبود شدید کلسیم ممکن است علائمی داشته باشند که ناخنها را تحت تاثیر قرار میدهد. ناخنها ضعیف و شکننده میشوند و کندتر از حد معمول رشد میکنند. کمبود دائمی کلسیم میتواند باعث موارد زیر شود:
- پوست خشک
- ناخنهای خشک یا شکننده
- آلوپسی که باعث ریزش مو به صورت تکهای میشود
- اگزما یا التهاب پوست که منجر به خارش یا خشکی لکهها میشود
- پسوریازیس یا صدف پوستی(بیماری پوستی خودایمنی)
بیشتر بخوانید: ۴ عوارض شکستن قولنج را باید بدانید تا این کار را انجام ندهید
استئوپنی و پوکی استخوان، شایعترین نشانه کمبود کلسیم
استخوانها به خوبی کلسیم را ذخیره میکنند، اما برای قوی ماندن به سطوح بالایی نیاز دارند. هنگامی که سطح کلی کلسیم پایین باشد، بدن میتواند مقداری از استخوانها را منحرف کند و آنها را شکننده و مستعد آسیبدیدگی کند.
با گذشت زمان، کمبود کلسیم باعث استئوپنی و کاهش تراکم مواد معدنی در استخوانها میشود. این میتواند منجر به پوکی استخوان شود که باعث نازک شدن استخوانها، آسیب پذیری در برابر شکستگی، درد و مشکلات در وضعیت بدنی میشود. ممکن است سالها طول بکشد تا پوکی استخوان و سایر عوارض ناشی از کمبود کلسیم ایجاد شود.
بیشتر بخوانید: کمر درد؛ ۵ درمان قطعی با شناسایی ۹ علت مهم درد کمر در زنان و مردان
کمبود کلسیم و قاعدگی، PMS شدید
سطوح پایین کلسیم با سندرم پیش از قاعدگی شدید (PMS) مرتبط است و یکی از علائم کمبود کلسیم در بانوان محسوب میشود. در یک مطالعه شرکت کنندگان پس از مصرف روزانه 500 میلی گرم کلسیم به مدت 2 ماه، بهبود خلق و خو را گزارش کردند. همچنین کاهش میزان احتباس مایعات (تجمع مایعات) که سبب خشک شدن مفاصل میشود، بیان شـده است.
علائم سندرم پیش از قاعدگی شدید عبارتند از:
- نوسانات خلقی
- حساس شدن سینههاپ
- میل شدید به غذا
- خستگی
- تحریکپذیری و افسردگی
محققان به این نتیجه رسیدند که سطوح پایین ویتامین D و کلسیم در نیمه دوم چرخه قاعدگی ممکن است به علائم PMS کمک کند. این تیم پیشنهاد کرد که مصرف مکملهای کلسیم به تسکین علائم کمک میکنند.
بیشتر بخوانید: درمان سریع کم خونی؛ هفت برنامه غذایی برای خونرسانی به بد
مشکلات دندانی، به علات عدم دریافت کافی کلسیم
محققان ارتباط مستقیم بین عدم دریافت کافی کلسیم و از دستدادن دندانها پیدا کردند. افرادی که هر روز کلسیم کافی دریافت نمیکنند، احتمالا حداقل یک دندان خود را از دست خواهند داد. زمانی که بدن کمبود کلسیم داشته باشد، آن را از منابعی مانند دندان بیرون میکشد. این میتواند منجر به مشکلات دندانی شود، از جمله:
- پوسیدگی دندان
- دندانهای شکننده
- لثههای تحریک شـده
- ریشههای ضعیف دندان
همچنین، کمبود کلسیم در نوزاد رشد دندانها را مختل میکند.
بیشتر بخوانید: ۱۵ درمان سریع دندان درد در شب و بی خوابی های شبانه ناشی از آن
افسردگی، از عوارض ناشی از کمبود کلسیم
کمبود کلسیم و اعصاب ممکن است با هم مرتبط باشند که با اختلالات خلقی، از جمله افسردگی همراه است. احتمال دارد پزشک برای شخصی که افسردگی دارد، پس از بررسی سطح کلسیم فرد، مکمل کلسیم را توصیه کند.
درمان کمبود کلسیم با مواد غذایی مناسب و تاثیر تخم شربتی
ایمنترین و سادهترین راه برای درمان یا پیشگیری از کمبود کلسیم، افزودن کلسیم بیشتر به رژیم غذایی است. تخم شربتی به عنوان یک داروی گیاهی برای درمان کمبود کلسیم است. این شربت سرشار از کلسیم است و مصرف آن توصیه میشود.
برخی از غذاهای غنی از کلسیم عبارتند از:
- محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست
- لوبیا
- انجیر
- کلم بروکلی
- توفو
- شیر سویا
- اسفناج
- غلات غنی شـده
- آجیل و دانه ها، از جمله بادام و کنجد
بیشتر بخوانید: رژیم تخم مرغ؛ رژیمی سالم و کاربردی یا ناسالم
از مصرف بیش از حد کلسیم پرهیز کنید!
قبل از مصرف مکملهای کلسیم، با پزشک مشورت کنید. مصرف بیش از حد کلسیم، مشکلی به نام هیپرکلسمی، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، سنگ کلیه و سایر مشکلات جدی سلامتی را افزایش میدهد. توصیه میشود روزانه به اندازه 1000 تا 1200 میلی گرم کلسیم به صورت ترکیبی شامل مواد غذایی و مکمل مصرف کنید.
هنگامی که کمبود شدید است یا زمانی که مکملها و تنظیم رژیم غذایی به نتایج کافی نمیرسند، پزشک ممکن است تزریق کلسیم را تجویز کند.
کمبود کلسیم را در سن پایین درمان کنید!
کمبود کلسیم ممکن است ناشی از عوامل رژیم غذایی، مشکلات سلامتی یا درمانهای پزشکی باشد. از علائم کلسیم میتوان به مشکلات دندان، پوکی استخوان، افسردگی، پوست خشک و ناخنهای شکننده اشاره کرد.
بهترین روش، افزودن کلسیم بیشتر به رژیم غذایی است. هنگامی که این امکان پذیر نباشد، پزشک ممکن است مکملها را به صورت قرص خوراکی یا تزریقی توصیه کند. اکثر افرادی که تحت درمان قرار میگیرند، طی چند هفته بهبودی در علائم مشاهده می کنند.
سوالات متداول درباره کمبود کلسیم
آیا کمبود کلسیم باعث پا درد میشود؟
بله. درد در رانها و بازوها هنگام راه رفتن یا حرکت از علائم کمبود کلسیم است.
برای کمبود کلسیم چه بخوریم؟
محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست، لوبیا، انجیر، کلم بروکلی، اسفناج، بادام و کنجد میتواند کلسیم کافی را به بدن برساند.
میزان لازم کلسیم برای بدن چقدر است؟
روزانه به اندازه 1000 تا 1200 میلی گرم کلسیم برای افراد بالغ نیاز است.