با دانستن این موارد، زایمان طبیعی بهتری داشته باشید
زایمان طبیعی همان‌طور که از نام آن مشخص است، اولین راه‌کار برای تولد نوزادان بود. در سال‌های اخیر استفاده از دیگر روش‌های معمول رواج بسیاری پیدا کرده است، اما تمامی پزشکان و متخصصان حوزه زنان و زایمان تاکید دارند که بهتر است مادران در صورت دارا بودن شرایط، زایمان طبیعی را در برنامه خود قرار دهند. در هر صورت تولد یک نوزاد اتفاق بزرگی است که به هر شکلی که انجام شود، زیباست.
زایمان طبیعی چیست؟
زایمان طبیعی به طور معمول به زایمانی گفته می‌شود که بدون داروهای ضد درد یا مداخلات معمول پزشکی انجام بشود.
فواید زایمان طبیعی
زایمان طبیعی بهترین نوع زایمان محسوب می‌شود. زیرا بدون مداخله یا با حداقل مداخله پزشکی انجام می‌شود. طبیعت به بهترین وجه می‌داند که فرآیندهای بیولوژیکی شامل چه مواردی است. مداخله پزشکی فقط در مواردی که کاملا ضرورت پیدا می‌کند باید مورد استفاده قرار گیرد. زایمان طبیعی هم برای مادر و هم برای کودک فواید بسیار دارد. در اینجا چند دلیل را بیان می‌کنیم که چرا مادران باید روش زایمان طبیعی را انتخاب کنند. مگر اینکه دلیل قوی خاصی برای انتخاب روش دیگر وجود داشته باشد.
1.کاهش خطر
استفاده نکردن از هرگونه عمل جراحی یا دارو به کاهش انواع خطر در رابطه با تولد نوزاد کمک می‌کند. مصرف داروها خطر زایمان طولانی مدت را افزایش می‌دهد و همچنین ممکن است منجر به کند شدن رشد نوزاد در ماه اول شوند.
2.جلوگیری از اختلالات
هنگامی که زایمان با تزریق یا هر داروی دیگری ایجاد می‌شود، ممکن است منجر به اوتیسم یا سایر اختلالات عصبی در نوزاد شود. با انتخاب زایمان طبیعی کودک، می‌توان از این اختلالات جلوگیری کرد.
3.کاهش خطر نیاز انتقال خون
هورمون‌هایی مانند اکسی‌توسین که با زایمان طبیعی به مقدار بیشتری در بدن مادر آزاد می‌شوند، می‌توانند خطر ابتلا به ذات‌الریه و نیاز به انتقال خون را کاهش دهند. انجام عمل سزارین می‌تواند این خطرات را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: مهم‌ترین مواردی که باید در مورد آزمایش ژنتیک قبل از بارداری بدانید
4.شیردهی با سهولت
سزارین یک عمل جراحی بزرگ است که نقاهت آن هفته‌ها طول می‌کشد. این ممکن است برای مادر مشکل‌ساز باشد. زیرا او باید برای تغذیه نوزاد، حالت خود را به روش‌های مختلف تنظیم کند. از طرف دیگر، زایمان طبیعی به فرد کمک می‌کند تا فرزندش با خیال راحت شیر بخورد. زیرا مادر می‌تواند سریع‌تر از روند زایمان بهبود یابد. مدت زمان بستری شدن زنان سزارین شده در مقایسه با زایمان طبیعی بیشتر است.
5.رشد
مغز نوزاد را افزایش می‌دهد
تولد طبیعی به افزایش تولید پروتئین در مغز نوزاد کمک می‌کند که به رشد و عملکرد مغز یاری می‌رساند. زایمان سزارین بدن را مجبور به ترشح این پروتئین‌ها نمی‌کند و بنابراین کودک از این مزایای گرانبها محروم می‌شود.
6.بهبودی راحت‌تر و بهتر
مطالعات نشان داده است زنانی که سزارین می‌کنند نسبت به زنانی که زایمان طبیعی داشته‌اند زمان بیشتری برای بهبودی می‌گذارند. همان‌طور که گفتیم سزارین یک عمل جراحی بزرگ است که بهبود آن زمان بر است. زمان بهبودی سزارین تقریبا 50 درصد بیشتر از دوره نقاهت زایمان طبیعی طول می‌کشد.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره کودکان
7.کاهش خطر مشکلات تنفسی
نوزادانی که از طریق سزارین متولد می‌شوند، تغییرات هورمونی هنگام زایمان اتفاق را از دست می‌دهند. این تغییرات هورمونی به رشد مناسب ریه‌ها کمک می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا عملکردی بهینه داشته باشند.
8.رژیم غذایی مناسب
تحقیقات نشان می‌دهد که عدم حمایت تغذیه‌ای در هنگام زایمان می‌تواند باعث کم آبی بدن، کتوز، هیپوناترمی و افزایش استرس مادر شود. زنانی که به طور طبیعی در یک مرکز زایمان یا بیمارستان زایمان می‌کنند، می‌توانند آزادانه غذا بخورند و بنوشند که این امر سطح انرژی آن‌ها را در طول زایمان حفظ می‌کند.
9.سلامتی نوزاد با زایمان طبیعی
نوزادانی که از طریق سزارین متولد می‌شوند در بلند مدت بیشتر مستعد آسم، آلرژی و عفونت هستند. بدون تولد طبیعی، نوزادان باکتری‌های خوب موجود در بدن مادر را از دست می‌دهند. این موضوع نقش عمده‌ای در سیستم ایمنی کودک دارد. بچه‌دار شدن از طریق تولد طبیعی به نوزاد شانس بیشتری برای مقابله با بسیاری از عوارض را می‌دهد و باکتری‌های لازم را برای مبارزه با سایر بیماری‌ها به او می‌رساند.
بیشتر بخوانید: ویار صبحگاهی بارداری ، راه های کنترل ویار صبحگاهی در بارداری
اقدامات قبل از زایمان طبیعی
هنگامی که تصمیم خود را برای زایمان طبیعی گرفتید، باید به طور فعال برای آن آماده شوید. شما باید آمادگی زایمان طبیعی را در خود به وجود بیاورید. زنان می‌توانند این کار را با انتخاب یک مراقب حمایتی، تهیه برنامه تولد، اطمینان از داشتن حمایت مناسب زایمان و آموزش خود در مورد روش‌های زایمان انجام دهند.
1.آگاه شوید
هر زنی با زن دیگر متفاوت است. نوزادان نیز با هم فرق دارند و هیچ تولدی با دیگری برابر نیست. به همین دلیل است که کسب اطلاعات بیشتر در مورد زایمان طبیعی مفید است. درک بیشتر در مورد گزینه‌های موجود و مزایا و معایب هر یک، می‌تواند به فرد کمک کند. این فرایند کمک خوبی برای تصمیم‌گیری درباره نحوه به دنیا آوردن فرزند است.
همچنین اگر مورد خاصی در ذهن دارید می‌توانید با پزشکتان صحبت کنید. آن‌ها به هر سوالی که دارید پاسخ می‌دهند و توضیح می‌دهند که در هر سناریوی احتمالی چه کارهایی می‌توان انجام داد تا نوزاد سالم به دنیا بیاید. آگاهی یکی از گزینه‌های آمادگی زایمان طبیعی است.
2.ذهن خود را آماده کنید
سعی کنید به داستان‌های بد و غیرواقعی در مورد زایمان طبیعی گوش ندهید. زیرا اگر عصبی و مضطرب شوید، برای مادر و فرزند مفید نیست. سعی کنید به خاطر داشته باشید که برای هر تجربه بد، یک مادر وجود دارد که داستان مثبتی را تعریف کند.
زایمان طبیعی می‌تواند سخت باشد، به خصوص اگر خودتان تجربه بدی داشته‌اید. اما سعی کنید تا حد ممکن مثبت فکر کنید. بسیاری از مادران می‌گویند که داشتن چشم‌انداز مثبت کمک می‌کند.
3.بدن خود را آماده کنید
یکی از اقدامات قبل از زایمان طبیعی آماده‌سازی جسمی و فیزیکی مادر است. زایمان اغلب به قدرت و استقامت نیاز دارد. بنابراین مهم است که بدن خود را برای آن آماده کنید. ورزش در دوران بارداری نیز می‌تواند راهی عالی برای کاهش استرس باشد.
می‌توانید در مورد کلاس‌های ورزشی قبل از زایمان در نزدیکی خود اطلاعات کسب کنید. به عنوان مثال کلاس یوگای بارداری بسیار مفید خواهد بود. این امر به شما کمک می‌کند تا نوزاد خود را در وضعیت مناسبی برای تولد قرار دهید. برخی از تکنیک‌های آرامش و تنفس برای کمک به مادر در حفظ آرامش ارائه مفید هستند. توجه داشته باشید که هر نوع تمرینی خوب است. اگر زمان یا پول لازم برای شرکت در کلاس را ندارید، قدم زدن در پارک هم مفید خواهد بود.
4.تکنیک‌های آرامش را تمرین کنید
استفاده از تکنیک‌های تنفس می‌تواند به آرامش اعصاب شما (قبل و بعد از زایمان) و کنترل درد کمک کند. شما می‌توانید در تمام طول دوران بارداری تمرین کنید تا مطمئن شوید که هنگام شروع زایمان از آن‌ها راحت استفاده می‌کنید.
مدیتیشن و تجسم می‌تواند به مادر برای آرامش در دوران بارداری و هنگام زایمان کمک کند. حتی اگر برنامه شما آن‌طور که برنامه‌ریزی کرده‌اید پیش نرود، ممکن است هنوز بتوانید از تکنیک‌هایی که آموخته‌اید استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: عوارض کم تحرکی زنان باردار چیست؟
روش‌هایی برای کنترل درد زایمان طبیعی
1.تمرینات تنفسی و تجسم
اکثر کلاس‌های زایمان تکنیک‌های تمرکز تنفس و تجسم را پوشش می‌دهند. ممکن است الگوهای تنفسی خاصی برای تمرین به شما و شریک زندگی شما داده شود. مربی ممکن است از مادر برای تجسم تصویر مکانی که به او آرامش می‌دهد کمک بگیرد تا بتواند درد را کنار بگذارد.
همچنین ممکن است تکنیک‌هایی مانند آرامش پیش‌رونده یا کنترل شده را بیاموزید. در این روش با کنترل کردن عضله خاصی، آن را سفت کرده و سپس آن را رها می‌کنید که تا جای ممکن شل شود.
شما همچنین ممکن است دریابید که آوردن چیز خاصی برای دیدن (مثلا عکس مورد علاقه) و داشتن موسیقی آرامش‌بخش به آرامش شما کمک می‌کند.
این تکنیک‌ها از آرامش و مشارکت به عنوان راهی برای مدیریت انقباضات بدن استفاده می‌کنند.
2.ماساژ، لمس و درمان سرد و گرم
ماساژ باعث آرامش می‌شود، ماهیچه‌های کشیده را تسکین می‌دهد و ممکن است درک شما از درد زایمان طبیعی کاهش دهد. شما می‌توانید از شخص پشتیبان خود یا از همسر خود ماساژ بگیرید. در صورت احساس اضطراب، لمس یک دوست عزیز می‌تواند بسیار اطمینان بخش باشد. ممکن است با نوازش ملایم آرام شوید یا لمس قوی‌تری را ترجیح دهید.
بسیاری از زنان با استفاده از کمپرس گرم یا یک بطری آب گرم در قسمت تحتانی شکم یا کمر یا هر جای دیگری که احساس ناراحتی می‌کنند درد را کاهش داده‌اند. برخی هم معتقدند بسته‌های سرد آرامش بخش‌تر هستند.
در حالی که گروهی دیگر جایگزین گرم و سرد را ترجیح می‌دهند. ارزش این را دارد که هر کدام را برای تسکین درد زایمان طبیعی امتحان کنید. فقط مطمئن شوید که از پوست در برابر تماس مستقیم با گرما یا سرما محافظت می‌شود.
3.طب سوزنی یا طب فشاری
طب سوزنی که قرن‌ها در طب سنتی چینی مورد استفاده قرار می‌گیرد، شامل قرار دادن و دستکاری سوزن‌های ظریف در نقاط خاصی از بدن است. طب فشاری از سوزن استفاده نمی‌کند و مستلزم اعمال فشار به این نقاط است.
هیچ کس به طور دقیق نمی‌داند که طب سوزنی چگونه می‌تواند درد را کاهش دهد. دو نظریه رایج این است که این تکنیک یا تکانه‌های درد خاصی را به مغز مسدود می‌کند یا باعث آزاد شدن مسکن‌های طبیعی به نام اندورفین می‌شود. نقاط طب سوزنی که معمولا در زایمان استفاده می‌شود شامل لکه‌هایی روی دست، پا و گوش است.
مطالعات زیادی در مورد استفاده از طب سوزنی یا طب فشاری در زایمان انجام نشده است و نتایج متناقض است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این تکنیک‌ها می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. اما سایر مطالعات هیچ تاثیری را نشان نمی‌دهند. جنبه منفی طب سوزنی این است که به یک متخصص ماهر نیاز دارد و تعداد کمی از پزشکان یا ماماها برای این روش آموزش دیده‌اند.
4.آب درمانی
استفاده از آب برای تسکین و آرامش بدن ممکن است به کاهش ناراحتی‌ها و درد زایمان طبیعی کمک کند. غوطه‌ور شدن در حمام خانه برای برخی از زنان در هنگام زایمان اولیه جذاب است. اکثر مراکز تخصصی تولد (و برخی از بیمارستان‌ها) وان‌های بسیار بزرگ یا به سبک جکوزی برای زنان ارائه می‌دهند. برای آمادگی زایمان در خانه برخی از زنان وان‌های قابل حمل مخصوصی که بزرگ‌تر، عمیق‌تر و نرم‌تر از یک وان معمولی هستند اجاره می‌کنند.
آب درمانی مانند دیگر گزینه‌های بدون دارو، به شما امکان می‌دهد هوشیار و تحت کنترل باشید. غوطه‌ور شدن در آب، فشار بر بدن را کاهش می‌دهد. باعث شل شدن ماهیچه‌ها می‌شود و ممکن است اضطراب و درد زایمان طبیعی را کاهش دهد. علاوه بر این شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد، امکان دارد طول اولین مرحله زایمان را نیز کاهش دهد.
اگر تصمیم گرفتهاید و برای استفاده از آب آماده هستید، مطمئن شوید که آب وان در دمای بدن یا خنک‌تر است. هر دمای بالاتری می‌تواند درجه حرارت شما و همچنین درجه حرارت و ضربان قلب نوزاد را افزایش دهد.
البته همه زنان کاندیدای مناسبی برای آب درمانی در حین زایمان نیستند. اگر عوارضی دارید که به عنوان مثال نیاز به نظارت مداوم دارند، آب درمانی در زایمان گزینه‌ای مناسب نیست. هر چند دوش گرفتن خوب است و بسیاری از زنان دوش آب گرم را آرامش‌بخش می‌دانند.
5.هیپنوتیزم
برخی از زنان برای کاهش تنش، ترس و احساس درد زایمان طبیعی به هیپنوتیزم روی آورده‌اند. برای استفاده از این تکنیک شما نیاز به آموزش و تمرین زودهنگام دارید تا بتوانید یاد بگیرید که چگونه در هنگام زایمان تمرکز کرده و عضلات خود را شل کنید. با این حال یک بررسی علمی به این نتیجه رسید که شواهد کافی برای قضاوت در مورد اثر هیپنوتیزم در هنگام زایمان وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: مصرف شیرینی در دوران بارداری باید چگونه باشد؟
علائم شروع زایمان طبیعی
در حالی که تغییرات مشخصی در بدن با زایمان قریب‌الوقوع وجود دارد، تجربه هر زن منحصربهفرد و متفاوت است. نشانه‌ها و علائم زایمان طبیعی می‌تواند سه هفته قبل از موعد مقرر تا دو هفته پس از آن شروع شود. هیچ روش دقیقی برای پیش‌بینی زمان زایمان طبیعی وجود ندارد.
1.کودک می‌افتد
این زمانی است که کودک «می‌افتد» یعنی سر نوزاد در اعماق لگن پایین می‌آید. در برخی از زنان این حالت تا دو هفته قبل از شروع زایمان رخ می‌دهد. زنان دیگر ممکن است اصلا متوجه این رویداد نشوند.
2.افزایش میل به ادرار کردن
افزایش میل به ادرار می‌تواند نتیجه سقوط سر نوزاد به داخل لگن باشد. موقعیت پایین سر نوزاد فشار بیشتری را به مثانه وارد می‌کند. بنابراین بسیاری از زنانی که به زایمان نزدیک می‌شوند ممکن است نیاز مکرر به دفع ادرار احساس کنند. با افتادن نوزاد، تنفس راحت‌تر می‌گردد، زیرا فشار کمتری از زیر به دیافراگم وارد می‌شود.
3.شاخه مخاطی عبور می‌کند
عبور پلاک مخاطی یک علامت شناخته شده است که زایمان طبیعی نزدیک است. مخاط غلیظ تولید شده توسط غدد دهانه رحم به طور معمول این دهانه را در دوران بارداری بسته نگه می‌دارد. این پلاک مخاطی باید قبل از زایمان به بیرون رانده شود. فشار سر نوزاد باعث می‌شود پلاک مخاط از واژن به خارج آن برود. گاهی اوقات به صورت ترشحات واژن با رنگ دیده خواهد شد.
برای برخی از زنان پلاک مخاط تا بعد از شروع زایمان خارج نمی‌شود. برخی دیگر ممکن است ترشحات مخاطی را در روزهای قبل از شروع زایمان مشاهده کنند.
4.دهانه رحم گشاد می‌شود
اتساع دهانه رحم از علائم شروع زایمان طبیعی است. این امر توسط متخصص مراقبت‌های بهداشتی در حین معاینه لگن تشخیص داده می‌شود. این مورد در روزها و حتی هفته‌های قبل از شروع زایمان دیده شده است.
5.نازک شدن دهانه رحم
علاوه بر اتساع، نازک شدن (تخلیه) دهانه رحم نیز رخ می‌دهد. این اتفاق در هفته‌های قبل از زایمان رخ می‌دهد، زیرا دهانه رحم نازک شده به راحتی متسع خواهد شد. این علامت همچنین توسط متخصص مراقبت‌های بهداشتی در حین معاینه لگن تشخیص داده می‌شود و از علائم شروع زایمان طبیعی به شمار می‌رود.
6.کمردرد
بسیاری از زنان توجه دارند که با نزدیک شدن به زایمان، کمردرد به ویژه درد مبهم در ناحیه کمر که می‌آید و می‌رود را تجربه می‌کنند. کمردرد ممکن است با انقباضاتی که در نقاط دیگر احساس می‌شود همراه باشد یا خود به خود ایجاد شود. زنان همچنین با پیشرفت سه ماهه سوم بارداری متوجه شل شدن مفاصل به ویژه در ناحیه لگن می‌شوند. این اتفاق، به‌طور طبیعی و برای آمادگی زایمان رخ می‌دهد.
بیشتر بخوانید: درمان کمردرد چیست؟ روش های معالجه درد کمر
7.انقباضات
انقباضات می‌تواند در زنان متفاوت باشد. این پدیده ممکن است با حالاتی شبیه به ضربه، سفت شدن، چاقو زدن یا دردهای قاعدگی توصیف شود. این موارد با نزدیک شدن به زایمان قدرت یافته و دفعات آن افزایش می‌یابد.
انقباضات نامنظم که به انقباضات براکستون-هیکس یا «زایمان کاذب» معروف است، در اواخر سه ماهه سوم بارداری رخ می‌دهد. انقباضات براکستون-هیکس معمولا خفیف‌تر از موارد زایمان واقعی هستند و در فواصل منظم رخ نمی‌دهند. هنگامی که انقباضات با فاصله کمتر از ده دقیقه شروع می‌شود، این اغلب نشان دهنده علائم شروع زایمان طبیعی واقعی است.
8.انفجار انرژی
برخلاف احساس خستگی بیش از حد معمول در دوران بارداری، بسیاری از زنان احساس می‌کنند که در هفته‌های قبل از زایمان احساس ناگهانی انرژی و هیجان دارند. این انگیزه اغلب با احساس فوریت برای انجام کارها یا برنامه‌ریزی برای نوزاد همراه است.
9.احساس نیاز به دفع مدفوع (اسهال)
زنان اغلب درد و فشار لگن را به عنوان احساس تمایل به دفع مدفوع توصیف می‌کنند. برخی از زنان همچنین گزارش می‌دهند که در روزهای قبل از زایمان دچار اسهال یا دفع مدفوع بیشتر شده‌اند.
10.پاره شدن کیسه آب
پارگی غشاهای آمنیوتیک معمولا از علائم شروع زایمان طبیعی است. علیرغم این که اغلب در فیلم‌ها به تصویر کشیده می‌شود، این مایع معمولا حجم بالایی ندارد. بلکه قطره قطره یا از چکه کندتر است. مایع آمنیوتیک باید بی‌رنگ و بی‌بو باشد. گاهی اوقات تشخیص آن از ادرار دشوار است، اما مایع آمنیوتیک بویی ندارد. اگر مایع آمنیوتیک نشت کند، ضروری است که بلافاصله با متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود تماس بگیرید.
در این مقاله با مسایل مربوط به زایمان طبیعی آشنا شدیم. مواردی را درباره درد زایمان طبیعی و علائم شروع آن آموختیم. ارائه این مطالب براساس آن است که زایمان طبیعی بهترین روش برای زنان خواهد بود. در این روش سلامت مادر و نوزاد بسیار بیشتر از شیوه‌های دیگر حفظ می‌شود.