درمان ام اس با گیاه خواری؛ آیا مصرف گوشت، MS را تشدید می‌کند؟

درمان ام اس با گیاه خواری به دنبال راه‌هایی برای کنترل و از بین بردن این بیماری از طریق رژیم غذایی مبتنی بر گیاه‌خواری است. هرچند مصرف میوه و سبزیجات به تامین ویتامین و مواد مورد نیاز بدن کمک می‌کند اما درمان ام اس با گیاه خواری هنوز به اثبات نرسیده است.

درمان ام اس یا مولتیپل اسکلروز (MS) به تنهایی با رژیم غذایی خام گیاه‌خواری به صورت کامل امکان‌پذیر نیست و باید پروتئین و سایر مواد مورد نیاز بدن از طریق مصرف مواد غذایی متنوع تامین شود.

به طور کلی هنوز هیچ درمان قطعی برای بیماری ام اس یافت نشده و درمان‌های موجود فقط علائم را کاهش می‌دهند.

بیشتر بخوانید: رژیم خام گیاه خواری ۲۰ روزه و معرفی منو برای ۲۰ روز

درمان ام اس با گیاه خواری

در ابتدا باید اشاره کرد که گیاه‌خواری درجات مختلفی دارد به عنوان مثال، در وگانیسم یا خام وگان (Raw Vegan) علاوه بر گوشت، استفاده از موادی که از حیوانات به دست می‌آید مثل شیر و عسل نیز ممنوع است.

تحقیقات مربوط به دهه 40 میلادی نشان داد که میزان ام اس در طول جنگ جهانی دوم کاهش یافته است. جالب اینجاست که میزان ام اس پس از جنگ افزایش یافته است.

برخی از دانشمندان و متخصصان اعصاب فکر می‌کردند که جیره‌بندی غذاها ممکن است در این امر نقش داشته باشد. بنابراین، مطالعاتی طراحی شد تا ببینند آیا ارتباطی بین غذاهای جیره‌بندی شده مثل کره، پنیر، گوشت و غیره و میزان و شدت ام اس وجود دارد یا خیر.

در دو مطالعه که درست پس از جنگ جهانی دوم منتشر شد، رابطه مستقیمی بین میزان ام اس و مصرف چربی اشباع شده در نروژ گزارش شد. چندین مطالعه بعدی یافته‌های مشابهی را در مکزیک و فلسطین اشغالی گزارش کردند.

بیشتر بخوانید : ۱۶ صبحانه گیاهی؛ معرفی ترکیبی متنوع از سیب زمینی تا بادام زمینی

مطالعه‌ای در سال 1974 که شامل 20 کشور بود، گزارش داد که میزان بالاتر MS با مصرف بیشتر گوشت، تخم‌مرغ، شیر، کره، شکر و چربی به طور کلی مرتبط است.

پس از این، مقاله بسیار جالبی در سال 1986 منتشر شد با عنوان «مولتیپل اسکلروزیس، عرض جغرافیایی و چربی در رژیم غذایی؛ آیا گوشت حلقه گم شده است؟»

این مطالعه دوباره ارتباط بسیار مهمی را بین میزان ام اس و مصرف چربی بالا و به ویژه مصرف گوشت نشان داد. سه مطالعه پیشرفته دیگر در دهه 1990 منتشر شد.

یک مطالعه بزرگ آمریکایی به بسیاری از جنبه‌های سبک زندگی (در مجموع 46 مورد) در رابطه با ام اس پرداخت. دو عامل مهم عبارت بودند از مصرف زیاد گوشت و رژیم غذایی سرشار از لبنیات و ماهی کم.

در نتیجه یکی از بزرگترین مطالعات تا به امروز که 36 کشور در آن شرکت داشتند، همچنان چربی زیاد در رژیم غذایی و به ویژه چربی اشباع شده یعنی گوشت، پنیر، کره و غیره به شدت با ام اس در ارتباط بودند.

این دو مطالعه توسط مطالعه‌ای در کانادا پیگیری شد که گزارش داد کسانی که مبتلا به ام اس هستند کالری بالاتر و چربی حیوانی بیشتری نسبت به کسانی که به ام اس مبتلا نمی‌شوند، مصرف می‌کنند.

علاوه بر این، افرادی که به ام اس مبتلا شده بودند تمایل به مصرف پروتئین گیاهی کمتر مثل آجیل، حبوبات، و غیره؛ فیبر کمتر، ویتامین C و پتاسیم کمتر مثل میوه ها و سبزیجات تازه داشتند.

بیشتر بخوانید: اووگان، رژیم گیاهی تخم‌مرغی با ۷ روش برای جذب مواد مغذی بدن

یک مطالعه اخیر، این بار در کودکان مبتلا به ام اس، که از 11 منطقه در سراسر ایالات متحده انجام شد، نشان داد که هر 10 درصد افزایش در مصرف کل چربی با افزایش 56 درصدی در خطر عود بیماری همراه است. هر 10 درصد افزایش مصرف چربی اشباع شده با افزایش 237 درصدی در خطر عود همراه بود. برعکس، هر فنجان سبزیجات با کاهش 50 درصدی خطر عود همراه بود.

شواهد بیشتر از مطالعات متعدد نشان می‌دهد که غلظت بالاتر چربی اشباع و غلظت کمتر چربی غیراشباع را در گلبول‌های قرمز خون مبتلایان به ام اس در مقایسه با افراد بدون ام اس نشان می‌دهد.

به طور مشابه، مطالعاتی که به سال 1963 برمی‌گردد، در مقایسه با افراد بدون ام اس، غلظت بیشتری از چربی اشباع شده در بافت مغز افراد مبتلا به ام اس مشاهده می‌شود.

علاوه بر این، مجموعه‌ای از مطالعات وجود دارد که سطوح آنتی‌اکسیدانی کمتری را در خون افراد مبتلا به ام اس در مقایسه با افراد بدون ام اس نشان داده است. منابع اصلی آنتی‌اکسیدان‌ها، میوه‌ها، سبزیجات، آجیل، دانه‌ها، گیاهان و ادویه‌جات هستند.

همه این مطالعات، مشاهده‌ای هستند. اگرچه هر دو جالب و با نتایج ثابت هستند اما شاید تشخیص ام اس باعث شود که فرد، رژیم غذایی خود را تغییر داده و بیشتر گوشت، کره، پنیر و غیره مصرف کند.

بیشتر بخوانید: درمان ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس با داروهای بهبودبخش

تاثیر درمان ام اس با گیاه خواری بر میزان و شدت بیماری

متاسفانه، کمبود کارآزمایی‌ در این ارتباط بسیار است اما مهمتر از همه، کارآزمایی‌های موجود، یافته‌های مشابهی را گزارش می‌کنند و با مطالعات معرفی شده در بالا مطابقت دارند.

آزمایش در ارتباط با تاثیر چربی حیوانی بر ام اس

اکنون این آزمایش‌های مرتبط با درمان ام اس با گیاه خواری را بررسی خواهیم کرد. دکتر روی سوانک، متخصص مغز و اعصاب که تقریبا 300 مقاله علمی منتشر کرد، در چندین مؤسسه پیشرو مغز و اعصاب (تا سن 94 سالگی) کار کرد و تا 99 سالگی زندگی کرد.

سوانک یکی از اولین کسانی بود که فکر کرد بین رژیم غذایی، به ویژه چربی‌های حیوانی اشباع شده و ام اس ارتباط وجود دارد. به این ترتیب، او برخی از مطالعات اولیه را انجام داد که میزان ام اس را با چربی حیوانی اشباع شده مرتبط می‌کرد.

بر اساس تحقیقات، سوانک اولین کسی بود که این ارتباط را مورد آزمایش قرار داد. سوانک گروهی متشکل از 144 نفر مبتلا به ام اس را استخدام کرد و از همه آن‌ها خواست که از رژیم غذایی کم چربی اشباع شده یعنی 15 گرم در روز که معادل 1.5 اونس پنیر چدار یا 1.5 پیمانه شیر است، پیروی کنند.

بیشتر بخوانید: 8 جایگزین شیر با رعایت کلسیم و ویتامین B12 در شیرهای غیر لبنی

برخی از افراد به این رژیم غذایی درمان ام اس با گیاه خواری پایبند بودند و برخی دیگر خیر. سوانک نتایج خود را 3.5 سال، 5 سال، 7 سال، 20 سال، 34 سال و 50 سال پس از شروع مطالعه منتشر کرد.

نتایج بدست آمده به تنهایی یک دستاورد قابل توجه است. اکثر مطالعات رژیم غذایی هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد. نتایج تحقیقات سوانک در برخی از برجسته‌ترین مجلات پزشکی منتشر شد.

نتایج نشان داد افرادی که از رژیم غذایی کم چربی اشباع شده پیروی می‌کردند، 95% از نظر بدنی فعال بودند. با این حال، کسانی که رژیم غذایی را رعایت نکردند، تنها 7 درصد از نظر بدنی فعال بودند.

20% در گروه سازگار با ام اس، به دلایل مختلف جان خود را از دست دادند، در حالی که 80% از کسانی که رژیم غذایی را رعایت نکردند به علت ام اس جان خود را از دست دادند.

کسانی که به رژیم غذایی مرتبط با درمان ام اس با گیاه خواری پایبند بودند، پیشرفت قابل توجهی در بیماری خود نداشتند. یک رادیولوژیست در مورد کار سوانک در مجله Canadian Journal of Neurological Sciences نوشت: «نتایج مطالعه 34 ساله او که در سال 1990 در The Lancet منتشر شد، مؤثرترین درمان مولتیپل اسکلروزیس (درمان ام اس با گیاه خواری) است که تا به حال در ادبیات بررسی همتایان گزارش شده است».

فقدان آزمایش‌های غذایی در MS وجود دارد، اما کار سوانک تنها پژوهش در حوزه درمان ام اس با گیاه خواری نیست. یک کارآزمایی سه ساله در بریتانیا نشان داد که افراد مبتلا به ام اس که قادر به کاهش چربی اشباع شده در عین افزایش چربی غیراشباع و آنتی‌اکسیدان‌ها بودند، بدتر نشدند در حالی که آن‌هایی که رژیم غذایی خود را تغییر ندادند، بدتر شدند.

بیشتر بخوانید: خام گیاه خواری، پدیده‌ای جنجالی و بحث برانگیز

نتیجه آزمایشات دیگر برای تاثیر گیاه خواری بر MS

دو کارآزمایی کوچک و جدیدتر نشان داد که وقتی افراد مبتلا به ام اس، مصرف چربی اشباع شده خود را کاهش داده و دریافت امگا 3 خود را افزایش داده‌اند، گرگرفتگی و ناتوانی در آنها کاهش یافته است.

آزمایشی جدیدتر و حرفه‌ای‌تر توسط دکتر جان مک دوگال و گروه عصب شناسی در دانشگاه اورگان (جایی که سوانک کارهای زیادی انجام داد) طراحی شد تا رژیم غذایی کم چرب و گیاهی را با یک رژیم غذایی استاندارد مقایسه کند.

این آزمایش یک ساله هیچ تفاوتی در MRI مغز، تعداد عودهای ام اس یا ناتوانی پیدا نکرد. با این حال، گروهی که درمان ام اس با گیاه خواری را پیش گرفته بودند، کاهش وزن بدن، کلسترول و خستگی را گزارش کردند.

در سال‌های اخیر، گروهی در استرالیا به سرپرستی پروفسور جورج جیلینک (که خود مبتلا به ام اس است) جلسات آموزشی پنج روزه را برای مبتلایان به ام اس برگزار کردند.

آموزش شامل موارد زیر است:

• ترک سیگار
• مدیتیشن روزانه
• ورزش و قرار گرفتن در معرض نور خورشید
• مکمل ویتامین D همراه با مصرف بیشتر غذا

تحقیقات روی این برنامه‌ها، بهبود کیفیت زندگی را یک سال و پنج سال پس از این جلسات آموزشی پنج روزه نشان داده است.

بیشتر بخوانید: رژیم خام گیاه خواری کاهش وزن فوری؛ به همراه مزایا و معایب

چگونه تغذیه می‌تواند به درمان ام اس کمک کند؟

پیشتر اشاره کردیم که ام اس یک بیماری پیچیده و خود ایمنی است. پرهیز از سیگار، ورزش، تکنیک‌های کاهش استرس و همچنین آفتاب کافی و ویتامین D همگی مهم به نظر می‌رسند.

بیشتر بخوانید : پیلاف روسی، غذایی با ۲ دستور پخت برای گیاه خواران و افراد عادی

علاوه بر این، به نظر می‌رسد تغذیه برای پیشگیری و درمان ام اس مهم باشد. شواهد موجود در مورد تغذیه و ام اس ثابت است و ارتباط بین رژیم‌های غذایی سرشار از چربی حیوانی اشباع شده و ام اس را نشان می‌دهد.

شواهد همچنین از یک رژیم غذایی کامل و گیاهی برای کاهش شدت ام اس خبر می‌دهد. مکانیسم‌های متعددی وجود دارد که از طریق آن‌ها یک رژیم غذایی کامل و گیاهی می‌تواند برای پیشگیری و درمان ام ‌اس مفید باشد، از جمله تغییر میکروبیوم روده و سیستم ایمنی بدن، کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب و افزایش جریان خون در اطراف بدن، از جمله مغز.

اثر مفید رژیم غذایی گیاهی بر ام اس به طور قطعی ثابت نشده است. این امر مستلزم چندین آزمایش تصادفی کنترل شده بزرگ، پرهزینه و طولانی است. به همین دلیل متخصصان مغز و اعصاب، متخصصان تغذیه و انجمن‌های ام اس به طور معمول رژیم غذایی گیاهی را توصیه نمی‌کنند.

با این حال، چندین آزمایش جالب در ارتباط با درمان ام اس با گیاه خواری در حال انجام یا برنامه‌ریزی است.

بیشتر بخوانید: رژیم گیاهخواری برای دیابتی‌ها؛ آیا گیاهخواری در کنترل دیابت موثر است؟

یادداشت پایانی در ارتباط با درمان ام اس با گیاه خواری

در حالی که ما منتظر پیشرفت علم هستیم، بر اساس شواهد مستمر و گسترده، در درمان ام اس با گیاه خواری، رژیم غذایی گیاهی کامل برای افراد مبتلا به ام اس یا در معرض خطر این بیماری مناسب به نظر می‌رسد. سپاس از اینکه تا انتها ما را همراهی نمودید.