درمان سوزش چشم می‌تواند برخی درمان‌های خانگی را شامل شود که به راحتی این عارضه را برطرف می‌کنند؛ اما با توجه به دلیل سوزش، درمان می‌تواند متفاوت و گاها زمان‌بر باشد. قرمزی پوست اطراف چشم یا سوزش چشم امکان دارد نشانه‌ای از تحریک چشم باشد.
سوزش و قرمزی چشم اشکال مختلفی دارد، مانند بثورات قرمز یا حلقه قرمزی که در اطراف چشم دیده می‌شود. دلایل مختلفی برای این عارضه بیان می‌شود، اما مهم است که علت را بدانید تا بتوانید بین مشکلات چشمی جدی و مشکلات معمول تفاوت قائل شوید.
به خواندن این نوشتار ادامه دهید تا در مورد علائم و درمان‌های سوزش چشم و همچنین بیماری‌های چشمی بیشتر بدانید:
سوزش چشم چیست؟
سوزش چشم می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. چشم‌ها اعضای حساسی هستند، بنابراین به راحتی می‌توان آن‌ها را تحریک کرد. در حالی که برخی از تحریکات چشم ممکن است به دلیل یک نگرانی بزرگ‌تر برای سلامتی باشد، اما سوزش چشم همیشه جدی نیست.
بیشتر بخوانید :درمان خانگی ورم پلک؛ به دنبال درمان‌های پزشکی بلفاریت نباشید!
علل قرمزی و سوزش چشم
دلایل مختلفی برای قرمزی و سوزش چشم از جمله واکنش‌های آلرژیک و التهابی و عفونت وجود دارد. التهاب رگ‌های چشم که بین صلبیه چشم (لایه سفید خارجی کره چشم) و ملتحمه (پوشش بافت داخل پلک‌ها) قرار دارد، شایع‌ترین علت قرمزی و سوزش چشم است.
به طور معمول، بیشتر رگ‌ها نامرئی هستند، اما در صورت تحریک یا عفونی شدن می‌توانند قرمز و ملتهب شوند. در ادامه به برخی از دلایل قرمزی و سوزش چشم می پردازیم:
بیشتر بخوانید: علائم آب مروارید به طور ناگهانی ایجاد نمی‌شوند
1. محرک‌ها
چشمان شما ممکن است به دلیل محرک‌های موجود در هوا یا وسایل در تماس با چشم مانند لباس یا ملحفه تحریک شود. محرک‌های رایج عبارتند از: گرد و غبار، مواد شوینده، صابون‌ها، ضدعفونی کننده‌ها، روغن‌ها، عطرها.
2. آلرژی
ممکن است به موارد خاصی حساسیت یا آلرژی فصلی داشته باشید که باعث تحریک چشم می‌شود. آلرژی بسیار محتمل است. بیش از 50 میلیون آمریکایی هر سال نوعی آلرژی را تجربه می‌کنند. در واقع آلرژی ششمین عامل بیماری مزمن در آن کشور است.
3. اشیا خارجی
ممکن است چیزی در چشم‌تان گیر کرده باشد که می‌تواند باعث تحریک آن شود. به عنوان مثال، امکان دارد یک مگس یا تکه‌ای از غبار روی چشم چسبیده باشد.
بیشتر بخوانید :درمان تنبلی چشم؛ تنبلی چشم شما را عینکی نمی‌کند!
4. سندرم بینایی کامپیوتری
نور آبی از صفحه نمایش کامپیوتر و سایر دستگاه‌های دیجیتال نیز می‌تواند چشمان را به مرور زمان تحریک کند. برای جلوگیری از این امر، پزشکان چشم توصیه می‌کنند که هر 20 دقیقه یکبار چشم از صفحه نمایش بردارید و حداقل 20 ثانیه به جسمی که 6 متر با شما فاصله دارد نگاه کنید.
5. عفونت چشم
عفونت چشم می‌تواند باعث سوزش چشم شود. ممکن است پس از لمس چشمان خود با دست‌های کثیف دچار عفونت چشم شوید.
6. سندرم خشکی چشم
اگر خشکی چشم دارید، امکان دارد احساس تحریک داشته باشید. اگر چشم شما اشک کافی تولید نکند، دچار خشکی چشم خواهید شد. اما قطره‌های اشک مصنوعی می‌توانند کمک کننده باشند.
بیشتر بخوانید: درمان خشکی چشم؛ مقابله با شرایطی که اشک، کم و بی‌کیفیت است!
7. مجرای اشک مسدود شده
اگر مجرای اشک مسدود شده باشد، می‌تواند باعث تحریک چشم‌ها شود، زیرا نمی‌توانند روغن‌ها و سایر مایعاتی را که معمولا از آن‌ها جاری می‌شود را ترشح کنند.
8. گل مژه
گل مژه ( که به عنوان hordeolum شناخته می‌شود) یک توده کوچک، قرمز و دردناک است که می‌تواند چشم را تحریک کند. این عارضه روی مژه‌ها یا درست زیر پلک رشد می‌کند که معمولا به دلیل عفونت باکتریایی است.
بیشتر بخوانید :گل مژه مسری است؟ درمان خانگی و دارویی گل مژه
9. بلفاریت
بلفاریت به التهاب پلک‌ها اشاره دارد (ورم و پف چشم) که عموما در اثر عفونت باکتریایی یا بیماری پوستی مانند روزاسه ایجاد می‌شود. این عارضه می‌تواند باعث قرمز شدن چشم‌ها، سوزش، تحریک و خارش شود. همچنین امکان دارد پوسته‌هایی در امتداد مژه‌هایتان ایجاد کند.
10. روزاسه چشمی
روزاسه چشمی یک بیماری شایع پوستی است و می‌تواند در چشم ایجاد شود. در نتیجه این بیماری چشمان شما ممکن است قرمز شود، بسوزد یا دچار خارش شود.
در حالی که پزشکان نمی‌دانند چرا برخی افراد به روزاسه مبتلا می‌شوند، اما ژنتیک نقش پررنگی در بروز آن دارد.
روزاسه همچنین ممکن است ناشی از آلودگی در محیط باشد، مانند کنه‌های ریز و گرد و غبار که می‌توانند غدد چربی را مسدود کنند. برخی از پزشکان بر این باورند که این بیماری به دلیل شرایطی است که باعث تورم رگ‌های خونی می‌شود.
برخی تحقیقات حتی یک ارتباط بالقوه بین روزاسه و باکتری هلیکوباکتر پیلوری را نشان داده‌اند که باعث عفونت‌های دستگاه گوارش نیز می‌شود.
بیشتر بخوانید :تنبلی چشم، شناخت دلایل و بهترین زمان درمان
11. گلوکوم
گلوکوم به یک بیماری چشمی اشاره دارد که بر عصب بینایی چشم تاثیر می‌گذارد و معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که مایع در قسمت جلویی چشم جمع شود و فشار را در چشم افزایش دهد. این عامل همان چیزی است که به عصب بینایی آسیب می‌رساند.
گلوکوم احتمال دارد بیشتر از آنچه فکر می‌کنید شایع باشد. در واقع، این بیماری یکی از علل اصلی نابینایی برای افراد بالای 60 سال است. خوشبختانه، کوری ناشی از گلوکوم معمولا با درمان زودهنگام قابل پیشگیری است.
12. ساییدگی قرنیه
ساییدگی قرنیه ممکن است در اثر استفاده بیش از حد از لنزهای تماسی یا هر چیزی که به سطح چشم شما مالیده می‌شود، مانند شاخه درخت یا شن و ماسه ایجاد شود. گاهی اوقات یک تکه کوچک از چوب یا فلز در چشم فرو می‌رود و باعث ساییدگی مداوم خواهد شد. ساییدگی قرنیه درمان نشده می‌تواند منجر به عفونت‌های باکتریایی و زخم قرنیه شود.
بیشتر بخوانید: آستیگماتیسم؛ معضلی شایع در شکل قرنیه اما قابل درمان
شرایط غیر مرتبط با چشم که می‌تواند باعث تحریک و سوزش چشم شود
همچنین ممکن است در اثر بیماری‌های غیر مرتبط با چشم دچار تحریک و سوزش چشم شوید. این بیماری‌ها عبارتند از:
1. سردردهای خوشه‌ای
سردردهای خوشه‌ای به سردردهایی گفته می‌شود که به صورت گروهی یا خوشه‌ای ایجاد می‌شوند. آن‌ها معمولا در چرخه‌ای از حملات سردرد شدید رخ می‌دهند که چندین بار در روز تکرار خواهند شد. سردردهای خوشه‌ای می‌توانند هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه داشته باشند و ممکن است روی چشم‌ها نیز تاثیر بگذارند.
بیشتر بخوانید: درمان سردرد با روش‌های معالجه فوری دارویی و خانگی
2. آرتریت
آرتریت روماتوئید احتمال دارد باعث بیماری‌هایی مانند خشکی چشم شود که مانع از تولید اشک کافی در چشم است. این بیماری می‌تواند قرمزی، تحریک و سوزش چشم را ایجاد کند. آرتریت همچنین احتمال دارد باعث اسکلریت شود که صلبیه یا قسمت سفید چشم را ملتهب می‌کند.
بیشتر بخوانید: آب مروارید و اثرات آن روی نعمت بینایی
3.بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس (MS)
یکی از عوارض شایع ام اس، نوریت بینایی است که به التهاب عصب بینایی اشاره دارد. نوریت بینایی معمولا در یک چشم اتفاق می‌افتد و می‌تواند باعث درد با حرکت چشم، تاری دید و از دست دادن دید رنگی شود.
خوشبختانه در بیشتر موارد بینایی برمی‌گردد. گفته می‌شود، استراحت و خنک کردن معمولا به بازگشت بینایی کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: درمان ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس با داروهای بهبودبخش
4. تومور مغزی (نادر)
تومور مغزی نیز می‌تواند مشکلات چشمی قابل توجهی ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: تشخیص سردرد تومور مغزی با خواندن این مطلب بسیار ساده‌تر خواهد شد
علل محیطی یا سبک زندگی سوزش چشم
- محرک‌ها: محرک‌های متعدد و قرار گرفتن در معرض محیطی آلوده مانند هوای خشک، آلودگی هوا، گرد و غبار، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، آرایش تحریک کننده و حتی مصرف ماری جوانا می‌تواند باعث التهاب وسوزش چشم شود
- آلرژی: قرمزی، خارش یا تورم چشم‌ها می‌تواند نشانه ورم ملتحمه آلرژیک باشد. به طور معمول با آلرژی چشم، علائم در هر دو چشم ظاهر می‌شود نه فقط در یک چشم
- سندرم خشکی چشم: سندرم خشکی چشم یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشمی است که به دلیل عدم روانکاری سطح چشم اتفاق می‌افتد. عوامل خطر شامل افزایش قرار گرفتن در معرض صفحه نمایش کامپیوتر، سن بالا و برخی داروها و شرایط پزشکی است
- افزایش سن احتمال ابتلا به سندرم چشم خشک را افزایش می‌دهد
- افراد بالای 50 سال بیشتر از همتایان جوان خود خشکی چشم را تجربه می‌کنند
- خشکی چشم به دلیل کاهش تولید اشک با افزایش سن اتفاق می‌افتد
بیشتر بخوانید :خارش چشم | درمان، پیشگیری و علت خارش چشم
علائم سوزش چشم
علائم سوزش چشم یا سوزش پلک عبارتند از:
- چشم (ها) دچار سوزش می‌شود
- احساس خارش در چشم‌ها
- چشم درد
- قرمزی چشم: قرمزی پوست اطراف چشم یا حلقه قرمز اطراف پلک
- تاری دید
- افزایش اشک یا آبریزش چشم
بیشتر بخوانید: ۸ عفونت چشم؛ علل ابتلا، علائم و اقدامات درمانی که حتما باید بدانید!
سایر علائم سوزش چشم عبارتند از:
- خشک شده یا پوسته پوسته شدن روی مژه‌ها
- حساسیت به نور
- تاری دید
تشخیص سوزش چشم
هنگام تشخیص سوزش چشم، ابتدا سوابق سلامتی گسترده بیمار و سپس یک معاینه کامل از چشم‌ها و صورت، از جمله پلک‌ها، قرنیه و ملتحمه چشم انجام می‌شود. همچنین پزشک بررسی می‌کند علائمی که می‌تواند نشانه‌ای از بیماری جدی‌تر مانند تب، وجود نداشته باشند. بسیاری از مشکلات چشمی را می‌توان با یک معاینه جامع چشم تشخیص داد، اما ممکن است یک نمونه مایع یا بافت برای ارسال به آزمایشگاه گرفته شود تا زیر میکروسکوپ بررسی کنند.
درمان سوزش چشم
درمان سوزش چشم بسته به علت زمینه‌ای می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، اگر شرایط باکتریایی باشد، ممکن است برای درمان سوزش چشم یک کورتیکواستروئید یا آنتی بیوتیک تجویز شود. قطره چشم، کرم یا داروهای خوراکی نیز از دیگر روش‌های درمان سوزش چشم هستند. اگر یک عامل تحریک کننده، آلرژی یا سایر مشکلات سلامتی باعث ایجاد علائم شده باشد، مطمئنا باید بررسی شوند.
توجه: توصیه می‌شود تا زمانی که مشکل به طور کامل حل نشده است و درمان سوزش چشم به پایان نرسیده از آرایش یا لنز استفاده نشود.
درمان سوزش چشم به روش پزشکی عبارتند از:
درمان‌های استروئیدی
برای درمان سوزش چشم به روش پزشکی، پزشک با معاینه دقیق چشم‌ها برخی داروها را برای کاهش التهاب توصیه خواهد کرد. اغلب کرم و قطره‌های استروئیدی مورد توجه هستند.
آنتی بیوتیک‌ها
در صورتی که سوزش چشم‌ها ناشی از عفونت باشد مصرف دوره‌ای آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند موثر باشد. آنتی بیوتیک‌ها را می‌توان به صورت قرص، پماد و قطره استفاده کرد که نظر پزشک در این زمینه تعیین کننده است.
درمان سوزش چشم به شکل عمومی
علاوه بر درمان‌هایی که پزشکان توصیه می‌کند، می‌توانید این موارد را در خانه امتحان کنید تا علائم سوزش چشم را کاهش دهید:
- شستن چشم با دستمال و صابون ملایم
- در صورت تحریک یا درد چشم از کمپرس گرم استفاده کنید
- در صورت متورم شدن چشم‌ها از کمپرس سرد استفاده کنید
- در صورت وجود عفونت یا سوزش چشم، روبالشی و حوله خود را روزانه بشویید. این کار می‌تواند از گسترش علائم به چشم دیگر یا یکی دیگر از اعضای خانواده جلوگیری کند
- دست‌های خود را مرتب بشویید
- همیشه لنزهای تماسی را به درستی نگهداری کنید و مطمئن شوید که قبل از استفاده به طور کامل تمیز هستند
- اگر لنزهای تماسی را در زمان بروز مشکل چشم استفاده می‌کردید، دور بیندازید و مجددا از آن‌ها استفاده نکنید. بنابراین تا زمانی که وضعیت چشم شما به طور کامل بهبود نیافته است، استفاده از لنزهای تماسی را فراموش کنید
- استفاده از قطره اشک مصنوعی در صورت خشکی چشم
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده
درمان سوزش چشم به روش‌های خانگی
درمان سوزش چشم با چای
از گذشته سوزش و التهاب چشم را با دم کرده چای سبز و سیاه درمان می‌کردند، البته که این یک روش کاملا مرسوم و خانگی است؛ اما به خاطر داشته باشید که در صورت عوارض شدید و علائم جدی حتما با پزشک مشورت کنید.
برای استفاده از این روش چای سیاه و سبز را دم کرده و اجازه دهید تا خنک شود. سپس می‌توانید با استفاده از آن‌ها چشم‌ها را بشویید. چای با خاصیت ضدالتهابی می‌تواند سوزش، خارش و سرخی چشم را از بین ببرد. برای این کار می‌توانید از چای کیسه‌ای نیز استفاده کنید.
شستشو چشم با جوشانده گیاه بابونه
می‌توانید با دو فنجان آب جوش و مقداری از گیاه بابونه دمنوشی درست کنید که هم قابل خوردن است و هم می‌توانید برای شستن چشم‌ها از آن استفاده کنید.
بابونه به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی و همچنین داشتن خاصیت ضد باکتریایی با واکنش‌های آلرژیک مبارزه کرده و سوزش چشم را مداوا می‌کند.
کمپرس خیار
خیار با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد عفونی کننده خود می‌تواند به کاهش اثرات سوزش و التهاب چشم کمک کند. قطعا روش درمان سوزش چشم با کمپرس را می‌دانید، برای داشتن کمپرس خیار کافی است یک خیار را حلقه حلقه کنید و به مدت 20 دقیقه در فریزر قرار دهید. سپس آن‌ها را بیرون آورده و به مدت 10 دقیقه روی چشم‌ها بگذارید.
کمپرس گلاب
اگر می‌خواهید همراه با سوزش، التهاب و پف چشم‌ها نیز برطرف شود، می‌توانید از این کمپرس برای درمان سوزش چشم استفاده کنید. برای داشتن کمپرس گلاب از یک پنبه آغشته به گلاب استفاده کنید و آن را روی چشم‌ها قرار دهید یا چشم‌های خود را با گلاب شستشو دهید.
شرایط مرتبط و عوامل خطر
بیشتر مشکلات جدی چشم زمانی رخ می‌دهد که قرمزی با تغییر در بینایی یا درد چشم همراه باشد. نمونه‌هایی از این موارد عبارتند از:
سلولیت مداری: سلولیت اوربیتال یک عفونت است. این غفونت پشت غشایی که جلوی کره چشم را می‌پوشاند (سپتوم مداری) ایجاد می‌شود. سلولیت اوربیتال بر بافت‌های عضلانی و چربی در حدقه چشم تاثیر می‌گذارد. علائم می‌تواند شامل تورم پلک قرمز، درد، ترشح، مشکل در باز کردن چشم و درد هنگام نگاه کردن به جهات مختلف باشد. یک نوع خفیف‌تر، به نام سلولیت دور چشم، می‌تواند قبل از این این بیماری موجب بروز علائم شده که باید فورا درمان شود
زونا: زونا می‌تواند در صورت و چشم‌ها ایجاد شده و به صورت بالقوه باعث ایجاد مشکلات جدی و گاهی دائمی در بینایی شود. اصطلاح پزشکی برای زونا چشم هرپس زوستر افتالمیکوس است. علائم می‌تواند شامل سوزش چشم، خارش چشم، تورم و قرمزی پلک‌ها و تاول پلک بالایی باشد.
یووئیت: یووئیت می‌تواند در اثر عفونت، آسیب یا بیماری خودایمنی ایجاد شود. این عامل نوعی التهاب چشم است که لایه میانی بافت چشم به نام یووآ را تحت تاثیر قرار می‌دهد. می‌تواند باعث درد چشم، قرمزی، تاری دید، حساسیت به نور و در موارد جدی کاهش بینایی شود.
افزایش سن: علاوه بر سبک زندگی و علل و شرایط محیطی ذکر شده در بالا، یک عامل خطر اضافی برای قرمزی پوست یا حلقه‌های قرمز دور چشم، پیری است. پوست و دیواره‌های رگ‌های خونی با افزایش سن نازک‌تر می‌شوند که می‌تواند باعث قرمزی و سوزش چشم شود.
آیا درمان سوزش چشم نیازمند نظارت پزشکی است؟
گروهی از مواردی که موجب سوزش چشم می‌شوند، خود به خود از بین می‌روند. برای مثال اگر چشمان شما به دلیل گرده‌های موجود در هوا یا یک واکنش آلرژیک خفیف به یک عطر تحریک شده باشد، ممکن است به سرعت از بین برود. حتی اگر گل مژه دارید، می‌توانید آن را در خانه درمان کنید و ظرف چند روز تا چند هفته برطرف خواهد شد. اگر مشکل جدی‌تری دارید که باعث تحریک چشم شما می‌شود، باید برای درمان به چشم پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید برای درمان سوزش چشم به پزشک مراجعه کنید:
- تغییر در بینایی یا درد شدید چشم
- ترشح از یک یا هر دو چشم
- طولانی شدن علائم بیش از یک هفته
- حساسیت به نور
- خون در چشمان به خصوص اگر از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین یا هپارین استفاده می‌کنید
اگر به همراه سوزش چشم علائم زیر را تجربه کردید باید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- تهوع و استفراغ
- تب
- قرمزی چشم پس از ضربه
- سردرد یا تاری دید
- دیدن هاله دور چشم
درمان سوزش چشم به روش خانگی
- اگر سوزش خفیف چشم را تجربه می‌کنید، شستن چشم‌ها با آب و استفاده از کمپرس گرم می‌تواند به درمان سوزش چشم کمک کند. همچنین می‌توانید از قطره‌های چشمی بدون نسخه استفاده کنید
- اگر سوزش چشم شما ناشی از خیره شدن به صفحه نمایش کامپیوتر یا تلفن باشد، ممکن است عینک بلوکات کمک کننده باشد
یادداشت پایانی
درمان سوزش چشم می‌تواند گاها بسیار ساده باشد، حتی ممکن است شما با دیدن قرمزی یا مقداری سوزش در پی درمان نباشید. با وجود اینکه اغلب سوزش چشم به خودی خود درمان می‌شود، اما اگر علائم شما طولانی مدت شد، دست از درمان سوزش چشم با روش‌های خانگی بردارید و به سرعت به پزشک مراجعه کنید. سوزش چشم ممکن است علائمی مانند احساس درد، خشکی یا خارش چشم ایجاد کند. بیماری‌های خشکی چشم و آسیب‌های چشمی از شایع‌ترین علل سوزش چشم هستند که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد.