آب آوردن ریه یک عارضه خطرناک با 6 روش خاص برای درمان

آب آوردن ریه یا اِدم ریوی وضعیتی است که در آن ریه ها پر از مایع می شوند. همچنین به عنوان احتقان ریه، آب ریه و احتقان ریوی شناخته می شود. زمانیکه اِدم ریوی رخ می دهد، بدن برای دریافت اکسیژن کافی تلاش می کند و دچار تنگی نفس می شوید.

وقتی نفس می کشید، ریه های شما در حالت طبیعی باید پر از هوا شود اما اگر اِدم ریوی دارید، در عوض ریه ها با مایع پر می شوند. وقتی این اتفاق می‌افتد، اکسیژن هوا نمی‌تواند از ریه‌ها وارد خون جایی که به آن نیاز دارید شود. در این مقاله از مجله علمی پزشکی سیوطب سعی داریم شما را را با آب آوردن ریه و خطرات احتمالی ناشی از آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

علت اب اوردن ریه چیست؟ معرفی علت گرفتن ریه در شرایط خاص

آب آوردن ریه می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. که در ادامه به دلایل اصلی آن می پردازیم.

1. نارسایی احتقانی قلب؛ یکی از دلایل آب آوردن ریه

از شایع ترین علت‌های آب آوردن ریه می‌توانیم به نارسایی احتقانی قلب (CHF) اشاره کنیم. نارسایی قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که قلب دیگر نتواند خون را به خوبی در سراسر بدن پمپاژ کند. این اتفاق باعث به وجود آمدن یک فشار در رگ‌های خونی کوچک ریه می‌شود که باعث نشت مایع از رگ ها به داخل ریه می شود.

در یک بدن سالم، ریه‌ها اکسیژن را از هوایی که تنفس می‌کنید می‌گیرند و آن را وارد جریان خون می‌کنند. اما وقتی مایعات ریه های شما را پر می‌کنند، ریه‌ها دیگر نمی‌توانند اکسیژن را وارد جریان خون کنند. این فرایند بقیه بدن را از اکسیژن محروم می کند.

بیشتر بخوانید: جراحی لوزه در کودکان و بزرگسالان با روش های مرسوم تا لیزر

2. سایر شرایط پزشکی به وجود آورنده آب آوردن ریه

سایر شرایط پزشکی که کمتر شایع هستند اما می‌توانند باعث اِدم ریوی شوند در زیر آمده‌اند:

• نارسایی کلیوی
• فشار خون بالای ناگهانی
• پنومونی (عفونت های ریوی)
• آسیب‌های ریه ناشی از عفونت شدید
• حمله قلبی یا سایر بیماری های قلبی
• مسمومیت خونی ناشی از عفونت

بیشتر بخوانید: درمان سرفه به روش‌های خانگی و پزشکی با ۱۰ روش قطعی بهبودی

3. علت آب آوردن ریه در افراد مسن و جوان؛ معرفی عوامل خارجی

برخی عوامل خارجی نیز می توانند فشار مضاعفی بر قلب و ریه ها وارد کرده و باعث اِدم ریوی شوند. این عوامل بیرونی عبارتند از:

• ضربه شدید
• غرق‌شدگی
• آسیب‌های مزمن
• قرارگیری در ارتفاع
• آسیب ریه ناشی از استنشاق سموم
• مصرف مواد مخدر یا مصرف بیش از حد مواد مخدر

بیشتر بخوانید: گرفتگی صدا، شناخت علائم و بیماری‌های موثر بر تارهای صوتی

علائم آب آوردن ریه چیست؟ ایا اب اوردن ریه نشانه سرطان است؟

زمانی که آوردن ریه اتفاق می افتد، بدن شما برای به دست آوردن اکسیژن به دلیل افزایش مقدار مایع در ریه ها تلاش می کند علائم ممکن است تا زمانی که تحت درمان قرار نگیرید بدتر شود. معمولا آب آوردن ریه به دو شکل خود را نشان می دهد و علائم آن بستگی به نوع اِدم ریوی دارد.

علائم آب آوردن ریه طولانی مدت عبارتند از:

• خستگی
• خس خس سینه
• تورم در قسمت پایین بدن
• تنگی نفس هنگام فعالیت بدنی
• مشکل در تنفس هنگام دراز کشیدن
• افزایش سریع وزن به خصوص در پاها
• بیدار شدن در شب با احساس نفس تنگی که هنگام نشستن از بین می رود

بیشتر بخوانید: درمان سرگیجه با شناسایی بیماری‌های مغزی و عصبی با کنترل بیماری منیر

علائم آب آوردن ریه ناشی از قرارگیری در ارتفاع یا عدم دریافت اکسیژن کافی در هوا، عبارتند از:

• تب
• سردرد
• سرفه کردن
• ضربان قلب نامنظم و سریع
• تنگی نفس بعد از ورزش و در هنگام استراحت
• مشکل در راه رفتن در سربالایی و روی سطوح صاف

اگر این علائم شروع به بدتر شدن کردند، حتما از کمک اضطراری و اورژانس کمک دریافت کنید.

بیشتر بخوانید: درمان خارش دهان با روش‌های پزشکی و خانگی

آب آوردن ریه ناگهانی رخ می دهد اگر هریک از علائم زیر را تجربه کردید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید:

• اضطراب
• ورم پاه‌ها
• خس خس سینه
• مشکل تنفس با تعریق زیاد
• سرفه کردن آب دهان صورتی و کف آلود
• ضربان قلب سریع و ناهموار (تپش قلب)
• تنگی نفس ناگهانی، به ویژه پس از فعالیت یا در حالت دراز کشیدن
• پوستی که سرد و لطیف است یا آبی یا خاکستری به نظر می رسد
• زمانی که فعال هستید بیش از حد معمول مشکلات تنفسی دارید
• احساس می کنید در حال غرق شدن هستید یا قلبتان در حال سقوط است
• تنفسی که به صورت حباب دار، خس خس سینه یا نفس نفس زدن به نظر می رسد
• افزایش وزن سریع (ممکن است نشانه تجمع مایعات و نارسایی احتقانی قلب باشد)
• احساس سبکی سر، سرگیجه، ضعف یا عرق کردن، که می تواند نشانه افت فشار خون باشد.

همچنین باید اشاره کنیم که در مواردی آب آوردن ریه از علائم سرطان ریه است. در این شیراط باید حتما مایع جمع شده از ریه تخلیه شود.

بیشتر بخوانید: ۸علت خارش دهان چیست؟ آیا هر خارشی باعث آنافیلاکسی می‌شود؟

تشخیص آب آوردن ریه در بیماری‌های خاص ایجادکننده مایع در ریه‌ها

در برخی موارد آب آوردن ریه (اِدم ریوی) را با برخی عارضه های دیگر اشتباه میگیرند. این بیماری‌ها گاها علائمی همچون اِدم ریه را از خود نشان می دهند. در ادامه به دو مورد از این موارد اشاره خواهیم کرد:

1. پلورال افیوژن؛ شرایط خاص با نشانه های آب آوردن ریه

 بر خلاف آب آوردن ریه که در آن مایع در داخل ریه‌ها جمع می‌شد در پلورال افیوژن مایع در لایه‌های بافتی که خارج از ریه هستند و دیواره داخلی قفسه سینه را پوشانده‌اند تجمع پیدا می‌کند. پلورال افیوژن می تواند ناشی از CHF، تغذیه نامناسب و ذات الریه باشد. همچنین گاهی اوقات سرطانی (بدخیم) است. علائم شامل درد قفسه سینه، تنگی نفس و سرفه خشک است. این علائم ممکن است ناشی از مشکلاتی مانند نارسایی قلبی، لخته شدن خون، ذات الریه، بیماری کلیوی و سل باشد.

رادیوگرافی قفسه سینه می تواند به تشخیص پلورال افیوژن کمک کند. در صورت مشکوک بودن به سرطان، پزشک ممکن است از بافت پلور بیوپسی بگیرد. بسته به علت، افیوژن پلور با ترکیبی از تکنیک‌های برداشت مایع و جراحی درمان شود.

بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خانگی سینوزیت با روش‌های ساده و کم هزینه؛ از عنبر نسارا تا پیاز

2. پنومونی (ذا‌ت‌الریه) و دلیل آب آوردن ریه

ذا‌ت‌الریه میتواند منجر به تجمع مایع در کیسه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها شود، اما این جمع شدن مایع ناشی از عفونت ایجاد شده توسط ویروس، باکتری یا قارچ است. علائم پنومونی شامل درد قفسه سینه، سرفه، خستگی، تب، تنگی نفس و مشکلات معده است. ذات الریه گاهی اوقات می تواند باعث آب آوردن ریه شود.

بر اساس گزارش انجمن ریه آمریکا، پنومونی یکی از شایع ترین علل بستری شدن در بیمارستان در بین کودکان و بزرگسالان است. هنگامی که این وضعیت درمان نشود، می تواند منجر به موارد زیر شود:

• آبسه ریه
• پلورال افیوژن
• نارسایی تنفسی
• شوک سپتیک
• نارسایی کلیه

آب آوردن ریه دلیل پنومونی نیست. با این حال، تجمع مایعات ناشی از ذات الریه می تواند منجر به پلورال افیوژن شود. پنومونی نیاز به درمان فوری برای جلوگیری از عوارض دارد که ممکن است به آنتی بیوتیک و اکسیژن درمانی نیاز داشته باشد.

بیشتر بخوانید: علت خروپف؛ عارضه‌ای پرسروصدا با درمان‌های ناموفق

3. آب آوردن ریه (اِدم ریه)؛ علت آب آوردن ریه در بیماران سرطانی و بیماری‌های دیگر

اما برای تشخیص آب آوردن ریه پزشک شما باید به دنبال مایع در ریه‌ها یا علائم ناشی از وجود آن بگردد. پزشک یک معاینه فیزیکی اولیه انجام می‌دهد و با گوشی پزشکی به ریه‌های شما گوش می‌دهد و به دنبال موارد زیر هستند:

• افزایش ضربان قلب
• تنفس سریع و پی در پی
• هر صدای غیر طبیعی قلب
• صدای تق تق از ریه های شما

پزشک همچنین ممکن است به ناحیه گردن‌ برای تجمع مایعات، پاها و شکم برای علائم احتمالی همانند: تورم، و اگر پوست رنگ پریده یا آبی دارید نگاه کند. همچنین در مورد علائم شما و در مورد سابقه پزشکی شما سوال خواهند کرد. اگر پزشک اطمینان حاصل کند که مایعی در ریه‌های شما وجود دارد، آزمایش‌های بیشتری را درخواست خواهد کرد.

نمونه هایی از آزمایشات مورد استفاده در تشخیص اِدم ریوی( آب آوردن ریه) عبارتند از:

• شمارش کامل سلول‌های خون
• اشعه ایکس قفسه سینه برای دیدن مایع
• آزمایش خون برای بررسی سطح اکسیژن
• اکوکاردیوگرام یا سونوگرافی برای بررسی فعالیت غیر طبیعی قلب
• نوار قلب (ECG) برای بررسی مشکلات ریتم قلب یا علائم حمله قلبی

بیشتر بخوانید: ۹ درمان خانگی خشکی گلو؛ زروستومیا را نابود کنید

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به آب آوردن ریه هستند؟

افراد مبتلا به مشکلات قلبی یا نارسایی قلبی بیشترین خطر ابتلا به اِدم ریوی را دارند. عوامل دیگری که ممکن است فرد را در معرض خطر قرار دهد عبارتند از:

• سابقه قبلی آب آوردن ریه
• اختلالات عروقی (خونی)
• سابقه بیماری ریوی، مانند سل یا اختلال انسداد مزمن ریه (COPD)

آب جمع شدن ریه در این شرایط می‌تواند خطرناک باشد.

پیشگیری از آب آوردن ریه؛ آیا آب آوردن ریه خطرناک است

به طور قطع نمی‌توان گفت راهی برای پیشگیری کامل از اِدم ریوی وجود دارد. افراد در معرض خطر آب آوردن ریه در صورت بروز علائم این اختلال باید فورا به دنبال درمان آن باشند. اما برخی از تغییرات سبک زندگی می تواند از آب آوردن ریه جلوگیری کند یا به کنترل وضعیت کمک کند.

بهترین راه برای جلوگیری از اِدم ریوی مراقبت از سلامتی خود است:

• غذای سالم بخورید.
• ورزش منظم داشته باشید.
• قلب خود را سالم نگه دارید.
• وزن طبیعی خود را حفظ کنید.
• واکسن ذات الریه را دریافت کنید.
• به طور منظم به پزشک مراجعه‌ کنید.
• سیگار نکشید یا از داروهای تفریحی استفاده نکنید.
• پس از یک دوره اِدم ریوی برای جلوگیری از برگشتن مجدد، از دیورتیک ها استفاده کنید.
• واکسن آنفولانزا را دریافت کنید، به خصوص اگر مشکلات قلبی دارید یا اگر یک فرد مسن هستید.

در اغلب موارد آب گرفتن ریه خطرناک و حساس است. به همین دلیل درمان این وضعیت خطرناک است و به درمان سریع نیاز دارد.

درمان آب آوردن ریه در سالمندان و افراد جوان با روش‌‎های خاص

آب آوردن ریه یک بیماری جدی است که نیاز به درمان سریع دارد. اکسیژن همیشه اولین خط درمان برای این بیماری است. تیم مراقبت‌های پزشکی شما ممکن است اکسیژن را از طریق ماسک اکسیژن، کانول بینی یا ماسک صورت به بدن شما انتقال دهند.

پزشک شما همچنین علت اِدم ریوی را تشخیص داده و درمان مناسب را برای علت زمینه ای تجویز می کند. بسته به شرایط شما و علت آب آوردن ریه، پزشک ممکن است موارد زیر را نیز تجویز کند:

1. کاهنده های پیش بار؛ درمان قطعی آب آوردن ریه

این کاهش دهنده‌ها به کاهش فشار مایعات وارد شده به قلب و ریه‌ها کمک می‌کنند. دیورتیک‌ها(داروهای ادرار آور) با ایجاد ادرار به کاهش این فشار کمک می‌کنند که باعث دفع مایعات می شود. از این داروها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• نیتروگلیسیرین
• نسیریتید
• سرلاکسین
• نیفیدیپین

دوز و مدت زمان مصرف این داروها به شرایط بیمار، میزان آب جمع شده در ریه‌ها و شتخیص پزشک بستگی دارد.

2. کاهش دهنده‌های پس بار؛ درمان جمع شدن آب در ریه

 این داروها رگ های خونی شما را گشاد می کنند و فشار را از قلب شما خارج می کنند. در این حالت مایع جمع شده در ریه‌ها کم کم از ریه‌ها خارج می‌شود.

3 داروهای قلب؛ کشیده شدن آب از ریه‌‎ها با داروهای خاص

برخی از داروهای خاص برای بیماری‌هاس قلبی که فشار خون را کاهش می‌دهند در این شرایط استفاده خواهند شد. این داروها با کاهش فشار خون در شریان‌ها و وریدها باعث جمع شدن آب در ریه‌ها می‌شوند.

4. مورفین مسکنی قوی برای رفع آب ریه‌ها

این ماده مخدر برای رفع اضطراب و تنگی نفس استفاده می شود. اما امروزه پزشکان کمتری از مورفین به دلیل خطرات ناشی از آن برای درمان آب آوردن ریه استفاده می کنند.

5. درمان اب اوردن ریه در موارد شدید با ونتیلاتور

در موارد شدید، افراد مبتلا به اِدم ریوی ممکن است نیاز به مراقبت های ویژه یا حیاتی داشته باشند. در سایر موارد آب آوردن ریه ، ممکن است فرد برای درمان به تنفس کمکی نیاز داشته باشد. در این حالت یک دستگاه اکسیژن را تحت فشار برای کمک به ورود هوای بیشتر به ریه‌های بیمار می رسانند. گاهی اوقات می توان این کار را با ماسک یا کانول انجام داد که به آن فشار هوای مثبت مداوم (CPAP) نیز می گویند.

پزشک ممکن است نیاز داشته باشد که یک لوله داخل تراشه یا لوله تنفسی را در گلو قرار دهد و از تهویه مکانیکی استفاده کند.

6. تخلیه یا کشیدن آب از ریه‌ها در شرایط خاص و ویژه

این روش درمانی در سه حالت انجام می‌شود که این 3 مورد عبارتند از:

• آب جمع شده به قدری زیاد باشد که نیاز به تخلیه باشد و روش‌های دیگر جواب ندهند.
• پزشک تشخیص دهد که داروها و روش‌های درمانی دیگر مناسب نیستند.
• علت جمع شدن آب در ریه‌ها مشخص نباشد و پزشک برای بررسی و آزمایش آب جمع شده در این قسمت مقداری از آن را کند.

در این شرایط پزشک اقدام به تخلیه آب از ریه‌ها خواهد کرد.

مراقبتهای بعد از کشیدن اب ریه چیست؟

در کنار درمان دارویی و روش‌های خاص تخلیه دآب از ریه‌ها، بیمار باید یکسری اقدامات را به صورت روزانه رعایت کند. این اقدامات روند درمان را سریع‌تر خواهند کرد. برخی از این اقدامات عبارتند از:

• خوابیدن روی سطح شیب‌درا برای تنفس راحت‌تر بیمار
• رژیم غذایی خاص، کم نمک و سالم
• حفظ وزن مناسب
• ورزش کردن
• استراحت کافی
• پرهیز از استراحت مطلق و بی‌تحرکی
• مصرف مایعات کافی

با این اقدامات ساده روند درمان و از بین بردن آب از ریه‌ها تسهیل می‌شود.

بیشتر بخوانید: وزوز گوش؛ ۱۵ علت صدای زنگی که می‌آید و دیگر نمی‌رود

سخن پایانی

آب آوردن ریه به شدت و مرحله‌ی بیماری فرد بستگی دارد و همانطور که گفته شد پیشگیری از آن سخت تر از حالت عادی یک بیماری است. اگر اِدم ریه در حالت اولیه و خفیف باشد با دریافت درمان سریع فرد مبتلا می تواند به بهبودی بیشتر خود کمک کند. در صورتی که درمان به تعویق بیفتد، در موارد شدیدتر آب آوردن ریه می تواند حتی منجر به مرگ فرد مبتلا شود. حتما به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید و در صورت مشاهده هر یک از علائم آب آوردن ریه، فورا از تیم پزشکی خود کمک بگیرید.

سوالات متداول در مورد آب آوردن ریه