علت کمردرد در زنان یائسه چیست؟
کاهش سطح استروژن و تاثیراتی که بر میزان ویتامین D موجود در بدن می‌گذارد، اصلی‌ترین علت کمردرد در زنان یائسه است.
گرگرفتگی، تغییرات خلقی، مشکل در خواب، تغییر در میزان میل جنسی و کاهش سطح هورمون استروژن همگی از عوارض یائسگی هستند.
کاهش سطح استروژن می‌تواند سطح ویتامین D را کاهش دهد که اثرات این موضوع بر ساختار استخوان‌ها باعث تشدید درد در کمر می‌شود.
طبق تحقیقاتی که سال 2020 بر عوارض یائسگی انجام شد، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که کمبود ویتامین D با افزایش شدت درد کمر و بیماری دژنراتیو دیسک در زنان یائسه مرتبط است.
همچنین مطالعاتی در امریکا نشان داده‌اند که حدود 25% از زنان در طول زندگی خود دچار شکستگی فشاری (VCF) یا ترک خوردن مهره‌های میانی تا پایین ستون فقرات می‌شوند. این عدد برای جامعه آماری زنان امریکایی 80 ساله، به 40% می‌رسد و با تراکم استخوانی پایین و پوکی استخوان ناشی از تغییرات هورمونی در یائسگی زنان مرتبط است.
علت کمردرد در زنان یائسه چیست؟
افزایش سن یکی از اصلی‌ترین علت‌های بروز انواع کمردرد در زنان و مردان است. عوامل متعددی برای بروز کمردرد وجود دارد که مبتنی بر جنسیت نیستند و فارغ از فاکتور جنسیت رخ می‌دهند.
با این حال یکی از مهمترین دلایل کمردرد در زنان، تغییرات هورمونی در دوره‌های مختلف زندگی آن‌ها است.
یائسگی و پیش‌یائسگی توسط هورمون‌هایی که در حال نوسان و کاهش هستند ایجاد می‌شوند و روی بسیاری از نقاط بدن اثر می‌گذارند. دستگاه تناسلی، مجرای واژن، سیستم ادراری، سیستم عصبی، قلب، مغز، استخوان‌ها و پوست، همگی تحت تاثیر تغییرات بدن در زمان یائسگی قرار می‌گیرند.
علائم شایع تغییرات هورمونی، اغلب با درد در ارتباط هستند و می‌توانند عوارض متعددی در بلند مدت داشته باشند؛ بنابراین به طور کلی می‌توان گفت کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی، زنان را مستعد ابتلا به کمردرد می‌کند.
همچنین به نظر می‌رسد کمبود ویتامین D که می‌تواند در امتداد کاهش استروژن رخ دهد، با افزایش شدت درد در ناحیه کمر و بیماری دژنراتیو دیسک در زنان یائسه ارتباط دارد.
بیشتر بخوانید :درمان خانگی کمردرد زنان و رمز و رازهای آن را یاد بگیرید
بیماری دژنراتیو دیسک چیست؟
در بین مهره‌های ستون فقرات، دیسک‌های فیبری قرار دارند که به عنوان جذب‌کننده فشار و ضربه برای ستون فقرات عمل می‌کنند. همچنین دیسک‌ها با حمایت و تثبیت ستون فقرات، امکان حرکت آزادانه و بدون درد را برای بدن فراهم می‌کنند. سلامت ستون فقرات بخش مهمی از سلامتی و رفاه است که آزادی خم شدن، بلند شدن، چرخاندن و انجام فعالیت‌های عادی را ممکن می‌کند.
با گذشت زمان این دیسک‌ها شروع به خشک شدن می‌کنند و تا حدودی انعطاف‌پذیری و قابلیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. این اتفاق طبیعی حاصل فرآیند افزایش سن است که می‌تواند علامت یا نشانه‌ای نداشته باشد.
دیسک‌ها با گذشت زمان نازک‌تر می‌شوند و کمتر قادر به جذب شوک هستند، همین موضوع ممکن است باعث سخت شدن حرکات و ایجاد درد شود. این از دست دادن قابلیت ارتجاعی و کوتاه شدن دیسک را بیماری دژنراتیو دیسک می‌گویند.
بیشتر بخوانید: درمان دیسک کمر با روش های سریع و جدید
دژنراتیو دیسک و ارتباط آن با تنگی کانال نخاعی چیست؟
بیماری دژنراتیو دیسک می‌تواند باعث از دست رفتن ثبات بدن شود. در این شرایط بدن تلاش می‌کند تا با تولید استخوان بیشتر، ستون فقرات را مستحکم‌تر کرده و از آسیب بیشتر به ستون فقرات جلوگیری کند.
این توده‌های استخوانی که خار استخوان یا استئوفیت (osteophytes) نامیده می‌شوند ممکن است باعث کوچک شدن فضای کانال نخاعی شوند.
تنگی کانال نخاعی می‌تواند به ریشه‌های عصبی که از نخاع منشعب می‌شوند فشار وارد کند و باعث بروز علائمی چون سوزن‌سوزن شدن، اسپاسم عضلانی، کاهش حس لامسه، ضعف و انتشار درد شدید در پشت یا بازوها و پاها شود.
استروژن چگونه بر سلامت استخوان و ستون فقرات اثر می‌گذارد؟
هورمون استروژن در سلامت استخوان مردان و زنان به یک اندازه موثر است. استروژن باعث افزایش استئوبلاست‌ها می‌شود. استئوبلاست‌ها همان سلول‌های سازنده بخش ماتریکس پروتئینی استخوان هستند.
به صورت طبیعی، تخریب استخوان‌ها به وسیله سلول‌های استخوان‌ساز متوازن می‌شود. بنابراین استروژن به کند شدن تجزیه استخوان‌ها کمک می‌کند و باعث رشد آن‌ها می‌شود.
بیشتر بخوانید: معرفی فیزیوتراپی کمر، روشی فوق‌العاده برای درمان کمردرد
کاهش سطح استروژن به مرور زمان سلامت استخوان‌ها را به خطر می‌اندازد. بر اساس تحقیقات انجام شده مشخص شده که کاهش سطح استروژن منجر به از بین رفتن تراکم استخوان در بلند مدت خواهد شد.
در افراد دارای عدم تعادل هورمونی مزمن و همچنین زنان یائسه، احتمال بروز بیماری‌های استخوانی مانند پوکی استخوان و استئوپنی بالا است. این احتمال برای زنان یائسه بیشتر است و مهمترین علت کمردرد در زنان یائسه محسوب می‌شود.
استروژن در عین حال به حفظ بافت‌هایی از بدن که ساختار کلاژنی دارند نیز کمک می‌کند. این بافت‌ها که در دیسک‌های بین مهره‌ای هم وجود دارند، پس از یائسگی و همراه با کاهش سطح استروژن در بدن، تحلیل می‌روند. همین موضوع موجب افزایش کمردرد در زنان یائسه، در مقایسه با مردان هم‌سن آن‌ها می‌شود.
بنابراین می‌توان گفت به کمک استروژن است که بدن می‌تواند مهمترین علت کمردرد در زنان یائسه را کنترل کند.
بیشتر بخوانید: شناخت رایج‌ترین انواع کمردرد در مردان
با ویتامین D و تاثیر آن بر سلامت استخوان‌ها آشنا شوید
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که عملکردهای بسیاری در بدن دارد. این ویتامین در غذاها و مکمل‌ها یافت می‌شود و همچنین در بدن و پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید تولید می‌شود.
یکی از اصلی‌ترین اثرات ویتامین D، حفظ سلامت استخوان‌ها و جلوگیری از تخریب آن‌ها است.
بدن برای جذب کلسیم و فسفر که هر دو برای تولید استخوان ضروری هستند، به ویتامین D احتیاج دارد. کلسیم در استخوان‌ها ذخیره می‌شود. وقتی بدن دچار کمبود کلسیم است، استخوان تجزیه می‌شود تا بتواند کلسیم مورد نیاز بدن را وارد خون کند. بدون ویتامین D کافی، بدن قادر به جذب کلسیم مورد نیاز برای جلوگیری از این تجزیه استخوانی نیست.
کمبود این ویتامین در سنین پایین می‌تواند منجر به کاهش تراکم استخوان و بیماری‌هایی مانند راشیتیسم و پوکی استخوان شود.
بیشتر بخوانید: درمان تنگی کانال نخاعی با روش‌های جراحی یا ورزشی و کم خطر
پوکی استخوان، شرایطی است که طی آن استخوان‌ها به تدریج ضعیف می‌شوند و احتمال شکستن آن‌ها بالا می‌رود. با تضعیف بافت استخوانی، آن‌ها دیگر قدرت کافی برای تحمل وزن بدن و مقابله با گرانش را ندارند و ممکن است دچار شکستگی‌های دردناکی شوند.
دو مورد از عوامل اصلی پوکی استخوان، کمبود مواد مغذی و عدم تعادل هورمونی، مانند کاهش تولید استروژن پس از یائسگی است.
برای پیشگیری و کند کردن فرآیند تحلیل استخوان‌ها که می‌تواند منجر به پوکی استخوان شود، مصرف کافی ویتامین D به همراه کلسیم ضروری است.
بیشتر بخوانید: کمربند طبی، پیشنهادی برای کاهش کمردرد
ارتباط کمبود ویتامین D و علت کمردرد در زنان یائسه
بر اساس تحقیقات انجام شده در مورد یائسگی، مشخص شده که بین افزایش کمردرد در زنان یائسه و کمبود شدید ویتامین D رابطه معناداری وجود دارد. استفاده از مکمل‌ها برای رفع کمبود ویتامین D ممکن است به کاهش کمردرد در زنان کمک کرده و سلامت استخوان‌ها را ارتقا دهد.
این تحقیقات نشان می‌دهد که زنان یائسه به طور محسوسی در معرض کمبود ویتامین D هستند. مصرف مکمل ویتامین D و کلسیم به صورت ترکیبی می‌تواند برای درمان پوکی استخوان و کمردرد ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک در زنان یائسه موثر باشد. عملکرد این ویتامین در بدن می‌تواند تجزیه استخوان را متوقف کرده و باعث تقویت بافت استخوانی و کاهش کمردرد در زنان شود.
بیشتر بخوانید :وقتی کمر درد و عفونت رحم هم‌زمان می‌شوند، دانستن این نکات ضروری است
Choll W.Kim جراح ارتوپدی در انستیتوی ستون فقرات سن دیه گو می گوید:
«کمردرد ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک در بیماران بالای 65 سال، تقریبا برای هر کسی رخ می‌دهد که البته این کمردرد در کنار خطر شکستگی استخوان به دلیل پوکی استخوان قرار می‌گیرد. شکستگی‌ها و آسیب‌های جدی معمولا نیازمند درمان به روش جراحی هستند اما مهم است که بدانیم می‌توان از طریق مصرف مکمل‌های ساده ویتامین، ورزش و رژیم غذایی سالم، نگرانی‌های عمده سلامتی که به افزایش سن مربوط هستند را کاهش داد.»
بیشتر بخوانید: علائم دیسک کمر | نشانه‌هایی که با دیدن آن‌ها باید دنبال راه حل باشید
با توجه به علت کمردرد در زنان یائسه می‌توان با استفاده از تاکتیک‌هایی از تغییر رژیم غذایی گرفته تا مصرف مکمل‌ها و داروهای تجویزی پزشک، روند کاهش تراکم استخوان‌ها و تحلیل رفتن دیسک‌ها را کند کرد.