اوزون تراپی و آشنایی با 10 مزیت این روش درمانی بدون عوارض
اوزون تراپی درمانی جدید در عصر نوین پزشکی است که به دلیل هزینه کم، نداشتن عارضه و درد از محبوبیت بالایی برخوردار است. در گذشته از اوزون برای ضدعفونی ابزارآلات پزشکی استفاده می‌کردند و در حال حاضر از آن برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌کنند.
در این روش درمانی گاز اوزون را که پایداری بسیار کمی دارد به محل آسیب تزریق می‌کنند، سپس این گاز در بدن به اکسیژن تبدیل شده و باعث تحریک سلول‌ها به بازسازی و ترمیم می‌شود. البته باید گفت که لایه‌ای ضدعفونی‌کننده در اطراف اوزون وجود دارد که باعث ضدعفونی بدن و جلوگیری از عفونت خواهد شد.
در حال حاضر از اوزون تراپی برای درمان دیسک کمر و گردن، سیاتیک، تنگی کانال نخاعی، زخم‌های دیابتی، تسکین درد و آسیب‌های ورزشی در بافت‌های نرم استفاده می‌کنند.
در این مقاله از مجله علمی پزشکی سیوطب به بررسی اوزون تراپی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
نگاهی کلی به موضوع این مقاله
- اوزون برای درمان شرایط پزشکی با تحریک سیستم ایمنی مفید است
- اکسیژن مهمترین ماده برای رشد، بازسازی و ترمیم سلول‌ها است که با ازون درمانی در بافت‌ها به میزان زیادی یافت می‌شود
- اووزن تراپی کمردرد و گردن درد در مقایسه با جراحی برای درمان این عارضه‌ها برای بیمار کم ریسک‌تر، کم هزینه‌تر و در زمان کمتری انجام می‌شود
- انجام اوزون تراپی به صورت منظم باعث کاهش التهابات شده و در درمان و کاهش علائم بیماری‌هایی مانند آرتریت، آسم و بیماری کرون مناسب است
اوزون تراپی چیست؟
اوزون درمانی به فرآیند تزریق گاز اوزون (ozone) به بدن برای درمان بیماری یا زخم اشاره دارد. اوزون، گازی بی‌رنگ با پایداری بسیار کم بوده که از سه اتم اکسیژن (O3) تشکیل شده است.
در سال 2019 سازمان غذا و دارو (FDA) اعلام کرد که اوزون سمی است و هیچ کاربرد پزشکی اثبات شده‌ای ندارد. با این حال بعضی از تحقیقات نشان‌داده‌اند که اوزون ممکن است برای درمان شرایط پزشکی با تحریک سیستم ایمنی مفید باشد. همچنین از این گاز برای ضدعفونی کردن و درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید :درمان کمردرد چیست؟ روش های معالجه درد کمر
روش تاثیرگذاری اوزون در بدن چگونه است؟
پزشکان بیش از 100 سال است که از گاز اوزون برای ضدعفونی کردن لوازم پزشکی و درمان شرایط مختلف استفاده می‌کنند. باید گفت که این گاز به جلوگیری از عفونت در زخم نیز کمک می‌کند.
بر اساس تحقیقات انجام شده در سال 2018 هنگامی که اوزون با مایعات بدن تماس پیدا می‌کند، واکنش‌های حاصله پروتئین‌ها و گلبول‌های قرمز بیشتری را تشکیل می‌دهند. این فرآیند باعث افزایش اکسیژن در بدن می‌شود.
اوزون درمانی همچنین ممکن است فرآیندهای ناسالم بدن را مختل کند. تحقیقات نشان داده‌اند که اوزون درمانی موارد زیر را غیرفعال می‌کند:
- باکتری‌ها
- ویروس‌ها
- قارچ
- مخمر
- تک یاخته‌ها
بیشتر بخوانید : درمان دیسک کمر با 5 درمان گیاهی،8 درمان غیرجراحی،3روش تکمیلی
موارد مصرف اوزون تراپی برای درمان بیماری‌های مختلف
اوزون درمانی ممکن است برای شرایط مختلفی استفاده شود. تحقیقات در مورد اثربخشی و ایمنی آن در حال انجام است؛ اما به طور کلی از این روش برای درمان و کاهش درد بیماری‌های مختلف زیر استفاده می‌شود.
اختلالات تنفسی
افراد مبتلا به اختلالات تنفسی ممکن است کاندیدهای خوبی برای اوزون درمانی باشند، اگرچه تحقیقات بیشتری برای اثرگذاری این روش مورد نیاز است. در این روش درمانی با افزایش سطح اکسیژن در خون، استرس روی ریه‌ها کاهش می‌یابد.
بیشتر بخوانید : حرکات اصلاحی کمر، معرفی 12 تمرین؛ از تمرینات کششی تا حرکت گاو گربه
کمک به درمان دیابت
اوزون تراپی در کاهش خطر عوارض دیابت نیز نویدبخش است که عوارض این بیماری در اغلب موارد ناشی از استرس اکسیداتیو در بدن هستند. تحقیقات نشان می‌دهند که اوزون، استرس اکسیداتیو را با فعال کردن سیستم ایمنی، آنتی‌اکسیدانی بدن و کاهش التهاب اصلاح می‌کند.
همچنین باید گفت که اوزون تراپی در افراد مبتلا به زخم پای دیابتی برای بستن یا کاهش احتمال عفونت بسیار عالی است.
بیشتر بخوانید: درمان دیابت نوع دو یا مدیریت و کنترل علائم ؟
درمان اختلالات ایمنی
اوزون درمانی ممکن است برای افراد مبتلا به اختلالات ایمنی فوایدی داشته باشد؛ زیرا به نظر می‌رسد به تحریک سیستم ایمنی کمک می‌کند. مطالعه‌ای در سال 2018 نشان داده است که اوزون مخلوط با خون و تزریق به افراد مبتلا به HIV به طور قابل توجهی بار ویروسی آن‌ها را در یک دوره 2 ساله کاهش می‌دهد.
بار ویروسی کمتر به این معنی است که ویروس کمتری وجود دارد و سلامت طولانی مدت را بهبود می‌بخشد.
بیشتر بخوانید : ماساژ کمر و 5 تکنیک اجرایی برای تسکین درد عضلات پشت
درمان تنگی کانال نخاعی گردن یا کمر با اوزون تراپی
استفاده از چندین جلسه اوزون درمانی در اطراف اعصابی که به دلیل تنگی کانال دچار فشار شده‌اند، در فواصل زمانی معین باعث از بین بردن التهاب در آن ناحیه شده و علائم بیمار را کاهش می‌دهد. این روش درمانی برای افرادی که کاندید جراحی نیستند و تنگی کانال نخاعی آن‌ها در مراحل اولیه قرار دارد، مناسب است.
بیشتر بخوانید : درمان تنگی کانال نخاعی با روش‌های جراحی یا ورزشی و کم خطر
اوزون تراپی دیسک کمر
در این روش از گاز اوزون غلیظ برای درمان بافت‌های آسیب‌دیده عضلانی و بیماری‌های مفصلی استفاده می‌شود. وقتی دیسک کمر دچار آسیب می‌شود، در آن ناحیه بافت‌های آسیب‌دیده و مشکل‌دار ایجاد خواهند که در مواردی عصب‌ها نیز دچار مشکل می‌شوند.
با تزریق گاز اوزون با سوزن‌های خاصی در نواحی آسیب‌دیده، این گاز با مجاورت با رادیکال‌های آزاد به اکسیژن تبدیل می‌شود و انرژی آزاد می‌کند. همان‌طور که می‌دانید اکسیژن مهمترین ماده برای رشد، بازسازی و ترمیم سلول‌ها است. با تولید اکسیژن از اوزون ناپایدار، این ماده در کنار بافت‌های آسیب‌دیده باعث تسریع روند بازسازی و ترمیم می‌شود. در این حالت درد بیمار کاهش یافته و علائم به مرور کمتر می‌شوند.
بیشتر بخوانید: چرا پارگی دیسک کمر عارضه‌ای وحشتناک نیست؟
اوزون تراپی سیاتیک
سیاتیک رشته اعصابی در قسمت انتهایی ستون فقرات است که در صورت فشار یا ضربه، درد طاقت‌فرسایی ایجاد می‌کند که از کمر تا زانو کشیده می‌شود. به طور معمول درد سیاتیک در اثر مشکل در کانال نخاعی یا دیسک‌ها ایجاد می‌شود. به همین دلیل از اوزون تراپی می‌توان برای کاهش درد و علائم بیمار استفاده کرد.
درمان گردن درد با اوزون تراپی
گردن درد یکی از شایع‌ترین مشکلات در افراد بالا 65 سال است که به دلیل افزایش سن، آرتروز، تنگی کانال نخاعی، مشکل در دیسک‌های گردن ایجاد می‌شود. با تزریق گاز اوزون به قسمت آسیب‌دیده در بیشتر موارد درد بیمار کاهش یافته و بافت‌های آسیب‌دیده شروع به ترمیم و بازسازی می‌کنند.
درمان آسیب‌های ورزشی با اوزون درمانی
برای درمان آسیب‌های وارد شده به بافت‌های نرم مانند تاندون‌ها, عضلات و اسپاسم شدید عضلانی از اوزون تراپی استفاده می‌شود. این درمان برای ورزشکاران با آسیب‌های وارد شده به بافت‌های نرم بسیار کارآمد و مناسب است و در بیشتر موارد از اوزون تراپی زانو (برای آسیب‌های ایجاد شده در زانو) استفاده می‌کنند.
بیشتر بخوانید: درمان زانودرد، معالجه درد زانو با روش‌های موثر خانگی و دارویی
چگونه برای اوزون تراپی آماده شویم؟
بعد از تشخیص مشکل و تجویز اوزون تراپی، پزشک روش درمان را مشخص می‌کند. به طور کلی ازوزن تراپی به سه روش به بافت آسیب‌دیده تزریق می‌شود:
- به صورت داخل وریدی: برای درمان اختلالات داخلی مانند HIV، معمولا گاز اوزون در خونی که از بیمار گرفته شده است حل می‌شود. سپس خون با گاز محلول از طریق IV به بیمار تزریق خواهد شد. استفاده داخل وریدی به صورت نادر امکان خطر ایجاد آمبولی از طریق تشکیل حباب‌های هوا را به همراه دارد
- به صورت عضلانی: اوزون درمانی به صورت تزریق عضلانی نیز در دسترس است. برای این تزریق، گاز اوزون اغلب قبل از تزریق با اکسیژن مخلوط می‌شود
- به طور مستقیم به بافت: از این روش برای درمان مشکل یا زخم در اندام‌ها استفاده می‌شود. در این روش گاز اوزون مستقیم به بافت قسمت آسیب‌دیده بدن تزریق خواهد شد
در این روش بیمار به اتاق مجهز به دستگاه سی – آرم (فلوئورسکوپی که یک روش تصویربرداری با اشعه ایکس است و در آن تصاویر به صورت زنده گرفته می‌شوند) انتقال داده می‌شود. سپس بیمار را برای تزریق آماده می‌کنند (به عنوان مثال اگر قرار باشد که اوزون تراپی برای دیسک کمر انجام شود، بیمار را روی شکم می‌خوابانند) و اقدامات احتیاطی را جهت ضدعفونی محل تزریق انجام می‌دهند. به بیمار بی‌حس‌کننده موضعی تزریق کرده و سپس سوزن دیسکوگرافی را وارد دیسک یا ناحیه آسیب‌دیده می‌کنند.
در صورتی که با کمک تصاویر به دست آمده از دستگاه سی- آرم، سوزن در محل درست قرار گرفته شده باشد، داروی بی‌حسی را به دیسک یا محل آسیب تزریق کرده و بعد از یک دقیقه گاز مخلوط اکسیژن و اوزون را وارد بدن می‌کنند.
باید گفت که اووزن تراپی کمردرد و گردن درد در مقایسه با جراحی برای درمان این عارضه‌ها کم ریسک‌تر، کم هزینه‌تر بوده و در زمان کمتری انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید: عمل جراحی دیسک کمر | تمامی روش‌ها و تکنیک‌ها
مراقبت های بعد از اوزون تراپی
باید گفت که بعد از اوزون تراپی دوره نقاهتی وجود ندارد و نکاتی که گفته می‌شود، صرفا برای استراحت کردن بیشتر بیمار و افزایش تاثیرگذاری این روش درمانی است. به عنوان مثال به بیمارانی که اوزون تراپی دیسک کمر یا گردن انجام می‌دهند، پیشنهاد می‌شود که اقدامات زیر را رعایت کنند:
- بعد از اوزون تراپی 2 تا 3 روز استراحت کنند
- از انجام کارهای سنگین پرهیز کنند
- برای کاهش التهاب تا 48 ساعت بعد از انجام تزریق از کمپرس گرم و سپس سرد استفاده کنند
- در رژیم غذایی خود برای حدود دو هفته بعد از درمان از روغن ماهی، مکمل‌های آن و همچنین پروتئین استفاده کنند (مصرف پروتئین در روند بهبودی موثر است)
- در صورت بروز درد در قسمت تزریق از داروهای مسکن استفاده کنند
- از خوردن داروهای ایبوپروفن، آسپرین و ضدالتهاب‌ها خودداری کنند
بیشتر بخوانید: درمان خانگی کمردرد زنان و رمز و رازهای آن را یاد بگیرید
فواید اوزون تراپی چیست؟
از جمله فواید این روش درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. بهبود سیستم ایمنی بدن
اوزون درمانی سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با عفونت‌ها بهبود می‌بخشد و برای کاهش التهاب نیز مفید است. لازم به ذکر است که التهابات، منجر به عدم تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن می‌شود که متخصصان سلامت از آن به عنوان استرس اکسیداتیو یاد می‌کنند. این نوع استرس با درد و ناراحتی همراه است.
انجام اوزون تراپی به صورت منظم باعث کاهش التهابات شده و در درمان و کاهش علائم بیماری‌هایی مانند آرتریت، آسم و بیماری کرون مناسب است.
بیشتر بخوانید: کمربند طبی، پیشنهادی برای کاهش کمردرد
2. توانایی‌های ضدباکتری، ضدقارچی و ضدویروسی
با گذشت زمان باکتری‌ها یاد گرفته‌اند که چگونه در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاومت کنند. دانشمندان به طور مداوم به دنبال راه‌هایی برای پیشگیری و یافتن درمان‌هایی برای عفونت‌های قارچی، ویروسی و باکتریایی هستند.
مطالعات نشان داده‌اند که اووزن حاوی لایه‌ای از خواص کنترل عفونت است و بعضی از عفونت‌های حاد باکتریایی را برطرف می‌کند. باید اشاره کرد که اوزون درمانی، عفونت نیش کنه را ظرف 48 ساعت درمان می‌کند.
3. برطرف کردن آسیب‌های بافت مغز
سکته مغزی به دلیل عدم تامین اکسیژن در بافت‌های مغز باعث آسیب به این نواحی شده و منطقه‌ای ایجاد می‌کند که به آن نیم سایه می‌گویند. بهترین اقدام برای کاهش آسیب، بازگرداندن اکسیژن در سریع‌ترین زمان ممکن به این ناحیه است.
جالب اینجاست که مطالعه‌ای در سال 2012 نشان داد که ترکیبی از اکسیژن و گازهای اوزون که به بافت مغز عرضه می‌شوند، نه تنها آسیب بیشتر را متوقف می‌کنند بلکه مغز را به حالت اولیه خود باز می‌گرداند.
4. کاهش خطر حملات قلبی مکرر
برای افرادی که از حملات قلبی رنج می‌برند، وقوع حمله قلبی برای بار دوم یا سوم غیرمعمول نیست. شواهدی پیدا شده است که اوزون درمانی به طور قابل توجهی شانس تکرار حمله قلبی، ایجاد بافت مرده ناشی از کمبود اکسیژن یا ضربان قلب غیرطبیعی یا نامنظم را که به عنوان آریتمی پس از حمله قلبی نیز شناخته می‌شود را کاهش می‌دهد.
برای این دسته از بیماران هرچه اوزون تراپی سریع‌تر دریافت شود بهتر است. هنگامی که بیماران به سرعت درمان دریافت می‌کنند و این روند درمانی را به صورت مکرر و منظم پیگیری کنند، خطر حمله قلبی مجدد در آن‌ها کاهش می‌یابد.
5. کمک به سم‌زدایی بدن
مهم نیست که چقدر اقدامات احتیاطی انجام می‌دهیم، سموم اساسا اجتناب‌ناپذیر هستند. سموم اثرات نامطلوبی بر بدن انسان و نحوه عملکرد آن برای التیام خود و مبارزه با عفونت‌ها می‌گذارند.
همان‌طور که گفته شد، اقداماتی وجود دارد که می‌توان برای مقابله با سموم انجام داد. راه اول بهبود رژیم غذایی و تماشای آنچه در بدن وارد می‌شود و راه دوم درمان منظم با اوزون است. تحقیقات نشان می‌دهند که اوزون متابولیسم را سرعت و سلامت کلی را بهبود می‌بخشد.
6. التیام زخم‌های مزمن
تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که درمان منظم با اوزون ممکن است نقشی حیاتی در درمان زخم‌های مزمن داشته باشد. اوزون تراپی به طور موثر در بیماران دیابتی برای کمک به زخم‌هایی که روی پای آن‌ها ایجاد شده است، استفاده می‌شود. همچنین افرادی که از زخم‌های دهانی دردناک رنج می‌برند، از طریق درمان پزشکی اوزون کاهش و تسکین یافته‌اند.
7. تسکین درد
کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که 75 تا 85درصد افراد در مقطعی از زندگی خود از کمردرد رنج می‌برند. کمردرد یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه به پزشک است. هر سال حدود 50 میلیارد دلار هزینه مراقبت‌های بهداشتی برای آمریکایی‌ها هزینه دارد. متخصصان بهداشت دریافته‌اند که خواص ضدالتهابی اوزون برای مبتلایان به کمردرد مناسب بوده و درد آن‌ها را تسکین می‌دهد.
8. ترمیم سلول‌های بنیادی
سلول‌های بنیادی به طور مداوم برای تولید سلول در سراسر بدن انسان کار می‌کنند. سلول‌هایی که به قلب، مغز، اعصاب و بسیاری دیگر از قسمت‌های فعال بدن کمک خواهند کرد.
شواهد اخیر نشان می‌دهد که اوزون تراپی توانایی سلول را برای فعال شدن مجدد بهبود می‌بخشد و منجر به ترمیم سریع‌تر و بهتر سلول‌های شکسته می‌شود.
9. اکسیژن‌رسانی سلولی
مرگ بافت زمانی رخ می‌دهد که بافت‌ها به اندازه کافی به اکسیژن دسترسی نداشته باشند. افرادی که از کم خونی رنج می‌برند بیشتر در معرض خطر هیپوکسی (Hypoxia) قرار دارند. هیپوکسی در مناطقی مانند ریه‌ها در طول حمله آسم در کل جریان خون رخ می‌دهد.
همچنین احتمال دارد که اوزون تراپی به انتخاب تومورهای هیپوکسیک در کنار شیمی درمانی و رادیوتراپی کمک کند؛ زیرا این توانایی را دارد که اکسیژنی را که به راحتی در دسترس بدن است فراهم کند.
10. سلامت و زیبایی پوست
در سال‌های اخیر مردم از اوزون درمانی به عنوان راهی برای بهبود پوست خود استفاده کرده‌اند. همان‌طور که قبلا ذکر شد، اوزون تراپی اکسیژن را به راحتی در دسترس سلول‌ها قرار می‌دهد، باید گفت که سلول‌های پوست نیز به اکسیژن نیاز دارند.
افزایش اکسیژن‌رسانی از طریق اوزون تراپی به بهبود و ترمیم سلول‌ها کمک می‌کند. خواص آنتی‌اکسیدانی اضافی فعالیت کلاژن و الاستین را افزایش می‌دهد که منجر به بهبود و جوان‌سازی پوست می‌شوند.
عوارض اوزون تراپی و اثرات جانبی آن
این روش درمانی از جمله روش‌هایی است که هیچ گونه عوارضی برای بافت‌ها ایجاد نمی‌کند. همچنین افراد کم سن نیز می‌توانند از آن استفاده کنند. تنها نکته‌ای که باید در انتخاب این درمان رعایت شود، مراجعه به پزشک متخصص و کلینیک یا بیمارستان‌های مجهز و تخصصی است؛ زیرا در صورت عدم تخصص پزشک در تزریق اوزون و آناتومی بدن امکان عفونت ستون فقرات (در تزریق اوزون به این نواحی)، عفونت در خون، آبسه در محل تزریق یا صدمه به اعصاب در نواحی تزریق وجود دارد.
قیمت اوزون تراپی
هزینه اوزون تراپی نسبت روش‌های جراحی باز و لیزری خیلی کمتر است و از این رو انتخاب خوبی برای بیماران است. در مورد میزان قیمت این روش درمانی باید گفت که بستگی به موارد زیر دارد:
- نوع آسیب، محل و شدت آن
- تعداد جلساتی که بیمار نیاز به اوزون تراپی دارد
- پزشک متخصص و کلینیک درمانی
- پوشش‌دهی بیمه
نظرات مردم درباره اوزون تراپی
اوزون درمانی برای طیف وسیعی از بیماری‌ها استفاده می‌شود و از همین رو افراد مختلف نظرات متنوعی نیز در مورد آن دارد. در اکثر موارد بیماران از این روش به عنوان درمانی بی‌دردسر، کم درد، با هزینه مناسب و موثر یاد می‌کنند.
یادداشت پایانی
اوزون تراپی یکی از روش‌های درمانی جدید است که بسیار نویدبخش بوده اما هنوز بر سر میزان اثرگذاری آن بحث وجود دارد. از این روش درمانی برای درمان دیسک کمر و گردن، سیاتیک، اختلالات تنفسی، زخم‌های دیابت و بهبود سیستم ایمنی استفاده می‌کنند.
این روش مزایای بسیاری برای بدن ایجاد می‌کند زیرا اوزون در بدن به اکسیژن تبدیل می‌شود. اکسیژن نیز مهمترین منبع تغذیه برای سلول‌هاست. از همین رو در درمان، بازسازی و ترمیم آسیب‌های ایجاد شده بسیار موثر است.
سوالات متداول
عوارض اوزون تراپی چیست؟
این روش درمانی هیچ گونه عوارضی ندارد.
آیا اوزون تراپی سیاتیک موثر است؟
بله. این روش درمانی در درمان التهابات ایجاد شده در کنار بافت‌ها و اعصاب در ناحیه آسیب‌دیده موثر است.
قیمت اوزون تراپی چقدر است؟
قیمت این درمان با توجه به نوع و شدت آسیب، روش تزریق، هزینه و دستمزد پزشک و پوشش‌دهی بیمه متفاوت است.