تعریق شبانه در فصول مختلف زنگ خطری برای حضور بیماریهای دیگر
تعریق شبانه در فصول مختلف یک امر غیر معمول نیست. علل مختلفی برای تعریق شبانه وجود دارد که پزشکان آن را هیپرهیدروزیس خواب می‌نامند. عرق کردن سیستم خنک کننده طبیعی بدن و راهی برای جلوگیری از گرمازدگی است. عرق کردن به دستور ناحیه‌ای از مغز به نام هیپوتالاموس انجام شده که دمای بدن را تنظیم می‌کند. این دستگاه با بیش از دو میلیون غده عرق به عنوان یک منبع مطمئن کار می‌کند تا بدن را در دمای مناسب نگه دارد.
غدد عرق، آب و سایر مواد را از طریق پوست آزاد می‌کنند. با تبخیر آب، انرژی گرمایی آزاد شده و‌این‌گونه عرق کردن بدن را خنک می‌کند. عواملی مثل گرمی اتاق، استفاده از چند پتو و حتی قبل از رفتن به رختخواب چه خورده‌اید، در کمی یا زیادی عرق کردن تاثیرگذار است. اما اگر میزان تعریق شبانه به طور منظم و به قدری باشد که مدام موجب خیسی لباس خواب و ملحفه شود، امکان یک مشکل پزشکی زمینه‌ای محرز به نظر می‌رسد. تعریق شبانه در فصول مختلف به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که بسیاری از آن‌ها جدی نیستند.
بیشتر بخوانید: ۱۲ درمان خانگی زخم دهان و رهایی از دردهای آزار دهنده
عوامل تعریق شبانه در فصول مختلف
همیشه نمی‌توان علت تعریق شبانه در فصول مختلف را تعیین کرد. اما تجربه علائم دیگر همراه با تعریق شبانه در مردان کمک می‌کند تا علت پزشکی زمینه‌ای را شناسایی کرد. در ادامه به علل تعریق شبانه در فصول مختلف که در مجله سلامت سیوطب به آن اشاره شده، می‌پردازیم:
- شرایط محیطی
اتاق، تشک و لباس خواب همگی بر تعریق شبانه در فصول مختلف تاثیر گذارند.
- تخت با چندین پتو که باعث گرمای بیش از حد می‌شوند تزئین شده باشد
- به طور مشابه، لباس خواب خیلی سنگین باشد
- تشک قابلیت تنفس نداشته باشد
تنظیم محیط به کاهش تعریق شبانه شما کمک خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: هپاتیت ب و مرگ خاموش
- رفتارهای شبانه
عوامل خارجی بر تعریق شبانه تاثیرگذار هستند. این عوامل عبارتند از:
- مصرف الکل در شب
- خوردن غذاهای تند در هنگام شام یا به عنوان میان وعده آخر شب
- ورزش قبل از خواب
بیشتر بخوانید: سرخک| علائم، عوارض و راه‌های پیشگیری از آن را بشناسید
- استرس و اضطراب
اضطراب و استرس مسائل مربوط به سلامت روان هستند، اما اغلب شامل علائم فیزیکی نیز می‌شوند. افزایش تعریق یکی از علائم فیزیکی رایج مرتبط با این شرایط است. اگر تعریق شبانه به دلیل اضطراب یا استرس اتفاق می‌افتد، ممکن است:
- عود مداوم احساس نگرانی و ترس
- مشکلات خواب یا داشتن رویاهای ناخوشایند
- مشکلات معده و گوارش
- درد یا تنش عضلانی بدون علت
- احساس تحریک‌پذیری یا تغییرات خلقی
- احساس ضعف، خستگی یا به طور کلی ناخوشی و بی حالی
- کاهش وزن بدون دلیل
رسیدگی به علت اصلی استرس و اضطراب، با کمک یک درمانگر به بهبود همه علائم کمک خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: انواع هپاتیت A تا E و بهترین روش‌های پیشگیری از ابتلا
- مسائل هورمونی
مجموعه‌ای از مسائل هورمونی و اختلالات هورمونی می‌تواند باعث تعریق شبانه در فصول مختلف شود که عبارتند از:
- یائسگی
در فردی یائسه پزشکان تعریق شبانه را علامت وازوموتور می‌دانند، زیرا این موضوع بر جریان خون تاثیر می‌گذارد.
- تستوسترون پایین
- سندرم کارسینوئید
- پرکاری تیروئید
علائم شامل افزایش اشتها، لرزش، بی قراری، گواتر (غده تیروئید بزرگ شده آشکار)، اضطراب و اجابت مزاج مکرر است.
بیشتر بخوانید: آنفلوانزا، ویروس روزهای سرد
- عوارض جانبی دارویی
برخی از داروها به عنوان یک عارضه جانبی باعث تعریق شبانه در فصول مختلف می‌شوند. گروهی از داروهای رایج که گاهی اوقات باعث تعریق شبانه در فصول مختلف می‌شوند عبارتند از:
- استروئیدها، از جمله پردنیزون و کورتیزون
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای و انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI).
- داروهای مسکن مانند آسپرین و استامینوفن
- داروهای دیابت که به کاهش قند خون کمک می‌کنند
- داروهای هورمون درمانی
- آنتی سایکوتیک‌های فنوتیازین
اگر تعریق شبانه تاثیر منفی بر خواب داشته باشد، پزشک داروی دیگری را توصیه کرده یا پیشنهاداتی برای مدیریت عوارض جانبی ارائه خواهد داد.
بیشتر بخوانید: عفونت ادراری | چگونه به این عفونت مبتلا نشویم؟
- هیپرهیدروزیس
در این حالت غدد عرق بیش از حد فعال و باعث تعریق بسیار زیاد می‌شوند. امکان رخ دادن هیپرهیدروزیس در هر زمانی از روز، حتی در هنگام خواب وجود دارد و به دو شکل شناخته می‌شود:
- هیپرهیدروز ایدیوپاتیک کانونی یا اولیه، شایع‌ترین نوع است و معمولا باعث تعریق بیش از حد در زیر بغل، دست‌ها، پاها و سر می‌شود. استرس، گرما، برخی غذاها و بوها مانند اسید سیتریک، قهوه، شکلات و کره بادام زمینی باعث تعریق می‌شوند.
هیپرهیدروزیس عمومی یا ثانویه همراه با یک بیماری دیگر اتفاق می‌افتد و هر قسمتی از بدن را تحت تاثیر قرار خواهد داد. تعریق شبانه در فصول مختلف فقط با هیپرهیدروزیس عمومی اتفاق می‌افتد، نه نوع کانونی. دیابت، بیماری پارکینسون و سایر بیماری‌ها بیشتر از حد معمول عرق ایجاد می‌کنند.
بیشتر بخوانید: تب مالت، به اندازه یک لیوان شیر غیر پاستوریزه نزدیک است
- هیپوگلیسمی
هیپوگلیسمی زمانی رخ می‌دهد که قند خون پایین باشد. تعریق شبانه در فصول مختلف در طول شب یا روز یکی از علائم قند خون پایین است. دیابت نوع 1 یا 2 معمولا عارضه هیپوگلیسمی را به دنبال دارد. دلایل دیگر قند خون پایین می‌تواند تغییرات در سطوح هورمونی یا متابولیسم باشد. سایر علائم هیپوگلیسمی عبارتند از:
- بی ثباتی
- گرسنگی
- خستگی
- ضربان قلب تند یا نامنظم
- سردرد
- سرگردانی
- علائم شدید شامل از دست دادن هوشیاری یا تشنج است
بیشتر بخوانید: کبد| انواع بیماری کبد| علت تا درمان
- بیماری ریفلاکس معده (GERD)
ریفلاکس معده گاهی اوقات باعث تعریق شبانه در فصول مختلف می‌شود. همراه با تعریق شبانه، ریفلاکس معده باعث ایجاد موارد زیر می‌شود:
- سوزش سر دل، اغلب بعد از غذا
- درد قفسه سینه یا اسپاسم مری
- مشکلات بلع
- نارسایی (هنگامی که مایع یا غذا پس از بلع دوباره بالا می‌آید)
- مسائل خواب
- مشکلات تنفسی، از جمله سرفه یا افزایش علائم آسم
به طور کلی تشخیص بیماری ریفلاکس معده در صورتی خواهد بود که حداقل دو بار در هفته این حالت تجربه شود.
بیشتر بخوانید: انگل چیست؟ نشانه های وجود انگل در بدن چیست؟
- آپنه خواب
آپنه وضعیتی است که معمولا چندین بار در شب باعث توقف تنفس در خواب می‌شود. آپنه انسدادی خواب معمولا زمانی رخ می‌دهد که چیزی مانند بافت گلو راه تنفس هوایی را مسدود کند. همچنین زمانی که شرایط خاصی بر عملکرد سیستم عصبی مرکزی تاثیر بگذارد امکان ابتلا به آپنه خواب مرکزی وجود دارد.
طبق یک مطالعه در سال 2018، زنانی که در دوران یائسگی قرار گرفته و تعریق شبانه در فصول مختلف را تجربه می‌کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آپنه خواب هستند.
بیشتر بخوانید: روش هاي خانگي درمان تبخال
- عفونت‌های جدی
برخی از بیماریهای عفونی جدی نیز می‌توانند باعث تعریق شبانه در فصول مختلف شوند، از جمله:
- سل، یک عفونت بسیار مسری که معمولا ریه‌های شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد
- اندوکاردیت، عفونت در دریچه‌های قلب شما
- استئومیلیت، عفونت در استخوان‌های شما
- بروسلوز، عفونتی که از حیوانات مبتلا به بروسلوز یا محصولات غیرپاستوریزه از حیوانات آلوده منتقل می‌شود
- اچ آی وی
- عفونت‌های قارچی
- مونونوکلئوز عفونی (مونو)
بیشتر بخوانید: بیماریهای فصل بهار که به سراغمان می آیند کدامند؟
- اختلالات عصبی
در موارد نادر، تعریق شبانه در فصول مختلف می‌تواند به عنوان نشانه‌ای از برخی مسائل عصبی باشد، از جمله:
- سکته
- دیس رفلکسی اتونومیک
- نوروپاتی اتونومیک
- سیرنگومیلیا
- سرطان
ارتباط بین علائم سرطان و تعریق شبانه در فصول مختلف غیرقابل توضیح است و اغلب این ارتباط وجود ندارد. سرطان‌ها علائم قابل توجه دیگری دارند. انواع سرطان که اغلب با تعریق شبانه در فصول مختلف مرتبط هستند عبارتند از:
- لنفوم هوچکین
- لنفوم غیرهوچکین
- سرطان خون
- اختلالات خود ایمنی
هنگام ابتلا به یک بیماری خودایمنی سیستم ایمنی قسمت طبیعی بدن را با یک پاتوژن خطرناک اشتباه می‌گیرد. برخی از این شرایط باعث تعریق بیش از حد می‌شوند و عبارتند از:
- بیماری گریوز
- سارکوئیدوز
- آرتریت روماتوئید
تب یکی از علائم رایج در بیماری خودایمنی و منجر به تعریق شبانه در فصول مختلف خواهد شد.
- جراحی‌هایی که بر سطح هورمون تاثیر می‌گذارند
یکی از مواردی که معمولا منجر به تعریق شبانه در فصول مختلف می‌شود، برداشتن اندام های تناسلی زنانه است.
- بیماریهای قلبی عروقی
برخی از نمونه‌ها عبارتند از دیسکسیون آئورت و آنژین شبانه.
تفاوت تعریق شبانه با گُر گرفتگی
گُر گرفتگی احساس ناگهانی گرما است و امکان دارد در هر زمان از روز اتفاق بیفتد. بروز گُر گرفتگی در شب باعث تعریق شدید می‌شود که آن را به عنوان عرق شبانه طبقه‌بندی می‌کنند.
در برخی منابع، عرق شبانه نیز گُر گرفتگی نامیده می‌شود، اما آن‌ها با گُر گرفتگی متمایز هستند. قرمزی پوست ناشی از گُر گرفتگی در اثر افزایش جریان خون است. در حالی که تعریق شبانه همراه با گُر گرفتگی رخ می‌دهد، گرگرفتگی به خودی خود باعث تعریق شدید نمی‌شود.
بیشتر بخوانید: زردی پوست و کم خونی ، علت زردی رنگ پوست چیست؟
شیوه‌های درمان تعریق شبانه در فصول مختلف
موثرترین درمان برای تعریق شبانه برای هر بیمار متفاوت است و همیشه باید توسط یک متخصص بهداشت نظارت شود. برخی از روش‌های درمانی بالقوه شامل تغییرات در محیط و رفتار، درمان شناختی رفتاری (CBT) و دارو هستند.
تغییرات در محیط و سبک زندگی
یک رویکرد استاندارد برای تعریق شبانه در فصول مختلف، به ویژه افراد مبتلا به یائسگی وجود دارد. انجام این تغییرات ساده دفعات و شدت تعریق‌های شبانه را به حداقل رسانده و در عین حال سلامت کلی و خواب را بهبود می‌بخشد. این تغییرات عبارتند از:
- خوابیدن در اتاق خواب سردتر
در حالی که اتاق خواب گرم‌تر دلیل اصلی تعریق شبانه نیست، گاهی باعث تسهیل یا تحریک آن خواهد شد. نگه داشتن ترموستات بدن در دمای پایین‌تر و استفاده از ملحفه سبک از تجمع گرما در بدن هنگام خواب جلوگیری می‌کند.
- پوشیدن لباس‌های گشاد
لباس‌های تنگ گرما را به دام می‌اندازند، بنابراین بهتر است لباس‌های سبک وزن و گشاد بپوشید.
- اجتناب از کافئین، الکل و غذاهای تند
همه این موارد می‌توانند باعث افزایش دمای بدن و تحریک عرق شوند. اجتناب از آن‌ها، به خصوص در عصر، تعریق شبانه در فصول مختلف را کاهش می‌دهد.
- نوشیدن آب سرد
داشتن مقدار کمی آب خنک قبل از رفتن به رختخواب به برخی از افراد مبتلا به تعریق شبانه کمک می‌کند تا دمای مطلوب‌تری داشته باشند.
- حفظ وزن مناسب
برخی تحقیقات ارتباط بین وزن بیشتر بدن و تعریق شبانه در فصول مختلف را شناسایی کرده‌اند. اضافه وزن یا چاقی موجب پیدایش سایر مشکلات سلامتی، از جمله آپنه خواب هم می‌شود.
- استفاده از تکنیک‌های آرامش
یافتن راه‌هایی برای آرام کردن خود، خوابیدن را آسان‌تر می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که تکنیک‌هایی مانند تنفس کنترل شده به کاهش گُر گرفتگی در زنان یائسه کمک خواهد کرد.
بسیاری از این موارد با نکات گسترده‌تری برای خواب سالم همپوشانی دارند. با اعمال تدریجی عادت‌های مرتبط با خواب، فرد برای خواب پایدارتر و باکیفیت‌تر آمادگی بیشتری پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: روش های کاهش آلرژی با غذاهای هیستامین دار
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی گفتگو درمانی است که معمولا برای مشکلات سلامتی مانند افسردگی، اضطراب و بی خوابی استفاده می‌شود. معمولا به صورت حضوری توسط روانپزشک یا مشاور انجام می‌شود. CBT عمدتا مبتنی بر چارچوب‌بندی مجدد افکار منفی برای ترویج اقدامات سالم‌تر است. درمان شناختی رفتاری برای درمان بی خوابی زنان یائسه سابقه موفقیت‌آمیز و قوی دارد.
مطالعات نشان داده‌اند که درمان شناختی رفتاری دفعات گُر گرفتگی و تعریق شبانه را کاهش می‌دهد و خلق و خو و کیفیت زندگی را در زنان یائسه بهبود می‌بخشد. CBT با رویکردهای دیگر، مانند اصلاح رفتار، سازگار است و در ترکیب با روش‌های دیگر، بیشترین تاثیر را بر تعریق شبانه در فصول مختلف دارد.
داروهای مورد استفاده برای درمان تعریق شبانه در فصول مختلف
اگر داروهای موجود باعث تعریق شبانه در فصول مختلف می‌شوند، تغییر نسخه، دوز یا زمان مصرف دارو تعریق شبانه را برطرف خواهد کرد. دارو در رفع تعریق شبانه ناشی از عفونت زمینه‌ای یا مشکل هورمونی کمک کننده است.
برای زنان یائسه، اگر درمان‌های رفتاری موثر واقع نشوند، داروهایی در نظر گرفته می‌شوند. انواع مختلفی از داروها، به ویژه هورمون درمانی، تعریق شبانه در فصول مختلف را کاهش می‌دهند، اما این داروها عوارض جانبی قابل توجهی هم دارا هستند.
درمان جایگزین با محصولات حاوی استروژن مانند کوهوش سیاه، شبدر قرمز یا سویا در درمان گُر گرفتگی ناشی از یائسگی موثر نیست. حتی اگر این مکمل‌ها بدون نسخه در دسترس باشند، بیماران باید قبل از مصرف با پزشک خود صحبت کرده تا از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری به عمل آید.
چه زمانی باید نگران تعریق شبانه در فصول مختلف باشیم؟
در مواجهه با تعریق شبانه در موارد زیر یک پزشک را در جریان بگذارید:
- به طور منظم اتفاق بیفتد
- ایجاد اختلال در خواب
- مختل کردن سایر بخش‌های زندگی روزمره
- همراه با تب، کاهش وزن، درد در یک ناحیه، اسهال یا سایر علائم آزاردهنده
بر اساس علائم و سلامت عمومی فرد، توصیه‌های پزشکی برای کشف علت تعریق شبانه و ایجاد یک برنامه درمانی راهگشا خواهد بود.
سخن پایانی
تعریق شبانه در فصول مختلف می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، گاهی به چیز ساده‌ای مانند دمای اتاق یا لباسی که در رختخواب می‌پوشید، بستگی دارد. همچنین امکان دارد با یک وضعیت پزشکی مانند GERD مرتبط باشد. پزشکان عمدتا بیماران خود را به تغییر عادت‌های خواب ترغیب می‌کنند. مثلا از پتوی ضخیم استفاده نشود، پنجره‌ای در اتاق خواب باز باشد و لباس نازک پوشیده شود. هوای اتاق با پنکه یا کولر خنک شود. نخوردن قهوه و چای و غذاهای پرادویه قبل از خواب و همچنین عدم ورزش قبل از خواب کمک کننده است. گاهی اوقات، تعریق شبانه بیانگر یک بیماری جدی مانند آپنه خواب بوده یا به یک اختلال خود ایمنی اشاره دارد.