انواع بیماری های قلب می‌تواند از آریتمی قلب تا سکته قلبی را شامل شود. البته که نمی‌توان آن‌ها را در طیفی از بدترین تا بهترین قرار داد؛ چراکه بیماری در معنای اصیل خودش نمی‌تواند بهترین باشد. با این حال می‌توان این بیماری‌ها را در طیف دارندگان عوارض خطرناک تا کمتر خطرناک قرار داد.
انواع بیماری های قلب با عوارض گوناگون وجود دارد. برخی از آن‌ها مادرزادی هستند (افراد با مشکلات قلبی متولد می‌شوند)، اما اکثریت بیماری‌های قلبی در طول زمان ایجاد می‌شوند و افراد را در مراحل بعدی زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهند. در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب برخی از شایع‌ترین بیماری‌های قلبی را معرفی کرده‌ایم که می‌خوانید:
نگاهی سریع به انواع بیماری های قلب
- انواع بیماری های قلب گروهی از شرایط هستند که شامل بیماری عروق کرونر قلب، آریتمی، نارسایی قلبی و بیماری دریچه قلب می‌شود
- انواع بیماری های قلب یکی از دلایل اصلی مشکلات سلامتی و مرگ افراد به شمار می‌‌آیند، اما اغلب قابل پیشگیری هستند
- بسیاری از انواع بیماری های قلب را می‌توان با انتخاب سبک زندگی سالم، داروها یا جراحی، پیشگیری و همچنین درمان کرد
بیشتر بخوانید :عمل قلب باز | این عمل پیچیده و حساس چگونه انجام می‌گیرد؟
منشا انواع بیماری های قلب
دو فرآیند داخلی مضر زمینه‌ساز اکثر اشکال بیماری قلبی است:
آترواسکلروز
آترواسکلروز تجمع پلاک‌های پر از کلسترول در دیواره‌های داخلی شریان قلب است که معمولا با التهاب درجه پایین همراه خواهد بود. آترواسکلروز یک بیماری با رشد آهسته و به طور کلی خاموش است که نقش کلیدی در بسیاری از انواع بیماری های قلب ایفا می‌کند.
این عارضه می‌تواند در سال‌های نوجوانی یا حتی زودتر شروع شود. آترواسکلروز ابتدا به صورت رگه‌های سفید رنگ در پوشش داخلی دیواره شریان ظاهر می‌شود. همان‌طور که کلسترول بیشتر و بیشتر وارد دیواره سرخرگ می‌شود، این رگه‌های چربی به پلاک‌هایی تبدیل خواهند شد که می‌توانند به سمت داخل جریان خون برآمده شوند.
پلاک‌های بزرگ می‌توانند منافذ موجود برای جریان خون را باریک کنند و باعث درد قفسه سینه یا آنژین صدری در هنگام فعالیت بدنی یا استرس شوند. پلاک‌های بزرگ و کوچک امکان دارد پاره شوند و لخته‌ای ایجاد کنند که اگر خیلی بزرگ باشد، به طور کامل جریان خون را در رگ‌ها مسدود می‌کند و باعث حمله قلبی یا سکته می‌شود.
بیشتر بخوانید: سلامت قلب و عادت های مضر برای قلب
اختلال عملکرد اندوتلیال
اندوتلیوم لایه‌ای از بافت رگ است که داخل شریان‌ها را می‌پوشاند. اندوتلیوم سالم برای حفظ شریان از پلاک یا لخته خون کار می‌کند. همچنین به شریان اجازه می‌دهد تا به راحتی گشاد و باریک شده تا جریان خون تنظیم شود. سیگار کشیدن، فشار خون بالا و دیگر عوامل می‌توانند باعث اختلال در عملکرد اندوتلیوم شوند. اختلال عملکرد اندوتلیال به طور مستقیم به سلامت قلب آسیب می‌رساند و همچنین به تصلب شرایین کمک می‌کند.
آترواسکلروز و اختلال عملکرد اندوتلیال قابل پیشگیری است. این دو فرآیند می‌توانند منجر به شرایط مختلفی شوند که در ادامه اشاره خواهیم کرد:
بیشتر بخوانید: علائم فشار خون بالا؛ از سردردهای شدید و خونریزی بینی تا خستگی و عدم تمرکز
انواع بیماری های قلب
در ادامه به معرفی شایع‌ترین بیماری های قلبی می‌پردازیم:
بیماری عروق کرونر
انسداد در عروق کرونر بیماری عروق کرونر نامیده می‌شود؛ وضعیتی که در آن عضلات قلب، خون و اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند. جدی‌ترین اثر بیماری عروق کرونر مرگ ناگهانی بدون هشدار است. این بیماری معمولا در افرادی اتفاق می‌افتد که حملات قلبی یا سایر آسیب‌های قلبی داشته‌اند.
بیشتر بخوانید: درد قفسه سینه سمت راست نشانه چیست؟
ایسکمی خاموش
نوعی بیماری عروق کرونر که در آن جریان خون به عضله قلب کاهش می‌یابد، اما درد یا علائم بسیار کمی ایجاد می‌کند. هنگامی که ناراحتی تجربه می‌شود، معمولا در هنگام فعالیت بدنی است.
آنژین قلب
آنژین قلب ناراحتی یا دردی است که وقتی قلب اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نمی‌کند، رخ می‌دهد. آنژین ممکن است در اثر باریک شدن شریان‌ها یا اسپاسم عضلانی در عروق کرونر ایجاد شود. این اسپاسم‌ها امکان دارد توسط دود سیگار، دمای سرد، احساسات قوی و سایر منابع ایجاد شوند. توجه به این نکته ضروری است که آنژین یک حمله قلبی نیست و از انواع بیماری های قلب به شمار می‌رود، معمولا باعث آسیب دائمی قلب نمی‌شود، حتی اگر درد ایجاد کند.
علل آنژین به طور کلی آترواسکلروز یا اسپاسم عروق کرونر است. آنژین برای همه یکسان نیست. در حالی که معمولا زمانی رخ می‌دهد که قلب سخت‌تر از حد معمول کار می‌کند، مانند بعد از غذا یا در هنگام استرس فیزیکی یا حالات عاطفی و حتی می‌تواند هنگام استراحت نیز رخ دهد.
به طور سنتی، آنژین عمدتا در قفسه سینه ایجاد می‌شود و به سمت بازوی چپ گسترش می‌یابد. با این حال، می‌تواند در قفسه سینه، سراسر شانه‌ها، قسمت بالای پشت، بازوها (هر دو سمت چپ و راست)، گردن، گلو یا فک منتشر شود.
علائم آنژین صدری
- درد
- سوزش
- گرفتگی
- درد و ناراحتی
- سنگینی
- سوءهاضمه
- بی‌حسی یا گزگز
- درد
- فشار
- تنگی نفس
- عرق کردن یا سرگیجه
بیشتر بخوانید :درمان فوری تنگی نفس | علل و راه های درمان خانگی تنگی نفس
اگر هر یک از علائم بالا را تجربه کردید:
- فعالیت خود را متوقف کنید، بنشینید یا دراز بکشید و استراحت کنید
- یک قرص نیتروگلیسیرین (NT6) مصرف کرده یا طبق تجویز پزشک از اسپری NTG استفاده کنید
- اگر این علائم در فراوانی یا شدت افزایش یافت، اما آن‌قدر شدید نیستند که نیاز به مراجعه به اورژانس را احساس کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید
- اگر آنژین بیش از 15 دقیقه طول کشید یا بدتر شد، با اورژانس تماس بگیرید یا فورا به اورژانس بیمارستان بروید. هرگز خودتان رانندگی نکنید
بیشتر بخوانید :علت خروپف؛ عارضه‌ای پرسروصدا با درمان‌های ناموفق
حمله قلبی (سکته قلبی)
سکته قلبی یکی دیگر از انواع بیماری های قلب است. در این بیماری بخشی از عضله قلب ممکن است آسیب ببیند یا بمیرد؛ در نتیجه جریان خون مسدود می‌شود. اگر انسداد کوتاه باشد و قلب در نهایت خون، اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت کند، آسیب اغلب قابل برگشت است. به همین دلیل دریافت سریع کمک پزشکی برای قربانی حمله قلبی اهمیت بالایی دارد.
علائم هشدار دهنده حمله قلبی عبارتند از:
- احساس سنگینی، فشار یا درد شدید یا فشرده شدن قفسه سینه که بیش از چند دقیقه طول بکشد
- سبکی سر یا غش
- حالت تهوع یا استفراغ
- دردی که به شانه‌ها، گردن یا بازوها می‌رسد
- تعریق شدید
- ضربان قلب تند
- تنگی نفس
- ضعف شدید
اگر علائمی را برای بیش از 15 دقیقه تجربه کردید و فکر می‌کنید مربوط به قلب است، با اورژانس تماس بگیرید یا از شخصی بخواهید در اسرع وقت شما را به نزدیک‌ترین اورژانس برساند.
بیشتر بخوانید :سکته قلبی را تشخیص دهید و بعد با 115 تماس بگیرید
نارسایی قلبی
نارسایی قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که قلب به اندازه کافی خون پمپاژ نمی‌کند تا نیازهای بدن را برآورده سازد. بسیاری از مردم این تصور غلط را باور دارند که نارسایی قلبی به این معنی است که یک فرد در شرف مرگ است یا قلبش از کار افتاده. نارسایی قلبی به سادگی نشان می‌دهد که قلب آن‌طور که باید نمی‌تپد. این نوع از انواع بیماری های قلب معمولا به طور ناگهانی رخ نمی‌دهد، اما به تدریج در طول زمان بدتر می‌شود.
نارسایی قلبی می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- کاردیومیوپاتی (بیماری‌هایی که به ماهیچه‌های قلب آسیب می‌رساند)
- بیماری عروق کرونر
- دیابت
- بیماری‌های دریچه‌های قلب
- نقایص قلبی در هنگام تولد
- فشار خون بالا
- بیماری‌های ریوی مانند آمفیزم
- حملات قلبی گذشته
اگر علائم نارسایی قلبی زیر را دارید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- مایع جمع شده در ریه‌ها که به نام احتقان ریوی شناخته می‌شود
- تورم در پاها، مچ پا یا ساق پا که به عنوان ادم شناخته می‌شود
- علائم دیگر ممکن است شامل خس خس سینه، آپنه خواب، سرفه و خستگی باشد
بیشتر بخوانید :13 درمان خروپف عاملی برای دوری از کشمکش‌های خانوادگی
آریتمی قلب
گاهی اوقات سیستم الکتریکی قلب به طور طبیعی کار نمی‌کند. ممکن است حرکت کند، آهسته شود، نامنظم شود، ضربان را رد کند یا گاهی اوقات سیگنال الکتریکی قلب به ترتیب مناسب حرکت نکند. آریتمی قلب باعث می‌شود که ضربان قلب سریع‌تر یا کندتر از حد معمول یا نامنظم باشد.
به این ریتم‌های غیر طبیعی آریتمی می‌گویند. آن‌ها می‌توانند علائم مختلفی ایجاد کنند، مانند: سرگیجه، غش، خستگی، تنگی نفس و درد قفسه سینه یا تپش سریع که ممکن است مانند تپش قلب احساس شود. در صورت عدم درمان، آریتمی می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
بیشتر بخوانید :درمان خانگی سنگ مثانه: وقتی سنگ‌ها مهمان مثانه می‌شوند
چهار نوع اصلی آریتمی وجود دارد:
- برادی کاردی: زمانی رخ می‌دهد که سیگنال الکتریکی قلب بیش از حد به تاخیر بیفتد یا مسدود شود و در نتیجه ضربان قلب کندتر از حد طبیعی باشد. اگر هر چند وقت یک بار اتفاق بیفتد، برادی کاردی مشکلی ایجاد نمی‌کند. با این حال، اگر در مدت طولانی ادامه یابد، بدن خون کافی دریافت نخواهد کرد که می‌تواند بسیار جدی باشد. انواع بیماری های قلب و برخی داروها می‌توانند باعث برادی کاردی شوند که پزشک باید آن را ارزیابی کند تا تشخیص دهد که آیا به درمان نیاز است یا خیر. درمان می‌تواند شامل ضربان‌ساز باشد
- ضربان قلب نامنظم یا اضافی: حتی افراد با سلامتی عالی هر چند وقت یکبار ضربان قلب نامنظم یا اضافی دارند. در برخی موارد، ضربان نامنظم یا اضافی می‌تواند منجر به ضربان قلب سریع شود
- تاکی کاردی بطنی (VT): زمانی اتفاق می‌افتد که سیگنال الکتریکی قلب از بطن‌ها (حفره‌های پایینی قلب) شروع می‌شود و قلب خیلی سریع می‌تپد. هنگامی که بطن‌ها خیلی سریع پمپاژ می‌کنند، نمی‌توانند خون کافی را به بدن برسانند. در برخی موارد، VT می‌تواند ضربان قلب بسیار سریع و نامنظم (فیبریلاسیون بطنی) یا ایست قلبی ایجاد کند. اگر VT فقط یک یا دو ثانیه طول بکشد، ممکن است متوجه آن نشوید و احتمالا مشکل جدی ایجاد نخواهد کرد. اما اگر بیشتر طول بکشد، می‌تواند بسیار جدی باشد که باید توسط پزشک بررسی شود
خون‌رسانی ضعیف به قلب، بیماری‌های دریچه‌های قلب یا عدم تعادل شیمیایی در بدن می‌تواند باعث VT شود و اغلب در حین یا بعد از حمله قلبی رخ می‌دهد. مهم نیست این عارضه چقدر طول بکشد، به هر صورت یک پزشک باید آن را ارزیابی کند. ضربان قلب طبیعی را می‌توان با درمان شوک الکتریکی (پادل) بازیابی کرد. کنترل طولانی مدت VT ممکن است به یک دفیبریلاتور کاشته شده یا دارو نیاز داشته باشد
- تاکی کاردی فوق بطنی (SVT): زمانی رخ می‌دهد که سیگنال الکتریکی قلب از بالای بطن‌ها (حفره‌های پایینی قلب) شروع می‌شود و باعث می‌شود قلب خیلی سریع یا نامنظم بکوبد. در نتیجه، قلب تحت فشار قرار می‌گیرد و بدن خون کافی دریافت نمی‌کند. سه نوع SVT وجود دارد – فلوتر دهلیزی، فیبریلاسیون دهلیزی و SVT حمله‌ای
تعدادی از شرایط زمینه‌ای می‌تواند منجر به SVT شود. درمان با دارو یا شوک الکتریکی (کاردیوورژن) می‌تواند ضربان قلب را به حالت عادی بازگرداند. برای جلوگیری از عود، درمان اضافی و دارو ممکن است لازم باشد
در صورت لزوم چندین تست تشخیصی برای شناسایی آریتمی‌ها از جمله الکتروکاردیوگرام (ECG)، هولتر مانیتور، تست استرس، تست جدول شیب یا گاهی مطالعه الکتروفیزیولوژی (EP) موجود است.
بیشتر بخوانید :آریتمی قلبی آسیبی به ریتم زندگی با تند و کند شدن ضربان قلب
نقایص قلبی
انسداد یک نقص قلبی است که تا حدی یا به طور کامل جریان خون را مسدود می‌کند. انسدادهایی به نام تنگی می‌تواند در دریچه‌های قلب، شریان‌ها یا سیاهرگ‌ها ایجاد شود. انواع انسداد قلب عبارتند از:
- تنگی آئورت
- دریچه آئورت دو لختی
- افتادگی دریچه میترال
- تنگی ریه
- تنگی زیرآئورت
بیماری شریانی محیطی
مانند قلب، تمام بافت‌های بدن برای بقا و کار به اکسیژن و سایر مواد مغذی نیاز دارند. پلاک‌های چربی یا آترواسکلروز نیز می‌توانند بر شریان‌هایی که خون غنی از اکسیژن را به سایر نواحی بدن می رسانند، تاثیر بگذارند. به عنوان مثال، بیماری شریان محیطی (PAD) زمانی رخ می‌دهد که جریان خون غنی از اکسیژن به پاها مسدود یا کاهش یابد. این انسداد در رگ‌ها، پاها و ساق‌ها را از اکسیژن و مواد مغذی محروم کرده و علائمی را معمولا در ران، ماهیچه ساق پا و پا ایجاد می‌کند.
علائم PAD
- لکه‌های قهوه‌ای روی پوست
- تغییر در رنگ پوست پا: پا از صورتی به آبی تغییر می‌کند
- سردی
- ریزش مو در ساق پا
- بی‌حسی و گزگز
- درد یا گرفتگی پس از راه رفتن در مسافت‌های کوتاه
- بهبود آهسته زخم‌ها
- تورم
- زخم
بیشتر بخوانید: 10 درمان خانگی نارسایی کلیه،نابودی تجمع سموم در بدن
عوامل خطر در ابتلا به انواع بیماری های قلب
عوامل متعددی بر خطر حمله قلبی یا سکته مغزی یا ابتلا به نوع دیگری از انواع بیماری های قلب تاثیر می‌گذارد. برخی از این موارد را نمی‌توانید تغییر دهید، اما برخی را می‌توانید:
- عوامل خطر غیر قابل تغییر (عوامل خطری که نمی‌توانید آن‌ها را تغییر دهید) عبارتند از: سن، جنسیت، ژن‌ها و منشا قومی. همچنین شواهد قوی وجود دارد که نشان می‌دهد رشد اولیه شما در رحم و در دوران کودکی به ایجاد زمینه برای سلامت قلب یا ابتلا به انواع بیماری های قلب کمک می‌کند
- عوامل خطر قابل تغییر عبارتند از عادات و انتخاب‌هایی مانند: مصرف دخانیات، فعالیت بدنی و آنچه می‌خورید و می‌نوشید
سایر عوامل خطر بالقوه قابل تغییر عبارتند از:
- آلودگی هوا و صدا
- استرس و عفونت
تمام موارد فوق بر عوامل فیزیولوژیکی مانند فشار خون، سطح کلسترول و قند خون تاثیر می‌گذارد.
داشتن یک عامل خطر به طور خودکار به این معنی نیست که شما به انواع بیماری های قلب مبتلا خواهید شد. اما هرچه تعداد آن‌ها بیشتر باشد، شانس شما برای ابتلا بیشتر می‌شود.
بیشتر بخوانید :درمان ادرار خونی در صورت تشخیص سریع، به راحتی انجام می‌شود
درمان انواع بیماری های قلب
درمان بیماری قلبی به نوع مشکل قلبی بستگی دارد.
به عنوان مثال، اگر فشار خون بالا دارید، ممکن است پزشک از شما بخواهد که از داروهایی برای کاهش آن استفاده کنید. انواع مختلفی از داروها برای فشار خون بالا وجود دارد، از جمله:
- مهارکننده‌های ACE
- مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II
- مسدود کننده‌های بتا
- دیورتیک‌ها
علاوه بر داروها، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند که رژیم غذایی سالمی داشته باشید که نمک کم دارد، الکل را محدود کنید و فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
اگر کلسترول بالایی دارید، به ویژه نوعی از کلسترول به نام LDL (که گاهی اوقات کلسترول بد نیز نامیده می‌شود)، پزشک ممکن است نوعی دارویی به نام استاتین را تجویز کند. داروهای استاتین می‌توانند تولید کلسترول را در کبد کاهش دهند.
انواع دیگر داروها برای کلسترول بالا عبارتند از:
- تسکین دهنده‌های اسید صفراوی
- فیبرات‌ها
- داروهای تزریقی
- نیاسین
پزشک امکان دارد به شما توصیه کند که از یک رژیم غذایی سالم برای قلب پیروی کنید، فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید و در صورت داشتن کلسترول بالا وزن خود را حفظ کنید.
بیشتر بخوانید: 9 درمان خانگی خشکی گلو؛ زروستومیا را نابود کنید
یادداشت پایانی
گاهی اوقات، آمار مبتلایان به انواع بیماری های قلب فقط می‌تواند مانند اعداد در یک صفحه به نظر برسند. با توجه به آمار انواع بیماری های قلب، مهم است که به خاطر داشته باشید آن‌ها افراد واقعی هستند که زندگی‌شان تحت تاثیر قرار گرفته است.
با مراقبت و برنامه درمانی مناسب، بسیاری از بزرگسالان با وجود ابتلا به انواع بیماری های قلب هنوز از زندگی لذت می‌برند. اینکه چقدر احساس خوبی داشته باشید بستگی به عملکرد عضله قلب، علائم و میزان پاسخگویی و پیروی از برنامه درمانی شما دارد که شامل مراقبت از خود (مصرف داروها، فعال بودن، پیروی از یک رژیم غذایی کم سدیم، پیگیری و اطلاع دادن به پزشک در مورد علائمی که جدید هستند یا بدتر می‌شوند) و داشتن یک سبک زندگی سالم است.