سوزاک چیست؟ آگاهی‌تان را در مورد بیماری آمیزشی سوزاک بالا ببرید
سوزاک یک بیماری مقاربتی (STD) است. برخی از افراد ممکن است بدون هیچ علامتی دچار این بیماری شوند. علائم سوزاک در زنان ممکن است متفاوت از مردان باشد. افراد زمانی که احساس می‌کنند بیماری سوزاک دارند، باید به پزشک مراجعه کنند. درمان سریع این بیماری به دور شدن از مشکلات طولانی مدت آن کمک فراوانی می‌کند. استفاده از یک دوره آنتی بیوتیک معمولا سوزاک را درمان می‌کند. اما پیش از تجویز دارو باید مراحلی طی شود.
سوزاک چیست؟
سوزاک در واقع یک عفونت باکتریایی است و جزء بیماری شایع مقاربتی (STD) به شمار می‌رود. افراد ممکن است به دلیل داشتن رابطه جنسی با فرد مبتلا، دچار سوزاک شوند.
این بیماری به دلیل عفونت ناشی از باکتری نیسریا گونوره‌آ در بدن انسان به وجود می‌آید. این بیماری نه تنها بر دستگاه تناسلی تاثیر میگذارد، بلکه می‌تواند غشاهای مخاطی، گلو، چشم‌ها و مقعد را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
بیشتر بخوانید: آزمایش سوزاک برای تشخیص قطعی بیماری
چه کسانی دچار سوزاک می‌شوند؟
افراد فعال جنسی در هر سن و جنسیتی می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. باید بدانید و به این موضوع دقت کنید که چنین بیماری‌هایی به راحتی پخش می‌شوند. سوزاک اغلب در افرادی رخ می‌دهد که متاسفانه روابط نامشروع داشته و از وسایل مراقبتی مانند کاندوم استفاده نمی‌کنند. یک فرد بیمار ممکن است علائم سوزاک نداشته باشد، بنابراین امکان دارد بدون اطلاع از مشکل خود، باعث انتشار بیماری شود.
بیشتر بخوانید: درمان ایدز؛ استفاده از داروهای ضدویروس برای مهار عفونت HIV
سوزاک چقدر شایع است؟
سالانه 1.14 میلیون عفونت جدید سوزاک فقط در ایالات متحده رخ می‌دهد. حدود نیمی از عفونت‌ها در افراد 15 تا 24 سال به وجود می‌آید. متاسفانه از میزان انتشار این بیماری در ایران آمار دقیق در دست نیست. اما همین که می‌دانیم چنین بیماری‌ای در کشور وجود دارد، باید اطلاعات مناسبی درباره آن داشته باشیم و تا حد امکان موارد بهداشتی و مراقبتی را رعایت کنیم.
بیشتر بخوانید: کیست تخمدان چیست و در چه صورتی خطرناک می شود؟
علائم و علل بیماری آمیزشی سوزاک
علت و چگونگی به وجود آمدن بیماری
سوزاک یک عفونت باکتریایی است. باکتری‌های بیماری‌زای این بیماری از طریق آلت تناسلی، مقعد، واژن یا دهان وارد بدن شخص می‌شوند. سوزاک اغلب در طول رابطه جنسی محافظت نشده می‌تواند افراد را آلوده کند. همچنین ممکن است از طریق اشتراک‌گذاری اسباب روابط جنسی که با کاندوم جدید شسته یا پوشانده نشده‌اند، بیماری به دیگران منتقل شود. اگر یک زن باردار مبتلا به سوزاک باشد، می‌تواند آن را در هنگام تولد به نوزاد خود منتقل کند یا حتی مشکلات بزرگ‌تری را برای کودک ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: تشخیص تبخال تناسلی؛ آزمایش خون راهی کلیدی برای کشف ویروس
محل وجود عفونت‌های سوزاک در زنان و مردان
زنان
شایع‌ترین محل عفونت برای بانوان در دهانه رحم است. دهانه‌ای از واژن به رحم راه دارد.
مردان
عفونت از مجرای ادرار شروع می‌شود، لوله‌ای که به خروج ادرار از بدن آقایان کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: علائم زگیل تناسلی در مردان، راه‌های درمان و چگونگی پیشگیری از آن
آیا سوزاک مسری است؟
بدون شک سوزاک مسری است و در حین فعالیت جنسی به راحتی گسترش پیدا می‌کند. با این حال این امکان وجود ندارد که افراد از طریق لمس گاه به گاه، مانند بوسیدن یا بغل کردن، بیماری را گسترش دهند. همچنین استفاده از وسایل شخصی مشترک مانند وسایل حمام، بشقاب و کارد و چنگال آن را پخش نمی‌کند. پس در برخورد با بیماران هیچ منعی برای استفاده از وسایل مشترک وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: علائم زگیل تناسلی در زنان و راه‌های تشخیص HPV در دختران
علائم سوزاک در زنان چیست؟
البته ممکن است زنان با داشتن این بیماری، علائمی نداشته باشند. اما هنگامی که علائم وجود دارد، امکان دارد شامل موارد زیر باشد.
- ترشحات غیر معمول واژن (سفید یا زرد)
- درد در قسمت تحتانی شکم یا لگن
- درد یا سوزش ادرار
- خونریزی بین پریودها
- عفونت و درد گلو
بیشتر بخوانید: واکسن گارداسیل؛ پیشگیری از زگیل تناسلی تا سرطان گردن رحم
علائم سوزاک در مردان چیست؟
مردان هم مانند زنان می‌توانند علائم خاصی نشان ندهند. همچنین علائم میان این دو گروه تا حدودی متفاوت است.
- ترشحات سفید یا زرد از آلت تناسلی
- درد یا سوزش ادرار
- عفونت و درد گلو
بیشتر بخوانید: درمان کلامیدیا؛ مبارزه با خطر ناباروری یا بارداری خارج از رحم
چگونه افراد از وجود این بیماری آمیزشی آگاه شوند؟
سوزاک بیمای‌ای است که افراد درگیر با آن می‌توانند علائم داشته باشند یا هیچ علائمی را در بدن خود نبیند. اگر افراد بدون استفاده از کاندوم رابطه‌های جنسی متعدد برقرار کنند، این امکان وجود دارد که به این بیماری آلوده شوند. حتی اگر هیچ علائمی بعد از این رابطه در خود نبینند دلیلی برای نبود بیماری یا عدم ابتلا نیست.
بیشتر بخوانید : زگیل تناسلی را جدی بگیرید
چگونه بیماری آمیزشی سوزاک تشخیص داده می‌شود؟
در مرحله نخست، پزشک از سابقه روابط جنسی و روابط پرخطر بیمار سوال می‌کند. پس از آن آزمایش ادرار باید انجام شود. این بیماری را اغلب می‌توان با آزمایش ادرار تشخیص داد. پس از انجام و مثبت بودن جواب آزمایش در این مرحله نوبت به کارهای دیگر می‌رسد.
بیشتر بخوانید: درمان زگیل تناسلی؛ آیا درمان قطعی برای زگیل تناسلی وجود دارد؟
آزمایش‌ها و بررسی‌هایی که پزشک در طول معاینات خود انجام می‌دهد.
- معاینه لگن را انجام می‌دهند
- نمونه‌ای از مایع دهانه رحم را برای آزمایش می‌گیرند
- نمونه‌ای از مایع آلت تناسلی را بر می‌دارند
- کشت باکتریایی گلو یا مقعدی انجام می‌دهند تا ببینید آیا عفونت در آن نواحی وجود دارد یا خیر
پزشک براساس صحبت با فرد بیمار، به این نتیجه می‌رسد که از کدام روش برای آزمایش استفاده کند. ممکن است لازم باشد فرد چند روز منتظر بماند تا نتایج از آزمایشگاه بیاید. همچنین امکان دارد فرد، کلامیدیا که یک بیماری آمیزشی دیگر است داشته باشد. این دو عفونت اغلب با هم اتفاق میفتند. پزشک امکان دارد برای اطمینان هر دو آزمایش را در برنامه بررسی خود قرار دهد.
بهتر است بدانید که کلامیدیا یک بیماری مقاربتی (STD) باکتریایی رایج است. بیماری کلامیدیا هم با آنتی‌بیوتیک به راحتی قابل درمان خواهد بود. این بیماری توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس به وجود می‌آید.
بیشتر بخوانید: تبخال تناسلی در زنان و مردان
مدیریت و درمان
سوزاک چگونه درمان می‌شود؟
بیمار برای درمان این بیماری به آنتی‌بیوتیک نیاز دارد. پزشک با بررسی آزمایش‌ها و شرایط بیمار انتخاب می‌کند که داروها باید به صورت تزریقی یا خوراکی مصرف شود. اصولا در ابتدا سفتریاکسون و آزیترومایسین خوراکی تجویز می‌شوند. البته باید توجه داشت که هرکدام از این داروها باید براساس نسخه و تجویز پزشک مصرف شوند.
بیمار باید اطمینان داشته باشد که داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف می‌کند، حتی اگر علائم بهبود پدیدار شده و احساس بهتری داشته باشد. قطع دارو یا تغییر در میزان مصرف آن می‌تواند نتایج به دست آمده را از بین ببرد.
یکی از موارد مهم در درمان سوزاک آن است که شخص بیمار هرگز نباید از داروهای دیگران برای درمان بیماری خود استفاده کند. با این کار درمان عفونت بسیار سخت‌تر می‌شود.
آیا همسر بیمار هم نیاز به درمان دارد؟
یکی از دغدغه‌های مهم افراد مبتلا این موضوع است که بیماری را به شخصی انتقال نداده باشند. شریک زندگی بیمار به احتمال زیاد آلوده شده است، بنابراین هر دو آن‌ها به درمان نیاز دارند. چون شاید همسر او علائمی نشان ندهد، ولی پس از بهبود خود فرد و ایجاد ارتباط دوباره، انتقال بیماری اتفاق بیفتد.
بیشتر بخوانید: ایدز، بررسی راه‌های انتقال و بهترین شیوه‌های پیشگیری HIV
در صورت ابتلا چه کار دیگری باید انجام شود؟
راه‌هایی وجود دارد که بهتر است افراد پس از آگاهی از ابتلا خود به بیماری آن را انجام دهند. این عملکرد امکان دارد از بیمار شدن شریک زندگی فرد جلوگیری کند.
- در گام اول به همسر خود حتی اگر در سه ماه گذشته فقط یک بار هم رابطه جنسی داشته‌اید اطلاع دهید که به این بیماری مبتلا شده‌اید. این کار اهمیت بسیار بالایی دارد. چراکه این بیماری آمیزشی به خصوص در بانوان شاید علائم خاصی نداشته باشد. با چنین اتفاقی فرد از بیماری خود مطلع نیست و برای درمان کاری نمی‌کند
- حداقل اجازه دهید که یک هفته از اتمام داروی مصرفی بگذرد و پس از آن و اطمینان از بهبود کامل زندگی جنسی خود را از سر بگیرید
- هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید
- آزمایش HIV (ایدز) و سایر بیماری‌های آمیزشی (سفلیس، تبخال، کلامیدیا) را انجام دهید
بیشتر بخوانید: تریکومونیازیس، بیماری عفونی که در زنان شایع‌تر است؛ از خارش تا ترشحات بدبو
روش پیشگیری از بیماری
افراد اگر روابط جنسی پایدار و سالم داشته باشند تا حدود زیادی می‌توانید از چنین بیماری‌هایی دور شوید. همچنین استفاده از ابزار مراقبتی در رابطه جنسی، کمک بزرگی به این موضوع می‌کند.
به طور کلی افرادی که از نظر جنسی فعال هستند، می‌توانند اقدامات لازم را برای محافظت از خود در برابر بیماری سوزاک انجام دهند.
- پسندیده است که روابط جنسی سالم داشته باشید و از سلامت جسمی خود و همسرتان اطمینان حاصل کنید
- همیشه هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید
- از داشتن روابط متعدد دوری کنید و بهتر است افراد مورد آزمایش قرار بگیرند
بیشتر بخوانید : لوبریکانت چه اثری روی رابطه جنسی میگذارد؟
چشم انداز افراد مبتلا به سوزاک چگونه است؟
افرادی که به سرعت به پزشک مراجعه می‌کنند و برنامه درمانی آن‌ها آغاز می‌شود. خیلی زود درمان شده و می‌توانند به فعالیت عادی خود باز گردند. با این حال، سوزاک بدون درمان امکان دارد منجر به عوارضی شدید برای سلامتی و حتی مرگ شود.
همان‌طور که گفته شد، این بیماری درمان‌پذیر است. با این حال سوزاک ممکن است شروع به مقاوم شدن در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها کند و درمان را دشوار سازد. بدون شک روشی که برای همه بیماری‌ها درباره آن صحبت می‌شود، برای این مشکل هم جوابگو خواهد بود. همیشه پیشگیری بهترین راه‌کار برای جلوگیری از آغاز عفونت است.
اگر بیماری درمان نشود چه اتفاقی میفتد؟
سوزاک درمان نشده می‌تواند چندین مشکل طولانی مدت برای سلامتی انسان ایجاد کند. این مشکلات برای هر دو جنس زن و مرد رخ می‌دهد و محدود به یک جنسیت نیست.
مشکلات عدم درمان بیماری در زنان
- به سایر اندام‌های تناسلی از جمله رحم و لوله‌های فالوپ گسترش یافته و باعث بیماری التهابی لگن می‌شود. اختلال التهابی لگن (PID) می‌تواند باعث ناباروری و حاملگی لوله‌ای شود که برای مادر و نوزاد بسیار خطرناک است
- باعث ایجاد مشکلات چشمی در نوزادانی که از مادران تحت درمان هستند می‌شود. این بیماری امکان دارد منجر به نابینایی کودک شود
- در سایر قسمت‍‌های بدن پخش می‌شود
- باعث تورم و درد مفاصل خواهد شد
- التهاب کبد و دریچه قلب ایجاد می‌کند
- باعث آسیب مغزی خواهد شد
بیشتر بخوانید: 7 درمان خانگی تریکومونیازیس و روش‌های مرسوم پزشکی
مشکلات عدم درمان بیماری در مردان
- پیدایش بافت اسکار در مجرای ادرار (اسکار بافتی است که با پیدایشش در مجرای ادرار می‌تواند باعث گرفتگی مجرا شود)
- التهاب بیضه‌ها
- ناباروری
- درد و التهاب پروستات
- در سایر قسمت‍‌های بدن پخش می‌شود
- مفاصل متورم و دردناک ایجاد می‌کند
- التهاب کبد و دریچه قلب به وجود می‌آورد
- منجر به آسیب مغزی می‌شود
بیشتر بخوانید: علائم ایدز در مردان 2 تا 6 هفته بعد از ورود ویروس پدیدار می‌شود
آیا امکان دارد شخص بیش ار یکبار به این بیماری دچار شود؟
ابتلا به این بیماری و درمان آن هیچ مصونیتی برای اشخاص ایجاد نمی‌کند. این بیماری ممکن است به دفعات برای افراد پدید بیاید. در صورتی که موارد بهداشتی و مراقبتی را رعایت نکنند، چنین اتفاقی دور از ذهن نیست.
هم‌زمانی بارداری و ابتلا به سوزاک چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
هنگام بارداری در اولین فرصت باید با پزشک خود درباره این موضوع صحبت کنید. این امکان وجود دارد که عفونت در زمان زایمان به نوزاد منتقل شود. چنین اتفاقی می‌تواند شرایط نامطلوبی برای نوزاد ایجاد کند، برای مثال امکان نابینایی وجود دارد. پزشک در صورت اطلاع از بیماری، آزمایش و درمان‌هایی را در پیش می‌گیرد که مادر و فرزند به سلامت این دوره را طی کنند.
سوزاک یک بیماری مقاربتی رایج است. علائم آن شامل درد و ترشح از آلت تناسلی یا واژن است. با این حال بسیاری از افراد علائم ندارند. اگر فکر می‌کنید که مبتلا به سوزاک هستید یا رابطه جنسی محافظت نشده داشته‌اید با پزشک خود در مورد انجام آزمایش صحبت کنید. با درمان سریع، این بیماری قابل کنترل و درمان است. معمولا آنتی بیوتیک می‌توانید سوزاک را درمان کرده و از مشکلات طولانی مدت سلامتی جلوگیری کنید. بهترین راه برای جلوگیری از آن استفاده از کاندوم در هنگام انجام هرگونه فعالیت جنسی یا داشتن یک رابطه جنسی سالم و پایدار است.