ترشحات پشت حلق و علل آن؛ از سرماخوردگی و آنفولانزا تا آلرژی و عفونت سینوسی
ترشحات پشت حلق، مخاط اضافی هستند که توسط غدد پشت بینی و گلو ایجاد می‌شوند. در واقع وجود این مخاط برای جذب آلرژن‌ها، ویروس‌ها، گردوغبار و مواد زائد ضروری است.
مواردی که این مقاله به آن می‌پردازد عبارتند از:
- ترشحات پشت حلق چه فایده‌ای دارند؟
- دلایل ترشحات پشت حلق چیست؟
- ترشحات پشت حلق با چه علائمی ظاهر می‌شود؟
- برای درمان این عارضه باید چه اقداماتی انجام داد؟
- آیا سوپ مرغ در روند بهبود موثر است؟
در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب به بررسی دلایل و علائم ترشحات پشت حلق و راه‌های درمان آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
ترشحات پشت حلق
ترشحات پشت بینی و گلو یا Post-nasal drip (PDN)، فقط مختص به زمان بیماری نیستند و بدن در هر زمانی به طور مداوم، خلط تولید می‌کند. هنگامی که بینی و سینوس‌های شما با مخاط مسدود می‌شوند، در گلو احساس غلغلک می‌کنید و حتی ممکن است سرفه یا آبریزش بینی هم داشته باشید.
ترشحات پشت حلق، یک اصطلاح پزشکی است در مورد زمانی که مخاط بینی یا ترشحات سینوس‌ها در پشت گلو جمع می‌شوند. در واقع، هر روز غدد موجود در پوشش‌های بینی، گلو، مجاری تنفسی، معده و مجرای روده، مخاط تولید می‌کنند.
بینی و حلق شما به تنهایی حدود یک لیتر مخاط در روز تولید می‌کنند. موکوس، ماده غلیظ و مرطوبی است که این نواحی را مرطوب کرده و با به دام انداختن و ازبین‌بردن مهاجمان خارجی مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها قبل از ایجاد عفونت، نقش مهمی ایفا می‌کند.
بیشتر بخوانید: درمان گرفتگی گوش یا احتقان گوش با ۷ روش مختلف تخصصی و سنتی
به طور معمول، شما متوجه مخاط حلق خود نمی‌شوید؛ زیرا با بزاق مخلوط شده، از پشت گلو عبور کرده و شما آن را می‌بلعید. هنگامی که بدن شما بیش از حد معمول مخاط تولید کرده یا این مخاط غلیظ‌تر از حد معمول باشد؛ باید آن را بررسی کرد.
مخاط اضافی همچنین می‌تواند از سوراخ‌های بینی خارج شود که در این حالت آبریزش بینی نام می‌گیرد. هنگامی که مخاط از پشت بینی به سمت گلو می‌رود، به آن ترشحات پشت حلق می‌گویند.
احساس سوزش گلوگاهی ماه‌ها ادامه پیدا می‌کند و بیش‌ازپیش آزاردهنده می‌شود اما دلیل اصلی آن چیست؟ علل موقتی و طبیعی ترشحات پشت حلق شامل شرایط آب‌وهوایی خاص به ویژه هوای سرد و خشک و غذاهای تند است.
علت هر چه باشد، مشکل تراوش مداوم مخاط از پشت سینوس‌ها باعث تحریک گلو یا علائم دیگر شده و سرفه‌های آزاردهنده ایجاد می‌کند.
بیشتر بخوانید: بلع دردناک و درمان آن با ۵ روش خانگی عارضه‌ای که سن نمی‌شناسد
علل ترشحات پشت حلق
دلایل عمده ترشحات پشت حلق به شرح زیر است:
- سرماخوردگی
- آنفولانزا
- آلرژی
- عفونت سینوسی یا سینوزیت که التهاب سینوس‌ها است
- گیرکردن چیزی در بینی که در کودکان کم‌سن شایع است
- بارداری
- برخی داروها مثل داروهایی که برای کنترل بارداری و فشارخون مصرف می‌شوند
- انحراف تیغه بینی (این مشکل وقتی ایجاد می‌شود که دیواره بین دو سوراخ بینی کج است یا مشکل دیگری در ساختار بینی که سینوس‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، وجود دارد)
- تغییر آب‌وهوا، دمای سرد یا هوای خشک
- برخی از خوراکی‌ها مثل غذاهای تند که ممکن است جریان مخاط را تحریک کنند
- مواد شیمیایی، عطرها، محصولات پاک‌کننده، دود یا سایر محرک‌ها
بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خانگی خشکی بینی از سونا و دستگاه بخور تا روغن بادام
گاهی اوقات مشکل این نیست که شما بیش از حد مخاط تولید می‌کنید، بلکه معضل این است که این مخاط به درستی تخلیه نمی‌شود. مشکلات بلع می‌توانند باعث تجمع مایعات در گلو شوند که این نیز می‌تواند شبیه ترشحات پشت حلق باشد.
این مشکلات گاهی با افزایش سن، انسداد یا شرایطی مانند بیماری ریفلاکس معده به مری که به نام GERD نیز شناخته می‌شود، رخ می‌دهد.
بیشتر بخوانید: آب آوردن ریه، علائم، درمان و خطرات ناشی از ادم ریه
علائم ترشحات پشت حلق
ترشحات پشت حلق باعث می‌شود که احساس کنید دائماً باید گلوی خود را صاف کنید. این ترشحات همچنین می‌تواند باعث سرفه شود که اغلب در شب بدتر می‌شود.
ترشحات پشت حلق یکی از شایع‌ترین علل سرفه است که از بین نمی‌رود و در بلندمدت به شکل سرفه مزمن درمی‌آید. ترشح بیش از حد مخاط نیز شاید باعث احساس خشن شدن صدای شما شود و گلودرد و سوزش در گلو ایجاد کند.
اگر مخاط، شیپور استاش را که گلو را به گوش میانی متصل می‌کند مسدود کند، امکان دارد که دچار عفونت دردناک گوش شوید. اگر مجرای آن مسدود شده باشد، احتمال ابتلا به عفونت سینوسی نیز وجود دارد.
بیشتر بخوانید: جراحی لوزه در کودکان و بزرگسالان با روش های مرسوم تا لیزر
به‌طورکلی، علائم ترشحات پشت حلق عبارتند از:
- سرفه
- احساس غلغلک در گلو یا گلودرد
- نیاز به تخلیه خلط به طور مکرر
- مقدار زیادی مخاط در گلو
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- گرفتگی صدا
- بوی بد دهان
بیشتر بخوانید: درمان سرفه به روش‌های خانگی و پزشکی با ۱۰ روش قطعی بهبودی
درمان ترشحات پشت حلق
نحوه درمان ترشحات پشت حلق بستگی به علت آن دارد. آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند عفونت باکتریایی را از بین ببرند. با این حال، مخاط سبز یا زرد دلیلی بر عفونت باکتریایی نیست.
سرماخوردگی همچنین می‌تواند مخاط را به این رنگ‌ها تبدیل کنند اما ناشی از ویروس‌هایی است که به آنتی‌بیوتیک‌ها پاسخ نمی‌دهند. آنتی‌هیستامین‌ها و ضد احتقان‌ها اغلب می‌توانند به ترشحات پشت حلق ناشی از سینوزیت و عفونت‌های ویروسی کمک کنند.
آن‌ها همچنین می‌توانند همراه با اسپری‌های بینی برای ترشحات پشت حلق ناشی از آلرژی موثر باشند. آنتی‌هیستامین‌های قدیمی‌تر و بدون نسخه، از جمله دیفن هیدرامین و کلرفنیرامین، احتمال دارد که بهترین انتخاب برای ترشحات پشت حلق نباشند.
بیشتر بخوانید: گرفتگی صدا، شناخت علائم و بیماری‌های موثر بر تارهای صوتی
وقتی مخاط خشک می‌شود، می‌تواند غلیظ هم بشود. آنتی‌هیستامین‌های جدیدتر مانند لوراتادین، فکسوفنادین، ستیریزین، لووستیریزین و دسلوراتادین، می‌توانند گزینه‌های بهتری بوده و کمتر باعث خواب‌آلودگی شوند. بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید زیرا همه آن‌ها می‌توانند عوارض جانبی مثل سرگیجه و خشکی دهان داشته باشند.
گزینه دیگر رقیق کردن مخاط است. مخاط غلیظ، چسبنده‌تر است و شما را بیشتر آزار می‌دهد. رقیق نگه‌داشتن مخاط، به جلوگیری از انسداد گوش و سینوس‌ها کمک می‌کند. یک راه ساده برای رقیق کردن آن، نوشیدن آب بیشتر است.
روش‌های دیگری که می‌توانید امتحان کنید عبارتند از:
- استفاده از داروهایی مانند گایفنسین
- بهره گرفتن از اسپری‌های بینی برای شستشوی مخاط، باکتری‌ها، آلرژن‌ها و سایر موارد تحریک‌کننده در سینوس‌ها
- استفاده از دستگاه بخور یا مرطوب‌کننده برای افزایش رطوبت هوا
بیشتر بخوانید: درمان سرگیجه با شناسایی بیماری‌های مغزی و عصبی با کنترل بیماری منیر
سوپ مرغ
برای قرن‌ها است که بسیاری از مردم، ترشحات پشت حلق را با انواع روش‌های خانگی درمان می‌کنند. احتمالاً شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین شیوه، سوپ مرغ داغ است.
این سوپ شما را درمان نمی‌کند اما سوپ داغ یا هر مایع داغ دیگری به شما آرامش موقت می‌دهد. این کار تاثیرگذار است زیرا بخار مایع داغ باعث رفع گرفتگی بینی و گلو شما می‌شود.
سوپ داغ همچنین مخاط را رقیق می‌کند و ازآنجایی‌که این سوپ مایع است، به جلوگیری از کم‌آبی بدن نیز کمک کرده و باعث ایجاد احساس بهتری در شما می‌شود.
به همین دلایل شاید یک دوش آب گرم و بخور گرفتن هم کمک‌کننده باشد. همچنین سعی کنید حتما بر روی بالش بخوابید تا سر شما کمی ارتفاع داشته باشد و مخاط در پشت گلویتان جمع نشود.
بیشتر بخوانید: درمان خارش دهان با روش‌های پزشکی و خانگی
اگر آلرژی دارید، موارد زیر در کاهش محرک‌ها موثرند:
- تشک‌ها و روبالشی‌های خود را با روکش‌های ضد گردوغبار بپوشانید
- تمام ملحفه‌ها، روبالشی‌ها و روکش‌های تشک را به طور مکرر با آب داغ بشویید
- از دستگاه تصفیه‌کننده هوای خانگی استفاده کنید. این دستگاه‌ها می‌توانند ذرات بسیار ریز را از هوا حذف کنند
- گردوغبار روی وسایل و سطوح خانه و جاروبرقی را به طور مرتب تمیز کنید
اگر دهانتان بوی بدی دارد، تب دارید، خس‌خس می‌کنید یا علائم شما شدید است یا 10 روز یا بیشتر طول می‌کشد، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است عفونت باکتریایی داشته باشید.
بیشتر بخوانید: وزوز گوش؛ ۱۵ علت صدای زنگی که می‌آید و دیگر نمی‌رود
در صورت مشاهده خون در قطرات بینی خود فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. اگر دارو علائم شما را تسکین ندهد، شاید لازم باشد برای ارزیابی به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
احتمالا پزشک از شما بخواهد که سی‌تی‌اسکن، اشعه ایکس یا سایر آزمایش‌ها را انجام دهید.
بیشتر بخوانید: ۸علت خارش دهان چیست؟ آیا هر خارشی باعث آنافیلاکسی می‌شود؟
یادداشت و نکات پایانی
همان‌طور که در این مقاله اشاره کردیم، مخاط برای جذب آلرژن‌ها، ویروس‌ها، گردوغبار و مواد زائد نیاز است اما گاهی مشکل‌ساز می‌شوند. شایع‌ترین علل ترشحات پشت حلق عبارتند از:
- عفونت‌های ویروسی در بینی و گلو، مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا
- تب یونجه که التهاب پوشش داخلی بینی است و به آن «رینیت آلرژیک» نیز می‌گویند
- سینوزیت
- هوای سرد
- برخی از داروها
- آسم و بیماری ریفلاکس معده به مری (GORD)
بیشتر بخوانید: علت خروپف؛ عارضه‌ای پرسروصدا با درمان‌های ناموفق
درمان ترشحات پشت حلق به علت آن بستگی دارد. اگر ترشحات پشت حلق شما به دلیل تب یونجه باشد، آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای ضداحتقان و اسپری‌های بینی می‌توانند درمان‌های موثری باشند.
شما می‌توانید با اجتناب از موادی که به آن‌ها حساسیت دارید از تب یونجه جلوگیری کنید. اگر نمی‌دانید به چه چیزی حساسیت دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا شما را برای آزمایش آلرژی معرفی کند.
اگر ترشحات پشت حلق شما به دلیل سینوزیت ناشی از عفونت باکتریایی باشد، احتمالا پزشک آنتی‌بیوتیک را برای درمان عفونت تجویز کند. همچنین باید با پزشک خود در مورد درمان سایر علل ترشحات پشت حلق مانند ریفلاکس و آسم صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: ۹ درمان خانگی خشکی گلو؛ زروستومیا را نابود کنید
برخی از کارهایی که می‌توانید برای کمک به کاهش علائم انجام دهید عبارتند از:
- نوشیدن مایعات
- غرغره آب‌نمک 3 یا 4 بار در روز
- استفاده از یک مرطوب‌کننده برای اضافه‌کردن رطوبت به هوایی که در محیط کار یا خانه تنفس می‌کنید
- اجتناب از موادی که باعث کم‌آبی بدن می‌شوند، مانند الکل و کافئین
- اجتناب از محرک‌های رایج مانند دود سیگار و تغییرات ناگهانی دما
انجام این اقدامات تا حدود زیادی می‌تواند به کاهش حجم ترشحات پشت حلق یعنی مخاط اضافی که توسط غدد پشت بینی و گلو ایجاد می‌شوند، کمک کند. سپاس از اینکه تا انتهای مطلب با ما همراه بودید. سوالات خود را با ما در میان بگذارید.