درمان خانگی سوزش معده با استفاده از سادهترین مواد موجود در خانه انجام میشود. از این مواد غذایی مفید برای درمان سوزش معده میتوان به شیرین بیان، جوش شیرین، زنجبیل، عسل و لیمو و خوردن آدامس بدون قند اشاره کرد. البته باید گفت بیماران باید راهکارهای خاصی را در سبک زندگی خود رعایت کنند تا دچار سوزش معده نشوند.
انتخاب نوع روش درمان خانگی سوزش معده به صورت تجربی بوده و بیماران در طول زمان متوجه خواهند شد که استفاده از کدام روشها به صورت تک یا ترکیبی برای آنها جواب میدهد.
در این مطلب از مجله علمی پزشکی سیوطب به بررسی روشهای مختلف درمان خانگی سوزش معده خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
نگاهی کلی به موضوع درمان خانگی سوزش معده
- جوش شیرین باعث خنثی شدن اسید معده و آرام شدن سوزش آن خواهد شد
- برای درمان سوزش معده عصبی، بهترین کار حفظ آرامش و اعصاب است
- خم نشدن و درازنکشیدن بعد از صرف غذا به راحتی از سوزش معده جلوگیری میکند
- عدم مصرف سیگار و الکل در درمان خانگی سوزش معده موثر است
سوزش معده یعنی چه؟
گاهی اوقات برای سوزش معده از عباراتی مانند رفلاکس اسید یا GERD استفاده میشود؛ اما همه این عبارتها یک معنی را نمیدهند. برای درمان درست سوزش معده نیاز است که تفاوت بین این مشکلات را بدانیم.
سوزش معده یک علامت است و در هنگام بروز آن بیمار احساس سوزش یا درد در قفسه سینه خود دارد. این درد بر اساس تحقیقات از پشت استخوان سینه شروع میشود و به سمت گلو حرکت میکند.
این در حالی است که رفلاکس اسید زمانی اتفاق میافتد که اسیده معده در سیستم گوارش از جای اصلی خود بالاتر میرود. به طور معمول نیروی جاذبه و سیستم گوارش با هم کار میکنند تا اسید معده در جایی که به آن تعلق دارد؛ یعنی پایین معده نگه داشته شود؛ اما در مواردی این ماده به سمت مری حرکت کرده و باعث تحریک، سوزش سر معده و علائم دیگر میشود.
در تعریف GERD (gastroesophageal reflux disease) یا بیماری رفلاکس معده به مری علل و علائم مختلفی وجود دارد که در اغلب موارد باعث سوزش معده خواهند شد. این بیماری در مواردی منجر به عوارض جدی میشود.
بیشتر بخوانید: سردی کردن معده و درمان آن با ۷ روش درمانی خانگی و سنتی
علل شایع سوزش معده چیست؟
از شایعترین بیماریها و مواردی که باعث ایجاد سوزش معده میشوند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- التهاب معده یا گاستریت
- بیماری رفلاکس معده
- آلرژی غذایی
- سندروم روده تحریکپذیر
- زخم معده
- بیماری سلیاک
- عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری
- عوارض جانبی بعضی داروها
- مصرف بیش از حد آنتیاکسیدانها
- مصرف آب با کلر بالا
- رژیم غذایی ناسالم
بیشتر بخوانید: اختلال نشخوار؛ حاصل بیماری روانی و واکنش های معده!
روشهای مختلف درمان خانگی سوزش معده
افرادی زیادی به دلایل مختلف دچار سوزش معده میشوند. خوشبختانه با روشهای درمان خانگی، سوزش معده به راحتی قابل درمان است و افراد میتوانند از شر این درد آزاردهنده خلاص شوند. در ادامه با چندین نمونه از روشهای درمان خانگی سوزش معده آشنا خواهیم شد.
بیشتر بخوانید: درمان قطعی دل پیچه با ۸ روش خانگی و آسان
1. درمان خانگی سوزش معده با جوش شیرین
جوش شیرین از جمله موادی است که در اکثر خانهها یافت میشود. از این ماده میتوان در درمان خانگی سوزش معده استفاده کرد؛ زیرا باعث خنثی کردن اسید معده شده و منجر به آرام شدن سوزش آن میشود. برای استفاده از جوش شیرین باید یک قاشق چایخوری از این ماده را در یک لیوان آب حل کرده و به آرامی بنوشید.
توجه داشته باشید که برای ایمن بودن و حفظ سلامتی سایر سیستمهای بدن، فقط هر چند وقت یکبار از جوش شیرین برای درمان خانگی سوزش معده استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: ۹ رژیم بعد اسلیو معده؛ رژیم هفته به هفته بعد از جراحی
2. استفاده از مکمل شیرین بیان برای درمان خانگی سوزش معده تا گلو
ریشه شیرین بیان یک داروی گیاهی قدیمی است که به سوزش سر دل و معده کمک میکند. تحقیقاتی در سال 2020 نشان میدهد که شیرین بیان به افزایش پوشش مخاطی مری کمک میکند. با این کار پوشش مری از آسیب ناشی از اسید معده در امان خواهد بود و حتی به بهبودی آن نیز کمک خواهد کرد.
Deglycyrrhizinated licorice (DGL) نوعی مکمل شیرین بیان است که برای حذف بسیاری از گلیسیریزینها (glycyrrhizin)- ترکیبی که اثرات ناخواستهای ایجاد میکند- طراحی شده است.
توجه داشته باشید که خوردن بیش از حد شیرین بیان یا DGL فشار خون را افزایش میدهد، سطح پتاسیم را کاهش و همچنین با بعضی از داروها تداخل دارد. به همین دلیل قبل از مصرف این ماده طبیعی باید با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: درمان نفخ معده با روشهای خانگی + داروهای موثر
3. درمان خانگی سوزش معده با سرکه سیب
سرکه سیب یکی دیگر از داروهای خانگی است که برخی افراد برای درمان سوزش معده از آن استفاده میکنند. برخی معتقدند که نوشیدن سرکه سیب سلامت سیستم گوارش را بهبود میبخشد.
توجه داشته باشید که نوشیدن مقادیر زیادی از سرکه سیب رقیق نشده خطرهایی برای سلامتی سایر سیستمهای بدن ایجاد میکند. این موارد شامل آسیب رساندن به دندانها، صدمه زدن به گلو یا حتی تحریک رفلاکس اسید معده میشود.
برای استفاده از سرکه سیب در درمان سوزش معده باید یک قاشق چایخوری سرکه سیب را در حدود 237 میلیلیتر آب رقیق کرده و بعد از غذا بنوشید.
بیشتر بخوانید: درمان عفونت معده از روشهای پزشکی گرفته تا خانگی و طب اسلامی
4. درمان خانگی سوزش معده با اجتناب از دود سیگار
به طور کلی سیگار برای سلامتی ضرر دارد و باعث افزایش سوزش سر دل و معده خواهد شد. به همین دلیل افرادی که به صورت مکرر دچار سوزش معده میشوند و سیگاری هستند، باید سیگار را ترک کنند.
5. برای درمان خانگی سوزش معده خود آدامس بجوید
طبق تحقیقات انجام شده در سال 2005، جویدن آدامس بدون قند به مدت نیم ساعت بعد از غذا به کاهش سوزش معده کمک میکند. جویدن آدامس تولید بزاق و بلع را تحریک میکند و از همین رو باعث رقیق شدن و پاکسازی اسید معده از بالای معده و مری خواهد شد.
بیشتر بخوانید: انواع جراحی معده؛ از لاغری تا درمان سرطان معده و گاسترکتومی
6. برای درمان خانگی سوزش معده، زنجبیل را امتحان کنید!
زنجبیل یکی از پرسابقهترین مواد غذایی در طب سنتی چینی است. این گیاه در تسکین حالت تهوع اثرات فوقالعادهای دارد؛ بنابراین میتوان از آن برای درمان سوزش معده استفاده کرد. بیماران میتوانند از ریشه خشک یا تازه زنجبیل در تهیه غذاهای خود، سوپها و چای استفاده کنند.
توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد زنجبیل باعث افزایش سوزش معده یا مشکلات دیگر میشود.
بیشتر بخوانید: درمان مسمومیت غذایی در خانه با 11 روش سریع و آسان!
7. پوشیدن لباسهای گشاد برای درمان خانگی سوزش معده
پوشیدن لباسهای تنگ در ناحیه سینه و معده باعث فشار به این قسمتها و حتی بالا رفتن اسید معده میشود. به همین دلیل توصیه میشود که افراد از لباسهای گشاد و مناسب در قسمت بالاتنه استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: ۱۱ درمان خانگی سوزش معده با موادی که در هر خانهای پیدا میشود!
8. بعد از خوردن غذا، خم نشوید یا دراز نکشید
وضعیت بدنی درست حین و بعد از غذا خوردن به جلوگیری یا درمان خانگی سوزش معده کمک میکند. به همین دلیل توصیه میشود که بعد از غذا خوردن برای مدت طولانی خم نشوید یا دراز نکشید. این کار باعث بالا رفتن اسید معده شده و سوزش معده و مری را به دنبال دارد.
در صورت نیاز یا عدم توانایی در نشستن بعد از غذا، از بالشتهایی برای بالا نگه داشتن بالاتنه نسبت به وضعیت معده استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: ۱۴ درمان خانگی باد شکم زیاد که حتما باید بدانید!
9. درمان سوزش معده با عسل و لیمو
عسل و لیمو در کاهش سوزش معده بسیار موثر هستند؛ زیرا این دو ماده آنزیمهایی دارند که بلافاصله روی آنزیمهای گوارشی اثر میگذارند. این اثر عسل و لیمو باعث خنثی شدن کارکرد این آنزیمها و کنترل تولید بیش از حد آنها خواهد شد.
برای استفاده از عسل و لیمو برای درمان خانگی سوزش معده باید آب نیمی از یک لیمو را با یک قاشق چایخوری عسل در یک لیوان آب گرم بریزید. سپس این مواد با هم به خوبی مخلوط کرده تا در هم حل شوند و بعد آن را بنوشید.
بیشتر بخوانید: ۱۴ درمان خانگی دل پیچه و عوامل ایجاد این بیماری
10. مصرف داروهای بدون نسخه برای درمان خانگی سوزش معده
تعداد زیادی از داروها برای رفع و درمان سوزش معده تولید شدهاند که نیازی به نسخه پزشک ندارند. بیماران میتوانند در صورت نیاز این داروها را از داروخانه تهیه و مصرف کنند.
این داروها به سه دسته زیر تقسیم میشوند:
- آنتی اسیدهایی که به خنثی کردن سریع اسید معده کمک میکنند
- مسدودکنندههای H2 که با مسدود کردن گیرندههای معده، میزان اسید معده را کاهش میدهند
- مهارکنندههای پمپ پروتون یا PPIs (proton pump inhibitors) که میزان اسیده معده را کاهش میدهند و برای علائم شدید یا طولانی مدت مفید هستند
11. درمان سوزش معده عصبی با راهکارهای خانگی مختلف
برای درمان خانگی سوزش معده عصبی در طب سنتی راهکارهای مختلفی ارائه شده است که مهمترین آنها مدیریت استرس و آرامش اعصاب است. برای این منظور بهترین کار، انجام مدیتیشن و یوگا است که باعث بهبود وضعیت عصبی، کنترل استرس و سلامت روان افراد میشود.
همچنین در طب سنتی پیشنهاد میشود که افرادی که دچار سوزش و معده درد عصبی هستند باید موارد زیر را رعایت کنند:
- هیدراته ماندن بدن
- عدم مصرف کافئین
- اجتناب از مصرف خوراکیها و نوشیدنیهای گازدار
- حفظ سلامت دستگاه گوارش
بیشتر بخوانید: درمان زخم معده؛ درمان دیرهنگام مساوی با جراحی
آیا میتوان با راهکارهای خانگی از سوزش معده جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از سوزش معده کافی است که اقدامات زیر را رعایت کنید:
- اجتناب از خوردن غذا قبل از خواب
- عدم مصرف الکل
- ترک سیگار
- مدیریت وزن متناسب
- خوابیدن روی پهلوی چپ
- انجام تمرینهای تمدد اعصاب
- رعایت رژیم غذایی کم کربوهیدرات
- مصرف وعدههای غذایی کوچکتر و مکرر
- محدود کردن مصرف نوشیدنیهای گازدار
- پرهیز از مواد غذایی که باعث تحریک معده میشوند
غذاهای تحریککننده سوزش معده عبارتند از:
- غذاهای پرادویه
- شکلات
- غذاهای چرب
- قهوه
- نعناع
- غذاهای اسیدی مانند پرتقال، لیمو و لیمو ترش
- گوجه فرنگی از جمله محصولاتی مانند سس گوجه فرنگی
بیشتر بخوانید: ریفلاکس معده چیست و چه علائمی دارد؟
چه زمانی باید برای درمان سوزش معده به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که سوزش معده شدید باشد و به صورت مکرر اتفاق بیفتد، بهتر است که به پزشک مراجعه شود. در بعضی موارد علائم مداوم سوزش معده ناشی از رفلاکس معده به مری (GERD) هستند. همچنین باید اشاره کرد که سوزش معده و حمله قلبی در مواردی علائم مشابهی دارند.
از علائم حمله قلبی که شبیه به سوزش معده است، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سفتی یا فشار در قفسه سینه
- مشکل در تنفس
- عرق سرد
- ضعف
- حالت تهوع
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- احساس سبکی سر یا غش کردن بیمار
بیشتر بخوانید: چگونه اسید معده را کاهش دهیم؟
قبل از اقدام برای درمان خانگی سوزش معده، توصیه های مربوطه را جدی بگیرید
سوزش معده یکی از شایعترین علائم بیماریهای معده و گوارشی است که افراد مختلف از جوانان تا مسنها با آن درگیر هستند. برای درمان علت اصلی و این علامت دردناک و آزاردهنده روشهای مختلفی وجود دارد که از جمله پرکاربردترین و موثرترین آنها، روشهای درمان خانگی سوزش معده است.
با استفاده از درمان خانگی سوزش معده افراد میتوانند به راحتی مشکل خود را رفع کرده و به زندگی خود ادامه دهند. قابل ذکر است که بیماران باید به توصیههای مربوط به استفاده از روشهای درمان خانگی سوزش معده توجه کنند؛ زیرا استفاده بیش از حد از بعضی از این روشها پیشنهاد نمیشود.
سوالات متداول درباره درمان خانگی سوزش معده
مناسبترین دمنوش برای سوزش معده چیست؟
مصرف دمنوش زنجبیل به درمان سوزش معده کمک خواهد کرد.
سوزش معده صبحگاهی را چگونه درمان کنیم؟
در بیشتر موارد سوزش معده صبحگاهی به دلیل تغذیه شب گذاشته است. برای درمان این حالت باید وعده غذایی شام را سبکتر و زودتر میل کرد، حدود 2 ساعت بعد از صرف شام دراز کشید و هنگام خواب روی پهلوی چپ خوابید.
درمان خانگی سوزش معده در بارداری به چه صورتی است؟
در این دوران انجام تمرینات تنفسی و آرامشی، عدم پوشیدن لباسهای تنگ، مصرف دمنوش لیمو، شیرین بیان و رازیانه پیشنهاد میشود.
آیا درمان سوزش معده با عسل امکانپذیر است؟
بله. در عسل آنزیمهایی وجود دارد روی آنزیمهای گوارشی این ناحیه اثر گذاشته و آنها را خنثی یا تولید آنها را کنترل میکنند.