درمان نفخ معده با شناخت غذاهای مفید و مضر و روش‌های خانگی + داروهای موثر

درمان نفخ معده از موضوعاتی است که همه ما به دنبال راهی برای خلاصی از آن می گردیم که در اکثر مواقع نتیجه در بر ندارد، اما ناامید نشوید، دانستن علت نفخ خود نیمی از مسیر درمان است. با توجه به اهمیت این موضوع بر آن شدیم تا در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب به طور کامل به علت و درمان این عارضه بپردازیم. شما می‌توانید با خواندن این مقاله تا حد زیادی علت نفخ معده خود را شناسایی کنید، اما به خاطر داشتیه باشید که درمان موثر نیازمند مراجعه به پزشک است، بنابراین با خواندن درمان‌های خانگی نفخ معده دست به خوددرمانی نزنید.

نفخ معده چیست؟ و بهترین درمان سریع نفخ شکم چیست؟

نفخ گازی است (تولید شده در هنگام هضم یا گاز‌‌های زائد)، معمولا بیش از حد که در مجرای روده وجود دارد و غالبا با عبور از مقعد از بدن خارج می‌شود. اغلب اوقات این گاز با صدا و بو در هنگام دفع همراه است. در برخی مواقع خارج شدن این گاز با آروغ زدن (انتقال گاز‌‌های معده از طریق د‌هان) نیز صورت می‌گیرد.

مواد تشکیل دهنده گاز تولید شده پنج گاز بی بو هستند: نیتروژن، هیدروژن، دی اکسید کربن، متان و اکسیژن. اما بوی بد بوی به گاز‌‌های کمیاب مانند اسکاتول، ایندول و ترکیبات حاوی گوگرد نسبت داده می‌شود.

خاصیت قابل اشتعال گاز‌‌های شکمی ناشی از هیدروژن و متان است. نسبت این گاز‌ها تا حد زیادی به باکتری‌‌‌هایی بستگی دارد که در روده بزرگ انسان زندگی می‌کنند و مواد غذایی را که قبل از رسیدن به روده بزرگ توسط دستگاه گوارش (GI) جذب نشد‌ه‌اند، هضم یا تخمیر می‌کنند.

تخمین زده می‌شود که روزانه 30 تا 150 گرم از این غذای هضم نشده به شکل کربوهیدرات به روده بزرگ می‌رسد. اما این مقدار می‌تواند با رژیم غذایی و نحوه عملکرد دستگاه گوارش متفاوت باشد و برای درمان نفخ معده ناشی از آن روش‌ها متفاوتی مد نظر گرفت.

توجه: وضعیتی که «نفخ واژینال» نامیده می‌شود، انتشار هوای محبوس شده در واژن در حین یا بعد از رابطه جنسی است که هنگام بیرون راندن از واژن صدایی شبیه باد شکم دارد، اما حاوی گاز‌‌های زائد نیست و بوی خاصی ندارد. این نفخ نیست، بلکه به دلیل صدایی است که هنگام خروج هوا از واژن منتشر می‌شود.

بیشتر بخوانید: عفونت آپاندیس و آشنایی با علائم و نحوه درمان آپاندیسیت در افراد مختلف

چه مقدار نفخ یا گاز معده در روز دفع می‌شود؟ و در چه شرایطی درمان گاز معده و آروغ لازم نیست؟

اکثر مردم حدود 1-3 پیمانه گاز در روز تولید می‌کنند و حدود 14 بار در روز گاز دفع می‌کنند. در این حالت نیازی به درمان گاز معده و آروغ نیست. نفخ شکم به خودی خود، اگرچه تهدیدی برای زندگی نیست، اما می‌تواند باعث شرم اجتماعی شود. این حالت شرم اغلب دلیلی است که افراد ممکن است برای درمان نفخ معده به دنبال کمک پزشکی باشند.

بیشتر بخوانید: اسپاسم معده ۱۱ علت مختلف دارد؛ از کم آبی بدن تا گاستروپارزی

نفخ زیاد یا گاز روده چیست؟ یا چه زمانی درمان نفخ معده نیاز است؟

گاز یا نفخ بیش از حد توسط برخی از محققان به عنوان دفع گاز بیش از 20 بار در روز تعریف شده است. افزایش نفخ زمانی اتفاق می‌افتد که فرد بیش از 14 بار در روز گاز دفع می‌کند. در این حالت فرد به درمان مناسب برای این مشکل نیاز دارد.

بیشتر بخوانید: انواع جراحی معده؛ از لاغری تا درمان سرطان معده و گاسترکتومی

چه چیزی باعث نفخ یا گاز بیش از حد می‌شود؟

گاز اضافی در دستگاه گوارش (مری، معده، روده کوچک، و کولون یا روده بزرگ) می‌تواند از دو منبع باشد: 1) از هوای بلعیده شده یا 2) از برخی از غذا‌‌های هضم نشده. غذا‌‌های هضم نشده همچنین ممکن است در مشکلات مزمن روده مانند مگاکولون مزمن، بیماران تحت شیمی درمانی یا در برخی بیماری‌های عفونی مانند ژیاردیازیس رخ دهند. در ادامه هر یک از علل را بررسی خواهیم کرد:

بیشتر بخوانید: ۱۱ درمان خانگی سوزش معده با موادی که در هر خانه‌ای پیدا می‌شود!

هوای بلعیده شده؛ درمان گاز معده و آروغ در این حالت نیاز است

هوای بلعیده شده (آئروفاژی) می‌تواند با بلع نادرست هنگام غذا خوردن یا حتی بلعیدن هوای ناخودآگاه از روی عادت رخ دهد. فعالیت‌هایی که باعث می‌شود فرد هوا را ببلعد شامل نوشیدن سریع، جویدن آدامس، استفاده از محصولات تنباکو، مکیدن آب نبات سفت، نوشیدن نوشابه‌های گازدار، لق شدن دندان مصنوعی و تهویه بیش از حد است. بیشتر مردم برای بیرون راندن این هوای بلعیده شده اضافی آروغ می‌زنند.

عدم تحمل لاکتوز؛ از بین بردن نفخ شکم فوری در این حالت نیاز است

یکی دیگر از منابع اصلی نفخ، عدم تحمل لاکتوز است که منجر به کاهش توانایی هضم لاکتوز می‌شود، قند طبیعی موجود در شیر و سایر محصولات لبنی مانند پنیر و بستنی و در برخی از غذا‌‌های فرآوری شده مانند نان، غلات و سس سالاد. این نفخ اغلب با اسهال و گرفتگی همراه است، اما می‌تواند تنها به صورت گاز ظاهر شود.

بسیاری از افراد به طور معمول سطوح پایینی از آنزیم لاکتاز مورد نیاز برای هضم لاکتوز پس از دوران کودکی دارند. همچنین با افزایش سن، سطح آنزیم افراد کاهش می‌یابد. در نتیجه، با گذشت زمان، افراد ممکن است پس از خوردن غذای حاوی لاکتوز، مقادیر فزاینده‌ای گاز را تجربه و نفخ مزمن همراه با درد را تجربه کنند. یکی از راه‌‌‌های درمان نفخ معده و درد گاز یا تسکین درد گاز، پرهیز از غذا‌‌های حاوی لاکتوز است.

بیشتر بخوانید : علت بی اشتهایی؛ از عوامل ژنتیکی تا دلایل روحی و روانی

علائم نفخ یا گاز بیش از حد که باید بدانید

علائم و نشانه‌های نفخ بیش از حد عبارتند از افزایش دفع گاز، نفخ یا درد شکم و آروغ زدن.

• گاز: تمام افراد هر روز به طور معمول گاز دفع می‌کنند (نفخ می‌کنند). مقدار معینی گاز در هر زمان در دستگاه گوارش (عمدتا در معده و روده بزرگ) وجود دارد. هر فرد به طور متوسط ​​حدود 10 بار در روز گاز دفع می‌کند و تا 20 تا 25 بار طبیعی در نظر گرفته می‌شود
• آروغ زدن: آروغ زدن گاه به گاه در حین یا بعد از غذا طبیعی است و زمانی که معده پر از غذا می شود
• گاز ترشح می‌کند. اما اگر فردی مکررا آروغ بزند، ممکن است هوای زیادی را قورت داده و قبل از ورود هوا به معده آن را آزاد کند. برخی از افراد هوا را می‌بلعند تا آروغ بزنند و فکر می‌کنند که ناراحتی آن‌ها را تسکین می‌دهد. این عمل ممکن است به یک عادت آزاردهنده تبدیل شود. آروغ زدن ممکن است نشانه یک از بیماری‌های گوارش فوقانی مانند بیماری زخم معده، بیماری ریفلاکس معده (GERD) یا گاستروپارزی باشد
• نفخ شکم: بسیاری از مردم بر این باورند که گاز زیاد باعث نفخ شکم می‌شود. با این حال، افرادی که از نفخ ناشی از گاز شکایت دارند، اغلب مقادیر طبیعی گاز دارند. آن‌ها در واقع ممکن است به طور غیرعادی از وجود گاز در دستگاه گوارش آگاه باشند. رژیم غذایی حاوی غذا‌‌های چرب ممکن است تخلیه معده را به تاخیر بیندازد و باعث نفخ و ناراحتی شود. برخی شرایط ممکن است باعث نفخ شوند، مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری کرون یا سرطان روده بزرگ. افراد مبتلا به بافت اسکار (چسبندگی) ناشی از عمل‌‌‌های شکمی یا فتق داخلی ممکن است به دلیل افزایش حساسیت به گاز، احساس نفخ داشته باشند.
• درد و ناراحتی شکم: برخی افراد با وجود گاز در روده احساس درد دارند. وقتی درد در سمت چپ روده بزرگ باشد، می‌توان آن را با بیماری قلبی اشتباه گرفت. وقتی درد در سمت راست روده بزرگ باشد، ممکن است شبیه سنگ کیسه صفرا یا آپاندیسیت باشد.

شناخت علائم و بررسی تغییرات در آن‌ها به روند درمان نفخ معده کمک خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: سنگ کیسه صفرا؛ ۱۵ عامل خطرساز را بشناسید

علل دیگر نفخ یا گاز بیش از حد چیست؟ آیا این مشکلات با درمان خانگی نفخ معده رفع می‌شوند؟

شرایط خاص می‌تواند منجر به جذب ضعیف سایر غذا‌ها در دستگاه گوارش (GI) شود که باعث افزایش فعالیت باکتری‌ها می‌شود.

• سندرم‌های سوء جذب می‌تواند نتیجه کاهش تولید آنزیم‌ها توسط لوزالمعده، مشکلات کیسه صفرا یا پوشش روده باشد
• SIBO (رشد بیش از حد باکتری روده کوچک) وضعیتی است که در آن افزایش تعداد و یا تغییر انواع باکتری در قسمت فوقانی دستگاه گوارش وجود دارد که ممکن است منجر به نفخ، درد شکم و یا گاز و اسهال شود. این سندرم معمولا با اختلالات حرکتی روده کوچک همراه است و با آنتی بیوتیک درمان می‌شود
• اگر به هر دلیلی سرعت عبور از روده بزرگ کند شود، باکتری‌ها فرصت بیشتری برای تخمیر مواد باقی مانده دارند. اگر فردی یبوست داشته باشد یا به هر دلیلی عملکرد روده را کاهش داده باشد، ممکن است نفخ شکم ایجاد شود

تغییر در عادات روده می‌تواند در نتیجه موارد زیر باشد:

• فقر فیبر غذایی
• انگل‌ها
• بیماری التهابی روده
• انسداد روده (از جمله سرطان)
• دیورتیکولوز یا دیورتیکولیت
• عملکرد ضعیف تیروئید
• مصرف مواد مخدر

بیشتر بخوانید: درمان سندروم روده تحریک پذیر؛ راه‌هایی برای کاهش درد و دل‌پیچه

چه غذا‌‌هایی باعث گاز بیش از حد یا درد معده می‌شوند؟

اگر بدن مقداری کربوهیدرات (مثلا قند، نشاسته و فیبر موجود در بسیاری از غذا‌ها) را در روده کوچک به دلیل کمبود یا نبود آنزیم‌‌‌های خاص هضم و جذب نکند، این غذای هضم نشده از روده کوچک خارج می‌شود. وارد روده بزرگ می‌شود، جایی که باکتری‌های معمولی و بی‌ضرر غذا را تجزیه می‌کنند و هیدروژن، دی اکسید کربن و در حدود یک سوم افراد، متان تولید می‌کنند. در نهایت این گاز‌ها از رکتوم خارج می‌شوند.

بیشتر بخوانید : درمان سیروز کبدی؛ راه‌های مقابله با تنبلی کبد

غذا‌‌هایی که ممکن است باعث نفخ یا گاز دائمی حاد و یا مزمن شوند عبارتند از:

غذا‌‌هایی که در یک فرد گاز تولید می‌کنند ممکن است در فرد دیگری گاز ایجاد نکنند. برخی از باکتری‌های رایج در روده بزرگ می‌توانند هیدروژنی را که باکتری‌های دیگر تولید می‌کنند از بین ببرند. توازن دو نوع باکتری ممکن است توضیح دهد که چرا برخی افراد گاز بیشتری نسبت به دیگران دارند.

بیشتر غذا‌‌های حاوی کربوهیدرات می‌توانند باعث ایجاد گاز شوند. در مقابل، چربی‌ها و پروتئین‌ها گاز کمی ایجاد می‌کنند. این غذا‌‌های رایج و اجزای طبیعی آن‌ها ممکن است گاز ایجاد کنند:

• رافینوز: لوبیا حاوی مقادیر زیادی قند پیچیده به نام رافینوز است و مقادیر کمتری در کلم، کلم بروکسل، کلم بروکلی، مارچوبه و در سایر سبزیجات و غلات کامل یافت می‌شود
• نشاسته: بیشتر نشاسته‌‌ها (سیب زمینی، ذرت، رشته فرنگی و گندم) با تجزیه شدن در روده بزرگ گاز تولید می‌کنند. برنج تنها نشاسته‌ای است که گاز ایجاد نمی‌کند
• فروکتوز: قند معروف به فروکتوز به طور طبیعی در پیاز، کنگر فرنگی، گلابی و گندم وجود دارد. همچنین به عنوان شیرین کننده در برخی از نوشابه‌‌ها و نوشیدنی‌‌های میوه‌ای استفاده می‌شود
• سوربیتول: این قند به طور طبیعی در میوه‌‌هایی مانند سیب، گلابی، هلو و آلو وجود دارد. همچنین به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی در آدامس‌های بدون قند، آب نبات و سایر محصولات رژیمی استفاده می‌شود
• فیبر: بسیاری از غذا‌ها حاوی فیبر محلول و نامحلول هستند. فیبر محلول به راحتی در آب حل می‌شود و بافت نرم و ژل مانندی در روده به خود می‌گیرد. فیبر محلول که در سبوس جو، لوبیا، نخود و بیشتر میوه‌ها یافت می‌شود، تا زمانی که به روده بزرگ نرسد، تجزیه نمی‌شود، جایی که هضم باعث ایجاد گاز می‌شود. فیبر نامحلول، از سوی دیگر، اساسا بدون تغییر از روده‌ها عبور می‌کند و گاز کمی تولید می‌کند. سبوس گندم و برخی سبزیجات حاوی این نوع فیبر هستند

بیشتر بخوانید: علائم کبد چرب، علت‌ها و درمان این بیماری مرموز

فهرستی از غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی که ممکن است باعث نفخ بیش از حد و درد گاز شوند:

فهرستی از غذا‌ها، نوشیدنی‌ها و سایر مواردی که ممکن است با نفخ مزمن، دائمی، شدید و یا افزایش نفخ و یا درد گاز در افراد خاص همراه باشد در زیر آورده شده است:

• شیر و سایر لبنیات
• لوبیا
• نوشابه‌‌های گازدار
• آبنبات
• عدس
• گندم
• سیب زمینی‌ها
• پاستا
• سبوس جو دوسر
• سیب
• هلو
• گلابی‌ها
• موز
• زردآلو
• خربزه
• آلو خشک
• کشمش
• کلم بروکلی
• کلم بروکسل
• ذرت
• نخود فرنگی
• پیاز‌ها
• موسیر ها
• آدامس
• گل كلم

افرادی که به صورت کلی دچار نفخ معده می‌شوند، بهتر است که از مصرف این مواد خوراکی در حین درمان نفخ معده خود جلوگیری کنند.

بیشتر بخوانید: جراحی سرطان معده؛ درمان بیماری که اغلب دیر تشخیص داده می‌شود

درمان خانگی نفخ؛ چه غذا‌‌هایی نفخ یا گاز معده را کاهش می‌دهند؟

اگرچه اطلاعات کمی برای حمایت از این ادعا وجود دارد که بسیاری از غذا‌ها می‌توانند گاز معده را کاهش دهند، اما برخی مواد عذایی که که توسط متخصصان رژیم غذایی به عنوان کاهش دهنده نفخ تجویز می شود در زیر آمده است:

• پروبیوتیک‌ها
• ماست
• زنجبیل
• عسل خام (نه برای نوزادان و کودکان زیر یک سال)
• نعناع تند
• آب
• دارچین
• آب میوه‌های تهیه شده از کلم پیچ، اسفناج، خیار و سایر سبزیجات
• آناناس
• بذر کتان
• رازیانه

بیشتر بخوانید : درمان زخم معده؛ درمان دیرهنگام مساوی با جراحی

چه زمانی برای نفخ یا گاز زیاد به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید؟

هر زمان که علائمی غیر از نفخ بیش از حد ظاهر شد، به پزشک مراجعه کنید، مانند:

• درد(‌‌های) گاز
• ناراحتی شدید در ناحیه شکم
• تغییر در عادات روده
• اسهال
• یبوست
• خون در مدفوع
• تب
• حالت تهوع
• استفراغ
• درد و تورم شکم، به ویژه در قسمت پایین سمت راست شکم
• نفخ مزمن

بیشتر بخوانید: درمان کبد چرب با روش پزشکی و خانگی و تغییر سبک زندگی

کدام پزشکان متخصص نفخ یا گاز معده را درمان می‌کنند؟

اگرچه پزشک مراقبت‌های اولیه فرد ممکن است برخی از افراد مبتلا به نفخ معده را درمان کند، اما درباره مشکلات مزمن و شدید نفخ، معمولا با یک متخصص گوارش مشورت می‌شود. بسته به مشکل اساسی، مشاوران دیگری مانند متخصصان بیماری‌های عفونی، متخصصان غدد و احتمالا ایمونولوژیست‌ها ممکن است هم در تشخیص و هم در درمان نفخ معده مشارکت داشته باشند. بسته به علت زمینه‌‌های (مثلا آکلرهیدریا، دیورتیکول)، ممکن است با متخصصان دیگری مانند داخلی و حتی جراح مشورت شود.

بیشتر بخوانید: درمان خانگی مسمومیت غذایی؛ درمان به راحتی ابتلا

علت نفخ یا گاز زیاد چگونه تشخیص داده می‌شود؟

• یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی ممکن است آنچه را که بیمار می‌خورد و علائم ایجاد شده را بررسی کند. ممکن است به بیمار دستور داده شود که یک دفتر غذا و نوشیدنی را برای یک دوره زمانی خاص نگه دارد و عبور گاز را در طول روز پیگیری کند. بررسی دقیق رژیم غذایی و مقدار گاز دفع شده می‌تواند به ارتباط غذا‌‌های خاص با علائم و تعیین شدت مشکل کمک کند
• آزمایش‌‌‌های اولیه، در صورت لزوم، احتمالا شامل اندازه‌گیری میزان هیدروژن موجود در تنفس بیمار پس از خوردن غذا‌‌های مشکوک توسط فرد خواهد بود. از آنجایی که باکتری‌ها تا حد زیادی مسئول تولید هیدروژن هستند، افزایش هیدروژن بازدمی که با آزمایش تنفس اندازه گیری می‌شود، نشان دهنده عدم تحمل غذایی است و باکتری‌ها غذای هضم نشده را برای تولید گاز اضافی تخمیر می‌کنند. بعد از اینکه بیمار غذای مشکل‌دار را می‌خورد، آزمایش تنفس باید افزایش هیدروژن را در کمتر از 2 ساعت نشان دهد
• آزمایش احتمالی دیگر آنالیز گازی برای محتوای گاز است. این آزمایش باید به تمایز گاز تولید شده توسط بلع هوا از گاز تولید شده در دستگاه گوارش (GI) کمک کند. اگر این آزمایشات تشخیصی نداشته باشند، می‌توان آزمایش‌‌‌های گسترده‌تری را برای کمک به حذف اختلالات جدی‌تر مانند دیابت، سرطان، سوء جذب، سیروز کبدی، عملکرد ضعیف تیروئید و عفونت انجام داد

بیشتر بخوانید: درمان عفونت معده از روش‌های پزشکی گرفته تا خانگی و طب اسلامی

• اگر بیمار درد شکمی یا شکم متورم دارد، متخصص مراقبت‌های بهداشتی ممکن است برای نشان دادن انسداد یا سوراخ شدن روده اشعه ایکس بگیرد. همچنین می‌توان پس از نوشیدن رنگ اشعه ایکس برای نشان دادن دستگاه گوارش، عکس‌برداری با اشعه ایکس انجام داد که در صورت مشاهده مشکلات، می‌توان آن را با نمای داخلی کولون از طریق کولونوسکوپی پیگیری کرد
• اگر کمبود لاکتاز علت مشکوک گاز باشد، متخصص مراقبت‌های بهداشتی ممکن است به بیمار توصیه کند برای مدتی از محصولات شیر ​​خودداری کند. آزمایش خون یا تنفس می‌تواند برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز استفاده شود

بیشتر بخوانید: سرطان روده بزرگ؛ هر علائم و نشانه‌ای را جدی بگیرید

چه دارو‌‌های طبیعی یا خانگی به تسکین نفخ یا گاز بیش از حد کمک می‌کند؟

نفخ معده بیشتر به رژیم غذایی مربوط می‌شود و گاهی اوقات مربوط به عادت‌هایی است که باعث می‌شود فرد هوا را ببلعد. یکی از روش های درمان نفخ معده در خانگی این است که شروع به حذف غذا‌‌های مشکل‌ساز از رژیم غذایی کنید. برای بسیاری از افراد، این یک روش آزمون و خطا در مورد چگونگی تسکین و یا جلوگیری از گاز یا نفخ بیش از حد است.

این آزمایش ممکن است نیاز به مشاهده دقیق داشته باشد تا متوجه شوید چه غذا‌‌هایی باعث افزایش گاز می‌شوند. یک دفتر غذایی داشته باشید و به دفع بیش از حد گاز توجه کنید. هر یک از غذا‌‌های تولید کننده گاز را می‌توان در یک زمان از رژیم غذایی حذف کرد تا زمانی که فرد تسکین یابد. سوربیتول و فروکتوز متخلفان رایج هستند، بنابراین برای کمک به درمان نفخ معده سعی کنید ابتدا این غذا‌ها را حذف کنید.

اگر این روش جواب نداد، یک رویکرد محدودتر این است که با تعداد بسیار محدودی از غذا‌‌های سالم شروع کنید و هر 48 ساعت یک غذای جدید اضافه کنید تا مشخص شود کدام غذا یا گروه غذایی باعث مشکل می‌شود. اگر غذای مزاحم پیدا شود، فرد مبتلا می‌تواند از خوردن آن غذا اجتناب کند یا برای عواقب آن آماده شود.

1. درمان نفخ شکم در خانه یا با دارو به دلیل عدم تحمل لاکتوز

اگر مشکوک به عدم تحمل لاکتوز است که باعث ایجاد مشکل می‌شود، برای ارزیابی تاثیر بر نفخ شکم (با استفاده از دفترچه)، تمام غذا‌‌های لبنی را به مدت 10-14 روز از رژیم غذایی حذف کنید. آنزیم لاکتاز که به هضم لاکتوز کمک می‌کند، به صورت مایع و قرص بدون نسخه در دسترس است. اضافه کردن چند قطره لاکتاز مایع به شیر قبل از نوشیدن یا جویدن قرص لاکتاز درست قبل از خوردن به هضم غذا‌‌های حاوی لاکتوز کمک می‌کند. همچنین، شیر کاهش یافته لاکتوز و سایر محصولات در بسیاری از فروشگاه‌های مواد غذایی در دسترس هستند.

اگر آروغ زدن مشکل ساز است، از کارهایی که باعث می‌شود هوا را ببلعید، مانند جویدن آدامس یا خوردن آب نبات سفت اجتناب کنید. آهسته غذا بخورید.

به طور کلی از پرخوری خودداری کنید، زیرا این امر به نفخ و همچنین چاقی کمک می‌کند. برای کاهش نفخ و ناراحتی، مصرف غذا‌‌های پرچرب را محدود کنید، چراکه معده سریع‌تر تخلیه می‌شود و به گاز‌ها اجازه می‌دهد به روده کوچک حرکت کنند.

در درمان نفخ معده به صورت طبیعی و خانگی ممکن است نفخ مزمن، افزایش یافته، ثابت یا شدید (گاز) را درمان یا از بین نبرند. اما در برخی افراد، درمان‌های خانگی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

بیشتر بخوانید: سرطان معده، علائم، تشخیص و هفت نوع درمان استاندارد

درمان نفخ معده به روش خانگی؛ درمان نفخ معده در خانه

2. جوش شیرین و آب برای درمان نفخ معده؛ درمان خانگی باد شکم زیاد به راحتی

یک چهارم تا یک دوم قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک فنجان آب مخلوط کنید و میل کنید. این دارو برای استفاده کوتاه مدت برای اکثر بزرگسالان بی‌خطر است، اما نه برای کودکان خردسال یا زنان باردار. به خاطر داشته باشید بزرگسالان نباید بیش از دو هفته در هر نوبت از جوش شیرین استفاده کنند.

3. آب معمولی بنوشید؛ درمان خانگی برای نفخ معده

اگر به طور مکرر نوشابه زیاد می‌نوشید، ممکن است ناخواسته گاز اضافی به روده خود اضافه کنید. در این صورت، جایگزینی آن نوشیدنی‌ها با آب معمولی یا نوشیدنی‌های بدون گاز می تواند کمک کننده باشد. نوشیدنی‌های گازدار نیز می‌توانند علائم رفلاکس اسید را بدتر کنند.

4. سرکه سیب در درمان نفخ معده؛ درمان سریع خانگی نفخ معده

تحقیقات بالینی کمی در مورد این موضوع وجود دارد، اما شواهد فراوانی نشان می‌دهد که سرکه سیب به درمان نفخ معده کمک می‌کند. برخی افراد معتقدند که سرکه سیب به کاهش رفلکس اسید کمک می‌کند، می‌تواند در درمان نفخ معده موثر باشد. زمانی که احساس نفخ می‌کنید یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را به یک لیوان آب اضافه کنید و ببینید که آیا متوجه بهبودی شده‌اید یا خیر.

بیشتر بخوانید: ریفلاکس معده چیست و چه علائمی دارد

5. وعده‌های غذایی کوچک‌تر موثر در درمان نفخ معده؛ بهترین کار برای درمان نفخ شکم خانگی

می‌توانید عادات غذایی خود را تنظیم کنید تا ببینید آیا تغییرات نفخ شکم شما را کاهش می‌دهد یا خیر. به جای خوردن یک یا دو وعده غذایی بزرگ در روز، وعده‌های غذایی کوچک‌تر و مکرر را هر دو تا سه ساعت بخورید. علاوه بر این غذاهایی که باعث نفخ می‌شوند را حذف یا کاهش دهید.

6. برای درمان نفخ معده ورزش کنید؛ بهترین پیشنهاد

حرکت کنید! انجام کرانچ می‌تواند به درمان نفخ معده کمک کند ، اما این تنها فعالیتی نیست که به کاهش گاز می‌انجامد. پیاده‌روی، دویدن یا ورزش‌های دیگر نیز می‌تواند به حرکت گاز در دستگاه گوارش شما کمک کند تا در شکم شما باقی نماند و باعث نفخ نشود.

7. رژیم کم FODMAP برای درمان نفخ معده

FODMAP ها کربوهیدرات‌های با زنجیره کوتاه هستند، یعنی قندهای موجود در غذاهای خاصی هستند که باعث ناراحتی روده می‌شوند. زیرا روده کوچک آن‌ها را به خوبی جذب نمی‌کند. (FODMAP مخفف الیگوساکاریدها، دی ساکاریدها، مونوساکاریدها و پلی ال های قابل تخمیر است.) چند نمونه از غذاهای با FODMAP بالا عبارتند از: پیاز، گندم، کلم بروکسل، حبوبات و عدس، و برخی شیرین کننده‌ها مانند سوربیتول و زایلیتول که به آدامس بدون قند اضافه می شوند و آب نبات.

بیشتر بخوانید: امپرازول چیست؟موارد استفاده و عوارض امپرازول

8. پروبیوتیک‌ها در درمان نفخ معده موثرند

مصرف مکمل‌های پروبیوتیک می‌تواند به هضم و بهبود سلامت روده کمک کند. پروبیوتیک‌ها یکی از داروهای طبیعی به منظور متعادل کردن میکروبیوم ظریف در دستگاه گوارش هستند.

9. پری بیوتیک‌ها در برای درمان نفخ معده استفاده کنید

پری بیوتیک‌ها که فیبرهای گیاهی تخصصی در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات هستند، با تحریک رشد باکتری‌های خوب روده عمل می‌کنند. اما آن‌ها می توانند علائم IBS را بدتر کنند و باعث مشکلات گوارشی مانند گاز، اسهال و بله، نفخ شوند. اگر مبتلا به IBS یا عدم تحمل غذایی FODMAP هستید، این راهی برای اجتناب است.

10. رازیانه بهترین درمان باد معده در خانه

دانه‌های رازیانه از دیرباز در طب شرقی برای رفع علائمی مانند نفخ استفاده می‌شده است. در حالی که شواهد علمی کافی برای حمایت از رازیانه به عنوان یک کمک کننده گوارشی وجود ندارد، ممکن است ارزش امتحان کردن را داشته باشد، به ویژه در بزرگسالانی که سوء هاضمه را تجربه می‌کنند، زیرا رازیانه در مواردی و در حد اعتدال بی‌خطر تلقی می‌شود. با این حال، اگر مشکلاتی با غذاهای با FODMAP بالا دارید، باید از آن اجتناب کنید.

11. ماساژ درمانی برای درمان نفخ معده

به گفته دانشگاه میشیگان، ماساژ شکم ممکن است به تسکین گرفتگی، گرفتگی شکم و نفخ کمک کند. پدهای گرم کننده نیز ممکن است به طور موقت نفخ را تسکین دهند.

12. درمان نفخ شکم در طب سنتی؛ تاثیر نعناع فلفلی در درمان نفخ معده فوق‌العاده است

اگر نعناع فلفلی – چه به شکل چای نعناع، ​​روغن یا کپسول – برای شما جذاب به نظر می‌رسد، خبر خوبی است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که نعناع فلفلی در تسکین برخی از علائم مرتبط با سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مانند گرفتگی شکم و نفخ موثر است. در واقع، یک متاآنالیز ادبیات در سال 2019 در مورد این موضوع مشخص کرد که روغن نعناع فلفلی به نظر می‌رسد یک درمان ایمن و موثر برای درد شکم و علائم IBS باشد.

بیشتر بخوانید : زخم معده چیست؟ علت زخم معده، علائم زخم معده، روش های درمان خانگی زخم معده

درمان نفخ معده یا گاز زیاد چیست؟

• هدف از درمان نفخ معده کاهش گاز و بوی بد است. در صورت مشکوک شدن به رشد بیش از حد باکتریایی دستگاه گوارش یا مشاهده شواهدی از عفونت انگلی، مداخله پزشکی شامل درمان با آنتی بیوتیک‌‌ها می‌شود
• تنظیم عملکرد روده ضروری است و یبوست باید با افزایش فیبر غذایی یا برخی ملین‌‌ها درمان شود
• در مواردی که اضطراب باعث می‌شود فرد هوا را ببلعد، پزشک ممکن است به فرد توصیه کند برای تغییر الگو‌‌های عادت به دنبال مشاوره سلامت روان باشد

چه دارو‌‌های OTC یا نسخه‌ای به درمان نفخ معده بیش از حد کمک می‌کنند؟

اگر نمی‌خواهید از غذا‌‌هایی که باعث ایجاد گاز می‌شوند اجتناب کنید، بسیاری از دارو‌‌های بدون نسخه (OTC) برای کمک به کاهش علائم در دسترس هستند.

13. قرص نفخ معده Beano؛ بهترین داروی رفع گاز معده

Beano یک مکمل آنزیمی هضم کننده قند است که بدن برای هضم قند موجود در لوبیا و بسیاری از سبزیجات فاقد آن است. Beano هیچ تاثیری بر گاز‌‌های ناشی از لاکتوز یا فیبر ندارد. Beano را می‌توان بدون نسخه خریداری کرد. 3-10 قطره در هر وعده درست قبل از خوردن لوبیا و سبزیجات اضافه کنید تا قند‌‌های تولید کننده گاز در طول هضم تجزیه شوند

14. قرص زغال فعال؛ بهترین داروی شیمیایی برای نفخ معده

قرص‌های زغال فعال (Charcocaps) ممکن است باعث درمان نفخ معده در روده بزرگ شوند. اگر قرص‌‌ها قبل و بعد از غذا مصرف شوند، گاز را می‌توان کاهش داد. دوز معمول 2 تا 4 قرص درست قبل از غذا و یک ساعت بعد از غذا مصرف می‌شود

15. متوکلوپرامید رایج‌ترین قرص برای رفع دل درد و فنخ معده

برخی از دارو‌‌های تجویزی ممکن است به کاهش علائم کمک کنند، به خصوص اگر اختلالی مانند سندرم روده تحریک پذیر داشته باشید. برخی از دارو‌ها مانند متوکلوپرامید (Reglan) نیز با افزایش فعالیت روده، شکایات گاز را کاهش می‌دهند

آیا می‌توان از نفخ یا گاز زیاد جلوگیری کرد؟

• کاهش یا پیشگیری و درمان نفخ معده افزایش نفخ اغلب با درک اینکه چه غذا‌‌هایی باعث تولید گاز اضافی می‌شود، به بهترین نحو صورت می‌گیرد. این را می‌توان با شروع با یک رژیم غذایی ساده و افزودن آهسته یک غذا در یک زمان انجام داد تا مشخص شود کدام غذا‌ها باعث تولید گاز می‌شوند. اگر پس از خوردن نوع خاصی از غذا دچار نفخ بیش از حد یا افزایش آن می‌شوید، احتمالا نحوه از بین بردن گاز معده را با حذف آن غذا از رژیم غذایی خود شناسایی کرد‌‌ه‌اید. هنگامی که این غذا‌ها شناسایی می‌شوند، می‌توان از آن‌ها اجتناب کرد و در نتیجه تولید گاز کمتری داشت
• وقت گذاشتن برای جویدن غذا و بلعیدن آن بدون وارد کردن هوا و پرهیز از نوشیدنی‌های گازدار نیز ممکن است نفخ و یا آروغ زدن را کاهش دهد
• برخی از افراد می‌توانند با استفاده از محصولات OTC مانند Beano که به هضم قند‌‌های موجود در لوبیا کمک می‌کند، تشکیل گاز اضافی را کاهش داده یا از آن جلوگیری کنند. سایر محصولات بدون نسخه مانند سایمتیکون می‌توانند به کاهش تشکیل گاز کمک کنند
• برای افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند، لاکتاز ممکن است قبل از خوردن یا نوشیدن محصولات لبنی مصرف شود و ممکن است به کاهش گاز کمک کند.

یادداشت پایانی

اکثر افراد مبتلا به نفخ اگر به سادگی عادات غذایی خود را تغییر دهند و گهگاه از دارو‌‌های ضد گاز OTC استفاده کنند، قدم محکمی را در درمان نفخ معده برداشته‌اند. افرادی که دلایل جدی‌تری برای نفخ معده دارند، نیاز به درمان‌‌‌های اضافی برای کاهش یا از بین بردن علت اصلی آن را دارند.

سوالات متداول در مورد درمان نفخ معده