بای پس معده معمولا با هدف کاهش وزن و به صورت بازگشت‌ناپذیر انجام می‌شود. این جراحی اغلب به عنوان روشی تاثیرگذار برای لاغری شناخته می‌شود و به همین دلیل به دغدغه‌ای برای بسیاری از افراد با اضافه وزن بالا تبدیل گردیده است.
نگاهی سریع به مقاله بای پس معده:
- بای پس معده برای چه کسانی مناسب است
- بای پس معده با چه مکانیزمی و چگونه انجام می‌شود
- مراقبت‌های پس از این عمل
- علل انجام این عمل
- خطرات ناشی از عمل بای پس معده
در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب به بررسی مزایا و معایب این روش خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
بای پس معده
بای پس معده (Gastric bypass)، نوعی جراحی برای کاستن وزن است. این جراحی، خود به روش‌های مختلف بای پس معده کلاسیک، مینی بای پس، ساسی بای پس و سادی بای پس انجام می‌شود.
بای پس معده، تغییراتی را در سیستم گوارشی به وجود می‌آورد. بسیاری از افراد چاق پس از آزمودن روش‌های مختلف، در نهایت برای خلاصی از شر اضافه وزن، به این روش روی می‌آورند.
در این روش طول روده تغییری نمی‌کند، بلکه معده کوچک شده و مستقیم به روده متصل می‌شود. در واقع بای پس معده نوعی جراحی است که شامل ایجاد یک کیسه کوچک از معده و اتصال کیسه تازه ایجادشده به طور مستقیم به روده کوچک است.
بیشتر بخوانید: درمان بی اشتهایی کودکان و بزرگسالان و مبارزه با این احساس روانی نادرست
پس از بای پس معده، غذای بلعیده شده به داخل این کیسه کوچک معده منتقل و سپس مستقیما به روده کوچک می‌رود. در نتیجه غذا، قسمت اعظم معده و قسمت اول روده کوچک شما را دور می‌زند.
بای پس معده یکی از رایج‌ترین انواع جراحی چاقی است. بای پس معده زمانی انجام می‌شود که رژیم غذایی و ورزش موثر نبوده یا زمانی که به دلیل وزن خود دچار مشکلات جدی سلامتی شده‌اید.
بیشتر بخوانید: اسهال چرب نشانه چیست؟ علل، علائم و نحوه درمان استئاتوره
علل انجام بای پس معده
بای پس معده برای کمک به کاهش وزن اضافی و کاهش خطر مشکلات سلامتی مرتبط با وزن بالقوه تهدیدکننده زندگی انجام می‌شود، از جمله:
- بیماری ریفلاکس معده به مری
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- آپنه انسدادی خواب
- دیابت نوع 2
- سکته
- سرطان
- ناباروری
بای پس معده معمولا پس از تلاش برای کاهش وزن با اصلاح رژیم غذایی و عادات ورزشی انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید: تورم ناحیه شکم، ۷ علت مختلف و درمان آن‌ها با روش‌های پزشکی و خانگی
بای پس معده برای چه کسانی مناسب است؟
به طور کلی، بای پس معده و سایر جراحی‌های کاهش وزن می‌تواند گزینه‌ای برای شما باشد اگر:
- شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بالاتر داشته باشید (چاقی شدید)
- BMI بین 35 تا 39.9 (چاقی) است و شخص یک مشکل سلامتی جدی مرتبط با وزن مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا یا آپنه خواب شدید دارید
- در برخی موارد، اگر BMI شما 30 تا 34 باشد و مشکلات سلامتی مرتبط با وزن جدی داشته باشید، ممکن است انجام انواع خاصی از جراحی کاهش وزن برای شما در نظر گرفته شود.
بیشتر بخوانید: درمان حالت تهوع با ۸ روش خانگی از کودکی تا بزرگسالی
اما بای پس معده برای همه افرادی که اضافه وزن بالا دارند مناسب نیست. برای واجد شرایط بودن برای جراحی کاهش وزن، نیاز به رعایت دستورالعمل‌های پزشکی خاصی دارید.
یک فرایند غربالگری گسترده مشخص می‌کند که شما واجد شرایط این عمل هستید یا خیر. همچنین خودتان نیز باید مایل به ایجاد تغییرات دائمی برای داشتن یک سبک زندگی سالم باشید.
همچنین لازم است در برنامه‌های پیگیری طولانی‌مدت شرکت کنید که شامل نظارت بر تغذیه، سبک زندگی و رفتار و شرایط پزشکی شما می‌شود.
بیشتر بخوانید: درمان نفخ معده با روش‌های خانگی + داروهای موثر
خطرات جراحی بای پس معده
مانند هر جراحی بزرگ، بای پس معده و سایر جراحی‌های کاهش وزن خطرات بالقوه‌ای برای سلامتی در کوتاه‌مدت و بلندمدت ایجاد می‌کنند. خطرات مرتبط با عمل جراحی مشابه هر عمل جراحی شکمی است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خون‌ریزی بیش از حد
- عفونت
- واکنش‌های نامطلوب به بیهوشی
- لخته شدن خون
- مشکلات ریوی یا تنفسی
- نشتی در دستگاه گوارش
بیشتر بخوانید: عفونت آپاندیس و آشنایی با علائم و نحوه درمان آپاندیسیت در افراد مختلف
خطرات و عوارض طولانی‌مدت بای پس معده می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- انسداد روده
- سندرم دامپینگ؛ باعث اسهال، حالت تهوع یا استفراغ می‌شود
- سنگ کیسه صفرا
- فتق
- قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
- سوء تغذیه
- سوراخ شدن معده
- زخم معده
- استفراغ
به ندرت، عوارض بای پس معده می‌تواند کشنده باشد.
بیشتر بخوانید: ۱۱ درمان خانگی سوزش معده با موادی که در هر خانه‌ای پیدا می‌شود!
چگونگی جراحی بای پس معده
در هفته‌های منتهی به عمل جراحی، احتمالا از شما خواسته شود که یک برنامه فعالیت بدنی را شروع کنید و مصرف دخانیات را متوقف کنید. درست قبل از عمل، امکان دارد که محدودیت‌هایی در خوردن و آشامیدن و داروهایی که می‌توانید مصرف کنید داشته باشید.
اکنون زمان خوبی برای برنامه‌ریزی از قبل برای بهبودی پس از جراحی است. به عنوان مثال، اگر فکر می‌کنید به کمک نیاز دارید، در خانه آن را ترتیب دهید.
بیشتر بخوانید: علت بی اشتهایی؛ از عوامل ژنتیکی تا دلایل روحی و روانی
آنچه می‌توانید از جراحی بای پس معده انتظار داشته باشید
جراحی بای پس معده در بیمارستان انجام می‌شود. بسته به میزان بهبودی شما، بستری در بیمارستان معمولا یک تا دو روز است اما احتمال دارد که بیشتر نیز طول بکشد.
بیشتر بخوانید: سنگ کیسه صفرا؛ ۱۵ عامل خطرساز را بشناسید
مکانیسم جراحی بای پس معده
قبل از شروع جراحی به شما بیهوشی عمومی داده می‌شود. ویژگی‌های بای پس معده شما به وضعیت فردی و اقدامات پزشک بستگی دارد. برخی از جراحی‌ها با برش‌های سنتی بزرگ (باز) در شکم انجام می‌شوند. با این حال، بیشتر آن‌ها به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شوند که شامل قرار دادن ابزار از طریق چندین برش کوچک در شکم است.
پس از ایجاد برش‌ها با روش باز یا لاپاراسکوپی، جراح، بالای معده را برش می‌دهد و آن را از بقیه قسمت‌های معده شما جدا می‌کند. کیسه باقی‌مانده به اندازه یک گردو است و فقط حدود یک اونس غذا (کمتر از یک کیلو و نیم) را در خود جای می‌دهد. در صورتی که به طور معمول، معده شما می‌تواند حدود 3 پیمانه غذا را در خود نگه دارد.
بیشتر بخوانید: سرطان معده، علائم، تشخیص و هفت نوع درمان استاندارد
سپس جراح، روده کوچک را بریده و بخشی از آن را مستقیما روی کیسه می‌دوزد. سپس غذا وارد این کیسه کوچک معده شده و پس از آن مستقیما به روده کوچکی که به آن دوخته شده است می‌شود. غذا قسمت اعظم معده و بخش اول روده کوچک شما را دور می‌زند و در عوض مستقیما وارد قسمت میانی روده کوچک می‌شود.
جراحی معمولا چند ساعت طول می‌کشد. پس از جراحی، شما در اتاق ریکاوری بیدار می‌شوید، جایی که کادر پزشکی شما را برای بروز هرگونه عارضه‌ای زیر نظر دارند.
بیشتر بخوانید: درمان سندروم روده تحریک پذیر؛ راه‌هایی برای کاهش درد و دل‌پیچه
مراقبت‌های بهداشتی مهم بعد از عمل بای پس معده
بلافاصله پس از جراحی بای پس معده، می‌توانید مایعات بخورید اما نباید غذای جامد مصرف کنید زیرا معده و روده شما در حال شروع به بهبودی است. پس از آن نیز برنامه غذایی خاصی را دنبال خواهید کرد که به آرامی از مایعات به غذاهای پوره شده تغییر می‌کند.
سپس، می‌توانید غذاهای نرم بخورید و بعد از مدتی به سراغ غذاهای سفت‌تر بروید زیرا بدن شما قادر به تحمل آن‌ها می‌شود. البته همچنان محدودیت‌های زیادی در مورد مقدار و آنچه می‌توانید بخورید و بنوشید، دارید.
پزشک مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی را به شما توصیه می‌کند، از جمله مولتی ویتامین با آهن، کلسیم و ویتامین B-12. همچنین در چند ماه اول پس از جراحی کاهش وزن، معاینات پزشکی مکرر برای نظارت بر سلامت خود خواهید داشت.
بیشتر بخوانید: درمان سیروز کبدی؛ راه‌های مقابله با تنبلی کبد
شاید به آزمایش‌های آزمایشگاهی، آزمایش خون و معاینات مختلف نیاز داشته باشید. احتمالا با واکنش بدن به کاهش وزن سریع در سه تا شش ماه اول پس از بای پس معده، تغییراتی را تجربه کنید، از جمله:
- بدن درد
- احساس خستگی مانند آنفولانزا
- احساس سرما
- پوست خشک
- نازک شدن مو و ریزش مو
- تغییرات خلق و خوی
بیشتر بخوانید: علائم کبد چرب، علت‌ها و درمان این بیماری مرموز
نتایج جراحی بای پس معده
بای پس معده می‌تواند باعث کاهش وزن طولانی‌مدت شود. مقدار وزنی که از دست می‌دهید به نوع عمل جراحی و تغییر عادات سبک زندگی شما بستگی دارد. امکان دارد که در عرض دو سال حدود 70 درصد یا حتی بیشتر، از وزن اضافی خود را از دست بدهید.
بیشتر بخوانید: درمان مسمومیت غذایی در خانه با 11 روش سریع و آسان!
علاوه بر کاهش وزن، بای پس معده احتمال دارد که شرایطی را که اغلب مرتبط با اضافه وزن هستند، بهبود داده یا برطرف کند، از جمله:
- بیماری ریفلاکس معده به مری
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- آپنه انسدادی خواب
- دیابت نوع 2
- سکته
- ناباروری
بای پس معده همچنین می‌تواند توانایی شما را در انجام فعالیت‌های معمول روزانه بهبود بخشد که به بهبود کیفیت زندگی شما کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: جراحی سرطان معده؛ درمان بیماری که اغلب دیر تشخیص داده می‌شود
زمانی که جراحی کاهش وزن جواب نمی‌دهد
این امکان وجود دارد که پس از جراحی کاهش وزن به اندازه کافی وزن کم نکنید یا دوباره دچار اضافه وزن شوید. اگر از تغییرات توصیه‌شده در سبک زندگی پیروی نکنید، این افزایش وزن می‌تواند اتفاق بیفتد.
به عنوان مثال، اگر به طور مکرر از غذاهای پرکالری استفاده کنید، ممکن است کاهش وزن ناکافی داشته باشید. برای جلوگیری از اضافه وزن مجدد، باید تغییرات سالم دائمی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید و فعالیت بدنی و ورزش منظم داشته باشید.
مهم است که تمام قرارهای پیگیری برنامه‌ریزی‌شده خود را بعد از جراحی کاهش وزن نگه دارید تا پزشک شما بتواند پیشرفتتان را کنترل کند. اگر متوجه شدید که وزن کم نمی‌کنید یا بعد از جراحی دچار عوارض شده‌اید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: درمان زخم معده؛ درمان دیرهنگام مساوی با جراحی
یادداشت پایانی
جراحی بای پس معده نوعی جراحی چاقی یا کاهش وزن است. در طی جراحی بای پس معده، پزشک تغییراتی در معده و روده کوچک شما ایجاد می‌کند تا نحوه جذب و هضم غذا را تغییر دهد.
بای پس معده از طرق زیر به کاهش وزن کمک می‌کند:
- محدود کردن مقدار غذایی که معده شما نگه می‌دارد
- محدود کردن میزان کالری و مواد مغذی جذب شده توسط بدن
- تغییر هورمون‌های روده که به شما کمک می‌کند مدت طولانی‌تری احساس سیری کنید. این کار به سرکوب اشتها و معکوس شدن سندرم متابولیک ناشی از چاقی کمک می‌کند
بای پس معده Roux-en-Y به عنوان استاندارد طلایی جراحی کاهش وزن در نظر گرفته می‌شود. این جراحی رایج‌ترین روش درمان چاقی در سراسر جهان است. سپاس از اینکه تا انتهای این مطلب با ما همراه بودید. سوالات خود را با ما در میان بگذارید.