درمان تبخال دهان با 15 روش برای خشک شدن سریع تاول‌های تبخال
درمان تبخال دهان در خانه یکی از روش‌های متداول برای از بین بردن این تاول‌های کوچک اطراف لب یا داخل دهان است. تبخال، عفونتی ناشی از یک ویروس به شدت مسری به نام هرپس سیمپلکس است. این ویروس باعث ایجاد تاول‌های کوچک و کنار هم روی پوست می‌شود و سوزش و خارش زیادی در آن ناحیه ایجاد میکنند.
تبخال دهان را می‌توان در دسته بیماری‌های ویروسی کم‌خطر قرار داد، زیرا بعد از 10 تا 14 روز بدون درمان از بین می‌رود. باید اشاره داشت که این بیماری کم‌خطر در شرایطی نیاز به درمان دارد که فرد مبتلا به صورت مکرر به آن دچار شود. همچنین برخی افراد به دلیل مسائل زیبایی و مراقبت از پوست اقدام به درمان تبخال دهان میکنند.
بیشتر بخوانید: روش هاي خانگي درمان تبخال
برای درمان فوری تبخال علائم، کاهش شدت تاول‌ها و عدم انتشار آن‌ها از داروها و روش‌های درمانی خانگی و سنتی مختلفی استفاده می‌شود؛ اما تاکنون راهی برای این بیماری درمانی پیدا نشده است.
از روش‌های خانگی برای درمان تبخال دهان می‌توان به استفاده از گیاهان و روغن‌های ضد ویروسی و ضد میکروبی مانند روغن نارگیل، سیر، ریشه شیرین‌بیان، زردچوبه و عسل اشاره کرد. این روش‌ها باعث از بین رفتن ویروس، تسریع روند خشک شدن تاول‌ها، کاهش خارش و سوزش ناشی از تاول‌ها می‌شوند.
در این مقاله از مجله پزشک سیوطب به بررسی روش‌های مختلف برای درمان تبخال دهان خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.
تبخال چیست؟
تبخال یک عفونت ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس (herpes simplex) است. به طور کلی دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس وجود دارد: ویروس هرپس سیمپلکس یک (HSV-1) و ویروس هرپس سیمپلکس دو (HSV-2). هر دو ویروس HSV-1 و HSV-2 باعث تبخال تناسلی می‌شوند؛ اما فقط HSV-1 تبخال دهانی را ایجاد می‌کند.
بیشتر بخوانید: هپاتیت C را جدی بگیرید؛ خطر ابتلا به سیروز و سرطان کبد
علل ابتلا به تبخال دهان
ویروس هرپس سیمپلکس ویروسی به شدت مسری است و از طریق تماس مستقیم از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. اغلب کودکان به دلیل تماس با بزرگسالان مبتلا به HSV نوع یک به این ویروس مبتلا می‌شوند. جالب است بدانید که این ویروس وقتی به بدن وارد می‌شود تا آخر عمر همراه فرد خواهد بود.
از راه‌های انتقال این ویروس به بدن می‌توان موارد زیر را نام برد:
- خوردن و نوشیدن از ظروف یکسان
- بوسیدن
- استفاده از لوازم آرایشی مشترک مانند بالم لب یا رژ لب
همچنین در حال حاضر هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد، اما برخی از درمان‌ها، از جمله درمان‌های خانگی، ممکن است به تسکین علائم کمک کنند.
بیشتر بخوانید: ۱۷ علت زرد شدن زبان و داروهایی که زبان را زرد میکنند
علائم تبخال دهان چیست؟
تجربه تبخال برای اولین بار احتمالا با علائم زیر نیز همراه است:
- درد و خارش در قسمتی از لب، دهان یا حتی بینی
- ایجاد تاول‌هایی کوچک در کنار هم
- تب
بیشتر بخوانید: علت و درمان سفیدی زبان|درمان لکوپلاکیا در طب سنتی
درمان تبخال لب، دهان و زبان
به طور کلی تبخال دهان بدون دارو و درمان بعد از 10 روز تا 2 هفته بهبود می‌یابد؛ اما برخی افراد به دلیل مسائل زیبایی یا عدم تحمل خارش و سوزش ناشی از تاول‌های تبخال اقدام به درمان درمان فوری تبخال میکنند.
روش‌های مختلفی برای درمان تبخال دهان وجود دارد که از آن‌ها می‌توان داروهای ضدویروسی را نام برد؛ اما بیشتر مردم برای رفع تبخال و خلاص شدن از شر این تاول‌های خارش‌دار از روش‌های طب سنتی یا خانگی استفاده میکنند.
در ادامه چندین روش برای درمان خانگی تبخال داخل دهان را معرف می‌کنیم، با ما همراه باشید:
بیشتر بخوانید: شوری دهان؛ درمان شوری دهان و بررسی عوارض شوری دهان
کمپرس سرد یا گرم برای درمان تبخال دهان
امکان دارد که استفاده از کمپرس سرد یا گرم درد و خارش ضایعه تبخال را کاهش دهد. همچنین استفاده از یک کمپرس گرم و حرارتی (قابل کنترل) در ناحیه اطراف لب نیز از تشکیل تاول در طول عفونت تبخال دهان جلوگیری می‌کند.
توجه داشته باشید که برای استفاده از کمپرس سرد کافی است که یک تکه یخ را درون یک کیسه پلاستیکی قرار داده و سپس آن را در یک پارچه قرار دهید و روی ناحیه دردناک بمالید. توجه داشته باشید که یخ را مستقیم روی پوست قرار ندهید. همچنین برای شستشوی ناحیه مورد نظر از آب نمک استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: سینوزیت مزمن؛ علائم، تشخیص و راهکارهای خانگی برای درمان
عسل، یک ماده غذایی با خواص دارویی برای از بین بردن تبخال در یک روز
یک مطالعه در سال 2019 نشان می‌دهد که استفاده از عسل ممکن است به اندازه کرم‌های ضدویروسی در درمان تبخال دهان موثر باشد. در این تحقیق بهبودی افرادی که از کرم‌های ضدویروسی استفاده کردند، 8 روز و افرادی که از عسل استفاده کردند، 9 روز طول کشیده است.
روش استفاده از عسل برای رفع تبخال در سه دقیقه:
- دست‌ها و محل تبخال را بشویید و خشک کنید
- عسل را با نوک انگشتان خود روی تبخال بمالید
- 5 تا 7 دقیقه صبر کنید و سپس ناحیه مدنظر را با آب بشویید
این کار را دو بار در روز انجام دهید.
بیشتر بخوانید: کم خونی یا آنمی؛ بیماری شایع در کودکی و بزرگسالی را بشناسید و درمان کنید
سیر، یک داروی ضدویروسی در خانه و درمان سریع تبخال لب است!
سیر خواص دارویی بسیاری دارد که یکی از آن‌ها خواص ضدویروسی است. این گیاه فعالیت چندین ویروس از جمله هر دو نوع هرپس سیمپلکس را کاهش می‌دهد.
برخی از مطالعات منبع معتبر نشان می‌دهند که آلیسین، ترکیبی در سیر، ممکن است در برابر HSV موثر باشد. با این حال هیچ مدرک معتبری وجود ندارد که نشان دهد سیر از تبخال پیشگیری یا آن را درمان می‌کند.
همچنین باید اشاره کرد که سیر حاوی ترکیبات گوگرد آلی فرار است. این ترکیبات زمانی که فرد از سیر خام روی پوست استفاده کند باعث سوختگی می‌شوند. به همین دلیل افراد باید هنگام استفاده موضعی از سیر خام مراقب غشاهای مخاطی چشم، لب‌ها و بینی خود باشند.
برای استفاده از این ماده در درمان تبخال دهان کافی است که یک حبه سیر را برش داده یا له کنید و روی محل تاول‌های تبخال قرار دهید. این کار را روزی چندین دفعه تکرار کنید تا تاول‌ها خشک شوند. توجه داشته باشید که اگر تحریکی در اطراف ناحیه مدنظر تجربه کردید، مصرف را قطع کرده و محل را بشویید.
همچنین می‌توانید سیر را به صورت خام استفاده کنید یا کپسول‌های آن را خریداری کرده و مصرف کنید.
بیشتر بخوانید: کاهش پلاکت خون و ارتباط آن با کرونا ویروس + ۹ علت ترومبوسیتوپنی
درمان تبخال با زردچوبه
زردچوبه ماده‌ای با خواص ضدویروسی است که به از بین بردن ویروس‌ها کمک می‌کند. این ماده یکی از پرکاربردترین مواد دارویی در طب سنتی و مفردات دارویی است.
برای استفاده از زردچوبه در درمان تبخال دهان کافی است که آن را با آب، شیر یا گلیسیرین ترکیب کرده و روی موضع بمالید.
بیشتر بخوانید: مالاریا و هر چیزی که باید در مورد آن بدانید| علائم، درمان و پیشگیری
روغن نارگیل
روغن نارگیل یک ترکیب ضدباکتریایی قوی است که حاوی تری گلیسیریدهایی مختلفی از جمله لوریک اسید است. لوریک اسید ویروس‌ها را از بین می‌برد و تبخال را برطرف می‌کند. توجه داشته باشید که این روغن به تنهایی باعث درمان تبخال دهان نمی‌شود و افراد باید از داروهای دیگری نیز برای درمان استفاده کنند.
روش استفاده:
- یک عدد گوش پاک‌کن را به مقداری روغن نارگیل آغشته کنید
- به آرامی گوش پاک‌کن را روی تبخال بمالید
این کار را هر یک ساعت تکرار کنید.
بیشتر بخوانید: برونشیت یک بیماری تنفسی شایع در بین افراد مختلف، حتی کودکان
وانیل، یک گیاه خوش‌بو و ضدمیکروبی
عصاره وانیل خالص 35 درصد الکل دارد که باعث کاهش رشد میکروب‌ها می‌شود.
روش استفاده:
- گوش پاک‌کن را به عصاره وانیل آغشته کنید
- آن را روی تبخال بمالید
- چند دقیقه صبر کنید و سپس محل مدنظر را بشویید
بیشتر بخوانید: بیماری گریوز و علت پدیار شدن آن به همراه انواع درمان‌های موجود
ریشه شیرین بیان
این گیاه حاوی ترکیبی است که از رشد و بروز مجدد ویروس‌ها جلوگیری می‌کند. از این ترکیب همراه با وازلین برای درمان تبخال دهان استفاده می‌شود.
روش استفاده:
- یک قاشق غذاخوری پودر ریشه شیرین بیان را با یک تا دو قاشق غذاخوری وازلین مخلوط کنید
- ترکیب به دست آمده را روی تبخال قرار داده و بگذارید خشک شود
هر چند ساعت یکبار این کار را تکرار کنید.
بیشتر بخوانید: کزاز و عوارض تهدید کننده آن برای زندگی + ۵ مرحله مهم
استفاده از ژل آلوئه ورا
آلوئه ورا خواص ضدویروسی دارد و به همین دلیل می‌توان از آن برای درمان تبخال دهان استفاده کرد.
روش استفاده:
- مقداری ژل آلوئه ورا را روی گوش پاک‌کن قرار دهید
- آن را به آرامی روی تبخال قرار داده و اجازه دهید خشک شود
این کار را 2 تا 3 بار در روز تکرار کنید.
بیشتر بخوانید: بیماری لوپوس؛ از علائم پوستی تا آسیب به مفاصل، کلیه، مغز، قلب و ریه
استفاده از کرم ضد آفتاب
کرم‌های ضدآفتاب نه تنها به درمان تبخال کمک میکنند، بلکه از ایجاد مجدد آن نیز جلوگیری میکنند. توصیه می‌شود از کرم‌های ضدآفتاب به صورت مرتب استفاده کنید.
ویتامین‌ها
ویتامین‌های مختلف به محافظت از بدن در برابر ویروس و تسکین علائم کمک میکنند. به عنوان مثال اگر سطح ویتامین D در بدن کم شود، احتمال عود عفونت‌های تبخال بیشتر می‌شود. در این حالت ویتامین D کافی در بدن به بهبود بخشی از سیستم ایمنی کمک می‌کند و از آن در برابر عفونت‌ها محافظت خواهد کرد.
همچنین خواص آنتی‌اکسیدانی ویتامین E استرس ناشی از عفونت‌هایی مانند تبخال را بر سلولهای سیستم ایمنی کاهش می‌دهند و در نتیجه احتمال عفونت را کم میکنند.
مطالعات نشان می‌دهند که ویتامین C خوراکی در ترکیب با درمان ضدویروسی باعث کاهش عود کراتیت هرپس سیمپلکس، یک عفونت قرنیه‌ای ناشی از HSV می‌شود.
بیشتر بخوانید: ذات الریه یا پنومونی؛ از علائم خطرناک تا درمان‌های خانگی سینه پهلو
وازلین برای درمان تبخال
وازلین یکی دیگر از موادی است که برای درمان تبخال دهان استفاده می‌شود. این ماده ضدحساسیت بوده و برای پوست‌های خشک مناسب است. این ماده به حفظ رطوبت پوست و بهبود طبیعی آن کمک می‌کند.
همچنین وازلین به دلیل خاصیت چربی خود مانعی بین پوست و عناصر بیرونی ایجاد می‌کند.
بیشتر بخوانید: ۱۲ درمان خانگی زخم دهان و رهایی از دردهای آزار دهنده
تغییرات رژیم غذایی
برای قرن‌ها مردم از انار به عنوان یک درمان خانگی برای عفونت‌های مختلف استفاده می‌کردند. انار حاوی روی (zinc) است که به کاهش عفونت تبخال کمک می‌کند.
انار به عنوان یک درمان تب خال لب در خانه سریع عمل می‌کند! انار همچنین خواص ضدباکتری، ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد، این خواص از سیستم ایمنی بدن حمایت میکنند.
سایر توصیه‌های غذایی برای درمان تبخال دهان عبارتند از:
- افزایش مصرف آمینواسید لیزین (آووکادو، مرغ، پنیر و گوشت خوک همگی منابع غنی لیزین به شمار می‌روند)
- اجتناب از اسید آمینه آرژنین (پروتئین سویا، بادام زمینی، گردو و ماهی همگی منابع غنی آرژنین هستند)
- اجتناب از سیگار کشیدن زیاد و مصرف شراب قرمز و کافئین
- شناسایی و حذف محصولات غذایی که باعث آلرژی می‌شوند
این توصیه‌های غذایی بسیار موثر هستند.
بیشتر بخوانید: تعریق شبانه در فصول مختلف زنگ خطری برای حضور بیماری‌های دیگر
مصرف مکمل‌های خوراکی برای درمان تبخال دهان
تحقیقات نشان داده‌اند که مکمل‌های زیر در کنترل علائم تبخال موثر هستند:
- لیزین
- فلز روی
- آدنوزین مونوفسفات
- بادرنجبویه
- ویتامین سی
- ویتامین E
در یک بررسی در سال 2017 کارشناسان دریافتند که مصرف حداقل یک گرم لیزین در روز، همراه با رژیم غذایی کم آرژنین به افراد در مدیریت علائم تبخال (سایر ویروس‌ها) کمک می‌کند.
توجه داشته باشید که مصرف این مکمل‌ها باید تحت نظر و مشورت پزشک صورت گیرد.
بیشتر بخوانید: سرخک| علائم، عوارض و راه‌های پیشگیری از آن را بشناسید
استفاده از روغن‌های خاص برای درمان تبخال دهان
استفاده از روغن‌های خاصی باعث کاهش گسترش ویروس HSV-1 می‌شود. برخی از این روغن‌ها عبارتند از:
- آویشن باغی
- گیاهی گل‌دار به نام آویشن شیرازی
- اکالیپتوس سزیا
- رزماری
- افسنطین
- روغن نعنا
- روغن اکالیپتوس
- سرو هینوکی
- گیاه دارویی Tripterygium hypoglaucum
- ترکیبات موجود در روغن میخک و اسانس دارچین و ریحان
افراد می‌توانند این روغن‌ها را با یک روغن حامل (روغن بادام یا زیتون) رقیق کنند و روی پوست خود ماساژ دهند. توجه داشته باید که مصرف خوراکی بعضی از این روغن‌ها به صورت اسانس سمی بوده و خطرناک است.
همچنین از بعضی از این روغن‌ها می‌توان به صورت رایحه درمانی استفاده کرد. در این حالت باید مراقب سایر افراد در نزدیکی خود باشید، زیرا بعضی از این اسانس‌ها برای زنان باردار، شیرده یا حتی حیوانات خانگی مضر هستند.
همچنین باید اشاره داشت که روغن کنجد، نارگیل ارگانیک و جوجوبا نیز در درمان خانگی تبخال لب موثر هستند.
بیشتر بخوانید : انواع هپاتیت A تا E و بهترین روش‌های پیشگیری از ابتلا
داروهای مورد استفاده برای درمان تبخال دهان
داروهای موجود باعث کاهش انتشار ویروس شده و شدت و دفعات علائم را کاهش می‌دهند. از داروهای ضدویروسی که پزشکان برای درمان تبخال دهان تجویز میکنند می‌توان موارد زیر را نام برد:
- آسیکلوویر (acyclovir)
- فامسیکلوویر (famciclovir)
- والاسیکلوویر (valacyclovir)
- پنسیکلوویر (penciclovir)
طبق تحقیقات انجام شده، آسیکلوویر، شیوع بار اول یا مکرر را که در افراد مبتلا به تبخال تناسلی رخ می‌دهد، کاهش خواهد داد. همچنین باعث کاهش درد در افرادی که آبله مرغان و زونا دارند می‌شود و روند بهبودی را تسریع می‌کند.
برخی افراد ممکن است مصرف والاسیکلوویر و فامسیکلوویر را ترجیح دهند؛ زیرا به دوز کمتری نسبت به آسیکلوویر نیاز دارند. با این حال مصرف این داروها برای کودکان تایید نشده است.
به طور کلی فقط پزشکان می‌توانند داروهای ضدویروسی را برای مصرف خوراکی، داخل وریدی یا به شکل کرم موضعی تجویز کنند.
بیشتر بخوانید: تب مالت، به اندازه یک لیوان شیر غیر پاستوریزه نزدیک است
راه‌های پیشگیری از ایجاد مجدد تبخال دهان
همان‌طور که گفته شده، راهی برای درمان یا خارج کردن ویروس هرپس سیمپلکس از بدن وجود ندارد؛ اما می‌توان با اقداماتی ساده از ایجاد تبخال جلوگیری کرد.
راه‌های جلوگیری عبارتند از:
- مصرف داروهای ضدویروسی به صورت منظم در صورت تجویز پزشک
- عدم تماس مستقیم با افراد مبتلا به تبخال
- اجتناب از استفاده مشترک از لوازم شخصی افراد دیگر مانند حوله، مسواک و لوازم آرایشی
- شستن دست‌ها به صورت مرتب بعد از تماس یا دست زدن به تبخال
- عدم دست‌کاری یا ترکاندن تاول‌های تبخال
- تعویض مسواک بعد از دچار شدن به تبخال
- مصرف کرم ضدآفتاب حتی در هوای ابری
در مواردی کاهش سطح استرس نیز در جلوگیری از ابتلا به تبخال موثر است.
یادداشت پایانی
در این مقاله سوال شما که پرسیده بودید «برای تبخال چی خوبه؟» را به‌طور کامل پاسخ دادیم. تبخال دهان یک بیماری ویروسی است که افراد مختلفی با آن درگیر می‌شوند. این ویروس از طریق تماس مستقیم وارد بدن می‌شود و تا آخر عمر در آنجا باقی می‌ماند.
در حال حاضر روشی برای درمان تبخال دهان پیدا نشده است، اما این به معنی عدم تاثیر داروهای ضدویروسی و روش‌های خانگی و سنتی نیست. برای درمان، پیشگیری و کاهش علائم تبخال دهان، داروها و روش‌های مختلفی وجود دارد. از این داروها می‌توان به داروهای ضدویروسی مانند آسیکلوویر اشاره کرد.
همچنین در طب سنتی از سیر، روغن نارگیل، عصاره وانیل، وازلین و زردچوبه برای درمان تبخال دهان استفاده میکنند که باعث تسریع در روند بهبودی تاول‌های تبخال می‌شوند. سپاس از اینکه تا انتهای این مطلب با ما همراه بودید. سوالات خود را با ما در میان بگذارید.