خارشتر و 13 خواص بی‌نظیر عرق، ریشه و دمنوش این گیاه

خارشتر از جمله گیاهان دارویی است که خواص درمانی فوق‌العاده‌ای دارد. از جمله خواص این گیاه، درمان یبوست، کمک به هضم غذا، پاکسازی روده، تقویت سیستم ایمنی بدن و کمک به کاهش وزن است.

مانند هر گیاه دارویی دیگری، استفاده بیش از حد از خارشتر نیز عوارضی ایجاد می‌کند که دائمی نیستند و بعد از قطع مصرف، رفع می‌شوند. البته باید گفت که مصرف انواع مختلف این گیاه برای افرادی که سنگ کیسه صفرا، اسهال خونی، حصبه یا آبله دارند ممنوع است.

در این مقاله از مجله علمی پزشکی سیوطب به بررسی خواص و معایب مصرف خارشتر خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

 

نگاهی کلی به موضوع این مقاله

• خواص عرق خارشتر با ریشه و برگ این گیاه یکسان است
• خارشتر در دفع سنگ کلیه و مجاری ادراری تاثیر بالایی دارد
• برای درمان کبد چرب مصرف عرق ترنجبین به بیماران تجویز می‌شود
• مصرف بیش از حد هر چیزی مضر است، حتی خارشتر

بیشتر بخوانید: ۱۹خواص زنجبیل از تسکین درد قاعدگی تا شکست چربی‌ در بدن

خارشتر چه نوع گیاهی است؟

خارشتر (Alhagi pseudalhagi) گیاهی از تیره باقلائیان است که خواص دارویی زیادی دارد. از این گیاه در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلفی استفاده می‌کنند.

این گیاه با نام‌های زیر نیز شناخته می‌شود:

• خاراشتر
• خاربز
• خرانگبین
• خارانگبین
• ترانگبین
• خرانگوی
• ترنجبین

این گیاه به صورت درختچه‌های چند ساله رشد می‌کند و شاخه‌های پیچیده‌ای دارد که سراسر آن‌ها با خار پوشیده شده‌اند. ارتفاع درختچه خارشتر به یک متر می‌رسد، در صورتی که ریشه‌های آن تا عمق 5 الی 7 متری نیز نفوذ می‌کند.

بیشتر بخوانید: انیسون؛ درمانی گیاهی برای کاهش علائم یائسگی و تعدیل قند خون

اقلیم مناسب این گیاه دارویی

خاستگاه این گیاه روسیه، جنوب آفریقا، آسیای غربی و مناطق مدیترانه‌ای است. این گیاه در شرایط متنوع آب و هوایی رشد می‌کند و در برابر سرما و شوری خاک بسیار مقاوم است.

بیشتر بخوانید : ۷خواص زیره برای زنان و کاهش میل جنسی در آقایان با مصرف زیاد

انواع مختلف این گیاه

گیاه خارشتر انواع مختلفی دارد که همگی به صورت خودرو در طبیعت رشد می‌کنند. هر کدام از این گونه‌ها ویژگی‌های خاصی دارند، اما در کل خاصیت‌های اصلی خود با هم یکسان هستند. در این حالت انواع مختلف این گیاه ترکیبات فعال و بی‌خطری هستند که استفاده درست از آن‌ها باعث درمان بیماری‌های مختلفی می‌شود؛ اما مصرف بیش از حد و نادرست منجر به بروز عوارضی خواهد شد که دائمی نیستند.

بیشتر بخوانید: زنیان؛ ۱۴ خواص از بیماری‌های قلبی تا مشکلات پوست و کلیه را درمان می‌کند

طرز تهیه عرق خارشتر

برای تهیه عرق از این گیاه که جزء مفردات دارویی است مقداری از گیاه ترنجبین را با آب جوشانده و اجازه میدهند سرد شود. سپس با کمک دستگاه‌های مخصوص تقطیر از مایع جوشیده شده عرق تولید می‌کنند.

لازم به ذکر است که خواص عرق خارشتر دقیقا مشابه خواص خود گیاه است؛ اما عرق عطر، طعم و ماندگاری بیشتری دارد.

بیشتر بخوانید: گلنار فارسی؛ معجزه‌ای برای پیشگیری و درمان بیماری‌های مختلف

خواص خارشتر برای بدن و درمان بعضی بیماری‌ها

ترنجبین به دلیل خواص مفید برای سلامتی از اهمیت دارویی زیادی برخوردار است. محققین معتقدند که مصرف این گیاه به بدن قدرت بالایی می‌دهد و برای هضم سبک است.

بیشتر بخوانید: قره قاط و معرفی ۱۳ خاصیت دارویی و سنتی این میوه جنگلی

ریشه خارشتر قسمت اصلی این گیاه محسوب می‌شود که حاوی ترکیبات فیتوشیمیایی (ترکیبات مختلف بیولوژیکی فعال موجود در گیاهان) مختلف مانند B-Phenethylamine، Hormidine،  salsolidineو مقادیر کمی کولین، بتائین، آلکالوئیدها و فیتواسترول‌ها است. به طور کلی این گیاه خواص تقویت‌کنندگی جنسی، ملین، ضدالتهاب، تب‌بر و ادرارآور دارد.

در ادامه با خواص دیگر این گیاه مفید بیشتر آشنا خواهیم شد.

1. تاثر بر سلامت جنسی

Alhagi به عنوان یک داروی افزایش میل جنسی طبیعی در نظر گرفته می‌شود. ثابت شده است که مصرف منظم این گیاه میل جنسی را در مردان افزایش می‌دهد. همچنین باعث بالا رفتن کیفیت و کمیت اسپرم‌ها می‌شود و از انزال زودرس جلوگیری می‌کند.

مصرف این گیاه یا عرق آن در درمان انزال منی و اختلالات ادراری بسیار موثر است.

بیشتر بخوانید: جاوشیر چیست، بررسی فواید آن بر اعصاب و بیماری های سرد بلغمی

2. درمان ناراحتی‌های تنفسی

خارشتر، گیاهی عالی برای درمان عوارض تنفسی مانند سرفه، آسم و برونشیت ریه است. مصرف این گیاه به دفع خلط اضافی و پاک کردن راه‍‌های هوایی کمک می‌کند. همچنین ایمنی بدن را برای مبارزه با عفونت‌های مختلف تقویت خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: ترشحات پشت حلق و علل آن؛ از سرماخوردگی و آنفولانزا تا آلرژی و عفونت سینوسی

3. خارشتر برای کاهش وزن

عرق این گیاه مانند گیاه اصلی طبع گرم و خشکی دارد که باعث افزایش سوخت و ساز بدن و درنتیجه افزایش میزان چربی‌سوزی می‌شود. همچنین این گیاه فیبر بالایی دارد که در ایجاد احساس سیری و جلوگیری از پرخوری تاثیر زیادی خواهد داشت. به همین دلیل مصرف خارشتر در کاهش وزن و لاغری تاثیر دارد.

باید گفت که مصرف این گیاه یا عرق آن به صورت تنها باعث کاهش وزن نخواهد شد، بلکه مصرف آن همراه با رژیم غذایی مناسب و ورزش کردن تاثیر خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: خواص اسپند| آشنایی با مهمترین فواید و عوارض آن

4. خارشتر برای آرتروز

خواص ضدالتهابی خارشتر برای درمان آرتروز مفید است. ماساژ نواحی آسیب‌دیده با عصاره ریشه خاراشتر به تسکین درد مفاصل، پاها و بازوها کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: درمان آرتروز زانو ، موثر ترین روش های معالجه آرتروز زانو

5. خارشتر برای هضم غذا

ترنجبین گیاهی عالی برای حمایت از سیستم گوارشی است. ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه هضم را تقویت کرده و مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه و سوزش سر دل را تسکین می‌دهد.

بیشتر بخوانید: ریحان، ریحان مقدس، ریحان تایلندی و تمامی خواص جادویی این گیاهان

6. درمان یبوست و بواسیر با خارشتر

با مصرف این گیاه یا عرق آن، هضم غذا در سیستم گوارشی بهتر انجام می‌شود. همین موضوع از ابتلا به یبوست و مشکلات بعدی آن مانند سوزش، درد و تورم که به بواسیر می‌انجامند جلوگیری می‌کند.

بیشتر بخوانید:  سورنجان چیست و چگونه گیاهی سمی قابلیت درمانی دارد

7. کمک به کنترل و درمان دیابت

مصرف خارشتر باعث کاهش قند خون می‌شود و از همین رو برای افراد مبتلا به دیابت مفید است.

بیشتر بخوانید: درمان دیابت نوع1 به شیوه‌های پزشکی و طب سنتی

8. کاهش علائم آلرژی با این گیاه

مصرف عرق خارشتر علائم آلرژی را کاهش می‌دهد. برای دریافت این خاصیت خارشتر کافی است که پودر این گیاه را با شیر یا گلاب مخلوط کرده و روی موضع حساسیت استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: 8 درمان آلرژی فصلی برای رفع خطرات نهفته در واکنش ‌های آلرژیک  

9. مناسب برای سنگ کلیه

عرق ترنجبین خاصیت ادرارآوری بالایی دارد که با این کار باعث ضدعفونی شدن کلیه و مثانه و دفع سموم از بدن می‌شود. همچنین این خاصیت عرق خارانگبین در دفع سنگ کلیه و مثانه موثر است.

بیشتر بخوانید: درمان سنگ کلیه؛ از آشامیدن آب و مصرف مسکن تا درمان‌های تهاجمی‌

10. درمان کبد چرب با خارشتر

مصرف عرق خاراشتر تاثیر زیادی در درمان کبد چرب دارد. این عرق قدرت و توانایی پاک‌کنندگی و دفع سموم از بدن را دارد و به همین دلیل مصرف آن در کاهش چربی کبد موثر است.

بیشتر بخوانید: درمان کبد چرب با روش پزشکی و خانگی و تغییر سبک زندگی

11. تسریع بهبودی زخم‌ها

پمادهای ساخته شده از عصاره خاراشتر باعث تسریع در روند بهبودی زخم‌ها، تسکین التهابات و تورم، بهبود گردش خون و بازسازی بافت‌ها می‌شوند. همچنین این گیاه اثرات ضدالتهابی و ضدباکتریایی دارد.

بیشتر بخوانید: قرنفل چیست؟ کاربردها و خواص درمانی گیاه میخک

12. درمان التهابات دهان و رفع بوی بدن آن

این گیاه خاصیت ضدالتهابی دارد و به همین دلیل برای درمان التهابات دهان و لثه مناسب است. قرقره کردن عرق خارانگبین موجب تسکین نشانه‌های التهابات دهان و رفع بوی بد آن خواهد شد.

بیشتر بخوانید: علت بوی بد دهان کودک؛ از التهاب لوزه‌ها تا بیماری لثه

13. خارشتر، آنتی‎‌بیوتیکی طبیعی

این گیاه خاصیت ضد باکتریایی و ضد عفونی‌کنندگی دارد و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن نیز می‌شود. به همین دلیل توانایی محافظت از بدن در برابر عوامل بیماری‌زا مانند باکتری، ویروسی و قارچی را دارد.

 

خارشتر را کی بخوریم؟

با توجه به خواص این گیاه باید گفت که مصرف این گیاه در موارد زیر بسیار مفید و موثر است:

• هنگام عفونت ادراری و سنگ کلیه و مثانه
• برای رفع یبوست و پاکسازی روده‌ها
• التهاب دهان و لثه
• تقویت سیستم ایمنی بدن و قوای جنسی

و موارد دیگری که پزشک یا متخصص طب سنتی پیشنهاد می‌دهند.

بیشتر بخوانید : عفونت واژن و شناخت علائم اختصاصی بیماری

معایب و عوارض مصرف این گیاه

مصرف انواع مختلف فرآورده‌های این گیاه عوارضی ندارد، بلکه این استفاده نادرست و بیش از حد از خارشتر است که عوارضی به دنبال دارد. باید گفت که این اصل (استفاده درست و به اندازه) برای انواع گیاهان داروی صادق است. همچنین متخصصین معتقدند که برخی افراد به دلیل شرایط و بیماری‌های خود نباید از این گیاه استفاده کنند.

موارد منع مصرف این گیاه:

• افرادی که طبع گرمی دارند نباید به صورت زیاد و به ویژه شب‌ها از عرق خارشتر استفاده کنند
• افرادی که دچار گرمازدگی، آفتاب سوختگی یا کم آبی بدن شده‌اند
• مصرف عرق یا گیاه خارانگبین برای افرادی که اسهال خونی، حصبه یا آبله دارند مضر است
• مصرف این گیاه برای زنان باردار و شیرده با تجویز پزشک امکان‌پذیر است
• افرادی که سنگ کیسه صفرا، التهاب مثانه، سرخک یا آبله دارند

بیشتر بخوانید: ماساژ سنگ داغ و ۱۰ فایده فوق‌العاده آن برای انواع دردهای عضلانی

مقدار و نحوه مصرف خارشتر

این گیاه را می‌توان به صورت عرق، ریشه گیاه و پودر ریشه استفاده کرد. گفتنی است که نوع کاربرد این گیاه میزان استفاده از آن را مشخص می‌کند. به عنوان مثال افرادی که عرق این گیاه را برای کاهش وزن و لاغری استفاده می‌کنند باید روزانه نصف لیوان از این عرق را با آب ترکیب کرده و میل کنند.

در صورتی که افرادی که از این عرق برای دفع سنگ کلیه استفاده می‌کنند، باید روزانه دو فنجان از عرق این گیاه را بنوشند.

 

• دمنوش خارشتر

دمنوش این گیاه خاصیت ادرارآور و مسهل دارد. برای تهیه دمنوش این گیاه کافی است که مقداری از گیاه را با مقداری آب جوش دم کنید و اجازه دهید 10 تا 15 دقیقه دم بکشد.

همچنین در مواردی می‌توان از عرق یا برگ و ریشه این گیاه در تهیه چای استفاده کرد. به این صورت که در حین دم کردن چای سیاه یا سبز، مقداری از عرق یا برگ و ریشه خارانگبین را به آن اضافه کنید.

بیشتر بخوانید: خواص گل ختمی به همراه بیش از ۲۰ خاصیت دارویی و سلامتی

• شربت خارشتر

شربت این گیاه، نوشیدنی بسیار فوق‌العاده‌ای است. برای تهیه آن مقداری از عرق خارشتر را همراه با شکر یا عسل و کمی آب مخلوط کنید. سپس شربت را در یخچال قرار دهید تا خنک شود و بعد آن را میل کنید.

 

سوالات متداول