14 درمان عطسه به روش خانگی و بدون عوارض و کم هزینه

درمان عطسه هم به روش‌های خانگی و هم با دارو امکان‌پذیر است. اما باید دانست که عطسه اغلب خود به خود رفع شده و نیاز به اقدامی ‌برای آن نیست. در برخی موارد اگر مداوم و آسیب‌زننده باشد درمان عطسه را باید در عامل‌های به وجود آورنده آن جستجو کرد.

برای درمان عطسه نیاز است که دلایل ایجاد آن را شناخت تا بتوان بهترین راه را برای کنترل در پیش گرفت. در این مقاله از مجله سلامت سیوطب به علت‌ها و راه‌های درمان دارویی و خانگی خواهیم پرداخت.

 

تعریفی کوتاه از عطسه

عطسه یک دفع قدرتمند و غیرارادی هوا است که اغلب به طور ناگهانی و بدون هشدار اتفاق می‌افتد. این واکنش به عوامل تحریک‌کننده، طریقی است که بدن برای از بین بردن محرک‌های داخل بینی مانند میکروب‌ها از بینی یا گلو انجام می‌دهد. تقریبا هر ذره‌ای احتمال دارد بینی را تحریک کرده و باعث عطسه شود.

بیشتر بخوانید : درمان عفونت گوش؛ روش‌های خانگی یا ۴ راهکار پزشکی، کدام مطمئن‌تر است؟

محرک‌های رایجی که شناسایی آن‌ها به درمان عطسه کمک می‌کنند عبارتند از:

• ویروس‌ها یا باکتری‌ها
• گرد و خاک
• گرده
• شوره حیوانات
• کپک‌ها

همه این ذرات امکان ایجاد عطسه را دارند. این واکنش تا حدی قابل کنترل خواهد بود، بدان معنی که می‌توان عطسه را قبل از وقوع، به تاخیر انداخت یا حتی متوقف کرد.

بیشتر بخوانید: عطسه پشت سر هم؛ وقتی پدیده‌ای مفید، دردسرساز می‌شود!

فواید عطسه برای مغز

عطسه با پاک کردن مجرای بینی، برونش و ریه‌ها از گرد و غبار، گرده‌ها و سایر مواد تحریک‌کننده از بدن محافظت می‌کند. حس‌گرهای موجود در بینی و سینوس‌ها محرک‌ها را تشخیص و سیگنالی را به مژک‌های مویی ریز که مجرای بینی را پوشانده‌اند می‌فرستند تا آنها را بیرون بریزند.

مژک‌ها از طریق اعصاب به مغز و از آن جا با ماهیچه‌های قفسه سینه ارتباط برقرار کرده تا به شدت منقبض و سپس آرام شوند، که باعث می‌شود هوا، بزاق و مخاط از طریق بینی و دهان به بیرون برود. این مکانیزم به بهبود عملکرد مغز و تقویت سیستم ایمنی کمک خواهد کرد.

بیشتر بخوانید : درمان خانگی وزوز گوش با ۱۳ روش درمانی ساده و بسیار موثر برای انواع زنگ گوش

عوامل ایجاد عطسه

بخشی از کار بینی تمیز کردن هوایی تنفس است تا هوا عاری از آلودگی و باکتری گردد. در بیشتر موارد، بینی این آلودگی و باکتری را در مخاط به دام می‌اندازد. سپس معده مخاط را هضم و هر مهاجم بالقوه مضر را خنثی می‌سازد.

گاهی کثیفی و زباله وارد بینی خواهد شد و غشاهای مخاطی حساس داخل بینی و گلو را تحریک می‌کند. تحریک این غشاها به عطسه منتهی می‌شود. عوامل مختلف تحریک عبارتند از:

• آلرژن‌ها

آلرژی یک بیماری بسیار شایع است که در اثر پاسخ بدن به ارگانیسم‌های خارجی به وجود می‌آید. در شرایط عادی، سیستم ایمنی بدن از شخص در برابر مهاجمان مضر مانند باکتری‌های عامل بیماری محافظت می‌کند.

در صورت ابتلا به آلرژی، سیستم ایمنی بدن ارگانیسم‌های معمولی بی‌ضرر را به عنوان تهدید شناسایی می‌کند. آلرژی باعث عطسه می‌شود زمانی که بدن در تلاش دفع این ارگانیسم‌ها باشد.

بیشتر بخوانید: ترشحات پشت حلق و علل آن؛ از سرماخوردگی و آنفولانزا تا آلرژی و عفونت سینوسی

• ویروس‌هایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا

عفونت‌های ناشی از ویروس‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا نیز گاهی عطسه به دنبال دارد. بیش از 200 ویروس مختلف وجود دارد که می‌توانند باعث سرماخوردگی شوند. ولی بیشتر سرماخوردگی‌ها نتیجه ویروس راینوویروس هستند.

• محرک‌های بینی
• استنشاق کورتیکواستروئیدها از طریق اسپری بینی
• ترک دارو

علل کمتر رایج ابتلا به عطسه عبارتند از:

• ضربه به بینی
• ترک مواد مخدر
• استنشاق مواد محرک، از جمله گرد و غبار و فلفل
• تنفس هوای سرد

اسپری‌های بینی که دارای کورتیکواستروئید هستند التهاب مجرای بینی را کاهش و دفعات عطسه را به حداقل می‌رسانند. افراد مبتلا به آلرژی اغلب از این اسپری‌ها استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید: درمان سرماخوردگی با داروهای سنتی چینی

درمان عطسه و راه‌های توقف آن

مانند پلک زدن یا تنفس، عطسه یک رفلکس نیمه مستقل است یعنی می‌توان بر آن کنترل آگاهانه تقریبی داشت.   شاید بتوان عطسه را اندکی به تعویق انداخت اما متوقف کردن آن به طور کلی مشکل به نظر می‌رسد. در این‌جا ترفندهایی برای توقف آن مطرح شده که کمک‌کننده خواهد بود.

بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خانگی سینوزیت با روش‌های ساده و کم هزینه؛ از عنبر نسارا تا پیاز

1. شناسایی محرک‌ها

شناسایی علت، راه کنترل و درمان عطسه را کوتاه می‌کند پس از این حیث مهم به نظر می‌رسند. محرک‌های رایج عبارتند از:

• آلرژی
• گرد و خاک
• گرده گل‌ها و گیاهان
• کپک‌های قارچی
• شوره حیوانات خانگی
• چراغ‌های روشن
• عطر
• غذاهای ادویه‌دار
• فلفل سیاه
• ویروس‌های سرماخوردگی معمولی

بیشتر بخوانید: درمان گرفتگی گوش یا احتقان گوش با ۷ روش مختلف تخصصی و سنتی

2. درمان آلرژی

افراد مبتلا به آلرژی اغلب دو تا سه بار پشت سر هم عطسه می‌کنند. توجه به زمان و مکان‌هایی که بیشتر عطسه به وجود می‌آید مهم خواهد بود.

آلرژی فصلی بسیار شایع است. آلرژی‌های مرتبط با یک مکان، مانند دفتر کار، امکان دارد ناشی از آلاینده‌هایی مانند کپک یا شوره حیوانات خانگی باشد.

یک قرص ضد حساسیت روزانه بدون نسخه (OTC) یا اسپری داخل بینی برای کنترل علائم کافی خواهد بود. قرص‌های رایج آنتی هیستامین OTC عبارتند از:

• ستیریزین
• فکسوفنادین
• لوراتادین
• اسپری‌های داخل بینی گلوکوکورتیکواستروئیدی موجود بدون نسخه شامل فلوتیکازون پروپیونات و ‌تریامسینولون استوناید است.
• برخی از افراد مبتلا به عطسه شدید یا آبریزش بینی به متخصص آلرژی یا گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کنند و استفاده از روشی به نام ایمونوتراپی برای کاهش حساسیت به آلرژن‌ها به آنها پیشنهاد خواهد شد.

این کار با تزریق مقدار کمی ‌از آلرژن به بدن عمل می‌کند. پس از دریافت چندین واکسن در طول زمان، بدن مقاومت بیشتری در برابر آلرژن ایجاد خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: بلع دردناک و درمان آن با ۵ روش خانگی عارضه‌ای که سن نمی‌شناسد

3. محافظت از خود در برابر خطرات محیطی

افراد در برخی مشاغل بیشتر از دیگران با محرک‌های موجود در هوا مواجه می‌شوند. گرد و غبار قابل استنشاق در بسیاری از محل‌های کار رایج که برای بینی و سینوس‌ها بسیار تحریک کننده خواهد بود.

• مواد شیمیایی از جمله آفت کش‌ها و علف کش‌ها
• سیمان
• زغال سنگ
• آزبست
• فلزات
• چوب
• طیور
• غلات و آرد

با گذشت زمان، این مواد تحریک کننده می‌توانند منجر به سرطان‌های بینی، گلو و ریه و همچنین سایر مشکلات مزمن تنفسی شوند. هنگام کار در اطراف گرد و غبار خطرناک قابل استنشاق، باید از وسایل محافظ مانند ماسک تنفسی استفاده کرد.

کاهش میزان قرار گرفتن در معرض گرد و غبار یا جلوگیری از تشکیل آن یا استفاده از سیستم تهویه برای حذف ذرات گرد و غبار از دیگر راه‌هایی است که تنفس ذرات مضر گرد و غبار را به حداقل می‌رساند.

بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خانگی خشکی بینی از سونا و دستگاه بخور تا روغن بادام

4. عطسه نورانی

عطسه فوتیک زمانی است که شخصی هنگام نگاه کردن به نور روشن عطسه می‌کند.

این بیماری حدود یک سوم افراد را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. وقتی افراد مبتلا به این رفلکس در یک روز روشن بیرون ‌روند، شروع به عطسه خواهند کرد.

افراد مبتلا به عطسه نوری معمولا سابقه خانوادگی این بیماری را دارند. آن‌ها با پرهیز از نگاه مستقیم به نورهای روشن و استفاده از عینک در روزهای آفتابی، از ابتلا به عطسه فوتیک جلوگیری می‌کنند.

بیشتر بخوانید : آب آوردن ریه، علائم، درمان و خطرات ناشی از ادم ریه

5. اجتناب از برخی غذاها

افرادی هستند که پس از خوردن برخی غذاها در حجم زیاد عطسه می‌کنند. این وضعیت توسط جامعه پزشکی به خوبی درک نشده است و این پدیده را رینیت چشایی می‌نامند.

افراد مبتلا به این عارضه با خوردن کمتر غذاهای زیر به کاهش عطسه خود کمک خواهند کرد:

• فلفل تند
• فلفل دلمه‌ای
• فلفل سیاه
• سس تاباسکو
• پیاز
• سرکه
• خردل
• دارچین

بیشتر بخوانید : جراحی لوزه در کودکان و بزرگسالان با روش های مرسوم تا لیزر

6. گفتن چیزی عجیب و غریب

برخی از مردم بر این باورند که گفتن یک کلمه خنده‌دار یا غیر معمول با صدای بلند درست قبل از عطسه حواس مغز را از عطسه منحرف و جلوی آن را می‌گیرد. هیچ تحقیقی برای تایید این ادعا وجود ندارد و فقط باور شفاهی مردن است.

 

7. درمان عطسه با باد کردن بینی

روش دیگر برای کنترل و درمان عطسه درست قبل از وقوع آن به شمار می‌رود. عطسه در اثر عوامل تحریک‌کننده در بینی و سینوس‌ها به وجود می‌آید. هنگام‌ احساس عطسه، باد کردن بینی مانع آن خواهد شد. حبس هوا در بینی امکان دارد ماده تحریک کننده را منفجر و رفلکس عطسه را غیرفعال کند.

 

8. درمان عطسه با استفاده از زبان

با قلقلک دادن سقف دهانتان به وسیله زبان، احتمال دفع عطسه وجود دارد. بعد از حدود 5 تا 10 ثانیه، میل به عطسه از بین می‌رود. روش دیگر، فشار دادن زبان به دو دندان جلویی است تا زمانی که میل به عطسه برطرف شود.

 

9. درمان عطسه با آنتی هیستامین‌ها

آنتی هیستامین‌های آرام بخش برخی علائم سرماخوردگی را کنترل و به درمان عطسه در سرما خوردگی کمک می‌کنند. این داروها آبریزش چشم، آبریزش بینی و سرفه را نیز تا حدودی کاهش خواهند داد. با این حال، کارشناسان مطمئن نیستند که آیا مزایای استفاده از آنتی هیستامین‌ها واقعا بیشتر از عوارض جانبی آن است یا خیر.

بیشتر بخوانید: درمان سرفه به روش‌های خانگی و پزشکی با ۱۰ روش قطعی بهبودی

14 درمان عطسه به روش‌های خانگی

هنگامی‌ که افراد عطسه می‌کنند، اغلب ذهن آن‌ها به سمت بیماری می‌رود و در نتیجه به فکر آنتی بیوتیک می‌افتند. با این حال، دارو همیشه موثر نیست و حتی اگر موثر باشد، عوارض دیگری به همراه دارد.

امروزه افراد بیشتر به دنبال درمان‌های طبیعی فاقد اثر جانبی بر سلامتی آن‌ها هستند تا از شر عطسه خلاص شوند. بنابراین، محبوبیت درمان‌ خانگی عطسه و آبریزش بینی، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است.

در اینجا 14 درمان خانگی موثر برای عطسه آورده شده که می‌توان آن‌ها را به سرعت امتحان کرد و نتیجه مطلوب گرفت:

بیشتر بخوانید: گرفتگی صدا، شناخت علائم و بیماری‌های موثر بر تارهای صوتی

1. درمان خانگی عطسه با بخار 

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای کاهش تحریکات در مجرای بینی، استنشاق بخار است. همه می‌توانند این کار را در خانه انجام دهند زیرا به هیچ وجه به تجهیزات گران قیمت یا مواد خاصی نیاز ندارد. بدون شک یکی از راه‌های خانگی مقرون به صرفه برای درمان عطسه است.

بیشتر بخوانید : درمان سرگیجه با شناسایی بیماری‌های مغزی و عصبی با کنترل بیماری منیر

2. درمان عطسه سرماخوردگی روغن نعناع فلفلی

به عنوان یکی از موثرترین درمان‌های خانگی برای عطسه شناخته شده است. این روغن دارای مقدار زیادی مواد ضد باکتری است که رشد ویروسی عامل عطسه را متوقف می‌کند. چند قطره روغن نعناع در آب داغ ریخته و بخار حاصل از مخلوط را استنشاق کنید. سر را با یک حوله پوشانده تا اثر آن به حداکثر برسد.

 

3. درمان عطسه زیاد با نمک

نمک به دلیل خاصیت ضد باکتریایی می‌تواند یکی از بهترین روش‌های خانگی درمان عطسه باشد. درد بینی و گلو را که بیشتر در هنگام عطسه تحت تاثیر قرار می‌گیرند، تسکین می‌دهد.

محلول آب نمک به کشیدن مایع اضافی از بافت‌های ملتهب در پشت گلو کمک می‌کند و در نتیجه درد کمتری ایجاد خواهد شد. مخاط غلیظ نیز شل شده و دفع آن آسان‌تر می‌گردد.

از آن جایی که قرار دادن نوزادان و کودکان بسیار خردسال به غرغره عملا غیرممکن است، قطره‌های نمک بینی برای درمان عطسه سرماخوردگی کودکان در داروخانه ها موجود است. این قطره‌ها به نوزادان و کودکان مبتلا به احتقان بینی کمک می‌کند تا هنگام سرماخوردگی راحت‌تر نفس بکشند.

یک قاشق نمک را با آب گرم مخلوط کرده و از این مخلوط برای غرغره کردن 4 تا 5 بار در روز استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: درمان خارش دهان با روش‌های پزشکی و خانگی

4. درمان عطسه با عسل

در طب سنتی سردی بدن عمدتا مسئول ایجاد عطسه شناخته می‌شود. بنابراین، منطقی خواهد بود که برای مقابله با مشکل سراغ مواد غذایی با طبع گرم رفت. عسل به طور طبیعی گرم و برای درمان عطسه مداوم بسیار مفید است. عسل یکی از مهم‌ترین راه‌های خانگی درمان‌ عطسه کودکان نیز به شمار می‌رود.

عسل خام را کمتر از 1 دقیقه روی حرارت قرار داده و فلفل سیاه را با آن مخلوط کنید. این مخلوط باید دو تا سه بار در روز مصرف شود.

یکی دیگر از ترکیبات عسل برای درمان عطسه با آب لیمو است. لیمو سرشار از ویتامین C و کمک می‌کند بدن بر شرایط تحریک‌کننده ناشی از عطسه غلبه کند.

بیشتر بخوانید: ۸علت خارش دهان چیست؟ آیا هر خارشی باعث آنافیلاکسی می‌شود؟

5. درمان عطسه با سیر

سال‌هاست که مردم از سیر برای پیشگیری و افزایش مقاومت در برابر سرما و سایر مشکلات مرتبط از جمله عطسه استفاده می‌کنند. آماده کردن این دارو ساده و مانند سایر درمان‌های خانگی عطسه، نتیجه طولانی‌ دارد. به همین دلیل سیر، یکی از سالم‌ترین غذاهای جهان و یک درمان طبیعی برای آبریزش بینی نیز به شمار می‌رود.

دو تا سه حبه سیر را له کرده و با دو فنجان آب گرم مخلوط کنید. این مخلوط باید حدود 15 دقیقه قبل از صاف شدن بجوشد. سپس بعد از خنک شدن آن را مصرف کنید.

بیشتر بخوانید: علت خروپف؛ عارضه‌ای پرسروصدا با درمان‌های ناموفق

6. درمان عطسه با پیاز قرمز

پیاز قرمز نیز یکی از محبوب‌ترین درمان‌های خانگی برای عطسه است. پیاز قرمز با خاصیت ضد التهابی از تورم بینی جلوگیری و مواد حساسیت‌زای مجرای بینی را از بین می‌برد.

یک پیاز قرمز را به ورقه‌های کوچک خرد و در یک کاسه قرار دهید. یک قاشق عسل خام داخل آن ریخته و یک شب در یخچال نگه دارید. پیاز را اول صبح مصرف کنید. این روش را تا زمان بهبودی انجام دهید.

 

7. درمان عطسه کرونا با زنجبیل

زنجبیل یک پاسخ عالی برای کسانی است که به دنبال درمان‌های خانگی طبیعی برای عطسه هستند. درمان عطسه با کمک زنجبیل زودتر انجام می‌شود. بسیاری از مواد مغذی ضروری برای روند درمان و بهبود مجرای بینی در زنجبیل وجود دارد. بهترین راه برای به دست آوردن فواید زنجبیل مصرف خام آن است.

عطسه گاهی از عفونت‌های سینوسی ناشی می‌شود و زنجبیل نیز اغلب یک درمان عالی برای این مشکل در نظر گرفته می‌شود.

 

8. درمان عطسه و آبریزش بینی سرماخوردگی با چای بابونه

بابونه دارای اثرات آنتی هیستامینی است. برای کمک به جلوگیری از عطسه، مصرف روزانه یک فنجان چای بابونه به کاهش کل هیستامین در بدن کمک خواهد کرد. دانشمندان هنوز مدرک علمی برای این موضوع در دست ندارند.

بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خروپف عاملی برای دوری از کشمکش‌های خانوادگی

9. درمان عطسه با چای رازیانه

چای رازیانه با خاصیت آنتی بیوتیکی به عنوان دارویی برای عطسه و راهنمایی مفید برای درمان آبریزش بینی محسوب می‌شود.

۲ قاشق از دانه‌های رازیانه را در یک فنجان آب داغ بریزید و بعد از دم کشیدن، دمنوش آن را بخورید.

 

10. درمان عطسه و خارش بینی با روغن اسطوخودوس

روغن اسطوخودوس نه تنها فرد را قادر می‌سازد تا در مدت کوتاهی از شر عطسه سرد خلاص شود، بلکه ایمنی او را نیز تقویت می‌کند. مالیدن چند قطره روغن اسطوخودوس داخل بینی از حمله مجدد ویروس عامل عطسه جلوگیری خواهد کرد.

این روغن علاوه بر اینکه یکی از درمان‌های خانگی ضروری برای عطسه به شمار می‌آید، کمکی قدرتمند برای جلوگیری از آبریزش بینی نیز محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید: ۹ درمان خانگی خشکی گلو؛ زروستومیا را نابود کنید

11. درمان عطسه با دانه کنجد

آنچه که از مزایای سلامتی چشمگیر دانه کنجد قابل دریافت است کمک به جلوگیری از حملات عطسه خواهد بود. کنجد حاوی مقدار قابل توجهی منیزیم است که نقش مهمی ‌در بهبود سیستم تنفسی دارد. بنابراین، استفاده از دانه‌های کنجد روند درمان عطسه را تسریع و در از بین بردن مایعات بینی اثر قابل توجهی‌دارد.

 

12. درمان عطسه با روغن پونه کوهی

روغن‌های ضروری برای درمان عطسه نتایج مثبتی به همراه دارند. در مورد بهترین درمان‌های خانگی برای عطسه، روغن پونه کوهی را نباید فراموش کرد. برای مبارزه با عطسه به مواد ضد باکتری و آنتی بیوتیک زیادی نیاز هست و روغن پونه کوهی منبع غنی از تمام این مواد مغذی به حساب می‌آید.

مهم‌تر از آن، کارواکرول و تیمول دو ماده منحصر به فرد روغن پونه کوهی هستند که به طور قابل توجهی در درمان عطسه نقش دارند. باید از روغن پونه کوهی به همراه آب‌میوه مانند آب لیمو یا آب هویج استفاده کرد. این مخلوط باید چند بار در روز مصرف شود.

بیشتر بخوانید : وزوز گوش؛ ۱۵ علت صدای زنگی که می‌آید و دیگر نمی‌رود

13. درمان عطسه کودکان با ویتامین C

ویتامین C یک آنتی هیستامین محسوب می‌شود و در مرکبات، سبزیجات خاص و مکمل‌ها وجود دارد. با افزایش میزان این ویتامین در رژیم غذایی، فرد به طور بالقوه کاهش عطسه را در طول زمان به دلیل اثرات تقویت کننده سیستم ایمنی این ویتامین مشاهده خواهد کرد.

ویتامین C از سرماخوردگی که یکی از رایج‌ترین کاتالیزورهای عطسه بیش از حد است، جلوگیری به عمل می‌آورد.

 

14. درمان خانگی عطسه و آبریزش بینی با روغن اکالیپتوس

علاوه بر روغن اسطوخودوس، روغن اکالیپتوس در میان بهترین درمان‌های خانگی برای عطسه به شمار می‌آید. به ویژه برای کسانی که به دلیل آلرژی یا گرفتگی بینی عطسه می‌کنند مفید است. چند قطره روی پارچه‌ای ریخته و استنشاق کنید تا مجرای بینی باز شود.

بیشتر بخوانید : چه عواملی باعث سرفه صبحگاهی می شود؟

یادداشت پایانی

همیشه نمی‌توان جلوی عطسه را گرفت. بسیاری از روش‌های متوقف کردن عطسه شامل یافتن راه‌هایی برای کمک به جلوگیری از رفلکس عطسه در وهله اول است. افراد ممکن است با یک یا چند روش به موفقیت دست یابند.

یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از عطسه اجتناب از محرک‌های آن است که با تغییرات ساده‌ای در خانه عوامل تحریک کننده به حداقل خواهد رسید. فیلترهای هوا را تغییر دهید تا سیستم تصفیه خانه به درستی کار کند. در صورت داشتن حیوانات خانگی و بروز ریزش موی آن‌ها، کوتاه کردن را حتما در نظر داشته باشید یا آن‌ها را خارج از خانه نگه‌داری کنید.

در موارد شدید، لازم است کل خانه خود را از نظر اسپورهای کپک بررسی کنید، چون امکان دارد باعث عطسه شوند. اگر کپک به خانه نفوذ کرده باشد، ممکن است برای درمان عطسه نیاز به جابجایی داشته باشید. برای کنترل و درمان عطسه جلوتر از هر موردی به علت ایجاد آن پی ببرید تا بهترین راه را برای درمان انتخاب کنید.

 

سوالات متداول درمان عطسه