درمان دل پیچه به علت ایجاد آن بستگی دارد. گاهی به خاطر قرارگیری در محیط سرد و بعضی اوقات به خاطر مواد غذایی ناسازگار با شرایط گوارشی، فرد دچار دل درد خواهد شد. راههای خانگی مختلفی برای درمان دل پیچه و سردی وجود دارد که میتواند شخص را از این درد ناخوشایند برهاند.
همه افراد گهگاه پس از خوردن یا نوشیدن غذا یا برخی مایعات دچار ناراحتی معده میشوند که این مورد رفتن به دنبال درمان دل پیچه را برای شخص ضروری میسازد. این عارضه معمولا جای نگرانی ندارد و اغلب با استفاده از داروهای خانگی درمان دل پیچه و سردی حاصل میشود. این مقاله از مجله سلامت سیوطب به ۱۶ مورد از محبوبترین راهکارهای خانگی درمان دل پیچه و ناراحتی معده میپردازد. همچنین زمان مراجعه به پزشک را نیز توضیح خواهد داد. با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید : درمان دل درد؛ از حمام گرم و داروهای بدون نسخه تا دمنوش بابونه
دل پیچه یا درد شکم چیست؟
دل پیچه دردی است که در هر جایی از ناحیه بین پایین دندهها و لگن احساس میشود. فراموش نکنید درد شکم بعضی اوقات میتواند جدی باشد، اما بیشتر دردهای شکمی بدون نیاز به درمان خاصی به خودی خود بهبود مییابند. مردم بیشتر مواقع از درد شکم به عنوان درد معده، گرفتگی معده یا دل پیچه یاد میکنند.
درد یا ناراحتی در شکم طیف وسیعی از خفیف تا شدید را در بر میگیرد. ممکن است به طور ناگهانی و به یکباره بروز کند و امکان دارد عارضهای باشد که هر از گاهی فرد را به چالش بکشد.
اگر این درد یک علامت مداوم باشد که بیش از 3 ماه طول بکشد، مزمن بوده و نیاز به درمان دل پیچه به روش پزشکی محرز خواهد بود. گاهی شروع درد خفیف بوده و به طور پیوسته و پیشرونده به بیماری دردناکی مبدل میگردد. این نوع درد که به صورت موجی میآید و میرود، درد کولیکی نام دارد.
دل پیچه شدتهای متفاوتی را در بر میگیرد و نواحی مختلف شکم را تحت تاثیر قرار میدهد، اندامهایی که درگیر دل پیچه میشوند عبارتند از:
- کلیه
- کبد
- کیسه صفرا
- معده
- پانکراس
- روده
بیشتر بخوانید : ۱۲ درمان خانگی گرما زدگی؛ از هیدراته شدن تا تمر هندی
علائم شایع دل پیچه و ناراحتی معده
- سوزش سر دل یا رفلاکس اسید
- حالت تهوع
- نفخ
- گاز معده
- آروغ زدن، گاهی اوقات مایع یا غذای تلخ یا بد مزه را بالا میآورد
- بوی بد یا ترش نفس
- سکسکه یا سرفه
بیشتر بخوانید: گرمازدگی و ۴ راهکار سریع درمان برای جلوگیری از عواقب خطرناک
عوامل ایجاد دل پیچه
بیشتر دردهای شکم به دلایل شایعی مانند گاز، سوءهاضمه، یبوست و اسهال رخ میدهد. دور از ذهن نیست که بیماریهای عفونی مانند آنفولانزا باعث درد شکم شوند. فارغ از مواردی که مطرح شد دلایل غیر معمولتری که پیگیری درمان دل پیچه را در اولویت قرار میدهند عبارتند از:
- پنومونی
- انفارکتوس میوکارد
- فتق خفه شده
- پریتونیت
- انسداد روده
- آپاندیسیت
- پانکراتیت
- سنگ کلیه
- کیستهای تخمدان
بیشتر بخوانید: ۱۴ درمان خانگی دل پیچه و عوامل ایجاد این بیماری
۱۶ درمان خانگی دل پیچه؛ بررسی درمان قطعی دل پیچه!
چندین درمان خانگی محبوب برای دل پیچه وجود دارد. برخی از درمانهای تجویزی برای دیگر بیماریها مانند سندرم روده تحریکپذیر، امکان دارد برای ناراحتی معده نیز مفید باشد. برخی از این موارد عبارتند از:
1. نقش آب آشامیدنی در درمان دل پیچه
بدن برای هضم و جذب موثر مواد مغذی از غذاها و نوشیدنیها به آب نیاز دارد. کم آبی هضم غذا را دشوارتر، جذب مواد مفید را کمتر و احتمال ناراحتی معده را بیشتر میکند. علاوه بر این، نوشیدن آب به کاهش سوزش سر دل کمک خواهد کرد و از این طریق میتوان فهمید که آب در درمان دل پیچه نقش مهمی دارد.
سرویس بهداشت ملی در بریتانیا توصیه میکند که مردان و زنان شش تا هشت فنجان آب در روز بنوشند. با این حال، توصیههای سازمانهای دیگر کمی متفاوت است، مانند نوشیدن چهار تا شش فنجان آب در روز.
حدود 20 درصد این مقدار از غذا و بقیه از نوشیدنیها تامین میشود. برای اکثر افراد، یک رقم خوب برای هدف گرفتن، تقریبا 8 فنجان یا بیشتر آب در روز است. کودکان کوچکتر کمی کمتر از بزرگسالان به آب نیاز دارند:
- کودکان 1 تا 3 ساله: 4 فنجان آب در روز
- کودکان 4 تا 8 ساله: 5 فنجان آب در روز
- کودکان 8 سال و بزرگتر: 7-8 فنجان آب در روز
برای کسانی که مشکلات گوارشی و دل پیچه مداوم دارند، ضروری است که هیدراته بمانند. استفراغ و اسهال به سرعت منجر به کم آبی بدن خواهد شد، بنابراین افرادی که این علائم را دارند برای درمان دل پیچه باید به نوشیدن آب ادامه دهند.
بیشتر بخوانید : بای پس معده؛ از رویای لاغر شدن تا کمک به درمان بیماری قلبی
مزایا و معایب نوشیدن آب
آب میتواند به هضم غذا کمک و از کم آبی بدن جلوگیری به عمل میآورد. با این حال، برخی از افراد نوشیدن آب را در طول روز فراموش میکنند. برخی افراد نیز به جای آب نوشیدنیهای دیگر مثل آب میوه را ترجیح میدهند.
2. اجتناب از دراز کشیدن
اجتناب از دراز کشیدن از تبدیل شدن سوءهاضمه به سوزش سر دل جلوگیری میکند. هنگامی که بدن افقی است، اسید موجود در معده بیشتر به عقب و به سمت بالا حرکت میکند که میتواند باعث سوزش سر دل شود.
افراد مبتلا به ناراحتی معده باید حداقل برای چند ساعت بعد از خوردن غذا از دراز کشیدن یا به رختخواب رفتن خودداری کنند تا این مشکل برطرف شود.
بیشتر بخوانید: درمان بی اشتهایی کودکان و بزرگسالان و مبارزه با این احساس روانی نادرست
مزایا و معایب
در صورت انجام فعالیتهای روزانه همزمان با داشتن دل پیچه، اجتناب از دراز کشیدن یک درمان برای رفع پیچه مناسب به شمار میآید. اگر فردی در طول زمان استراحت یا خواب دل پیچه را تجربه کند، این درمان عمدتا مناسب نیست.
3. درمان دل پیچه با عسل؛ سریعترین راه برای رفع دل پیچه
از دمنوشهای مناسب و پر طرفدار برای درمان دل پیچه باید به دمنوش عسل با سرکه سیب اشاره کرد که این مشکل همهگیر را به طرز شگفتآوری رفع میکند.
برای تهیه سرکه سیب با عسل، مقداری سرکه با عسل ترکیب کرده و سپس آن را با مقداری آب گرم دم میکنند و معمولا بعد از چند دقیقه میل میشود. این دمنوش برای رفع گرفتگیهای عضلانی معده جادو میکند.
بیشتر بخوانید: اسهال چرب نشانه چیست؟ علل، علائم و نحوه درمان استئاتوره
4. نقش رژیم غذایی BRAT در درمان دل پیچه
پزشکان رژیم BRAT را برای افراد مبتلا به اسهال توصیه میکنند. BRATTrusted Source مخفف موز، برنج، سس سیب و نان تست است. این غذاها تعداد دفع مدفوع را کاهش و به درمان اسهال کمک میکنند.
از آنجایی که این غذاها ملایماند، حاوی مواد تحریککننده معده، گلو یا روده نیستند؛ بنابراین، این رژیم غذایی تحریک بافت ناشی از اسیدهای موجود در استفراغ را تسکین میدهد. بسیاری از غذاهای موجود در رژیم غذایی BRAT دارای مواد مغذی زیادی مانند پتاسیم و منیزیم هستند و جایگزینی برای مواد از دست رفته در اثر اسهال و استفراغ به شمار میآیند.
بیشتر بخوانید : تورم ناحیه شکم، ۷ علت مختلف و درمان آنها با روشهای پزشکی و خانگی
مزایا و معایب رژیم غذایی BRAT در درمان دل پیچه
رژیم BRAT به سفت شدن مدفوع و کاهش اسهال و کم آبی بدن کمک میکند. همچنین در کاهش گرفتگی معده و درمان دل پیچه با شل کردن مدفوع نقش دارد.
امکان دارد این رژیم برای طولانی مدت مناسب نباشد، زیرا افراد تمام مواد مغذی لازم را از طریق غذا در این رژیم به دست نمیآورند.
5. پرهیز از سیگار و الکل و نقش آن در درمان دل پیچه
سیگار و الکل باعث سوءهاضمه و سایر بیماریهای گوارشی مانند بیماری رفلاکس گوارشی (GERD)، شکم درد و دل پیچه میشود.
بیشتر بخوانید: دریازدگی و ۱۵ راهکار برای بیشتر لذت بردن از مسیر سفر
مزایا و معایب ترک سیگار و الکل
ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل کیفیت زندگی افراد را بهبود و خطر ابتلا به برخی بیماریها مانند سرطان را کاهش میدهد. با این حال، اجتناب از سیگار کشیدن و الکل تا حدودی دشوار بوده و افراد نیاز به حمایت بیشتری برای ترک دارند.
بیشتر بخوانید: ترک سیگار را همین الان شروع کنید | اتفاقاتی که پس از ترک برایتان رخ میدهند
6. پرهیز از غذاهای سخت هضم
تحقیقات نشان میدهد که غذاهای زیر خطر گرفتگی معده و دل پیچه را افزایش میدهند:
- غذاهای چرب یا اسیدی
- محصولات گندم
- میوهها و آب میوهها مانند هندوانه
- غذاهای ادویهدار
مزایا و معایب پرهیز از غذاهای سخت هضم
دور از ذهن نیست اجتناب از غذاهای سخت هضم به تسکین معده، کاهش ناراحتی و درمان دل پیچه کمک کند. غذاهایی که به راحتی هضم میشوند مانند میوهها و سبزیجات در رژیم غذایی سالمتر و متعادلتر محسوب میشوند.
بیشتر بخوانید : درمان حالت تهوع با ۸ روش خانگی از کودکی تا بزرگسالی
7. لیموترش یا آب لیمو، جوش شیرین و آب و نقش آنها در درمان دل پیچه
برخی از مطالعات نشان میدهد که مخلوط کردن آب لیمو در آب با کمیجوش شیرین به کاهش اسیدیته معده کمک میکند و از این طریق در تسکین سوزش معده و درمان دل پیچه مفید به نظر میرسد.
مزایا و معایب مصرف آب لیمو و جوش شیرین با آب
اگرچه این درمان خانگی در رفع ناراحتی معده نقش دارد، اما طعم آن خوشایند نیست. مصرف بیش از حد جوششیرین منجر به عوارضی میشود که عبارتند از:
- تنفس کم عمق یا آهسته
- انقباض عضلانی
- اسپاسم عضلانی
بیشتر بخوانید: درمان نفخ معده با روشهای خانگی + داروهای موثر
8. چای بابونه بهترین دمنوش برای دل پیچه و اسهال
دمنوش برای دل درد موثر است. چای بابونه معمولا به عنوان داروی گیاهی برای درمان دل پیچه و اسهال تقریبا در درمان بیشتر دل دردها موثر است. به خاطر ترکیبات گیاهی خاص خود اسپاسم و گرفتگی ممتد غیر عضلانی را به طرز قابل توجهی کاهش میدهد و باعث تسکین و درمان دل پیچه خواهد شد.
برای تهیه چای بابونه یک قاشق چای خوری گل بابونه به همراه یک قاشق چایخوری نعنا در آب جوش ریخته و بعد از چند دقیقه که دم کشید به صورت گرم آن را بخورید. این کار را دوبار در روز انجام دهید تا اثر آن را مشاهده نمایید.
بیشتر بخوانید : عفونت آپاندیس و آشنایی با علائم و نحوه درمان آپاندیسیت در افراد مختلف
9. آب آلوئه ورا و نقش آن در درمان دل پیچه
آلوئهورا در کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر و کولیت، اثرگذاری قابل توجهی دارد، اگرچه شواهد برای این فواید اندک بوده و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
مزایا و معایب
محققان دریافتند افرادی که روزانه 10 میلیلیتر شربت آلوئهورا به مدت چهار هفته مینوشند، علائم زیر را از بیماری رفلاکس گوارشی (GERD) تسکین میدهند:
- سوزش سردل
- نفخ و آروغ زدن
- تهوع و استفراغ
- برگشت اسید و غذا
با این حال، مصرف زیاد آلوئهورا امکان دارد باعث درد و گرفتگی شکم شود.
بیشتر بخوانید : انواع جراحی معده؛ از لاغری تا درمان سرطان معده و گاسترکتومی
10. ریحان و نقش آن در درمان دل پیچه
ریحان حاوی مواد قابل اعتمادی است که موجب کاهش گاز معده خواهد شد و به همین دلیل در درمان دل پیچه مفید به نظر میرسد. برگهای ریحان حاوی سطوح بالایی از اسید لینولئیک هستند که دارای خواص ضد التهابی فوقالعادهای است.
11. درمان دل پیچه با شیرین بیان؛ از بهترین داروی گیاهی برای دل پیچه و یبوست
محصولاتی که حاوی ریشه شیرین بیان هستند به تسکین علائم گوارشی کمک میکنند. با این حال، کارشناسان در مورد نقش شیرین بیان در درمان دل پیچه نامطمئن هستند.
فردی که معدهاش ناراحت است میتواند چندین بار در روز چای ریشه شیرین بیان بنوشد تا زمانی که علائمش بهبود یابد.
بیشتر بخوانید : علت بی اشتهایی؛ از عوامل ژنتیکی تا دلایل روحی و روانی
مزایا و معایب شیرین بیان بهترین دمنوش برای دل پیچه!
چای ریشه شیرین بیان به طور گسترده به صورت آنلاین در دسترس است، اما میتوان آنها را در خانه با مخلوط کردن 1 یا 2 قاشق چایخوری پودر ریشه شیرین بیان با آب جوش تهیه کرد.
چای شیرین بیان با اینکه نوعی دمنوش برای دل پیچه است اما عوارض جانبی نیز دارد، مانند افزایش فشار خون و کاهش سطح پتاسیم. این دمنوش به ویژه برای افراد مبتلا به فشار خون بالا، بیماران کلیوی و قلبی خطرناک محسوب میشود.
12. درمان دلپیچه با برنج
برنج ساده برای کسانی که درد معده به دلیل سندرم روده تحریک پذیر دارند، همراه با سایر غذاهای کم نمک تا حدودی مفید به نظر میرسد. برنج همچنین بخشی از رژیم غذایی BRAT است که پزشکان گاهی برای درمان دل پیچه توصیه میکنند.
بیشتر بخوانید: درمان سندروم روده تحریک پذیر؛ راههایی برای کاهش درد و دلپیچه
مزایا و معایب خوردن برنج
برنج به صورت عمده در بسیاری از خواربار فروشیها موجود است و اغلب یکی از غذاهای مقرون به صرفهتر محسوب میشود.
با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مصرف برنج سفید تا حدودی خطر ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش خواهد داد. با این حال، این خطر با مصرف منظم یا مکرر افزایش مییابد و امکان دارد بر کسانی که برنج سفید برای کمک به معده درد مصرف میکنند، تاثیری نداشته باشد.
13. انجیر و نقش آن در درمان دل پیچه
انجیر یکی از داروی گیاهی برای درمان دل پیچه و اسهال است و حاوی موادی است که به عنوان ملین برای کاهش یبوست و تشویق حرکات سالم روده عمل میکند. انجیر همچنین حاوی ترکیباتی است که در درمان دل پیچه نقش دارد.
بیشتر بخوانید: درمان وبا با ۳ راهکار ساده و پیشنهاداتی برای پیشگیری از ابتلا
مزایا و معایب مصرف انجیر برای درمان دلپیچه
انجیر به اشکال مختلفی مانند برگ انجیر، غذا و رب موجود در دسترس قرار دارد. اگر افراد اسهال دارند، به دلیل اثرات ملین این ماده غذایی باید از مصرف انجیر خودداری کنند.
بیشتر بخوانید : درمان زخم معده؛ درمان دیرهنگام مساوی با جراحی
14. نقش زنجبیل در درمان دل پیچه و یبوست
زنجبیل به کاهش تهوع و استفراغ در افراد باردار یا کسانی که تحت شیمیدرمانی هستند کمک میکند. افراد مبتلا به ناراحتی معده میتوانند زنجبیل را به غذای خود اضافه یا آن را به عنوان چای بنوشند. برخی از دمنوشهای زنجبیل کاملا طبیعی حاوی مقدار کافی آن برای درمان دل پیچه هستند.
مزایا و معایب زنجبیل برای درمان دلپیچه و یبوست
تحقیقات نشان میدهد که دمنوش زنجبیل از راههای درمان دل پیچه و حالت تهوع در خانه برای زنان باردار محسوب میشود.
فراموش نشود که اندازه زنجبیل مصرفی بسیار مهم است و دوزهای بیشتر زنجبیل عوارض جانبی مانند گاز معده، سوزش سر دل، سوءهاضمه و ناراحتی شکمی را به دنبال دارد.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی مسمومیت غذایی؛ برای مسمومیت چی خوبه؟
15. دمنوش چای سبز راهکار در دسترس برای درمان قطعی دلپیچه
بدون شک برای رفع دل درد و درمان دل پیچه یکی از اصلیترین گزینهها دمنوش چای سبز است که روی بسیاری از بیماریها اثر درمانی دارد. این دمنوش گیاهی دل پیچه به خوبی مشکلات گوارشی را درمان کرده و باکتریهای مضر روده را از بین میبرد. دمنوش چای سبز برای درمان اسهال نیز اثر فوقالعادهای دارد.
16. دمنوش نعناع؛ راهکاری مطمئن برای درمان دل پیچه خانگی
از جمله دمنوشهای از بین برنده التهابهای روده به شمار میرود. بسیاری از پزشکان برای رفع مشکلات اسهالی و حالتهای تهوع شبانه روزی، دمنوش نعناع را پیشنهاد میکنند.
برای تهیه آن مقداری برگ تازه نعناع را با آب جوش دم کرده و دقایقی بعد میل میکنند.
بیشتر بخوانید : سرطان معده، علائم، تشخیص و هفت نوع درمان استاندارد
نکاتی برای پیشگیری از دل پیچه
- آهسته غذا خوردن
- مصرف کمتر غذاهای چرب یا فرآوری شده
- شناسایی عدم تحمل غذایی و آلرژی
- نوشیدن آب بیشتر
- کاهش استرس
- شرکت در ورزش منظم
با این حال، اگر فردی دل پیچهای دارد که خود به خود برطرف نمیشود یا دردی که کیفیت زندگی او را مختل میکند، باید برای آزمایش و درمان با پزشک تماس بگیرد.
بیشتر بخوانید : ریفلاکس معده چیست و چه علائمی دارد
آلرژیها و حساسیتهای غذایی رایج که باعث درد معده میشوند
آلرژی و حساسیتهای غذایی باعث درد و نفخ معده خواهد شد. برخی از مواد غذایی آلرژیزا و حساسیتزاهای رایج عبارتند از:
- شیر
- بادام زمینی
- آجیل درختی
- سویا
- گندم
- صدف
- ماهی
- تخم مرغ
- گلوتن
اگر فردی معتقد است که نسبت به برخی غذاها یا نوشیدنیها حساسیت دارد، باید با پزشک تماس گرفته و در مورد رژیم غذایی یا آزمایش صحبت کند.
بیشتر بخوانید: امپرازول چیست؟موارد استفاده و عوارض امپرازول
چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟
اگر فردی دردی در معده را تجربه میکند که از بین نمیرود یا معتقد است که نشانه بیماری دیگری است، باید با پزشک تماس بگیرد. یک متخصص مراقبتهای بهداشتی میتواند علت درد معده را بررسی و در صورت لزوم درمان را تجویز کند.
افرادی که معده درد را همراه با موارد زیر تجربه میکند فورا باید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشد:
- درد شدید یا ناگهانی
- تعریق
- معده حساس یا دردناک
- استفراغ خون یا اگر استفراغ شبیه قهوه آسیاب شده است
- مدفوع چسبناک، خونی یا سیاه
- مشکل در دفع ادرار، مدفوع یا گاز
- مشکل در تنفس
- درد قفسه سینه
- کاهش وزن یا کاهش اشتها
- زردی
یادداشت پایانی
هنگامی که دل پیچه شروع میشود، بسیاری از درمان های OTC، درمانهای خانگی و تنظیم شیوه زندگی به تسکین درد کمک میکند.
همچنین تنظیم عادات روزانه از بروز علائم سوزش سر دل در وهله اول جلوگیری میکند. این عادتها موارد زیر را در بر میگیرد:
- از محرکهای رایج سوزش سر دل و دل پیچه مانند غذاهای چرب و تند اجتناب شود
- چندین ساعت قبل از خواب از غذا خوردن پرهیز شود
- در صورت سیگاری بودن باید آن را ترک کرد
- در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی، وزن خود را باید کاهش داد
اگر شخصی بیش از دو یا سه بار در هفته دچار دل پیچه شود و خود به خود برطرف نشود باید با پزشک در مورد درمان دل پیچه صحبت کرد. در برخی موارد، احتمال دارد پزشک داروها یا درمانهای دیگر را تجویز کنند.
سوالات متداول درمان دل پیچه
چه دمنوشهایی برای درمان دل پیچه مناسب هستند؟ برای دل پیچه چی خوبه
دمنوشها با رفع اسپاسمهای عضلانی و روانسازی معده به درمان دل پیچه کمک میکنند. دمنوش بابونه، دمنوش نعناع، چای سبز و سرکه سیب با عسل از اثرگذارترینها به شمار میآیند.
دل پیچه چرا به وجود میآید؟
عمده دردهای شکم و دل پیچه علتهای شایعی مانند نفخ معده، سوءهاضمه، یبوست و اسهال دارند. بیماریهای عفونی مانند آنفولانزا هر چند کم ولی میتوانند باعث درد شکم شوند. از جمله علل مهم ایجاد دل پیچه و دل درد که ممکن است منشا خطرناکی به حساب آیند عبارتند از: پنومونی، انفارکتوس میوکارد، فتق خفه شده، انسداد روده، آپاندیسیت، سنگ کلیه، کیستهای تخمدان.
چه زمانی برای درمان دل پیچه باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که دل پیچه به صورت مداوم باشد و خود به خود از بین نرود باید به آن شک کرد. چون امکان دارد علت ایجاد آن یک بیماری زمینهای باشد. مشاهده علائمی مانند درد شدید یا ناگهانی، تعریق، معده حساس یا دردناک، مدفوع چسبناک، خونی یا سیاه، مشکل در دفع ادرار و مدفوع یا گاز معده و زردی نشانهای از بیماریهای جدی است و باید حتما برای درمان دل پیچه ناشی از آنها به پزشک مراجعه کرد.