قولنج گردن، دلایل پیدایش و باید و نبایدهای شکستن قولنج
قولنج گردن (Crepitation crepitus)، به دردهای مبهم در عضلات و مفصل‌های گردن گفته می‌شود. اشخاص برای رهایی از این احساس بد، اصطلاحا اقدام به شکستن قولنج گردن می‌کنند. در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب می‌خواهیم به بررسی همه جوانب قولنج گردن و عوارض احتمالی آن بپردازیم.
قولنج گردن چیست؟
هر مفصلی در بدن ما می‌تواند قولنج کند و گردن هم از این امر مستثنا نیست. شکستن قولنج گردن صدایی است که احتمال دارد موقع حرکات مفصل ایجاد شود. همان پدیده‌ای که صدای شبیه ترق تروق آن را همه ما به خوبی می‌شناسیم.
به بیان دیگر، قولنج یا کرپیتوس گردن، حس هرگونه ساییدن، قلقلک، ترک خوردن، خرد شدن، خراشیدن یا ترکیدن را که هنگام حرکت مفصل رخ می‌دهد، توصیف می‌کند.
بیشتر بخوانید: فتق دیسک گردن و راه‌های درمان خانگی و جراحی
قولنج گردن، پیر و جوان یا زن و مرد نمی‌شناسد و برای هر شخصی امکان دارد که اتفاق بیفتد. اما با بالا رفتن سن، شایع‌تر می‌شود. صدای مرتبط با قولنج گردن احتمالا خفیف است یا امکان دارد به حدی برسد که دیگران آن را بشنوند.
بیشتر بخوانید: درمان گردن درد با روش‌های طب سنتی تا جراحی‌‌های مدرن و لیزر
علت قولنج گردن
قولنج گردن اغلب به دلیل حباب‌های کوچک گاز ایجاد می‌شود که در مفاصل به وجود می‌آیند و سپس از بین می‌روند. از بین رفتن و ترکیدن این حباب‌ها معمولا باعث درد نمی‌شود.
علل شایع قولنج گردن عبارتند از:
- حباب‌های هوا داخل مفصل ایجاد می‌شوند. این ترکیدن باعث درد نمی‌شود
- تاندون‌ها یا رباط‌ها روی ساختارهای استخوانی مفصل می‌لغزند یا برخورد می‌کنند. این برخورد و لغزش گاهی باعث درد می‌شود
- آرتروز یا آرتریت روماتوئید که باعث تحلیل رفتن غضروف مفصلی می‌شود. در حالی که آرتریت اغلب منجر به درد می‌شود، همه افراد مبتلا به انحطاط مفصل قولنج گردن را تجربه نمی‌کنند
- هنگامی که غضروف مفصل تحلیل می‌رود، مفصل دیگر به اندازه کافی مقابل اصطکاک و ضربه محافظت نمی‌شود
- از دست دادن غضروف می‌تواند عملکرد بیومکانیک مفصل را تغییر دهد و باعث ساییدگی استخوان‌ها بر اثر سایش با یکدیگر شود. این تغییرات ممکن است منجر به قولنج گردن شود
قولنج می‌تواند در همه مفاصل مثل زانو، لگن، شانه، گردن و ستون فقرات که اغلب تحت تاثیر آرتریت قرار می‌گیرند، اتفاق بیفتد اما در زانو شایع‌تر است.
بیشتر بخوانید: صدا دادن گردن وحس ناخوشایند ساییدگی استخوان‌ها
بیماری‌های مرتبط با قولنج گردن
قولنج مفاصل
کرپیتوس احتمالا همراه با یک اختلال مفصلی یا کاملا خود به خود ایجاد شود. به عنوان یک علامت، ذاتا مشکل‌ساز نیست. برای مثال شکستن بند انگشتان، نوعی قولنج است که در آن حباب‌های کوچک نیتروژن در مفصل به طور ناگهانی با حرکت شدید بیرون می‌آیند.
به طور کلی فقط زمانی مشکل ایجاد می‌شود که ترکیدن حباب‌ها پیشرونده بوده یا با علائم آسیب مفصلی، آسیب یا عفونت همراه باشد.
بیشتر بخوانید: مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن همتراز با جراحی دیسک گردن
آسیب مفصل
کرپیتوس زمانی رخ می‌دهد که سطوح زبر دو مفصل به هم ساییده شده و باعث ایجاد برخورد غضروف یا استخوان می‌شوند. اگر درد احساس شود، معمولا مربوط به آسیب پیشرفته مفصل یا فشردگی اعصاب بین فضاهای باریک مفصل است. در این مرحله است که مفصل احتمالا علائم آسیب از جمله تورم، قرمزی، کاهش دامنه حرکتی و ناهنجاری را نشان دهد.
بیشتر بخوانید: 10 درمان تنگی کانال نخاعی گردن؛ فیزیوتراپی تا جراحی فیوژن قدامی
استئوآرتریت شایع‌ترین علت این نوع قولنج است، اگرچه کرپیتوس می‌تواند همراه با سایر اشکال آرتریت، از جمله آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک، نقرس و آرتریت ایدیوپاتیک جوانان رخ دهد.
این بیماری می‌تواند هر مفصلی از بدن را درگیر کند، اما در گردن شیوع کمتری دارد و بیشتر در زانوها، دست‌ها، پاها، کمر، باسن و شانه‌ها رایج است.
بیشتر بخوانید: تغذیه دیسک گردن؛ از گلوکزامین و پروتئین تا ویتامین C و B
التهاب یا آسیب مفاصل
کرپیتوس همچنین می‌تواند در اشکال خاصی از آرتریت یا زمانی که ساختارهای اطراف مفصل ملتهب یا آسیب دیده است، رخ دهد. این نوع اختلالات معمولا با درد و محدودیت حرکتی مشخص همراه هستند.
بیشتر بخوانید: جراحی دیسک گردن؛ تعویض دیسک راهکاری نوین برای آزادانه حرکت دادن سر
بورسیت
این عارضه، التهاب کیسه‌های پر از مایع در نزدیکی مفصل به نام بورس است. احتمالا این معضل ناشی از عفونت، اختلال خود ایمنی، تروما، یا آسیب ناشی از استفاده مکرر باشد.
کرپیتوس زمانی رخ می‌دهد که سطوح داخلی بورس ملتهب به یکدیگر ساییده شوند.
بیشتر بخوانید: گردن درد عصبی، شناخت عوامل خطر و راهکارهای تشخیص
تنوسینوویت
در این حالت، التهاب در پوشش غلاف تاندون به نام تنوسنوویوم که تاندون مفصلی را احاطه کرده، ایجاد می‌شود. قولنج زمانی رخ می‌دهد که تاندون از میان غلاف ملتهب می‌لغزد و سایش پیدا می‌کند.
تقریبا هرگونه آسیب غضروف مفصلی می‌تواند باعث صدای کلیک یا ترکیدن شود، زیرا سطوح ناهموار به هم ساییده می‌شوند. علت کمتر شایع قولنج، اسکلرودرمی است. یک اختلال نادر که با سفت شدن پوست و بافت‌های همبند (رباط‌ها، تاندون‌ها، عضلات و غضروف‌ها) مشخص می‌شود.
وقتی این اتفاق می‌افتد، می‌تواند باعث ایجاد صداها و احساس خش‌خش شود، زیرا عضلات و تاندون‌ها روی بافت‌های ملتهب یا سفت‌شده ساییده می‌شوند.
بیشتر بخوانید: درمان کج گردنی؛ از کشش عضلات،جراحی تا فیزیوتراپی و کایروپراکتیک
تشخیص قولنج گردن
اگر قولنج گردن همراه با درد، تورم یا ناراحتی را تجربه می‌کنید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک معاینه فیزیکی مفصل را انجام خواهد داد. آن‌ها احتمالا شما را برای آزمایش‌ها و اسکن‌های دیگر به دلیل بررسی بیشتر یا تایید تشخیص ارجاع دهند، مانند:
- اسکن اشعه ایکس
- ام آر آی
- سی تی اسکن از استخوان
- آزمایش خون؛ نمونه‌ای از خون شما برای علائم عفونت و التهاب تجزیه و تحلیل می‌شود
- از مفصل و مایع سینوویال برای بررسی بیشتر، نمونه گرفته می‌شود
بیشتر بخوانید: درمان گردن درد طب سنتی و خلاصی از آرتروز گردن
درمان قولنج گردن
قولنج گردن معمولا دلیلی برای نگرانی نیست. در واقع حباب‌های بین مفاصل اکثر افراد گاهی اوقات می‌ترکند و این امر، طبیعی است. اما اگر قولنج گردن منظم و با درد، تورم یا سایر علائم نگران‌کننده همراه باشد، احتمالا نشانه‌ای از آرتریت یا بیماری‌های مفاصل خواهد بود.
همان‌طور که گفتیم، در بیشتر موارد، نیازی به درمان قولنج گردن ندارید. استفاده از یخ روی مفصل و مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی معمولا برای کاهش درد و التهاب کافی است.
با این حال، اگر علائم دیگری دارید که بر زندگی روزمره شما تاثیر می‌گذارد، احتمالا پزشک به شما موارد زیر را توصیه می‌کند:
بیشتر بخوانید: ۸ ورزش گردن درد برای تسکین و بهبود درد گردن
تزریق دارو یا استروئید
تزریق دارو یا استروئید برای درمان مشکل اصلی مانند درمان آرتریت یا برای بررسی مفصل در موارد شدید یا زمانی که مفصل شما به شدت آسیب دیده است کاربرد دارد. از این درمان برای قولنج گردن استفاده می‌شود.
احتمالا لازم باشد پس از درمان، تغییراتی در برنامه ورزشی خود ایجاد کنید. برای جلوگیری از بازگشت علائم کرپیتوس، باید از فعالیت‌هایی که فشار زیادی بر مفاصل شما وارد می‌کنند؛ اجتناب کرده و با وزنه‌های سبک‌تر ورزش کنید.
بیشتر بخوانید: جراحی گردن و مراقبت های بعد از آن
سوالات متداول در مورد قولنج گردن
صدا و احساس قولنج گردن چگونه است؟
کرپیتوس یک احساس یا صدا در هنگام حرکت دادن مفصل است. احتمالا آن را به صورت کلیک کردن، ترک خوردن، قلقلک کردن، خرد شدن یا ترکیدن تجربه کنید. صدا می‌تواند خفیف باشد یا توسط دیگران هم شنیده شود.
بیشتر بخوانید: گردنبند فراصوت؛ درمان گردن درد با امواج اولتراسوند
قولنج گردن نشانه چیست؟
کرپیتوس با افزایش سن بیشتر می‌شود. در بیشتر موارد، این امر به دلیل بیرون آمدن حباب‌های هوا در داخل مفصل شما ایجاد شده که بی‌ضرر است. اگر شما احساس ناراحتی و درد می‌کنید، قولنج احتمالا نشانه‌ای از آسیب یا بیماری دیگری است.
آسیب مفاصل مانند آرتریت یا نقرس یا شرایطی که منجر به التهاب اطراف مفصل می‌شود، مانند تاندونیت، احتمال ابتلا به قولنج گردن را می‌افزاید.
بیشتر بخوانید: درمان دیسک گردن توسط دارو، فیزیوتراپی، جراحی و طب سنتی
آیا قولنج گردن خود به خود از بین می‌رود؟
در بیشتر موارد، کرپیتوس بدون نیاز به درمان پزشکی بهبود می‌یابد. استفاده از یخ روی ناحیه و مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن معمولا برای کاهش درد و التهاب شما کافی است. اگر قولنج بر زندگی روزمره شما تاثیر می‌گذارد، احتمالا پزشک درمان را برای کمک به علائم توصیه کند.
بیشتر بخوانید: درمان گرفتگی گردن به روش‌های خانگی و دارویی
آیا ورزش می‌تواند به کاهش علائم قولنج گردن کمک کند؟
ورزش احتمالا به درمان کرپیتوس کمک کند، اما ابتدا باید به پزشک مراجعه کنید تا علت علائم خود را بفهمید. اگر درد و التهاب در اطراف مفاصل خود دارید، احتمالا مراجعه به فیزیوتراپیست مفید باشد.
بیشتر بخوانید: ماساژ درمانی گردن و رفع درد، گرفتگی و خشکی گردن
چگونه قولنج گردن را بشکنیم
شکستن قولنج گردن کار حساسی است و باید توسط متخصص انجام شود. شکستن قولنج گردن اگر مداوم تکرار شود، باعث خواهد شد که مفصل ترک بردارد و شل شود. در بلندمدت این پدیده احتمالا موجب ایجاد معضلات فراوان در مفصل‌ها و بی‌ثباتی می‌شود.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی گردن، بهبود درد گردن و ستون فقرات
درمان خانگی قولنج گردن
تمرینات کششی گردن
- در حالت ایستاده قرار بگیرید
- دست چپ را بالای سر برده و از آرنج خم کنید، به شکلی که نوک انگشتان رو به پایین و دست چپ پشت سر قرار بگیرد
- دست راست خود را به پشت گردن ببرید تا مچ دست چپ را بگیرید
- با کشیدن دست چپ، توسط دست راست، حالا گردن خود را به آرامی به سمت راست حرکت دهید تا کشش عضلات را حس کنید
- حدودا ۳۰ ثانیه در همین حالت نگهدارید
- این کار را برای سمت چپ نیز تکرار کنید
بیشتر بخوانید: دیسک گردن، فتق یا بیرون‌زدگی؛ بررسی همه علل و درمان‌ها
حرکت دادن گردن در تمام جهت‌ها
- سر خود را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید
- حالا در جهت مخالف عقربه‌ها چرخش را انجام دهید
- این کار را برای هر جهت 5 مرتبه تکرار کنید
- طی انجام حرکات به جلو خم شوید، به پاها نگاه کنید و به کنار خم شوید یعنی به طرف گوش و شانه‌ها و در امتداد آن به بالا نگاه کنید
- هر یک از چهار طرف را ۱۰ مرتبه در روز انجام دهید
بیشتر بخوانید: گردنبند طبی یا یقه گردنی؛ پشتیبانی که گاهی عوارض دارد
حمایت از عضلات گردن
بازوها را زیر سر خود قرار داده و زانوها و باسن را کمی خم کنید. مثل حالت قرار گرفتن یک جنین در شکم مادر. این تمرین به حمایت از عضلات گردن کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: ورزش آرتروز گردن به همراه 6حرکت موثر در درمان قطعی
اصلاح شرایط خواب
بالشت و تشک‌های خیلی نرم یا خیلی سفت باعث بروز مشکلات کمر و گردن می‌شوند. رو به شکم نخوابید، زیرا احتمال دارد سبب پیچ خوردن گردن و سر شود.
بیشتر بخوانید: 13درمان خانگی گردن درد،از کمپرس گرم تا مسکن‌های بدون نسخه
تغییر در فضای کار
انجام فعالیت‌های تکراری در محل کار می‌تواند سبب آسیب گردن شود. اگر پشت میز می‌نشینید، نوع نشستن، صندلی، میز یا ارتفاع مانیتور خود را تغییر دهید. شاید نیاز باشد به حرکات خود تنوع دهید یا فعالیت‌های تکراری که به گردن‌تان آسیب می‌رساند را به حداقل برسانید.
اگر رانندگی می‌کنید فرم صندلی و نشستن خود را تغییر دهید یا اگر مداوم با تلفن همراه حرف می‌زنید، از الگویی استفاده کنید که گردن‌تان خم یا مداوم در یک حالت بی حرکت نماند. مثلا می‌توانید از هندزفری استفاده کنید تا مدام مجبور نباشید تلفن را کنار گوش و گردن خود نگه دارید.
بیشتر بخوانید: رگ به رگ شدن گردن و روش‌های بهبودی پیچ خوردگی گردن
ماساژ درمانی
ماساژ بافت عمیق احتمال دارد سبب کشش متوسط، کاستن التهاب، انقباض عضلانی و آرامش شود. انجام ماساژ ۳۰ دقیقه‌ای روی شانه و گردن امکان دارد به رفع قولنج گردن یاری برساند. درد کم را تحمل کنید اما اگر درد شدید شد به ماساژور یا درمانگر بگویید آن حرکت را متوقف کند.
بیشتر بخوانید: درمان آرتروز گردن به صورت قطعی با روش‌های سنتی و مدرن
یادداشت پایانی
صدای قولنج می‌تواند زمانی ایجاد شود که دو سطح ناهموار در بدن با هم تماس پیدا کنند. صدای قولنج گردن معمولا به صورت کلیک کردن، ترک خوردن، قلقلک شدن، خراشیدن، خرد شدن یا ترکیدن توصیف می‌شود.
به عنوان مثال، در آرتروز یا آرتریت روماتوئید زمانی که غضروف اطراف مفاصل فرسایش می‌یابد و سطوح در مفصل روی یکدیگر ساییده می‌شوند یا زمانی که دو سطح استخوان‌های شکسته به هم ساییده می‌شوند؛ کرپیتوس یا همان قولنج ایجاد می‌شود.
بیشتر بخوانید: پارگی دیسک گردن؛ معرفی همه راه‌های تشخیص و درمان فتق دیسک گردن
صدای قولنج گردن ناشی از ترکیدن حباب‌های نیتروژن در مایع سینوویال است. تقریبا شکستن قولنج تمام مفاصل بدن ممکن است اما شکستن قولنج مفاصل بند انگشتان و گردن از سایر مفاصل، آسان‌تر است.
در بافت‌های نرم و سایر نواحی، قولنج گردن زمانی ایجاد می‌شود که گاز به ناحیه‌ای وارد شده که معمولا در آنجا وجود نداشته است. کرپیتوس با افزایش سن بیشتر شایع است، اما در هر سنی می‌توان آن را تجربه کرد.
در بیشتر موارد، قولنج گردن نگران‌کننده نیست. با این حال، اگر درد یا ناراحتی نیز دارید، می‌تواند نشانه‌ای از وجود یک بیماری زمینه‌ای باشد.