مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن همتراز با جراحی دیسک گردن
مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن عامل مهمی برای بهبودی هر چه سریع‌تر شخص است. همچنین مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن کمک شایانی به کوتاهی دوران نقاهت کرده و فرد زودتر از معمول می‌تواند به زندگی روزمره خود برگردد. مراقبت درست احتمال بروز عوارض پس از جراحی را کاهش داده و نتیجه موفق‌‌تری را برای ما به وجود می‌آورد.
تعریف دیسک گردن
بافت بین استخوان‌های گردن دیسک بین مهره‌ای نامیده می‌شود. دیسک‌ها از یک مرکز ژل مانند نرم و یک پوشش بیرونی سخت تشکیل شده‌اند. دیسک بین مهره‌ای یک مفصل بین هر یک از استخوان‌های ستون فقرات‌ایجاد می‌کند که به آن‌ها اجازه حرکت می‌دهد. هنگامی که پوشش سخت بیرونی دیسک پاره می‌شود، مرکز نرم از طریق دهانه پارگی به بیرون فشرده شده و یک فتق دیسک ایجاد می‌کند.
بیشتر بخوانید:درمان گردن درد با روش‌های طب سنتی تا جراحی‌‌های مدرن و لیزر
جراحی تعویض دیسک گردن چیست؟
ستون فقرات گردن از 7 استخوان به نام مهره‌های گردن تشکیل شده که روی هم قرار گرفته‌اند و ناحیه گردن را تشکیل می‌دهند. دیسک‌ها بالشتک‌هایی هستند که بین مهره‌های گردن قرار دارند. آن‌ها به عنوان ضربه‌گیر عمل کرده تا گردن آزادانه حرکت کند. ستون فقرات گردنی همچنین یک تونل محافظ برای قسمت بالای نخاع تشکیل داده تا نخاع از آن بگذرد. این قسمت از نخاع حاوی اعصاب نخاعی بوده که حس و حرکت را به قسمت بالایی بدن می‌رساند.
بیشتر بخوانید: عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن و 6 عامل انتخاب آن به عنوان درمان اصلی
وقتی فضای بین مهره‌ها خیلی باریک می‌شود، بخشی از مهره‌ها یا دیسک گردن روی نخاع یا اعصاب ستون فقرات فشار آورده و باعث درد، بی‌حسی یا ضعف می‌شود. هنگامی که این علائم به انواع درمان‌های غیر جراحی پاسخ نمی‌دهند، جراحی دیسک توصیه خواهد شد. اگر جراحی را به عنوان درمان دیسک گردن شدید مد نظر بگیریم نحوه مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن به اندازه آن ضروری خواهد بود.
بیشتر بخوانید: صدا دادن گردن وحس ناخوشایند ساییدگی استخوان‌ها
جراحی تعویض دیسک گردن شامل برداشتن دیسک گردنی بیمار و جایگزینی آن با دیسک مصنوعی است. قبل از اینکه این روش در دسترس باشد، دیسک آسیب دیده برداشته شده و مهره‌های بالا و پایین با هم‌ترکیب می‌شدند تا از حرکت دو مهره جلوگیری شود. استفاده از دیسک مصنوعی برای جایگزینی دیسک طبیعی نوع جدیدی از درمان است که اخیرا توسط FDA (اداره مواد غذایی و دارویی ایالات متحده آمریکا) تایید شده است. مزیت تعویض دیسک و نحوه مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن امکان حرکت بیشتر و ایجاد استرس کمتری روی مهره‌های باقی‌مانده است. در جراحی به روش‌های پیشین دیسک گردن امکان حرکت نداشت.
بیشتر بخوانید:تغذیه دیسک گردن؛ از گلوکزامین و پروتئین تا ویتامین C و B
چرا جراحی تعویض دیسک گردن نیاز است؟
از دست دادن فضای بین مهره‌های گردنی به دلیل انحطاط دیسک گردن یا ساییدگی و پارگی شایع است. دیسک‌ها با گذر از سن 60 سالگی شروع به ریختن و برآمدگی کرده ولی احتمال نیاز به جراحی دیسک گردن در سنین پایین‌تر نیز دور از ذهن نیست. تشخیص اینکه به جراحی دیسک گردن نیاز هست یا خیر دشوار و به عوامل مختلفی بستگی دارد.
یک عامل پی بردن به اینکه دیسک‌های ستون فقرات در حال شکستن هستند و باعث سایش آن‌ها به هم می‌شوند خوردن عصب‌های گردن به هم است.
جراحی دیسک گردن معمولا زمانی توصیه می‌شود که سایر گزینه‌های درمانی تمام شده و موارد زیر بروز دهد:
- رادیکولوپاتی
به این معنی که ریشه عصب توسط فتق دیسک فشرده شده و منجر به خارهای استخوانی تحریک کننده عصب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: جراحی گردن و مراقبت های بعد از آن
- تنگی ستون فقرات
به این معنی که کانال نخایی بین ستون فقرات بیش از حد باریک شده است. تنگی کانال باعث فشرده شدن اعصاب نخاعی شده و منجر به بی حسی و درد خواهد شد.
- بیماری دژنراتیو دیسک
زمانی که دیسک‌ها به هم فشار آورده، اعصاب نخاعی تحت فشار و احتمال شکستن دیسک‌ها افزایش می‌یابد. این به آن معنی است که دیسک‌ها دیگر قادر به جلوگیری از ساییدن مهره‌ها به یکدیگر نیستند و درد قابل توجهی را به وجود می‌آورد.
بیشتر بخوانید: ماساژ درمانی گردن و رفع درد، گرفتگی و خشکی گردن
- بی حسی یا احساس سوزن و سوزن در بازوها
- گردن درد شدید
- سفتی گردن
- سردرد شدید
- دردی که به سمت پایین شانه‌ها یا بازوها حرکت کند
- ضعف شانه‌ها، بازوها، دستها یا پاها
بیشتر بخوانید: گردن درد عصبی، شناخت عوامل خطر و راهکارهای تشخیص
کارهایی که برای مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن باید انجام دهیم
اکثر افراد امکان بازگشت به فعالیت‌های روزمره مانند کار سبک و رانندگی را بعد از یک هفته پس از جراحی دارند. بلند کردن وزنه‌های سنگین‌تر و فعالیت‌های شدیدتر با گذشت دوره بهبودی کامل که 6 تا 12 هفته است امکان‌پذیر خواهد بود. اگر فشردگی عصب قبل از جراحی شدید بوده گذشت 1 یا 2 سال پس از جراحی برای بهبودی کامل ضروری به نظر می‌رسد.
بیشتر بخوانید: متخصص گردن درد کیست و چگونه بهترین پزشک را انتخاب کنیم؟
بیشتر دردهای بعد از عمل مربوط به برش کوچک در جلوی گردن و همچنین نواحی داخل گردن است که در آن جراحی انجام می‌گیرد. برخی از افراد در صحبت کردن یا بلع دچار ناراحتی یا مشکل می‌شوند، زیرا مری و سایر بافت‌های نرم در طول جراحی تحریک شده‌اند.
نباید فراموش کرد که دیسک گردن یکی از انواع بیماری‌های مفصلی و جراحی آن درمان سرپایی نخواهد بود. انجام آن شرایطی را برای فرد به وجود می‌آورد که مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن را به عنوان یک امر ضروری تعریف می‌کند. اعمال مراقبتی بعد از جراحی که در مجله سلامت سیوطب به آن پرداخته شده در ادامه بررسی خواهیم کرد.
بیشتر بخوانید: درمان کج گردنی؛ از کشش عضلات،جراحی تا فیزیوتراپی و کایروپراکتیک
1. فیزیوتراپی بعد از جراحی
در اکثر موارد، روز اول پس از جراحی بیمار توسط فیزیوتراپیست معاینه خواهید شد. فیزیوتراپیست حرکت و احساس اندام را ارزیابی و تمریناتی را آموزش می‌دهد تا به حرکت دادن گردن کمک کند. همچنین نحوه خروج از رختخواب و تشویق به راه رفتن از دیگر برنامه‌های آموزشی فیزیوتراپیست است.
انتظار برای نشستن روی صندلی پس از یک مدت کوتاه بعد جراحی امری طبیعی است. در برخی موارد با گذشت مدت کوتاهی پس از عمل توانایی بیرون رفتن بیمار از منزل مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. این رفتار فیزیوتراپیست به منظور کنترل روند بیماری و توصیه‌های جدید برای مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن خواهد بود.
بیشتر بخوانید: درمان گردن درد طب سنتی و خلاصی از آرتروز گردن
2. تمریناتی برای مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن
بهترین کاری که می‌توان برای بهبودی گردن بعد از جراحی انجام داد شل کردن آن و تا حد امکان آزادانه و عادی حرکت دادن است. برای چند روز یا چند هفته اول پس از عمل، سفتی و دردناکی گردن طبیعی به نظر می‌رسد. مهم است که با شروع بهبودی و کاهش درد، سعی در آزادانه و با اطمینان حرکت دادن گردن داشته باشید.
بیشتر بخوانید: فتق دیسک گردن و راه‌های درمان خانگی و جراحی
پس از عمل باید با افزایش تدریجی فعالیت در حد توان، هدف خود را برای بازگشت به سطوح عادی فعالیت مشخص کنید. فعالیت‌ها را بلافاصله با نشستن روی تخت، صندلی و پیاده روی کوتاه شروع و با گذر زمان دامنه آن‌ها را باید گسترش داد.
باید از دوره‌های طولانی که گردن غیرفعال می‌ماند به شدت دوری کرد. ایجاد تعادل بین دوره‌های فعالیت و عدم فعالیت بسیار مهم است. بی تحرکی به اندازه فعالیت بیش از حد برای گردن مضر بوده و اختلالی جدی در بهبودی و مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن ایجاد می‌کند.
بیشتر بخوانید: ۸ ورزش گردن درد برای تسکین و بهبود درد گردن
3. تمرینات ورزشی ملایم
تمرینات برای بهبود حرکت و قدرت در گردن، جلوگیری از اسپاسم عضلانی و کمک به روند بهبودی طراحی شده‌اند. این حرکات تقریبا سه بار در روز باید انجام شوند. با دو یا سه تمرین از هر برنامه شروع و آن را به تدریج افزایش دهید. هدف را تا 10 تکرار به صورت ملایم اجرا کنید. با بروز هرگونه افزایش درد انجام آن تمرین را متوقف کرده تا زمانی که درد برطرف شود، سپس تمرین را دوباره شروع کنید.
بیشتر بخوانید: ورزش آرتروز گردن به همراه 6حرکت موثر در درمان قطعی
- خم کردن گردن به پهلو و کشش عضلات
- چرخش سر به طرفین و کشیدگی عضلات
- نشستن عمودی با پشت صاف و کشیدن چانه به داخل
- خم کردن سر به جلو و کشش عضلات پشت گردن
- چرخش شانه‌ها به دو طرف در حالت نشسته یا ایستاده
- حرکت بازو به سمت جلو و کشش عضلات شانه و گردن
- بالا آوردن دستها از پهلو و کشش عضلات شانه و گردن
بیشتر بخوانید: رگ به رگ شدن گردن و روش‌های بهبودی پیچ خوردگی گردن
4. با خود رو راست باشید
هنگامی که بیمار از بیمارستان ترخیص شده و در خانه حضور دارد، مهم‌ترین نکته در حین دراز کشیدن راحتی او خواهد بود. برخی افراد تشک‌های سفت و برخی نرم را ترجیح می‌دهند. باید برای راحتی تعارف را کنار گذاشت، بهترین و مناسب‌ترین وسایل را برای استفاده انتخاب کرد. حرکت آزادانه در رختخواب و تمرین غلتیدن از یک طرف به سمت دیگر، انتقال به داخل و خارج از تخت را بسیار آسان‌تر می‌کند.
بیشتر بخوانید: 10 درمان تنگی کانال نخاعی گردن؛ فیزیوتراپی تا جراحی فیوژن قدامی
کنترل فشار وارده بر گردن هنگام بیرون آمدن از تخت و خوابیدن از رفتارهای مهم مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن است. برای بلند شدن از رختخواب، به پهلو بغلتید و پاها را به سمت لبه تخت چرخانده در حالی که با بازوها خود را به سمت بالا هل می‌دهید. قبل از بلند شدن، لحظه‌ای روی لبه تخت بنشینید.
بیشتر بخوانید: درمان دیسک گردن توسط دارو، فیزیوتراپی، جراحی و طب سنتی
5. نحوه نشستن
چیزی به نام حالت نشستن کامل وجود ندارد و بسته به استایل فرد متفاوت است. برخی افراد صاف‌تر نشستن را ترجیح داده در حالی که برخی در حالت لمیده راحت‌تر هستند. راحت و بدون فشار نشستن بیشترین کمک را به مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن می‌کند.
بیشتر بخوانید: درمان گرفتگی گردن به روش‌های خانگی و دارویی
6. پیاده‌روی
داشتن درد گردن در اولین راه رفتن بعد از جراحی دور از انتظار نیست. این وضعیت طی چند روز و گاهی هفته اول بعد از جراحی بهبود می‌یابد. نکته مهم در پیاده‌روی کم بودن آن ولی به صورت مداوم انجام دادن است، تا به تدریج همه چیز به حالت عادی برگردد. همچنین در حالت ایستاده ماندن زیاد نگران کننده نخواهد بود، باید تا حد امکان پیاده‌روی و سر پا ایستادن به صورت عادی باشد.
بیشتر بخوانید: دیسک گردن، فتق یا بیرون‌زدگی؛ بررسی همه علل و درمان‌ها
7. بهداشت شخصی
دوش گرفتن و شستن موها قبل از جراحی دیسک گردن بهتر است. خم کردن گردن به سمت جلو به صورت طولانی مدت باعث ایجاد اختلال در مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن خواهد شد. دوش گرفتن بعد از جراحی برای تمیز نگه داشتن برش‌ها خوب است، اما باید از حمام، شنا و جکوزی به دلیل خطر عفونت پرهیز کرد.
نباید محل برش را مالش و مستقیما شستشو دهید. خشک نگه داشتن زخم تا زمان برداشتن بخیه‌ها ضروری است. حتما زخم را از نظر هرگونه علائم عفونت زیر نظر گرفته و در صورت مشاهده نشت، قرمزی و تورم باید پزشک معالج را در جریان قرار داده تا راهنمایی لازم را در اختیار قرار دهد. توصیه جراحان برای اولین دوش بعد از جراحی معمولا دو یا سه روز بعد از آن است.
باید جوراب‌های بازدارنده‌ترومبو آمبولیک (TED) را به مدت دو هفته پس از ترخیص از بیمارستان پوشید تا خطر ایجاد لخته خون پس از عمل کاهش یابد. آن‌ها باید برای حمام کردن یا دوش گرفتن برداشته و پس از خشک شدن پاها دوباره آن‌ها را بپوشید.
بیشتر بخوانید: پارگی دیسک گردن؛ معرفی همه راه‌های تشخیص و درمان فتق دیسک گردن
پس از دو هفته می‌توانید جوراب‌های TED خود را بردارید. جوراب‌های تد، از تشکیل شدن لخته خون در پاها جلوگیری می‌کند و این کار را با افزایش میزان برگرداندن خون داخل وریدی از کف پاها به بالای پا انجام می‌دهد. فشرده‌سازی خفیف این جوراب‌ها، در افرادی که بستری یا بسیار کم‌تحرک هستند، به رگ‌ها و مجاری لنفاوی کمک می‌کند تا خون را به طرف قلب و مایع لنفاوی را به جریان نرمال خود برگرداند.
بعد از جراحی معمولا استفاده از گردنبند طبی نرم تجویز خواهد شد، برای حمام کردن و دوش گرفتن می‌توان آن را برداشت. اگر استفاده از گردنبند طبی سفت توصیه شده نباید برای حمام کردن و دوش گرفتن برداشته شود.
بیشتر بخوانید: گردنبند طبی یا یقه گردنی؛ پشتیبانی که گاهی عوارض دارد
8. مدیریت درد
پس از جراحی تجربه کمی درد و ناراحتی در حین بهبودی طبیعی است. پرهیز از وحشت در رویارویی با این مشکل و همچنین مشاوره با پزشک به مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن در این مرحله کمک می‌کند. خروج داروهایی که منجر به سکون و غیرفعالی می‌شوند و استفاده از داروهایی که موجب بازگشت تدریجی به روال روزانه خواهد شد، شخص را در مسیر بهتر مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید: 13درمان خانگی گردن درد،از کمپرس گرم تا مسکن‌های بدون نسخه
9. بررسی شرایط خانه
قبل از مرخص شدن از بیمارستان فرد باید توان انجام تمرینات خود مانند پیاده روی در مسافت‌های کوتاه و بالا و پایین رفتن از پله‌ها را داشته باشد. این مسئولیت بیمار است که به طور مستقل به تمرینات و مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن خود ادامه دهد و در صورت لزوم با پزشک در ارتباط باشد. در صورت ادامه هرگونه درد، سفتی یا ضعف امکان نیاز به فیزیوتراپی مداوم دور از انتظار نخواهد بود.
بیشتر بخوانید: درمان آرتروز گردن به صورت قطعی با روش‌های سنتی و مدرن
10. رانندگی
در حین رانندگی باید نشستن بر اساس راحتی باشد. تحمل نشستن در طول زمان را به تدریج افزایش دهید.
بیشتر بخوانید: قولنج گردن، دلایل پیدایش و باید و نبایدهای شکستن قولنج
11. بلند کردن وسایل
از بلند کردن اجسام سنگین و همچنین نگه داشتن وسایل در فاصله دور از بدن خودداری کنید. همیشه از یک تکنیک بلند کردن صحیح، خم شدن در زانوها و نه در پشت خود استفاده کنید. از حرکات خم شدن کمر، چرخش یا خم کردن گردن رو به جلو برای برداشتن وسیله‌ای خودداری کنید.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی گردن، بهبود درد گردن و ستون فقرات
12. بازگشت به محیط کار
بازگشت به محیط کار بستگی زیادی به بهبودی فرد، نوع کار و مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن دارد. زمان بازگشت به محل کار موضوعی مهم است که باید با مشورت پزشک انجام شود.
بیشتر بخوانید: جراحی دیسک گردن؛ تعویض دیسک راهکاری نوین برای آزادانه حرکت دادن سر
سخن پایانی
آخرین گزینه پزشکان برای درمان مشکلات و دردهای گردنی در ناحیه ستون فقرات جراحی دیسک گردن است. با انجام این جراحی حجم فشار وارد شده به عصب و نخاع کاهش پیدا می‌کند. ولی باید به این نکته مهم توجه کرد که مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
بیشتر بخوانید: گردنبند طبی یا یقه گردنی؛ پشتیبانی که گاهی عوارض دارد
در این مقاله مراقبت‌ها و تمریناتی برای کمک به بهبود هر چه سریع‌تر جراحی دیسک گردن مطرح شده است. علائمی مانند درد و تورم و در مواردی مشکلات بلع و صحبت کردن دور از انتظار نیست. با گذشت زمان و انجام درست مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن دوره نقاهت به حداقل خود خواهد رسید. با توجه به شرایط حاد بودن وضعیت بیمار و کیفیت انجام جراحی، برخی از افراد بلافاصله بعد از جراحی ترخیص و برخی باید تحت مراقبت‌های بیمارستانی قرار بگیرند. همچنین در مواردی با تجویز داروهای ضد درد، رژیم غذایی مناسب و کمک به حرکت کردن بیمار، شرایط شخص در مسیر بهبودی قرار می‌گیرد.