عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن و 6 عامل انتخاب آن به عنوان درمان اصلی
عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن به دلیل باریک شدن فضای ستون فقرات به عنوان یک راه درمان انجام می‌گیرد. تنگی ستون فقرات گردن می‌تواند طناب نخاعی و ریشه‌های عصبی را که از هر مهره خارج می‌شوند فشرده سازد. بالا رفتن سن یک علت شایع ایجاد تنگی کانال ستون فقرات است که بیمار را ملزم به عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن می‌کند. علائم آن شامل گردن درد یا کمر درد، بی حسی، گزگز و ضعف در بازوها و پاها است.
بیشتر بخوانید: درمان گردن درد با روش‌های طب سنتی تا جراحی‌‌های مدرن و لیزر
تنگی کانال نخاع گردن چیست؟
تنگی کانال نخاعی وضعیتی است که بیشتر در بزرگسالان 50 سال به بالا به وجود می‌آید. در آن کانال نخاعی شروع به باریک شدن کرده و منجر به درد و مشکلات دیگر می‌شود که با عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن این دردها رفع خواهند شد. ستون فقرات از یک سری مهره‌های متصل و دیسک‌های ضربه‌گیر تشکیل شده است. نخاع بخش کلیدی سیستم عصبی مرکزی بوده که مغز را به بدن متصل کرده و از آن محافظت می‌کند. نخاع در کانالی که توسط مهره‌های ستون فقرات تشکیل شده قرار دارد.
بیشتر بخوانید: متخصص گردن درد کیست و چگونه بهترین پزشک را انتخاب کنیم؟
دو نوع مختلف تنگی کانال نخاعی وجود دارد که بسته به وضعیت ستون فقرات فرد متفاوت است:
- تنگی کانال نخاعی گردن که ستون فقرات این ناحیه باریک می‌شود
- تنگی کانال نخاعی کمر، زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت پایین ستون فقرات در ناحیه کمر باریک شود
امکان دارد یک یا هر دو نوع تنگی کانال نخاعی در فرد وجود داشته باشد، اما تنگی کانال نخاعی کمر شایعترین است. برای بیشتر افراد، تنگی ناشی از آرتریت به وجود می‌آید. با باریک شدن کانال نخاعی گردن، فضاهای باز بین مهره‌ها شروع به کوچک‌تر شدن می‌کنند. این فشار آوردن به نخاع یا اعصاب باعث درد، سوزن سوزن شدن یا بی حسی در بازوها، پاها یا بدن فرد می‌شود و پزشک برای درمان آن عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن را توصیه می‌کند.
بیشتر بخوانید: جراحی دیسک گردن؛ تعویض دیسک راهکاری نوین برای آزادانه حرکت دادن سر
چه کسانی دچار تنگی کانال نخاعی می‌شوند؟
تنگی کانال نخاع گردنی ممکن است در هر شخصی ایجاد شود، اما در مردان و زنان بالای 50 سال شایع‌تر است. افراد جوان‌تری که با کانال نخاعی باریک به دنیا می‌آیند نیز دچار این عارضه می‌شوند که گاهی با عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن درمان خواهند شد. سایر شرایطی که بر ستون فقرات تاثیر می‌گذارد، مانند اسکولیوز یا آسیب به ستون فقرات، می‌تواند فرد را در معرض خطر ابتلا به تنگی ستون فقرات قرار دهد.
بیشتر بخوانید: فتق دیسک گردن و راه‌های درمان خانگی و جراحی
علل تنگی کانال نخاعی
رشد بیش از حد استخوان یا خارهای آرتروز
استئوآرتریت وضعیت ساییدگی و پارگی است که غضروف مفاصل از جمله ستون فقرات را تجزیه می‌کند. غضروف پوشش محافظ مفاصل است که با از بین رفتن آن، استخوان‌ها شروع به مالیدن روی یکدیگر کرده و زائده‌های استخوانی به وجود می‌آورند. بدن به رشد استخوان جدید واکنش نشان داده و خار استخوان معمولا روی مهره‌ها تا کانال نخاعی گسترش می‌یابد. بیماری پاژه استخوان همچنین می‌تواند باعث رشد بیش از حد استخوان در ستون فقرات شود و اعصاب را تحت فشار قرار دهد.
بیشتر بخوانید: قوز گردن چیست و روش‌های مراقبی و درمانی گردن رو به جلو
فتق دیسک گردن
بین هر مهره یک بالشتک صاف و گرد (دیسک مهره‌ای) قرار دارد که به عنوان ضربه‌گیر در طول ستون فقرات عمل می‌کند. خشک و مسطح شدن دیسک، ناشی از افزایش سن و همچنین ترک خوردن در لبه بیرونی دیسک باعث می‌شود که مرکز ژل مانند این دیسک‌ها از لایه بیرونی پاره شده عبور کند. سپس دیسک برآمده روی اعصاب نزدیک به دیسک فشار آورده و موجب تنگی کانال نخاعی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: پارگی دیسک گردن؛ معرفی همه راه‌های تشخیص و درمان فتق دیسک گردن
رباط‌های ضخیم
رباط‌ها نوارهای الیافی هستند که ستون فقرات را در کنار هم نگه می‌دارند. آرتریت می‌تواند باعث ضخیم شدن رباط‌ها در طول زمان و برآمدگی در فضای کانال نخاعی شود.
بیشتر بخوانید: انواع گردن درد و گزگز ناخوشایند بازوها و دست‌ها
شکستگی‌ها و آسیب‌های ستون فقرات
شکستگی یا دررفتگی استخوان‌ها و التهاب ناشی از آسیب‌هایی که در نزدیکی ستون فقرات رخ می‌دهد، می‌تواند فضای کانال را باریک و به اعصاب نخاعی فشار بیاورد.
بیشتر بخوانید: درمان آرتروز گردن به صورت قطعی با روش‌های سنتی و مدرن
کیست یا تومور نخاع
رشد کیست در طناب نخاعی یا بین طناب نخاعی و مهره‌ها موجب باریکی فضا شده و به نخاع و اعصاب آن فشار وارد می‌کند.
بیشتر بخوانید: ورزش دیسک گردن| حرکات اصلاحی+کششی برای تقویت عضلات
تنگی مادر زادی نخاعی
یکی از انواع بیماری‌های مفصلی است که در آن فرد با کوچکی کانال نخاعی در گردن متولد شده که بعضی اوقات می‌توان با عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن آن را درمان کرد. یکی دیگر از ناهنجاری‌های مادر زادی ستون فقرات که فرد را در معرض خطر تنگی ستون فقرات قرار خواهد داد، اسکولیوز (ستون فقرات با شکل غیرطبیعی) است.
بیشتر بخوانید: 13درمان خانگی گردن درد،از کمپرس گرم تا مسکن‌های بدون نسخه
علائم تنگی کانال نخاعی گردن
باریک شدن کانال نخاعی معمولا یک فرآیند کند است که با گذشت زمان علائم آن بدتر می‌شود. اگرچه تنگی نخاعی در هر نقطه‌ای از ستون فقرات امکان بروز دارد اما قسمت پایین کمر و گردن نواحی رایجی هستند که با عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن قابلیت درمان دارند. علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت و دردها حالت رفت و برگشتی دارند.
علائم تنگی ستون فقرات گردن (گردن رحم) عبارتند از:
- گردن درد که با عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن حل می‌شود
- بی حسی یا گزگز در بازو و دست
- ضعف یا کلافگی در بازو و دست
- مشکلات تعادل
- از دست دادن عملکرد دست، مانند مشکل در نوشتن یا بستن دکمه پیراهن
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده (در موارد شدید)
بیشتر بخوانید: گردنبند طبی یا یقه گردنی؛ پشتیبانی که گاهی عوارض دارد
آیا تنگی نخاع می‌تواند باعث فلج دائمی شود؟
در حالی که باریک شدن ستون فقرات با درد همراه است، اما معمولا باعث فلج نخواهد شد. با این حال اگر یک عصب نخاعی یا طناب نخاعی برای مدت طولانی فشرده شود، بی حسی یا فلج دائمی دور از ذهن نیست. به همین دلیل است که در صورت احساس بی‌حسی یا ضعف در بازوها یا پاها، باید فورا به پزشک برای انجام عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: دیسک گردن، فتق یا بیرون‌زدگی؛ بررسی همه علل و درمان‌ها
راه‌های تشخیص نیاز به عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن
با بررسی سابقه پزشکی و اطلاع در مورد علائم پزشک یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. در طول معاینه فیزیکی، پزشک به ستون فقرات فشار وارد می‌کند تا ببیند آیا باعث درد می‌شود یا خیر. پزشک احتمالا از بیمار می‌خواهد که در جهات مختلف خم شود تا ببینید آیا موقعیت‌های مختلف ستون فقرات درد یا علائم دیگر از خود نشان خواهد داد. همچنین تعادل، نحوه حرکت و راه رفتن، قدرت بازو و پاهای بیمار بررسی خواهد شد.
برای بررسی ستون فقرات و تعیین محل دقیق، نوع و وسعت مشکل و اینکه آیا نیاز به عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن هست یا نه، آزمایش‌های تصویربرداری توصیه خواهد شد. مطالعات تصویربرداری که در مجله سلامت سیوطب به آن پرداخته شده شامل موارد زیر است:
بیشتر بخوانید: رگ به رگ شدن گردن و روش‌های بهبودی پیچ خوردگی گردن
- اشعه ایکس: اشعه ایکس از مقدار کمی تابش استفاده کرده و تغییراتی را در ساختار استخوان نشان می‌دهد، مانند کاهش ارتفاع دیسک و خارهای استخوانی که موجب تنگی کانال نخاعی می‌شوند.
- MRI: تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) از امواج رادیویی و یک آهنربای قدرتمند برای ایجاد تصاویر مقطعی از ستون فقرات استفاده می‌کند. تصاویر MRI تصاویر دقیقی از اعصاب، دیسک‌ها، نخاع و وجود هرگونه تومور ارائه می‌دهد و شک پزشک را در تجویز عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن به یقین تبدیل می‌کند.
- سی تی اسکن یا سی تی میلوگرام: توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن ترکیبی از اشعه ایکس است که تصاویر مقطعی از ستون فقرات ایجاد می‌کند. سی تی میلوگرام یک رنگ اضافه می‌کند تا نخاع و اعصاب واضح‌‌تر به نظر برسند.
بیشتر بخوانید: درمان گرفتگی گردن به روش‌های خانگی و دارویی
راه‌های درمان تنگی کانال نخاعی چیست؟
انتخاب درمان تنگی کانال نخاع به علت ایجاد، علائم، محل مشکل و شدت علائم بستگی دارد. در صورت داشتن علائم خفیف پزشک ابتدا به جای تجویز عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن برخی از درمان‌های خودمراقبتی را توصیه خواهد کرد. اگر این نوع درمان جواب نداد و علائم بدتر شد پزشک در مرحله بعد فیزیوتراپی، دارو و در نهایت عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن را توصیه می‌کند.
بیشتر بخوانید: ورزش آرتروز گردن به همراه 6حرکت موثر در درمان قطعی
درمان‌های خانگی تنگی کانال نخاعی
- اعمال گرما
گرما معمولا بهترین انتخاب برای درد ناشی از تنگی کانال است. گرما با افزایش جریان خون موجب شل شدن عضلات و تسکین درد مفاصل می‌شود. هنگام استفاده از گرما مراقب باشید دچار سوختگی نشوید.
- استفاده از سرما
اگر گرما علائم درد را کاهش نمی‌دهد، استفاده از یخ می‌تواند کمک کننده باشد (بسته یخ، بسته ژل منجمد، یا کیسه نخود فرنگی یا ذرت منجمد). یخ تورم، حساسیت و التهاب را کاهش می‌دهد.
- ورزش
بعد از مشورت با پزشک ورزش برای تسکین درد، تقویت عضلات برای حمایت از ستون فقرات و بهبود انعطاف‌پذیری و تعادل مفید خواهد بود.
بیشتر بخوانید: ماساژ درمانی گردن و رفع درد، گرفتگی و خشکی گردن
داروهای خوراکی
قبل از تجویز عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن، پزشک در ابتدا داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) _مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin)، ناپروکسن (Aleve)، آسپرین_ یا استامینوفن (Tylenol) که به تسکین التهاب و درد ناشی از تنگی نخاعی کمک می‌کنند به عنوان خط اول درمان مد نظر می‌گیرد.
حتما از پزشک در مورد مشکلات احتمالی دراز مدت مصرف این داروها مانند رفلاکس اسید و زخم معده اطلاعات لازم کسب کنید. پزشک گاهی داروهای تجویزی دیگری با خواص تسکین درد مانند داروی ضد تشنج گاباپنتین (Neurontin) یا ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای مانند آمی‌تریپتیلین (Elavil) را توصیه خواهد کرد.
احتمال دارد برای تسکین درد کوتاه مدت، مواد افیونی مانند اکسی‌کدون (Oxycontin) یا هیدروکودون (Vicodin) تجویز شود. با این حال این داروها معمولا با احتیاط تجویز شده زیرا امکان دارد تبدیل به نوعی اعتیاد خفیف شوند. شل کننده‌های عضلانی مانند سیکلوبنزاپرین (Amrix، Fexmid) می‌توانند کمپ‌های عضلانی و اسپاسم را درمان کنند.
بیشتر بخوانید: درمان دیسک گردن توسط دارو، فیزیوتراپی، جراحی و طب سنتی
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست‌ها با ارائه یک برنامه ورزشی سالم به درمان درد قبل از عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن کمک می‌کنند. در شرایط درد خفیف با فیزیوتراپی توانایی لازم به دست خواهد آمد و تعادل، انعطاف پذیری و ثبات ستون فقرات نیز بهبود پیدا می‌کند. فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند به بیمار نوعی راه رفتن را یاد دهند که منجر به باز شدن کانال نخاعی شده و فشار روی عصب‌ها را به حداقل برسانند. فیزیوتراپیست‌ها گاهی با یک برنامه درست فرد را از انجام عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن بی نیاز می‌کنند.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی گردن، بهبود درد گردن و ستون فقرات
تزریق استروئید
تزریق کورتیکواستروئیدها در نزدیکی فضایی در ستون فقرات که ریشه‌های عصبی در آن گیر می‌کنند یا قسمت‌های فرسوده استخوان‌های به هم ساییده شده به کاهش التهاب، درد و تحریک کمک می‌کند. با این حال معمولا فقط تعداد محدودی تزریق انجام می‌شود (معمولا سه یا چهار تزریق).
بیشتر بخوانید: جراحی گردن و مراقبت های بعد از آن
چه زمانی عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن در نظر گرفته می‌شود؟
به دلیل پیچیدگی تنگی ستون فقرات و ماهیت ظریف ستون فقرات، عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن معمولا زمانی در نظر گرفته خواهد شد که همه گزینه‌های درمانی بی تاثیر باشند. خوشبختانه اکثر افرادی که تنگی کانال نخاع گردن دارند نیازی به جراحی ندارند. گزینه‌های جراحی شامل برداشتن بخش‌هایی از استخوان، توده‌های استخوانی روی مفاصل فاست یا دیسک‌هایی است که کانال نخاعی را شلوغ و اعصاب نخاعی را تحت فشار قرار می‌دهند. با این حال، زمان‌هایی که نیاز به عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن حتمی است عبارتند از:
- علائم غیرقابل تحمل و کیفیت زندگی مورد نظر به شدت کاهش یابد. همچنین در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی اختلال به وجود آید
- درد ناشی از فشار بر نخاع باشد
- راه رفتن و حفظ تعادل دشوار شده باشد
- کنترل روده یا مثانه از دست رفته و مشکلات عملکرد جنسی بروز یابد
بیشتر بخوانید: ۸ ورزش گردن درد برای تسکین و بهبود درد گردن
انواع جراحی تنگی کانال نخاع عبارتند از:
لامینکتومی (جراحی رفع فشار)
شایعترین نوع عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن است. لامینکتومی شامل برداشتن بخشی از مهره به نام لامینا است. برخی از رباط‌ها و خارهای استخوانی نیز در این جراحی برداشته می‌شوند. این نوع جراحی فضا را برای نخاع و اعصاب باز و علائم را تسکین می‌دهد.
بیشتر بخوانید: 10 درمان تنگی کانال نخاعی گردن؛ فیزیوتراپی تا جراحی فیوژن قدامی
لامینوتومی
این یک لامینکتومی جزئی است. در این روش، تنها قسمت کوچکی از لامینا برداشته می‌شود، ناحیه‌ای که بیشترین فشار را بر عصب وارد می‌کند.
لامینوپلاستی
در این عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن که فقط در ناحیه سرویکس گردن انجام می‌شود، بخشی از لامینا برداشته تا فضای کانال بیشتری فراهم شود. در این جراحی صفحات و پیچ‌های فلزی یک پل لولایی در سراسر ناحیه‌ای که استخوان برداشته شده ایجاد می‌کنند.
بیشتر بخوانید: مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن همتراز با جراحی دیسک گردن
فورامینوتومی
فورامن ناحیه‌ای در مهره‌ها است که ریشه‌های عصبی از آنجا خارج می‌شوند. این روش جراحی شامل برداشتن استخوان یا بافت این ناحیه است تا فضای بیشتری برای ریشه‌های عصبی فراهم شود.
بیشتر بخوانید: درمان کج گردنی؛ از کشش عضلات،جراحی تا فیزیوتراپی و کایروپراکتیک
فیوژن ستون فقرات
در صورتی بروز درد عصبی ناشی از تنگی نخاع، ستون فقرات دیگر پایدار نیست که در این مرحله عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن در نظر گرفته خواهد شد. در جراحی فیوژن ستون فقرات، دو مهره به طور دائم به هم متصل می‌شوند. معمولا برای درمان تنگی کانال نخاع گردن ابتدا جراحی لامینکتومی انجام می‌شود تا پلی بین دو مهره ایجاد شده و رشد استخوان جدید را تحریک کند. مهره‌ها با پیچ، میله، قلاب یا سیم در کنار هم نگه داشته می‌شوند تا زمانی که مهره‌ها خوب شده و با هم رشد کنند. روند درمان شش ماه تا یک سال طول خواهد کشید.
بیشتر بخوانید: قولنج گردن، دلایل پیدایش و باید و نبایدهای شکستن قولنج
خطرات عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن
تمام جراحی‌ها خطر عفونت، خونریزی، لخته شدن خون و واکنش به بیهوشی را دارند. خطرات اضافی ناشی از جراحی برای تنگی نخاع عبارتند از:
- آسیب عصبی
- پارگی در غشایی که عصب یا نخاع را می‌پوشاند
- عدم بهبود استخوان پس از جراحی
- خرابی صفحات فلزی، پیچ‌ها و سایر بست‌ها
- نیاز به جراحی اضافی
- عدم تسکین علائم یا بازگشت علائم
بیشتر بخوانید: صدا دادن گردن وحس ناخوشایند ساییدگی استخوان‌ها
جمع‌بندی نهایی در رابطه با عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن
تنگی نخاع یا تنگی ستون فقرات به باریک شدن یک یا چند فضا در ستون فقرات از جمله مهره‌های گردن گفته می‌شود. فضای کمتر در ستون فقرات، فضای موجود برای نخاع و اعصابی که از نخاع منشعب می‌شوند را کاهش می‌دهد. این تنگی فضا باعث تحریک نخاع یا اعصاب شده و درد گردن ناشی از آن را با عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن بهبود می‌بخشند.
بیشتر بخوانید: گردن درد عصبی، شناخت عوامل خطر و راهکارهای تشخیص
تنگی کانال نخاعی گردن معمولا با گذشت زمان و به کندی به وجود می‌آید. این بیماری بیشتر در اثر آرتروز یا تغییرات ساییدگی خود را نشان داده که به طور طبیعی در ستون فقرات با افزایش سن رخ می‌دهد. به همین دلیل برای مدت طولانی فاقد هرگونه علامتی خواهد بود. بسته به محل و شدت تنگی نخاعی درد، بی حسی، گزگز یا ضعف در گردن، پشت، بازوها، پاها و دست‌ها احساس می‌شود. درمان‌ها شامل خودمراقبتی، فیزیوتراپی، داروها، تزریق‌ها و همچنین عمل جراحی تنگی کانال نخاع گردن است.