سرطان ریه، یک بیماری خاموش اما خطرناک با 5 راه تشخیص

سرطان ریه یکی از شایع‌ترین نمونه‌های سرطان است که آمار مرگ و میر بالایی دارد. یکی از دلایل خطرناک بودن این نوع سرطان این است که در مراحل اولیه هیچ علائم خاصی ایجاد نمی‌کند و حدود 25درصد بیماران در حین تشخیص سایر بیماری‌ها از ابتلا به سرطان ریه خود پی می‌برند.

در بین عواملی که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند، سیگار کشیدن بیشترین تاثیر را دارد. به همین دلیل سرطان ریه در بین افراد سیگاری (به ویژه آقایان) بیشتر دیده می‌شود.

این نوع سرطان انواع مختلفی دارد که هر کدام از آن‌ها علائمی ایجاد می‌کنند. همچنین مانند نمونه‌های دیگر سرطان، سرطان در ریه نیز شامل چهار مرحله است که تشخیص این مراحل در تعیین نوع درمان بسیار مهم و موثر است.

در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب به بررسی سرطان ریه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

نگاهی کلی به موضوع این مقاله

• سرطان ریه عامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان است
• سرطان در ریه نمونه‌های مختلفی دارد که بر اساس محل سلول‌های سرطانی تقسیم می‌شوند
• قرار گرفتن در معرض رادون دومین عامل سرطان ریه است
• سرطان ریه در مراحل اولیه، علائم و نشانه‌ای ایجاد نمی‌کند
• آزمایش خون ساده، سرطان ریه را تشخیص نمی‌دهد، اما متاستاز را نشان می‌دهد
• تعیین مرحله سرطان در انتخاب نوع روش درمانی بسیار مهم است
• درمان‌های مکمل و جایگزین، سرطان ریه را درمان نمی‌کنند، اما در تسکین درد و عوارض درمان‌های دیگر موثر است

بیشتر بخوانید: آزمایش انعقاد خون چرا باید انجام شود؟+تفسیر آزمایش

سرطان ریه چیست؟

زمانی که سرطان از ریه‌ها شروع ‌شود به آن سرطان ریه (Lung Cancer) می‌گویند. سرطان‌های ریه معمولا به دو نوع اصلی به نام‌های سلول کوچک و سلول غیرکوچک دسته‌بندی می‌شوند.

ریه‌ها دو اندام اسفنجی در قفسه سینه هستند که هنگام دم، اکسیژن دریافت و هنگام بازدم، دی اکسید کربن آزاد می‌کنند. سرطان ریه عامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان است.

افرادی که سیگار می‌کشند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند، اگرچه سرطان ریه در افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند نیز رخ می‌دهد. خطر ابتلا به سرطان ریه با مدت زمان و تعداد سیگارهایی که فرد سیگاری کشیده است رابطه مستقیمی دارد.

توجه داشته باشید که اگر فردی سیگار را ترک کند، حتی پس از چندین سال سیگار کشیدن، به میزان قابل توجهی شانس ابتلا به سرطان ریه را کاهش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: ترک سیگار را همین الان شروع کنید | اتفاقاتی که پس از ترک برایتان رخ می‌دهند

انواع مختلف سرطان ریه

انواع مختلفی از Lung Cancer وجود دارد که اکثرا به صورت:

سرطان ریه سلول غیر کوچک یا NSCLC

Non-small cell lung cancer حدود 80 تا 85درصد از همه موارد سرطان در ریه را تشکیل می‌دهند. انواع مختلفی از NSCLC وجود دارد که اکثر آن‌ها اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند به خوبی به درمان پاسخ می‌دهند. در ادامه با چند نمونه از این نوع سرطان آشنا خواهیم شد.

• کارسینوم سلول‌های فلسی ریه

حدود 30درصد از تمام موارد NSCLC در سلول‌هایی شروع می‌شود که مجرای تنفسی را پوشانده‌اند. به همین دلیل به آن سرطان سلول‌های فلسی یا پولکی می‌گویند.

بیشتر بخوانید : ۸ درمان آلرژی فصلی برای رفع خطرات نهفته در واکنش ‌های آلرژیک

• آدنوکارسینوم (سرطان آدنو)

Adenocarcinomas (تومور بدخیم که از ساختارهای غددی در بافت اپیتلیال تشکیل شده) این نوع معمولا در قسمت بیرونی ریه‌ها ایجاد می‌شود.

• آدنوکارسینوم درجا (AIS)

Adenocarcinoma in situ زیر مجموعه نادری از آدنوکارسینوم است که در کیسه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها شروع می‌شود. این نوع سرطان تهاجمی نیست و ممکن است نیاز به درمان فوری نداشته باشد.

• سرطان آدنوسکواموس (Adenosquamous carcinoma)

این سرطان در مخلوطی از سلول‌های فلسی و سلول‌های تولیدکننده مخاط ایجاد می‌شود.

• سرطان سلول بزرگ

کارسینوم یا سرطان سلول‌های بزرگ گروهی از NSCLCها است که به سرعت در حال رشد هستند و نمی‌توان آن‌ها را در سایر انواع سرطان طبقه بندی کرد.

بیشتر بخوانید: زرد زخم و آشنایی با ۳ نمونه رایج این یبماری مسری عفونی

سرطان ریه سلول‌های کوچک یا SCLS

Small-cell lung cancer حدود 15 تا 20درصد سرطان‌های ریه را به خود اختصاص می‌دهد که طبق آمار و تحقیقات نسبت به نمونه‌های NSCLC تهاجمی‌تر به شمار می‌روند. اگرچه SCLC اغلب در ابتدا به شیمی درمانی بهتر پاسخ می‌دهد، اما احتمال درمان آن‌ها کمتر از NSCLC است.

بیشتر بخوانید: انواع بیماری های عفونی و ۳ راهکار مصونیت در برابر این بیماری‌‌ها

مزوتلیوما (Mesothelioma)

این نوع سرطان ریه با قرار گرفتن در معرض آزبست (asbestos) مرتبط است. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که تومورهای کارسینوئیدی در سلول‌های تولیدکننده هورمون (اعصاب غدد درون ریز) شروع می‌شوند. مزوتلیوما تهاجمی و به سرعت در حال رشد است و به درمان پاسخ خوبی نمی‌دهد.

نکته: بعضی از افراد تومورهای حاوی دو نوع از سلول سرطانی را با هم دارند.

بیشتر بخوانید: بیماری های خود ایمنی؛ ۱۵ نمونه حمله به خودی توسط سیستم ایمنی بدن!

مراحل سرطان ریه

مشخص شدن مراحل سرطان نشان می‌دهد که این بیماری چقدر گسترش یافته است و به راهنمایی درمان نیز کمک می‌کند. زمانی که سرطان ریه زود تشخیص داده شود، شانس موفقیت یا درمان بسیار بیشتر خواهد بود. از آنجایی که سرطان ریه در مراحل اولیه علائم واضحی ایجاد نمی‌کند، تشخیص اغلب پس از گسترش آن انجام می‌شود. مراحل این بیماری به صورت زیر است:

بیشتر بخوانید: درمان تبخال دهان با ۱۵ روش برای خشک شدن سریع تاول‌های تبخال

مراحل سرطان ریه سلول‌های غیرکوچک (NSCLC)

• مرحله 1: سرطان در ریه یافت می‌شود، اما به خارج از ریه گسترش نیافته است
• مرحله 2: سرطان در ریه و غدد لنفاوی مجاور دیده می‌شود
• مرحله 3: سرطان در ریه و غدد لنفاوی در وسط قفسه سینه است
• مرحله 3A: سرطان در غدد لنفاوی یافت می‌شود، اما فقط در همان سمت قفسه سینه که سرطان برای اولین بار شروع به رشد کرده است
• مرحله 3B: سرطان به غدد لنفاوی در طرف مقابل قفسه سینه یا به غدد لنفاوی بالای استخوان ترقوه گسترش یافته است
• مرحله 4: سرطان به هر دو ریه، به ناحیه اطراف ریه‌ها یا اندام‌های دیگر گسترش یافته است

بیشتر بخوانید : هپاتیت C را جدی بگیرید؛ خطر ابتلا به سیروز و سرطان کبد

مراحل سرطان ریه سلول‌های کوچک (SCLC)

SCLC دو مرحله دارد، محدود و گسترده. در مرحله محدود، سرطان تنها در یک ریه یا غدد لنفاوی مجاور در همان سمت قفسه سینه یافت می‌شوند. مرحله گسترده یعنی سرطان گسترش یافته است:

• در سراسر یک ریه
• در ریه مقابل
• به غدد لنفاوی در طرف مقابل
• به مایع اطراف ریه
• به مغز استخوان
• به اندام‌های دوردست

نکته: مراحل سرطان ریه با اعداد رومی از 0 تا IV (مرحله چهارم) نشان داده می‌شوند و پایین‌ترین مراحل نشان‌دهنده سرطان محدود به ریه است. در مرحله چهارم، سرطان پیشرفته در نظر گرفته می‌شود و به سایر نقاط بدن گسترش یافته است.

بیشتر بخوانید : سینوزیت مزمن؛ علائم، تشخیص و راهکارهای خانگی برای درمان

چه چیزی باعث سرطان ریه می‌شود؟

هر کسی ممکن است به سرطان ریه مبتلا شود، اما 90درصد موارد سرطان ریه نتیجه سیگار کشیدن است. دود از همان ثانیه اول به بافت ریه آسیب می‌رساند. هنگامی که سلول‌های ریه آسیب می‌بینند، شروع به رفتار غیرطبیعی می‌کنند، این فرآیند ابتلا به سرطان در ریه‌ها را افزایش می‌دهد.

سرطان ریه سلول‌های کوچک تقریبا همیشه با سیگار کشیدن مرتبط است. همچنین با تنفس مواد خطرناکی مانند موارد زیر، ابتلا به این نوع سرطان افزایش می‌یابد:

• رادون (radon)
• آزبست
• آرسنیک
• کادمیوم
• کروم
• نیکل
• بعضی فرآورده‌های نفتی
• اورانیوم

طبق گزارش انجمن ریه در آمریکا قرار گرفتن در معرض رادون دومین عامل سرطان ریه است. تحقیقات نشان می‌دهند که جهش‌های ژنتیکی ارثی نیز احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش خواهند داد؛ به ویژه اگر فرد سیگاری یا در معرض دود سیگار یا عوامل خطرساز باشد. گفتنی است که گاهی اوقات، هیچ دلیل واضحی برای سرطان ریه وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: کم خونی یا آنمی؛ بیماری شایع در کودکی و بزرگسالی را بشناسید و درمان کنید

عوامل خطر در ابتلا به سرطان ریه

چندین عامل خطر شناخته شده برای سرطان ریه وجود دارد. این عوامل شامل:

• سیگار کشیدن: سیگار بزرگ‌ترین عامل خطر سرطان ریه است که شامل سیگار عادی، برگ و پیپ می‌شود. محصولات تنباکو حاوی هزاران ماده سمی هستند و طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) افراد سیگاری 15 تا 30درصد بیشتر دچار سرطان ریه خواهند شد
• دود دست دوم: در هر سال حدود 7300 نفر که سیگاری نیستند در ایالات متحده آمریکا در اثر ابتلا به این بیماری می‌میرند
• قرار گرفتن در معرض رادون: تنفس رادون عامل اصلی سرطان ریه در افراد غیرسیگاری است
• قرار گرفتن در معرض آزبست، دود ناشی از گازوئیل (محصولات نفتی) و سایر مواد سمی: تنفس مواد سمی خطر ابتلا را افزایش می‌دهد، به ویژه اگر فرد به صورت مکرر در معرض آن مواد قرار بگیرد
• سابقه خانوادگی: داشتن اعضای خانواده مبتلا به سرطان ریه خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد
• سابقه شخصی: اگر فردی در گذشته به این بیماری مبتلا شده باشد، به ویژه اگر سیگاری باشد، احتمال برگشت بیماری بیشتر خواهد بود
• پرتودرمانی قبلی قفسه سینه: پرتودرمانی خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد

بیشتر بخوانید : کاهش پلاکت خون و ارتباط آن با کرونا ویروس + ۹ علت ترومبوسیتوپنی

رابطه مستقیم سرطان ریه و سیگار کشیدن

همه افراد سیگاری به سرطان ریه مبتلا نمی‌شوند و همه افراد مبتلا به این نوع سرطان نیز سیگاری نیستند؛ اما شکی نیست که سیگار بزرگ‌ترین عامل خطر برای ابتلا به این بیماری خطرناک است. علاوه بر سیگار، کشیدن پیپ نیز با سرطان ریه مرتبط است.

محققین می‌گویند که افرادی که قبلا سیگار می‌کشیدند نیز هنوز هم در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند؛ اما ترک سیگار خطر را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. 10 سال پس از ترک سیگار، خطر مرگ ناشی از سرطان ریه در افراد سیگاری به نصف کاهش می‌یابد.

بیشتر بخوانید: مالاریا و هر چیزی که باید در مورد آن بدانید| علائم، درمان و پیشگیری

علائم سرطان ریه

در این قسمت با انواع علائم این بیماری در افراد و سنین مختلف آشنا خواهیم شد:

علائم عمومی سرطان ریه

این علائم در اکثر سرطان‌ها دیده می‌شود:

• کاهش وزن
• از دست دادن اشتها
• ضعف
• خستگی
• افسردگی و تغییرات خلقی

بیشتر بخوانید: برونشیت یک بیماری تنفسی شایع در بین افراد مختلف، حتی کودکان

علائم مراحل اولیه سرطان ریه

سرطان ریه معمولا در مراحل اولیه علائم و نشانه‌هایی ایجاد نمی‌کند و زمانی علائم بروز می‌کنند که بیماری پیشرفت کرده باشد. در 25درصد موارد طی انجام عکس‌های رادیولوژی برای تشخیص بیماری‌های دیگر، توده‌های سرطانی در ریه‌ها دیده می‌شوند.

علائم در مرحله اولیه به صورت زیر است:

• سرفه‌هایی که از بین نمی‌رود
• تشدید سرفه‌های مزمن قبلی
• تنگی نفس
• خس خس سینه
• درد قفسه سینه
• خلط خونی

در مواردی که توده‌های سرطانی در قسمت بالایی ریه تشکیل شده باشند، روی صورت اثر می‌گذارند و علائم زیر را ایجاد می‌کنند:

• افتادگی یک طرف پلک
• کوچک شدن مردمک
• عدم تعریق در یک طرف صورت
• درد شانه که به دست کشیده می‌شود
• فلح شدن تارهای صوتی و تغییر صدا

بیشتر بخوانید: بیماری گریوز و علت پدیار شدن آن به همراه انواع درمان‌های موجود

علائم سرطان پیشرفته ریه

علائم سرطان بدخیم ریه باعث تشدید دردهای شدید در استخوان‌ها، به ویژه در کمر، دنده‌ها یا لگن می‌شود. علائم بیمار در این مرحله شامل:

• تاری دید
• سردرد
• سرگیجه
• تشنج
• علائم سکته مغزی (از دست دادن حس در قسمت‌هایی از بدن)

بیشتر بخوانید: بیماری لوپوس؛ از علائم پوستی تا آسیب به مفاصل، کلیه‌، مغز، قلب و ریه‌

علائم سرطان ریه در زنان

به دلیل اینکه سرطان در مرحله اولیه علائمی ایجاد نمی‌کند در 50درصد موارد، سلول‌های سرطانی به بخش‌های مختلف بدن منتقل می‌شوند و آنجا را نیز درگیر می‌کنند. همچنین در نمونه‌هایی از سرطان ریه مانند آدنوکارسینوم که تمایل دارد در حاشیه‌های ریه‌ها رشد کند، قبل از تشخیص به دلیل بی‌علامت بودن، به راحتی رشد می‌کند.

به طور کلی باید گفت که علامت این نوع سرطان در زنان به صورت زیر است:

• خستگی
• تنگی نفس و عدم تحمل ورزش
• درد در کمر یا شانه
• درد در قفسه سینه
• عفونت‌های مکرر تنفسی
• سرفه‌های مداوم
• سرفه‌های خونی (هموپتیزی)
• کاهش وزن ناخواسته
• از دست دادن اشتها
• احساس ناخوشی

بیشتر بخوانید : ذات الریه یا پنومونی؛ از علائم خطرناک تا درمان‌های خانگی سینه پهلو

علائم سرطان ریه در مردان

تعداد مردان سیگاری نسبت به زنان بیشتر است و از همین رو آمار آقایانی که به سرطان ریه از نوع سلول‌های کوچک (SCLC) مبتلا می‌شوند نیز بیشتر خواهد بود. همچنین نمونه‌های دیگری از سرطان ریه در مردان نیز ایجاد می‌شود که هر کدام از آن‌ها علائم خاصی دارند.

بیشتر بخوانید : تعریق شبانه در فصول مختلف زنگ خطری برای حضور بیماری‌های دیگر

علائم سرطان سلول‌های فلسی در مردان

این سرطان تمایل دارد که در بافت‌هایی که مجاری هوایی اصلی را می‌پوشانند شروع شود. به همین دلیل افراد سیگاری بیشتر در معرض این نوع سرطان قرار دارند؛ بنابراین در مردان سیگاری شایع‌تر است.

این نوع تومورها مستقیما بر مجاری هوایی اثر می‌گذارند و باعث سرفه‌های مداوم یا سرفه همراه خون می‌شوند. علائم این بیماری با پیشرفت آن عبارتند از:

• تشدید سرفه‌های مزمن با یا بدون خون یا خلط
• تنگی نفس یا مشکل در تنفس
• خس خس سینه
• خستگی و احساس ناخوشی
• ناراحتی در بلع
• درد سینه
• تب
• گرفتگی صدا
• کاهش وزن و اشتها
• سطح بالای کلسیم در خون

بیشتر بخوانید: ۱۲ درمان خانگی زخم دهان و رهایی از دردهای آزار دهنده

علائم سرطان ریه در جوانان

سرطان در ریه‌ها به دلیل نوع بافت و عملکرد ریه‌ها متفاوت است و به همین دلیل اثرات متفاوتی را  ایجاد می‌کند. با توجه به سلامت بدنی و نوع فعالیت جوانان، این نوع بیماری در آن‌ها دیرتر تشخیص داده می‌شود و همین موضوع باعث گسترش بیماری و تاثیر بیشتر بر ریه‌ها خواهد شد.

تشخیص سرطان ریه با روش‌های مختلف

تشخیص این سرطان با صحبت با پزشک و معاینه فیزیکی شروع می‌شود. در این زمان پزشکان برای تایید تشخیص خود به آزمایش‌های مختلفی نیاز دارند. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

بیشتر بخوانید : هپاتیت ب و مرگ خاموش

• تست‌های تصویربرداری مانند CT اسکن

یک توده غیرطبیعی را می‌توان در اسکن اشعه ایکس، MRI، CT اسکن و پت اسکن مشاهده کرد. این اسکن‌ها جزئیات بافت‌ها را به نمایش می‌گذارند و حتی کوچک‌ترین ضایعات را پیدا می‌‌کنند.

• سیتولوژی خلط

در صورتی که ریه بیمار هنگام سرفه کردن خلط تولید کند، بررسی میکروسکوپی مشخص می‌کند که آیا سلول‌های سرطانی در خلط وجود دارند یا خیر.

• برونکوسکوپی

برای انجام برونکوسکوپی بیمار تحت بیهوشی یا آرام‌ بخش قرار می‌گیرد. در این آزمایش لوله‌ای که چراغ و دوربین روی نوک آن قرار دارد از گلو وارد بدن شده و به ریه‌ها منتقل می‌شود. با این کار امکان بررسی دقیق‌تر بافت ریه فراهم خواهد شد.

• آزمایش خون

با آزمایش خون ساده امکان تشخیص سرطان ریه فراهم نمی‌شود، اما با کمک آن می‌توان متاستاز به سایر قسمت‌های بدن را تشخیص داد. به عنوان مثال سطوح بالای آنزیم‌های کبدی علامتی از متاستاز به کبد است، در حالی که متاستاز به استخوان‌ها باعث افزایش سطح آلکالین فسفاتاز و کلسیم در خون می‌شود. توجه داشته باشید که گسترش سرطان به استخوان‌ها در اسکن استخوانی نیز قابل تشخیص است.

بیشتر بخوانید : سرخک| علائم، عوارض و راه‌های پیشگیری از آن را بشناسید

• بیوپسی ریه

در مواردی پزشکان انجام بیوپسی را برای بررسی بافت ریه‌ها توصیه می‌کنند. در این حالت نمونه کوچکی از بافت ریه را برمی‌دارند و زیر میکروسکوپ بررسی می‌کنند. در بیوپسی مشخص می‌شود که آیا سلول‌های تومور سرطانی در ریه قرار دارند یا خیر.

بیوپسی ممکن است با استفاده از یکی از روش‌های زیر انجام شود:

• مدیاستینوسکوپی: در مدیاستینوسکوپی (Mediastinoscopy) پزشک برشی در پایه گردن ایجاد می‌کند. سپس با کمک ابزاری که به لامپ مجهز است و دیگر ابزارهای جراحی نمونه‌ای را از غدد لنفاوی استخراج می‌کند. این کار معمولا در بیمارستان تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود
• بیوپسی سوزنی ریه: با این روش پزشک سوزنی را از طریق دیواره قفسه سینه وارد بافت مشکوک ریه می‌کند. بیوپسی سوزنی نیز برای آزمایش غدد لنفاوی استفاده می‌شود. این روش نیز معمولا در بیمارستان صورت می‌گیرد و برای کمک به آرامش بیمار به او آرامبخش تزریق می‌کنند

اگر نتایج بیوپسی برای سرطان مثبت باشد، ممکن است پزشک آزمایش‌های اضافی دیگری مانند اسکن استخوان را برای کمک به تشخیص گسترش سرطان و کمک به مرحله‌بندی نیاز داشته باشد.

بیشتر بخوانید : انواع هپاتیت A تا E و بهترین روش‌های پیشگیری از ابتلا

آزمایش‌هایی برای تعیین وسعت سرطان ریه

هنگامی که سرطان ریه برای فردی تشخیص داده شود، پزشک برای تعیین میزان (مرحله) سرطان آزمایش‌هایی را انجام می‌دهد. مشخص شدن مرحله سرطان به پزشک کمک می‌کند تا بهترین درمان را برای بیمار خود انتخاب کند.

احتمال دارد که آزمایش‌های مرحله‌بندی شامل تصویربرداری‌های مختلفی باشد که به پزشک اجازه می‌دهد به دنبال شواهدی مبنی بر گسترش سرطان به خارج از ریه‌ها باشد. این آزمایش‌ها شامل سی تی، ام آر آی، توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) و اسکن استخوان هستند.

بیشتر بخوانید: عفونت ادراری | چگونه به این عفونت مبتلا نشویم؟

آیا می‌توان از ابتلا به سرطان ریه جلوگیری کرد؟

هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از سرطان ریه وجود ندارد، اما با رعایت موارد زیر امکان کاهش خطر ابتلا فراهم می‌شود:

• عدم مصرف سیگار یا ترک آن
• دوری از دود دست دوم سیگار
• بررسی وجود عنصر رادون در خانه و محل کار
• اجتناب از مواد خطرساز
• داشتن رژیم غذایی پر از میوه و سبزیجات
• ورزش کردن در طول هفته

بیشتر بخوانید: تب مالت، به اندازه یک لیوان شیر غیر پاستوریزه نزدیک است

سرطان ریه تا چه حد قابل درمان است؟

نحوه درمان سرطان ریه به مرحله و میزان پیشرفت این بیماری، سن و سلامتی بدنی بیمار بستگی دارد. در بعضی موارد ممکن است بیمار تصمیم بگیرد که درمان نشود؛ به عنوان مثال در مواردی که سرطان در مرحله چهار قرار دارد یا عوارض جانبی درمان بیشتر از مزایای آن است.

به طور کلی روش‌های درمان سرطان ریه شامل موارد زیر است:

عمل جراحي

این جراحی برای برداشتن توده‌های سرطانی و بافت‌های حاشیه‌ای آن (حتی اگر بافت سالم باشد) انجام می‌شود. روش‌های حذف بافت‌های سرطانی از ریه عبارتند از:

• پنومونکتومی: برداشتن کل ریه
• برداشتن غدد گوه‌ای: در این حالت توده سرطانی و بخشی از بافت‌های سالم اطراف آن برداشته می‌شوند
• لوبکتومی: برداشتن یکی از بخش‌های ریه (لوب ریه)
• برداشتن آستین: یک لوب ریه و بخشی از برونش (راه‌های هوایی منتهی به ریه)
• رزکسیون سگمنتال یا سگمنکتومی: برداشتن بخش بزرگ‌تری از ریه (مقدار بیشتری از روش گوه‌ای و کمتر از لوبکتومی)

اگر سرطان محدود به ریه باشد، جراحی یک گزینه است؛ اما اگر سرطان ریه بزرگ و پیشرفته باشد، پزشک شیمی درمانی یا پرتودرمانی را قبل از عمل جراحی به منظور کوچک کردن توده‌ یا سرطان توصیه می‌کند. همچنین اگر خطر باقی ماندن سلول‌های سرطانی پس از جراحی یا عود سرطان وجود داشته باشد، پزشک شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی را پس از جراحی توصیه خواهد کرد.

بیشتر بخوانید : کبد| انواع بیماری کبد| علت تا درمان

پرتو درمانی

در پرتو درمانی از پرتوهای انرژی پرتوان با منابعی مانند اشعه ایکس و پروتون برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. در طول پرتودرمانی بیمار روی میز دراز می‌کشد در حالی که دستگاهی در اطراف او حرکت و پرتوها را به نقاط دقیق بدن هدایت می‌کند.

احتمال دارد که پرتو درمانی قبل یا بعد از جراحی استفاده شود و در اغلب موارد با شیمی درمانی ترکیب خواهد شد. برای سرطان‌های پیشرفته ریه و نمونه‌های دیگر که به سایر نواحی بدن گسترش یافته‌اند، پرتودرمانی به تسکین علائمی مانند درد کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: ترشحات پشت حلق و علل آن؛ از سرماخوردگی و آنفولانزا تا آلرژی و عفونت سینوسی

شیمی درمانی

در شیمی درمانی داروهایی استفاده می‌شود که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. یک یا چند داروی شیمی درمانی از طریق ورید بازو (به صورت داخل وریدی) یا به صورت خوراکی به بیمار داده میشود. معمولا در این روش درمانی ترکیبی از داروها در طی چند هفته تا چند ماه با وقفه‌های در بین آن‌ها تجویز می‌شوند.

شیمی درمانی اغلب پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده یا قبل از جراحی برای کوچک کردن یا راحت‌تر برداشتن سلول‌ها استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از آن به تنهایی یا همراه با پرتودرمانی استفاده کرد.

بیشتر بخوانید : درمان گرفتگی گوش یا احتقان گوش با ۷ روش مختلف تخصصی و سنتی

رادیوتراپی بدن استریوتاکتیک

رادیوتراپی بدن استریوتاکتیک (Stereotactic) که به آن رادیوسرجری نیز می‌گویند، نوعی پرتودرمانی شدید است که پرتوهای زیادی را از زوایای مختلف به سمت بافت‌های سرطانی می‌فرستد. درمان رادیوتراپی بدن استریوتاکتیک معمولا در یک یا چند درمان تکمیل می‌شود.

این روش رادیوتراپی ممکن است گزینه‌ای برای افراد مبتلا به سرطان‌های کوچک ریه باشد که نمی‌توانند تحت عمل جراحی قرار گیرند. همچنین برای درمان سرطان ریه که به سایر قسمت‌های بدن از جمله مغز گسترش می‌یابد، استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید : بلع دردناک و درمان آن با ۵ روش خانگی عارضه‌ای که سن نمی‌شناسد

درمان دارویی هدفمند

درمان‌های دارویی هدفمند روی ناهنجاری‌های خاص موجود در سلول‌های سرطانی تمرکز دارند. با مسدود کردن این ناهنجاری‌ها، درمان‌های دارویی هدفمند باعث مرگ سلول‌های سرطانی می‌شوند.

بسیاری از این داروها برای درمان سرطان ریه و دیگر سرطان‌های پیشرفته و عودکننده به کار می‌روند. بعضی از این داروها فقط در افرادی که سلول‌های سرطانی آن‌ها جهش‌های ژنتیکی خاصی دارند، کار می‌کنند. امکان دارد که سلول‌های سرطانی در آزمایشگاه آزمایش شوند تا محققین متوجه شوند که آیا این داروها به بیمار کمک می‌کنند یا خیر.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی (Immunotherapy) از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند؛ زیرا سیستم ایمنی بدن که در برابر انواع بیماری‌ها از بدن محافظت می‌کند، احتمال دارد که به سلول‌های سرطانی حمله نکند. این حالت به این دلیل رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که به آن‌ها کمک می‌کند تا از دید سیستم ایمنی بدن مخفی شوند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند به سیستم ایمنی کمک می‌کند.

درمان‌های ایمونوتراپی عموما برای افراد مبتلا به سرطان‌های ریه پیشرفته و سرطان‌هایی که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته‌اند اختصاص دارد.

بیشتر بخوانید: درمان سرفه به روش‌های خانگی و پزشکی با ۱۰ روش قطعی بهبودی

مراقبت تسکینی

افراد مبتلا به سرطان ریه اغلب علائم و نشانه‌های سرطان و همچنین عوارض جانبی درمان را تجربه می‌کنند. مراقبت‌های حمایتی که به آن‌ها مراقبت تسکینی نیز می‌گویند، یک حوزه تخصصی پزشکی است که شامل کار با پزشک برای به حداقل رساندن علائم و نشانه‌های بیمار است.

شیوه زندگی و درمان‌های خانگی برای سرطان ریه

در ادامه با اقدامات و فعالیت‌های لازم برای کمک به درمان و بهبود وضعیت بیمار آشنا خواهیم شد:

مقابله با تنگی نفس

بسیاری از افراد مبتلا به سرطان ریه در دوره‌ای از بیماری خود دچار تنگی نفس می‌شوند. روش‌هایی مانند استفاده از دستگاه اکسیژن و داروها برای کمک به احساس راحتی بیشتر در دسترس آن‌ها قرار دارد، اما همیشه کافی نیست.

بیشتر بخوانید: درمان خارش دهان با روش‌های پزشکی و خانگی

برای مقابله با تنگی نفس، ممکن است موارد زیر کمک کنند:

• حفظ آرامش

احساس تنگی نفس ترسناک است، اما ترس و اضطراب فقط نفس کشیدن را سخت‌تر می‌کند. هنگامی که بیمار احساس تنگی نفس می‌کند، باید سعی کند با انتخاب فعالیتی که به او آرامش می‌دهد، ترس را مدیریت کند. در چنین مواردی گوش دادن به موسیقی یا مدیتیشن موثر است.

• قرارگیری در موقعیت بدنی راحت

خم شدن به جلو یا دراز کشیدن به پهلو به راحت‌تر نفس کشیدن کمک می‌کند.

• تمرکز روی تنفس

در هنگام تنگی نفس به جای تمرکز روی پر کردن ریه‌ها با هوا، روی حرکت دادن عضلاتی که دیافراگم را کنترل می‌کنند تمرکز کنید. همچنین سعی کنید که با لب‌های جمع شده نفس بکشید.

• انرژی خود را ذخیره کنید

کارهای غیرضروری را حذف کنید تا بتوانید انرژی خود را برای کارهایی که باید انجام دهید ذخیره کنید.

• در صورت تشدید علائم با اورژانس تماس بگیرید

در صورتی که نتوانستید علائم خود را کنترل کنید یا احساس ناخوشی دارید با پزشک و اورژانس تماس بگیرید.

طب جایگزین

درمان‌های مکمل و جایگزین، سرطان ریه را درمان نمی‌کنند؛ اما این درمان‌ها اغلب با مراقبت‌های پزشکی ترکیب می‌شوند تا به تسکین علائم و نشانه‌ها کمک کنند.

طب سوزنی

احتمال دارد که انجام این روش درمانی درد بیمار را تسکین دهد و عوارض جانبی روش‌های درمانی دیگر سرطان مانند حالت تهوع یا استفراغ را کاهش دهد.

هیپنوتیزم

هیپنوتیزم معمولا توسط درمانگر انجام می‌شود که بیمار را از طریق تمرینات آرامش‌بخش راهنمایی می‌کند و از او می‌خواهد که به افکار خوشایند و مثبت فکر کند. احتمال دارد که هیپنوتیزم باعث کاهش اضطراب، حالت تهوع و درد در افراد مبتلا به سرطان شود.

ماساژ دادن

در طول ماساژ، ماساژور از دستان خود برای اعمال فشار به پوست و عضلات استفاده می‌کند. ماساژ به تسکین اضطراب و درد در افراد مبتلا به سرطان کمک می‌کند. برخی از ماساژدرمانگرها برای کار با افرادی که سرطان دارند آموزش دیده‌اند.

مراقبه

مدیتیشن استرس را کاهش می‌دهد و کیفیت زندگی را در افراد مبتلا به سرطان بهبود می‌بخشد.

یوگا

یوگا ورزشی است که در آن حرکات کششی ملایم با تنفس عمیق و مدیتیشن ترکیب می‌شوند. این ورزش به افراد مبتلا به سرطان کمک می‌کند تا بهتر بخوابند.

مقابله و حمایت

تشخیص و زندگی با سرطان طاقت فرسا است. با گذشت زمان بیماران باید به دنبال راه‌هایی برای کنار آمدن با پریشانی و عدم اطمینان از سلامتی خود باشند. این راه‌ها عبارتند از:

• کسب اطلاعات از نوع سرطان و روش‌های درمانی خود
• ارتباط با خانواده و نزدیکان
• صحبت با درمانگر یا مشاور
• ورزش کردن و تفریح

توصیه‌های غذایی برای افراد مبتلا به سرطان ریه

هیچ رژیم غذایی خاصی وجود ندارد که سرطان ریه را به حداقل برساند. با این حال دریافت تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن مهم است. در بیشتر موارد درمان‌های سرطان باعث از دست دادن اشتهای بیمار می‌شود. همچنین این روش‌های درمانی جذب ویتامین‌ها را برای بدن سخت می‌کنند.

اگر بیمار کمبود مواد مغذی خاصی داشته باشد، پزشک می‌تواند در صورت نیاز به بیمار در مورد غذاها یا مکمل‌ها توصیه ‌هایی کند. در این حالت پزشک چند توصیه غذایی زیر را به بیمار می‌دهد:

• هر وقت اشتها داشتید غذا بخورید
• در صورت عدم اشتها، حتما در طول روز وعده‌های غذایی کوچک میل کنید
• در صورت کاهش وزن، از غذاها و نوشیدنی‌های پرکالری و پرقند استفاده کنید
• از دمنوش نعناع و زنجبیل برای تسکین دستگاه گوارش خود استفاده کنید
• در صورت ناراحتی معده یا زخم دهان از خوردن غذاهای تند اجتناب کنید
• برای رفع مشکل یبوست از غذاهای پرفیبر استفاده کنید

احتمال دارد که با پیشرفت درمان، تحمل و تمایل بیماران نسبت به بعضی غذاها تغییر کند؛ همچنین عوارض جانبی و نیازهای تغذیه‌ای بیمار نسبت به قبل عوض شوند.

آیا سرطان ریه کشنده است؟

در جواب به این سوال باید گفت: بله، سرطان پیشرفته ریه کشنده است. همچنین این بیماری عوارضی همچون موارد زیر ایجاد می‌کند:

• تنگی نفس: زمانی که سرطان رشد کند و راه‌های هوایی اصلی را مسدود کند، فرد مبتلا دچار تنگی نفس خواهد شد
• خون سرفه کردن: سرطان در ریه‌ها باعث خونریزی در راه هوایی می‌شود که باعث سرفه خونی (هموپتیزی) خواهد شد. گاهی اوقات خونریزی شدید است که درمان‌هایی برای کنترل این خونریزی در دسترس هستند
• درد: سرطان پیشرفته ریه که به پوشش ریه یا ناحیه دیگری از بدن مانند استخوان گسترش می‌یابد، باعث درد می‌شود
• مایع در قفسه سینه (افیوژن پلور): این سرطان باعث تجمع مایع در فضای اطراف ریه آسیب‌دیده در حفره قفسه سینه (فضای پلور) خواهد شد
• متاستاز (گسترش سرطان به قسمت‌های دیگر بدن): سرطان ریه اغلب به سایر قسمت‌های بدن مانند مغز و استخوان‌ها گسترش می‌یابد
• خطر بالای عفونت: افراد مبتلا به سرطان ریه در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند ذات الریه، برونشیت و سایر عفونت‌ها قرار دارند
• تورم صورت: تومورها در ریه‌ها جریان خون را در قسمت بالایی بدن محدود کرده و منجر به تورم صورت می‌شوند
• لخته شدن خون: افراد مبتلا به این نوع سرطان در معرض خطر بیشتری برای لخته شدن خون قرار دارند، به ویژه در قسمت پایین ساق پا
• افزایش کلسیم در خون: گاهی اوقات سرطان ریه منجر به هیپرکلسمی یا افزایش کلسیم در خون می‌شود
• فشرده سازی ستون فقرات: تومورها به ستون فقرات فشار وارد می‌کنند و باعث درد، ضعف و مشکل در راه رفتن خواهند شد
• انسداد قلب: تومورها در ریه‌ها رگ‌های قلب را فشرده کرده و منجر به چندین بیماری جدی قلبی می‌شوند
• درد عصبی: تومورهای سرطانی منجر به درد عصبی همراه با بی‌حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف خواهند شد
• مشکل در بلع: سرطان پیشرفته ریه در مواردی باعث سرایت به مری می‌شود و مشکلاتی را در بلع ایجاد می‌کند

در پایان

سرطانی که گسترش می‌یابد بسته به اندامی که تحت تاثیر قرار گرفته است باعث درد، حالت تهوع، سردرد یا سایر علائم و نشانه‌ها می‌شود. هنگامی که سرطان ریه به خارج از ریه‌ها گسترش یابد، به طور کلی قابل درمان نیست. درمان‌هایی برای کاهش علائم و نشانه‌ها و کمک به طول عمر بیشتر در دسترس هستند. سپاس از همراهی شما