درمان شکستگی استخوان مچ دست با روشهای جراحی و غیرجراحی مختلف
درمان شکستگی استخوان مچ دست باید در اسرع وقت انجام شود؛ زیرا این آسیب میتواند باعث مشکلات جدی در حس و حرکت دست و انگشتان ایجاد کند. شکستگی در مچ دست یکی از شایعترین نمونههای شکستگی استخوان در بین افراد مختلف است.
شکستگی در مچ دست میتواند در اثر ضربه، فشار، تصادف و زمین خوردن ایجاد شود. همچنین افرادی که دچار بیماری پوکی استخوان هستند به دلیل داشتن استخوانهای شکننده و نازک، بیشتر در معرض خطر شکستگی در استخوان مچ دست قرار دارند.
باید اشاره کنیم که مچ دست در نوشتن، حرکت دست و گرفتن اجسام تاثیر بالایی دارد. به همین دلیل یکی از دلایل مهم بودن درمان شکستگی استخوان مچ دست این است که ترمیم و تراز شدن آن میتواند در تواناییهای این قسمت از بدن اثر بگذارد.
برای درمان شکستگی استخوان مچ دست از روشهای جراحی و غیرجراحی مانند آتل و گچ استفاده میشود. باید گفت که روشهای جراحی برای آن دسته از شکستگیهای شدید به کار میروند که نیاز به استفاده از صفحه، پیچ، مهره یا پیوند استخوانی دارند.
در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب به بررسی روشهای مختلف درمان شکستگی استخوان مچ دست میپردازیم، با ما همراه باشید:
آناتومی مچ دست
مچ دست از هشت استخوان کوچک تشکیل شده که به دو استخوان بلند ساعد به نام رادیوس (radius) و اولنا (ulna) متصل میشوند. اگر چه شکستگی در مچ دست ممکن است در هر یک از این 10 استخوان رخ دهد، اما شایعترین استخوانی که میشکند، رادیوس است.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی شانه درد به روشهای پزشکی و سنتی
انواع شکستگیهای استخوانها
شکستگی در استخوانهای مختلف بدن نمونههای متفاوتی دارد که هر کدام از آنها به روشهای خاصی برای درمان نیاز دارند. این شکستگیها عبارتند از:
- شکستگیهای پایدار
این نوع شکستگیها باعث حرکت و جابهجایی استخوانها از هم نمیشوند و به همین دلیل به آنها شکستگیهای غیرجابهجاشونده میگویند.
بیشتر بخوانید : درد آرنج، علل و علائم به همراه درمانهای خانگی، دارویی و ورزشی
- شکستگیهای جابهجا شونده
این نمونه شکستگی باعث حرکت و جابهجایی استخوان از محل اصلی خود شده و برای درمان آن به تنظیم استخوان نیاز است. در درمان شکستگی استخوان مچ دست اغلب از روش تنظیم مجدد استخوان استفاده میشود که در این حالت دست باید برای مدتی در گچ یا آتل بیحرکت بماند.
- شکستگیهای ناپایدار
این نوع از شکستگیها تمایل به حرکت دارند، حتی اگر استخوانها با تنظیم یا جراحی در جای خود قرار گرفته باشند.
بیشتر بخوانید : ۱۴ درمان خانگی آرتروز شانه؛ نجات مفصلی پرکار در منزل
- شکستگیهای باز
این نمونه زمانی رخ میدهد که قسمتی از استخوان شکسته شده باشد و از پوست بیرون بزند.
بیشتر بخوانید : درد ساعد دست و بهترین درمان خانگی درد ساعد دست چپ و راست
علل شکستگی مچ دست چیست؟
شکستگی مچ دست میتواند ناشی از موارد زیر باشد:
- سقوط: افتادن روی دست باز یا دراز شده یکی از شایعترین علل شکستگی مچ دست است
- آسیبهای ورزشی: بسیاری از شکستگیهای مچ دست در حین ورزشهای تماسی یا ورزشهایی که ممکن است فرد روی دستی دراز شده بیافتد رخ میدهند، مانند اسکیت
- تصادف با وسیله نقلیه موتوری: این نوع تصادفات میتوانند باعث شکستگیهای متعددی در استخوانهای مچ دست شوند که اغلب نیاز به ترمیم و جراحی دارند
بیشتر بخوانید :شانه درد؛ ۷ علت درد شانه و کتف از پارگی تاندون تا آرتروز شانه
عوامل خطر در شکستگی مچ دست چیست؟
شرکت در فعالیتهای ورزشی خاص و ابتلا به بعضی بیماریها که باعث نازک شدن استخوانها میشوند مانند پوکی استخوان یا بیماریهای مفصلی میتواند احتمال شکستگی مچ دست را افزایش دهند.
از این فعالیتهای ورزشی میتوان نمونههای زیر را مثال زد:
- فوتبال، به ویژه روی چمن مصنوعی
- راگبی
- اسب سواری
- هاکی
- اسکی
- اسنوبورد
- اسکیت
- پریدن روی ترامپولین
بیشتر بخوانید: دست درد؛ از سندرم تونل کارپال تا شکستگی و آرتروز تا انگشت ماشهای
علائم شکستگی مچ دست چیست؟
شکستگی مچ دست ممکن است این علائم و نشانهها را ایجاد کند:
- درد شدیدی که هنگام گرفتن، فشردن یا حرکت دادن دست یا مچ دست بدتر میشود
- تورم
- کبودی
- بدشکلی آشکار مانند مچ دست خم شده
- بیرون زدن استخوان از دست
- عدم توانایی در حرکت دادن انگشتان یا مچ دست
بیشتر بخوانید: ۱۷ درمان خانگی درد دست چپ با شناسایی ۱۰ عامل ایجاد درد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت صدمه دیدن و آسیب شدید برای بررسی احتمال شکستگی یا وجود ترک در مچ دست باید به پزشک مراجعه شود؛ به ویژه اگر فرد در اثر آسیب دچار بیحسی، تورم یا مشکل در حرکت دادن انگشتان دست شده باشد.
تاخیر در تشخیص و درمان شکستگی استخوان مچ دست میتواند منجر به بهبودی ضعیف، کاهش دامنه حرکتی و کاهش قدرت گرفتن اشیاء شود.
بیشتر بخوانید: ماساژ دست و ۹ نکته مهم برای رفع خستگی، تنش عضلات و آرامش ذهن
تشخیص شکستگیها
تشخیص شکستگی مچ دست عموما شامل معاینه فیزیکی دست آسیبدیده و عکسبرداری با اشعه ایکس است. گاهی اوقات، سایر آزمایشات تصویربرداری میتوانند جزئیات بیشتری را به پزشک ارائه دهند.
بیشتر بخوانید: ورم ساق پا یا ادم؛ تجمع مایعات و التهاب در بدن
سایر آزمایشات تصویربرداری عبارتند از:
- سی تی اسکن
سی تی اسکن میتواند شکستگیهای کوچک مچ دست که اشعه ایکس قادر به نشان دادن آنها نیست را به صورت واضح نشان دهد. همچنین در سی تی اسکن آسیب به بافتهای نرم و رگهای خونی نیز قابل تشخیص هستند. این فناوری با اشعه ایکس از زوایای مختلف بدن عکس میگیرد و آنها را ترکیب میکند تا برشهای مقطعی از ساختارهای داخلی بدن را به تصویر بکشد.
بیشتر بخوانید: دست درد عصبی و آشنایی با 13 علت مختلف برای دردهای عصبی دست
- ام آر آی
در MRI از امواج رادیویی و یک آهنربای قدرتمند برای تولید تصاویر دقیق از استخوانها و بافتهای نرم استفاده میشود. تصاویر گرفته شده توسط MRI بسیار حساستر از اشعه ایکس هستند و میتواند شکستگیهای بسیار کوچک و آسیبهای رباطی را نیز نشان دهند.
بیشتر بخوانید : ۱۴ ورزش دست درد تقویت، انعطاف و کشش شانه تا انگشتان
جلوگیری از شکستگی مچ دست با راهکارهای مختلف
جلوگیری از اتفاقات پیشبینینشده که اغلب باعث شکستگی مچ دست میشوند غیرممکن است؛ اما با رعایت نکات ایمنی میتوان از آسیبهای شدید و حتی متوسط جلوگیری کرد.
از این نکات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بیشتر بخوانید: انگشت چکشی یا انگشت دراپ را جدی بگیرید و درمان کنید
تقویت و استحکام استخوان
برای ساختن استخوانهای قوی باید:
- یک رژیم غذایی مغذی با کلسیم و ویتامین D کافی داشته باشید
- به اندازه کافی ورزشهای تحمل وزن مانند پیادهروی سریع انجام دهید
- ترک سیگار
- قرارگیری در زیر نور خورشید برای تولید ویتامین D به صورت طبیعی در بدن
بیشتر بخوانید : درد مچ دست؛ معرفی ۳ عامل اصلی که ریسک ابتلا به مچ درد را میافزایند
جلوگیری از سقوط و عدم انجام کارهای خطرناک
اغلب شکستگیهای مچ دست زمانی رخ میدهند که افراد به سمت جلو روی دست خود میافتند. برای جلوگیری از این آسیب رایج و عدم نیاز به درمان شکستگی استخوان مچ دست میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
- استفاده از کفشهای مناسب
- عدم استفاده از وسایلی که باعث افتادن اتفاقی در خانه و محل کار میشوند، مانند قالیچههای کوچک
- روشنایی کافی خانه، محل کار یا خیابانها برای جلوگیری از افتادن
- بررسی بینایی چشم و در صورت نیاز اصلاح آن
- استفاده از میلههای کمکی در حمام و سرویس بهداشتی برای بلند شدن و نشستن افراد مسن و کمتوان
- استفاده از نردههای کمکی در راه پلهها
- عدم راه رفتن در راهپلهها و سطوح لغزنده، به ویژه هنگام بارش باران و برف
- انجام تمرینهای ورزشی استقامتی برای تقویت استخوانها و آمادگی جسمانی بدن
- استفاده از محافظهای مچ دست، زانو و کلاه ایمنی در فعالیتهای ورزشی و حتی رانندگی با موتورسیکلت و دوچرخه
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی دست و ۷ تمرین اثر گذار برای درمان درد دست
درمان شکستگی استخوان مچ دست با روشهای مختلف
برای درمان شکستگی استخوان مچ دست روشهای مختلفی وجود دارد که انتخاب هر کدام از آنها بستگی به نوع و شدت شکستگیها دارند. به عنوان مثال اگر انتهای شکسته استخوان با استخوان سالم به درستی در یک راستا قرار نگیرند، ممکن است بین قطعات استخوانها شکافی ایجاد شود یا قطعات روی هم قرار بگیرند.
در این شرایط پزشک باید قطعات را به موقعیت خود بازگرداند، به این روش تنظیم استخوان میگویند. بسته به میزان درد و تورم، ممکن است قبل از این روش بیمار به بیحسی موضعی یا عمومی نیاز داشته باشد.
گفتنی است که روش درمان هر چه که باشد، مهم این است که بیمار بتواند به طور منظم در حین بهبود از شکستگی، انگشتان دست خود را حرکت دهد تا از سفت شدن آنها جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: درمان گردن درد با روشهای طب سنتی تا جراحیهای مدرن و لیزر
به طور کلی درمان شکستگی استخوان مچ دست به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:
- نوع شکستگی، اعم از جابجایی، ناپایدار یا باز
- سن بیمار
- شغل، سرگرمیها، سطح فعالیت و اینکه آیا دست مسلط فرد دچار آسیب شده یا دست غیرمسلط او (دستی که با آن تمام کارهای خود از جمله نوشتن را انجام میدهد)
- سلامت کلی بیمار
- وجود آسیبهای دیگر
از روشهای درمان شکستگی استخوان مچ دست میتوان موارد زیر را نام برد:
بیشتر بخوانید : علت پا درد از زانو به پایین و بهترین روشهای درمان خانگی و پزشکی
درمان شکستگی استخوان مچ دست با عدم حرکت دادن آن به کمک گچ یا آتلبندی
محدود کردن حرکت استخوان شکسته برای بهبودی و درمان شکستگی استخوان مچ دست روش بسیار مناسبی است که برای شکستگی استخوانهای دیگر بدن مانند مچ پا یا آرنج نیز کاربرد دارد. به این روش بیحرکت کردن استخوان میگویند و برای این کار از گچ یا آتل استفاده میکنند.
در صورت استفاده از این روش توصیه میشود که افراد در حد امکان دست خود را بالاتر از سطح قلب نگه دارند تا تورم و درد آنها کاهش یابد.
بیشتر بخوانید : درمان در رفتگی مفصل آرنج؛ از کمپرس سرد و جاانداختن تا مسکن و جراحی
داروهای مناسب برای کاهش درد و کمک به درمان شکستگی استخوان مچ دست
برای کاهش درد پزشک، یک مسکن بدون نسخه را توصیه میکند. در صورتی که شکستگی شدید باشد داروهای قویتری برای بیمار تجویز میشوند.
همچنین در مواردی که بیمار شکستگی باز داشته باشد، برای جلوگیری از عفونت که میتواند به استخوان برسد، از آنتیبیوتیکهای مختلفی استفاده میکنند.
بیشتر بخوانید: دست درد بعد واکسن کرونا و 5 روش خانگی تسکین درد
مراحل درمان بعد از بازکردن گچ
در شرایطی که شکستگی شدید باشد، پس از برداشتن گچ یا آتل، تمرینات توانبخشی یا دورههای فیزیوتراپی برای کاهش سفتی و بازگرداندن دامنه حرکتی مچ دست نیاز خواهد بود.
این دورهها به بیمار در کاهش درد و حرکت دادن مچ دست کمک میکنند؛ اما امکان دارد که بهبودی کامل تا چندین ماه یا بیشتر طول بکشد.
بیشتر بخوانید : ۱۴ درمان درد لگن در زنان؛ از جراحی لاپاروسکوپی و هیسترکتومی تا توانبخشی و درمان خانگی
جراحی با روشهای مختلف برای درمان شکستگی استخوان مچ دست
در موارد شدید شکستگی مچ دست که استخوانها از قسمتهای مختلفی دچار شکستگی شده باشند، از روشهای جراحی برای ترمیم مچ دست استفاده میشود. این روشهای جراحی به دو مورد زیر تقسیم خواهند شد:
بیشتر بخوانید: علت درد بازو؛ از شکستگی و دررفتگی تا فشردگی عصبها و روماتیسم مفصلی
تثبیت خارجی مچ دست شکسته
در بعضی از شکستگیها استخوانها تمایل به جابهجاشدن دارند، حتی در صورت تنظیم و جراحی آنها. در این حالت پزشکان از جراحی تثبیت خارجی استخوان که در آن با کمک یک قاب فلزی در خارج از بدن استخوان را ثابت نگه میدارند، استفاده میکنند.
به این صورت که قاب فلزی در خارج از بدن شکستگی را با دو یا چند پین که از پوست عبور کرده و در دو طرف شکستگی وارد استخوان میشوند، بیحرکت میکند.
به این قاب فلزی، فیکساتور خارجی میگویند که یک قاب تثبیتکننده خارج از بدن است که استخوانها را در موقعیت مناسب نگه میدارد تا بتوانند ترمیم شوند. این روش در سالهای اخیر کمتر رایج بوده، اما همچنان گزینه خوبی برای شکستگیهای شدید و باز است.
بیشتر بخوانید: 7 درمان بی حسی دست و بررسی 6 علت ایجاد این عارضه
ترمیم شکستگیها با قراردادن آن در جای خود
در شرایطی برای جابهجایی و برگرداندن چندین استخوان شکسته به جای اصلی خود از جراحی ترمیمی استفاده میکنند. در این جراحی استخوانهای شکسته شده با کمک تجهیزات پزشکی به هم متصل شده و در محل اصلی خود قرار میگیرند تا بهبودی به درستی انجام شود.
بیشتر بخوانید: درد دست چپ و رابطه آن با بروز سکته و بیماری قلبی
در این جراحیها بسته به نوع شکستگی و استخوانها از قطعات زیر استفاده خواهد شد:
- قالب یا گچ:
برای بیحرکت نگه داشتن دست که به ندرت پس از تنظیم باز استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: درمان صافی کف پا؛ ارائه بهترین روشها برای بازگرداندن قوس طبیعی پا
- پینهای فلزی (معمولا از جنس فولاد ضدزنگ یا تیتانیوم):
این درمان سالها پیش رایج بود و هنوز هم در اغلب موارد برای درمان شکستگی استخوان مچ دست کودکان که استخوانهای در حال رشد دارند استفاده میشود.
- صفحه و پیچ:
این قطعات رایجترین گزینه برای درمان جراحی شکستگیهای رادیوس است.
بیشتر بخوانید: حرکات اصلاحی شانه؛ معرفی 6 تمرین رایج برای درمان درد شانه
- هر ترکیبی از این تکنیکها
برای کاشت پینها، صفحات، میلهها یا پیچها به جراحی نیاز است تا استخوانها در زمان بهبودی در جای خود قرار گیرند. این نوع جراحی معمولا شامل ایجاد یک برش روی مچ دست برای دسترسی به استخوانهای شکسته است. سپس در طول جراحی ساختارهای مهمی مانند شریانها، اعصاب و تاندونها شناسایی و از آنها محافظت خواهد شد.
بعد از آن جراح، استخوان(های) شکسته را مستقیما از طریق برش دوباره تراز میکند. این فرآیند به عنوان تنظیم به صورت باز نیز شناخته میشود. امکان دارد که در چنین جراحیهایی از پیوند استخوان برای کمک به بهبودی بهتر شکستگیها استفاده شود. این گزینههای درمانی در صورت داشتن موارد زیر ضروری هستند:
- شکستگی باز
- شکستگی که در آن قطعات استخوان قبل از بهبود حرکت میکنند
- قطعات استخوانی شل که میتوانند وارد مفصل شوند
- آسیب به رباطها، اعصاب یا رگهای خونی اطراف
- شکستگیهایی که به داخل مفصل کشیده میشوند
بیشتر بخوانید: گز گز دست و بررسی 9 علل و علائم مور مور شدن دست
حتی پس از جا انداختن و بیحرکت کردن دست با گچ یا آتل، استخوانها میتوانند جابجا شوند. بنابراین پزشک برای بررسی پیشرفت در درمان شکستگی استخوان مچ دست یا هر نوع شکستگی دیگر، تصویربرداری با اشعه ایکس را توصیه میکند. اگر استخوانها حرکت کرده باشند، ممکن است بیمار نیاز به جراحی داشته باشد.
بیشتر بخوانید : دیسک گردن مهره ۴ و ۵، علل پیدایش و ورزش های درمانی
دورههای بهبودی پس از درمان شکستگی استخوان مچ دست
از آنجایی که شکستگیهای مچ دست متنوع هستند و هر کدام از آنها روشهای درمانی خاصی نیاز دارند، پس دوره بهبودی آنها نیز متفاوت است. باید گفت که دوره بهبودی به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع شکستگی
- شدت آن
- سن بیمار
- سلامتی کلی بدن و استخوانهای بیمار
- نوع و روش درمانی
- انجام مراقبتها و توصیههای لازم برای بهبودی
به طور کلی بهبودی پس از درمان شکستگی استخوان مچ دست بیش از 3 ماه تا حتی یک سال طول میکشد.
بیشتر بخوانید : گردنبند طبی دیسک گردن، مزایا و مدت زمان موثر استفاده
توصیههای لازم برای کمک به درمان شکستگی استخوان مچ دست در خانه
برای کمک و تسریع در روند بهبودی پیشنهاد میشود که بیماران نکات زیر را رعایت کنند:
- مصرف آناناس (این میوه آنزیم بروملین دارد که برای کاهش تورم و التهابات عالی است)
- مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم مانند لوبیا و سبزیجات (کلم بروکلی، کلم و سبزی خردل)
- عدم مصرف کافئین
- ترک سیگار
- مصرف مکملها یا مواد غذایی حاوی روی مانند گوشت گاو، بز، بوقلمون و مرغ
- مصرف مکملهای ویتامینی
- قرار دادن دست بالاتر از سطح قلب برای کاهش درد و تورم
- استفاده از کمپرس یخ برای کاهش درد و تورم
بیشتر بخوانید: خالی کردن زانو، بررسی درمان و علت خالی شدن پا هنگام راه رفتن
توانبخشی و بازگشت به فعالیتها
اکثر افراد پس از شکستگی مچ دست به تمام فعالیتهای قبلی خود باز میگردند. ماهیت آسیب، نوع درمان دریافتی و پاسخ بدن به درمان، همگی روی بهبودی تاثیر دارند. این در حالی است که بعضی از آسیبها میتوانند باعث محدودیتهای دائمی در عملکرد دست برخی بیماران شوند.
باید اشاره کرد که تمامی افراد پس از شکستگی مچ دست مقداری سفتی در مفصل خود تجربه میکنند. این موضوع به طور کلی در یک یا دو ماه پس از برداشتن گچ یا بعد از جراحی کاهش مییابد و حداقل تا ۲ سال بعد به طور کامل بهبود مییابد.
در شرایطی پزشکان انجام دورههای فیزیوتراپی را برای بیماران بعد از جراحی یا شکستگیهای شدید (بعد از برداشتن گچ) تجویز میکنند.
بیشتر بخوانید : گردن درد بعد از خواب؛ معرفی ۵ علت اصلی درد گردن پس از بیدار شدن
عوارض عدم درمان شکستگی استخوان مچ دست
عوارض شکستگی مچ دست نادر است، اما امکان دارد که شامل موارد زیر باشد:
- سفتی مداوم، درد یا ناتوانی در حرکت مچ دست
سفتی یا درد در ناحیه آسیبدیده معمولا پس از برداشتن گچ یا بعد از جراحی از بین میرود. با این حال برخی افراد از سفتی یا درد دائمی رنج میبرند. در چنین مواردی بیمار باید برای بهبودی خود صبور باشد و با پزشک خود در مورد تمریناتی که میتوانند به بهترین شدن او کمک کنند، صحبت کند.
در مواردی جلسات کاردرمانی و فیزیوتراپی میتوانند برای این افراد مفید باشند.
بیشتر بخوانید : خار پاشنه پا و ۹ راه درمانی بدون جراحی و درمان آن با ۷ حرکت ورزشی
- ابتلا به آرتروز در اثر شکستگی
شکستگیهایی که به داخل مفصل کشیده میشوند میتوانند سالها بعد باعث آرتروز شوند. به این نوع آرتروز، آرتروز پس از سانحه میگویند.
- آسیب عصبی یا عروق خونی
ضربه به مچ دست میتواند به اعصاب و عروق خونی مجاور آسیب برساند. در چنین مواردی بیمار دچار بیحسی یا مشکلات گردش خون خواهد شد.
بیشتر بخوانید : درد پاشنه پا؛ معرفی ۱۲ درمان برای این عارضه
یادداشت پایانی
یکی از رایجترین شکستگیهای استخوانی، شکستن استخوان مچ دست است. از جمله عللی که باعث این شکستگی میشوند میتوان به افتادن روی دست، ضربه، فشار، تصادف و حوادثی در فعالیتهای ورزشی اشاره کرد. این نوع شکستگی در افراد مسن، به ویژه افرادی که به پوکی استخوان مبتلا هستند بیشتر دیده میشود.
تمامی شکستگیها نیاز به درمان سریع دارند، زیرا درمان سریع میتواند سرعت بهبودی را افزایش داده و از مشکلاتی مانند جوش خوردن استخوان در محل نادرست نیز جلوگیری کند.
با توجه به اینکه شکستگیها از نظر نوع و شدت متفاوت هستند، پس درمان آنها نیز فرق خواهد داشت. به همین دلیل برای درمان شکستگی استخوان مچ دست نیز روشهای متنوعی وجود دارد که با توجه به محل آسیب، شدت شکستگی، سن بیمار و عوامل دیگر تعیین میشود.
از روشهای درمان شکستگی استخوان مچ دست میتوان به گچ یا آتل گرفتن دست، تنظیم استخوان جابهجا شده و انواع جراحیها اشاره کرد. سپاس از اینکه تا انتهای این مطلب با ما همراه بودید. سوالات خود را با ما در میان بگذارید.